علائم بیماری رفلاکس معده شامل درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه، سوء هاضمه، سوزش دهان و حتی علائم تنفسی می‌شود. یکی از داروهایی که در سال‌های اخیر به‌عنوان راهکاری مؤثر در درمان این بیماری مطرح شده است، داروی سیزاپراید می‌باشد. در ادامه به برخی از موارد مصرف، طریقه مصرف، موارد احتیاط و…. داروی سیزاپراید (Cisapride) خواهیم پرداخت.
اشکال دارویی سیزاپراید
- قرص
موارد مصرف قرص سیزاپراید
قرص سیزاپراید (SIS a pride) برای درمان سوزش سر دل در بیماران مبتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده می‌شود. به دلیل خطرات جدی مرتبط با این دارو، تنها زمانی باید از آن استفاده کرد که سبک زندگی تغییر کند و سایر داروها تأثیری نداشته باشند. این دارو با نسخه پزشک برای مقاصد دیگر قابل استفاده است.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص سیزاپراید
مکانیسم عمل داروی سیزاپراید باعث تخلیه معده، افزایش تون اسفنکتر تحتانی مری و پریستالیس مری می‌شود. تحرک معده و ضربان قلب را احتمالاً با آزاد کردن استیل کولین در شبکه میانتریک افزایش میدهد و ممکن است در گیرنده سروتونین 4 عمل کند. شروع اثر دارو در 0.5-1 ساعت با فراهمی زیستی 35-40٪ می‌باشد. نیمه عمر دارو 6-12 ساعت، اتصال به پروتئین 97.5-98٪ و دفع از طریق ادرار و مدفوع صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف قرص سیزاپراید
قرص سیزاپراید (Cisapride) باید مطابق با دستور پزشک روزانه به صورت خوراکی با یک لیوان آب مصرف شود. این دارو را با معده خالی، حداقل 15 دقیقه قبل از غذا و قبل از خواب مصرف کنید. دارو را مطابق با دستور پزشک مصرف کرده و بدون هماهنگی با وی دوز مصرفی خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش یا کاهش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روند بهبودی شما نداشته و تنها سبب عوارض جانبی خواهد شد. برای استفاده در کودکان یا زنان باردار، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
زمان مصرف قرص سیزاپراید
- قرص سیزاپراید در جهت اختلال حرکتی دستگاه گوارش 5-10 میلی گرم هر 6 ساعت به صورت خوراکی 15 دقیقفه قبل از غذا مصرف می‌شود که ممکن است در برخی بیماران نیاز به افزایش تا 20 میلی گرم باشد.
- این مقدار دوز مصرفی در کودکان برای اختلال حرکتی دستگاه گوارش، 15-0.3 میلی گرم بر کیلوگرم هر 6-8 ساعت مصرف می‌شود که نباید از 10 میلی گرم در هر دوز تجاوز کند.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با دستور پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته، یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.
- توصيه می‌شود كه اين دارو 15 دقيقه قبل از غذا و در موقع خواب ( در مورد علائم شبانه) همراه با يک ليوان آب يا نوشيدنی ديگر مصرف گردد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی سیزاپراید، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله جمله خونریزی و انسداد یا سوراخ در روده و معده، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، نارسایی قلبی، مشکلات روحی و روانی (مانند افسردگی، افکار خودکشی)، بیماری پارکینسون، مشکلات کبدی (مانند سیروز، پورفیری) و… با پزشک در رابطه با خطرات مصرف دارو مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط داروی سیزاپراید خواهیم پرداخت؛
- آریتمی‌های قلبی جدی از جمله تاکی کاردی بطنی، فیبریلاسیون بطنی، تورساد د پوینت و طولانی شدن QT گزارش شده است. عوامل خطر شامل درمان همزمان با داروهایی که باعث طولانی شدن QT یا کاهش الکترولیت‌های سرم می‌شوند.
- همچنین، این دارو با داروهای متعددی از جمله داروهای شناخته شده که باعث طولانی شدن QT می‌شوند (مانند داروهای سه حلقه‌ای، داروهای ضد روان‌پریشی خاص) یا مهارکننده‌های CYP450 3A4 (مانند فلوکونازول، کتوکونازول، ایتراکونازول) منع مصرف دارد.
- مزایای بالقوه باید در مقابل خطرات قبل از شروع درمان در بیمارانی که ممکن است باعث طولانی شدن فواصل هدایت قلبی، به ویژه QTc شوند، سنجیده شود.
- آریتمی‌های جدی قلبی، تاکی کاردی، فیبریلاسیون بطنی، تورساد د پوینتس و طولانی شدن QT در بیمارانی که مهارکننده های CYP3A4 مصرف می‌کنند، گزارش شده است.
- در صورت نارسایی کبد دوز را تا 50 درصد کاهش دهید.
- مصرف این دارو در برخی بیماران سبب گیجی و خواب آلودگی شده است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، پرهیز کنید. تاحدامکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگر موکول کنید.
موارد منع مصرف داروی سیزاپراید
- حساسیت مفرط
- آریتمی‌های قلبی جدی (مانند فیبریلاسیون بطنی، تورساد د پوینت‌ها و طولانی‌شدن QT) در بیمارانی که سیزاپراید را همراه با داروهای دیگری که سیتوکروم CYP3A4 را مهار می‌کنند یا اثر افزایشی افزایش QT مصرف می‌کنند، گزارش شده است. برخی از این حوادث کشنده بوده است.
