آزمایش قند خون میزان قندی به نام گلوکز را در نمونه خون شما اندازه گیری میکند و شامل آزمایش قند خون ناشتا، آزمایش تصادفی قند خون و تست تحمل گلوکز خوراکی است. گلوکز منبع اصلی انرژی برای اکثر سلولهای بدن از جمله سلولهای مغز است. کربوهیدراتها به سرعت در بدن شما به گلوکز تبدیل میشوند و در میوه ها، غلات، نان، ماکارونی، برنج و… یافت میشوند و میتوانند میزان گلوکز خون شما را افزایش دهند. برای اینکه متوجه شویم میزان قند خون ما در محدوده نرمال است یا خیر باید آزمایش بدهیم. همراه ما باشید تا به طور دقیق آزمایش قند خون را بررسی و تفسیر کنیم.
آزمایش قند خون
آزمایش قند خون یک آزمایش تشخیصی است که میزان قند یا گلوکز را در خون فرد اندازه گیری میکند. انواع مختلفی از آزمایش قند خون مانند آزمایش قند خون ناشتا، آزمایش قند خون تصادفی و تست تحمل گلوکز خوراکی وجود دارد که میتوان انجام داد. نتایج این آزمایشها میتواند اطلاعات مهمی را در مورد سلامت کلی افراد، خطر ابتلا به دیابت و سایر بیماریها نشان دهد.
آزمایش قند خون ناشتا
آزمایش گلوکز پلاسمای ناشتا، سطح قند خون شما را در یک نقطه از زمان اندازه گیری میکند و برای تشخیص شرایط پیش دیابت، دیابت و همچنین کنترل قند خون در افراد دیابتی به کار میرود. برای انجام این آزمایش باید ناشتا باشید، یعنی از 8 ساعت قبل چیزی به جز آب نخورده باشید.
آزمایش تصادفی قند خون
آزمایش تصادفی قند خون در هر زمانی انجام میگیرد و برای انجام آن نیازی نیست ناشتا باشید، این آزمایش برای تشخیص دیابت در افرادی که علائم قند خون بالا مانند تکرر ادرار، تشنگی بیش از حد و خستگی دارند، به کار میرود.
تست تحمل گلوکز خوراکی
نوع دیگری از آزمایش قند خون است که شامل نوشیدن محلول گلوکز و سپس اندازه گیری سطح قند خون در فواصل زمانی مشخص است. این آزمایش برای تشخیص دیابت بارداری در زنان باردار و همچنین برای تشخیص پیش دیابت و دیابت در افراد غیر باردار مورد استفاده قرار میگیرد.
تست A1C
آزمایش A1C یک آزمایش خون است که میانگین سطح گلوکز خون شما را در 3 ماه گذشته نشان میدهد. نامهای دیگر تست HbA1C ،A1C و هموگلوبین گلیکوزیله هستند. قبل از این آزمایش میتوانید از غذاها یا نوشیدنیها استفاده کنید. قبل از استفاده از تست A1C برای تشخیص دیابت، پزشک عواملی مانند سه ماهه دوم یا سوم بارداری، انواع خاصی از کم خونی یا مشکلات خونی دیگر را در نظر میگیرد، زیرا تست A1C ممکن است در چنین مواردی دقیق نباشد.
انواع هموگلوبین میتوانند در اندازه گیری سطح A1C اختلال ایجاد کنند. اگر نتایج آزمایش A1C و سطح گلوکز خون شما با هم مطابقت نداشت، ممکن است آزمایش A1C، آزمایش قابل اعتمادی برای شما نباشد. پزشک نتیجه آزمایش A1C شما را به صورت درصد مانند A1C 7% گزارش میکند. هر چه این درصد بیشتر باشد، میانگین سطح گلوکز خون شما بالاتر است.
جدول تفسیر آزمایش قند خون
آگاهی از میزان قند خون نرمال در آزمایش میتواند به افراد کمک کند تا بدانند سطح قند خون آنها در ساعات مختلف روز باید در چه محدودهای باشد. توجه به این نکته ضروری است که سطوح قند خون میتواند تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، ورزش، استرس، بیماریها و داروها قرار گیرد. به همین دلیل تفسیر نتایج آزمایش قند خون مهم است.
تشخیص |
قند خون ناشتا |
تست تحمل گلوکز خوراکی
|
تست تصادفی گلوکز پلاسما
|
A1C
|
نرمال |
99 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر
|
139 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر
|
— |
زیر 5.7 |
پیش دیابت |
100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر
|
140 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر
|
— |
5.7 تا 6.4 |
دیابت | 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
|
200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
|
200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
|
6.5 و بالاتر |
در افراد مبتلا به دیابت، کنترل منظم قند خون جهت مدیریت بیماری دیابت ضروری است. با پیگیری سطح قند خون در طول زمان، افراد میتوانند تصمیمات آگاهانهتری در مورد رژیم غذایی، ورزش، داروها و… بگیرند و این مسئله به حفظ سطح قند خون در محدوده سالم و نرمال کمک میکند که میتواند منجر به جلوگیری از عوارض دیابت مانند بیماری قلبی، آسیب عصبی و مشکلات کلیوی شود. پزشک شما میتواند دیابت، پیش دیابت و دیابت بارداری را با آزمایش تشخیص دهد. آزمایش قند خون نشان میدهد که آیا سطح گلوکز خون شما بالاتر از محدوده نرمال است یا خیر. آزمایش خون همچنین می تواند به شناسایی نوع دیابت شما نیزکمک کند.
سخن پایانی
توجه به این نکته ضروری است که سطح قند خون میتواند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی، استرس، بیماریها و داروها باشد. بنابراین، در نظر گرفتن این عوامل هنگام تفسیر نتایج آزمایش قند خون ضروری است. علاوه بر تشخیص و کنترل دیابت، از آزمایش قند خون میتوان برای تشخیص سایر بیماریها مانند هیپوگلیسمی، هایپرگلیسمی (قند خون بالا) و اختلالات متابولیک نیز استفاده کرد. همچنین سطح غیرطبیعی قند خون میتواند نشانهای برای بیماریهای کبدی، عدم تعادل هورمونی و اختلالات پانکراس باشد.