- سابقه بیمار یا سابقه خانوادگی سندرم QT طولانی مدت
- سابقه نارسایی کلیه، آریتمی‌های بطنی، بیماری ایسکمیک قلبی، CHF، برادی کاردی بالینی قابل توجه، اختلالات الکترولیتی اصلاح نشده (مانند هیپومنیزیمی، هیپوکالمی) و نارسایی تنفسی
- داروهای همزمان شناخته شده برای طولانی‌کردن QT و افزایش خطر آریتمی (به عنوان مثال، داروهای ضد آریتمی کلاس III، مهارکننده‌های CYP3A4 با افزایش سطح داروی سیزاپراید، داروهایی که سطح سرمی پتاسیم یا منیزیم را کاهش می‌دهند)
- پس از درخواست سیزاپراید از طریق برنامه استفاده، باید فهرست طولانی از داروهای ممنوعه بازبینی شود تا اطمینان حاصل شود که بیمار داروهایی مصرف نمی‌کند که منجر به تداخلات جدی یا تهدید کننده زندگی شود.
عوارض داروی سیزاپراید (Cisapride)
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، افزایش بروز عفونت ویروسی، درد شکم، اسهال، سردرد، خستگی، حالت تهوع و استفراغ، کهیر و… برخی از عوارض جانبی داروی سیزاپراید (Cisapride) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. اگر پزشک به شما دستور داده است که از این دارو استفاده کنید، به یاد داشته باشید که پزشک شما قضاوت کرده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است.
بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت بروز علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی از عوارض جانبی داروی سیزاپراید خواهیم پرداخت؛
- سردرد
- اسهال
- درد شکم
- یبوست
- تاکی کاردی
- کهیر
- خواب آلودگی
- خستگی
- اضطراب
- بیخوابی
- اثرات خارج هرمی
- حالت تهوع
- سینوزیت
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- افزایش بروز عفونت ویروسی
تداخل دارویی سیزاپراید
- تداخلات رده X (پرهیز): آمی تریپتیلین، محصولات ترکیبی ضدویروس هپاتیت سی، اپرپیتانت، بپریدیل، بیکالوتامید، سیتالوپرام، کلاریترومایسین، کوبیسیستات، کانیواپتان، دمپریدون، انترکتینیب، اریترومایسین (سیستمیک)، فکسینیدازول، فلوکونازول، فلوپنتیکسول، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، ایتراکونازول، کتوکونازول (سیستمیک)، لفامولین، لوپرازولام، موکسی‌فلوکساسین (سیستمیک)، نفازودون، نیلوتینیب، پیموزاید، پیپراکوئین، پوساکونازول، پروبوکول، مهارکننده‌های پروتئاز، پرو تریپتیلین، مهارکننده‌های قوی CYP3A4 طولانی کنندهی QT (با خطر متوسط)، کوئتیاپین، ریبوسیکلیب، روکسیترومایسین، سیمپرویر، اسپارفلوکساسین، تلیترومایسین، تیوریدازین
- کاهش اثرات سیزاپراید توسط داروها: عوامل آنتی کولینرژیک، آگونیست های اپیوئیدی
- افزایش اثرات داروها توسط سیزاپراید: موکسی‌فلوکساسین (سیستمیک)، نیفدیپین، نیلوتینیب، الانزاپین، اندانسترون، اوسیمرتینیب، پنتامیدین (سیستمیک)، پیلسیکائینید، پیموزاید، پیپراکوئین، پروبوکول، کوئتیاپین، ریبوسیکلیب، ریسپریدون، سیرولیموس، سدیم استیبوگلوکونات، اسپارفلوکساسین، تیوریدازین، ومورافنیب
- افزایش اثرات سیزاپراید توسط داروها: اریترومایسین (سیستمیک)، فکسینیدازول، فینگولیمود، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، جمی‌فلوکساسین، گیلتریتینیب، آب گریپ‌فروت، ایدلالیسیب، ایتراکونازول، کتوکونازول (سیستمیک)، لاروترکتینیب، لفامولین، محصولات حاوی لووفلوکساسین (سیستمیک)، متادون، میفپریستون، نفازودون، نتوپیتانت، پالبوسیکلیب، پوساکونازول، پروپافنون، مهارکننده‌های پروتئاز، پرو تریپتیلین
مصرف قرص سیزاپراید (Cisapride) در دوران بارداری و شیردهی
مصرف سیزاپراید (Cisapride) در دوران بارداری به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، فوراً مصرف سیزاپراید را متوقف کنید و با پزشک خود مشورت کنید. خطرات مصرف سیزاپراید در دوران بارداری شامل افزایش خطر نقص مادرزادی قلب در نوزاد، افزایش خطر سقط جنین، خطر زایمان زودرس و خطر مرگ و میر نوزاد می‌باشد.
شرایط نگهداری داروی Cisapride
داروی سیزاپراید باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روشهای خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی سیزاپراید
در این مقاله، به بررسی داروی سیزاپراید (Cisapride) برای درمان سوزش سردل و رفلاکس معده از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداختیم. اثرات این دارو در کنترل علائم بیماری، بهبود عملکرد ماهیچه فوقانی مری و کاهش میزان اسیدیته معده تأیید شده است. با این حال، لازم به ذکر است که مصرف داروهای سیزاپراید نیازمند توجه و نظارت پزشک است. مواردی از جمله دوز مصرفی، عوارض جانبی و تعاملات دارویی با سایر داروها باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند.
منبع سایت: Medscape
