اساسا کسانی که به صرع دچار می شوند بسیار آسیب پذیر تر از افراد دیگر هستند. سوالی که پیش می آید این است که آیا این افراد میتوانند اقدام به ترک مواد مخدر که امری پر فشار است را تحمل نمایند؟ در این مقاله به این موضوع پرداخته شده است.
صرع یک بیماری شایع مغزی در افراد است که درمان آن زمان زیادی می‌برد و جزو بیماری‌های طولانی مدت محسوب می‌شود. اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم که چه اتفاقی در زمان صرع می‌افتد باید بگوییم که صرع باعث تشنج می‌شود و تشنج هم به دلیل بروز یک اختلال عصبی و یا فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز به وجود می‌آید و وجود این اختلال سبب کاهش سطح هوشیاری، بروز رفتارهای غیر عادی، اسپاسم عضلانی و… می‌شود. با وجود اینکه صرع یک بیماری مزمن و گسترده در سطح جهان است و افراد زیادی به آن مبتلا هستند، هنوز تحقیقات و بررسی علل به وجود آمدن آن در افراد در حال بررسی است.
احتمال ابتلا به این بیماری در خانم‌ها و هم در آقایان به یک میزان است. فارغ از جنسیت و سن، هر فردی ممکن است به این بیماری دچار شود.
در نظر داشته باشید تشنج با صرع یکی نیست، تشنج همان حمله عصبی است که به فرد دست می‌دهد و با لرزش بدن، خارج شدن کف از دهان، قفل شدن لب‌ها و دیگر علائم خود را نشان می‌دهد.
اما صرع نام کلی بیماری است که تشنج یکی از علائم شایع آن یا شاید تنها علامت آن است. البته صرف یک بار تشنج کردن شخص نمی‌توان علت را بیماری صرع تشخیص داد. وقوع چند تشنج پیاپی با فواصل زمانی کوتاه و بدون محرک دیگری برای تشخیص ابتلا به صرع نیاز است که البته باز هم نیاز به انجام آزمایشات مختلف و بررسی توسط پزشکان دارد.
عوامل مختلفی باعث تشنج می‌شود. این موارد شامل آسیب یا ضربه به سر، تومورها و عفونت‌ها، ناهنجاری در قند خون، تب بالا، ترک مواد مخدر یا الکل واکنش آلرژیک به دارو می شود. پزشکان باید قبل از تشخیص بیماری صرع، این موارد را بررسی کنند و مطمئن شوند که علت تشنج این عوامل نباشد. اگر علت تشنج یکی از عوامل بالا باشد، فرد به بیماری صرع دچار نیست. صرع چند نوع دارد که مدل تشنج فرد نوع بیماری او را مشخص می‌کند. بعضی افراد با یک بار تشنج و تشخیص احتمال وقوع تشنج‌های بعدی توسط پزشک نیز کیس بیماری صرع شناخته می‌شوند.
رابطه بین تشنج و مصرف مواد مخدر
مصرف مواد مخدر عوارض بسیاری دارد. به طوری که افراد حتی در زمان ترک آن نیز دچار عارضه‌های سنگین می‌شوند که جز تحت نظر پزشک و گرفتن مشاوره از بهترین مرکز ترک اعتیاد گذران از این دوره امکان پذیر نیست. یکی از مشکلاتی که افراد در زمان ترک یا مصرف مواد مخدر با آن رو به رو می‌شوند، تشنج است. به طوری که زندگی روزمره فرد مختل می‌شود.
مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند سبب بروز تشنج شود و از طرفی افرادی که به بیماری صرع دچار هستند، با مصرف مواد مخدر وضعیت بیماری خود را وخیم‌تر می‌کنند. آنچه که واضح است مصرف مواد مخدر در کسانی که به بیماری صرع دچار هستند روند بهبود بیماری صرع و به موازات آن ترک اعتیاد را سخت‌تر می‌کند.
آمفتامین‌ها، اکستازی، کوکائین و هروئین همگی باعث افزایش دفعات تشنج در افراد مبتلا به صرع می‌شوند. همچنین مخدر حشیش نیز در دسته مواد تحریک کننده بیماری قرار می‌گیرد و شخص باید از مصرف آن خودداری کند. برای برخی افراد، استفاده از مواد مخدر به صورت تفریحی نیز می‌تواند باعث صرع شود.
مواد اعتیاد آور همچنین میتوانند یک عامل خطر برای SUDEP (مرگ غیرمنتظره ناگهانی در صرع) باشند. بنابراین اگر فردی در اثر سو مصرف مواد مخدر دچار تشنج می‌شود بهتر است برای دوره بهبودی خود و پیشگیری از حوادث منجر به مرگ، به کلینیک‌های تخصصی ترک اعتیاد مراجعه کند و در آنجا با نظارت پزشکان و متخصصان خبره در این کار، روند بهبودی خود را آغاز کند.
اما آیا افراد مبتلا به صرع میتوانند مصرف مواد مخدر را ترک کنند؟ پاسخ مثبت است. اما این روند باید تحت نظر پزشک و در مراکز تخصصی ترک اعتیاد صورت گیرد تا از بروز صدمات جبران ناپذیر به بدن جلوگیری شود.
در طول تشنج چه اتفاقی می‌افتد؟
تشنج به دلیل عملکرد نادرست نورون‌های مغزی است. در واقع تشنج به دلیل یک انفجار الکتریکی کنترل نشده و ناگهانی در مغز به وجود می‌آید. تشنج انواع مختلفی دارد و علائم و شدت آن طیفی و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. انواع تشنج بسته به جایی که در مغز شروع می‌شود و به چه صورت گسترش می‌یابد متفاوت است. زمانی که شخصی دچار تشنج می‌شود 30 ثانیه الی 2 دقیقه زمان می‌برد تا به حالت عادی بازگردد، اما اگر بیشتر طول کشید یک مورد اورژانسی و فوریت پزشکی می‌باشد و باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
علائم تشنج بسته به نوع آن متفاوت است اما معمولا موارد زیر در زمان وقوع همه تشنج‌ها دیده می‌شود:
- گیجی موقت (شخص موقعیت خود را از نظر مکانی و زمانی درک نمی‌کند)
- نگاه خیره و بدون پلک به یک نقطه (معمولا سقف)
- لرزش و حرکت تند و سریع دست و پا که قابل کنترل نیست. ( دست و پا زدن سریع)
- قفل شدن دهان ( معمولا بعد از این مورد فرد لب‌ها و زبان خود را گاز گرفته است و به همین دلیل در زمان تشنج در دهان شخص یا بین لب‌ها دستمال قرار می‌دهند)
پزشکان تشنج را بسته به محل شروع اختلال در مغز، به دو نوع کانونی و عمومی طبقه بندی می‌کنند. در تشنج کانونی فعالیت الکتریکی در یک ناحیه از مغز است که گاهی بدون از دست دادن هوشیاری بروز می‌یابد. افرادی که دچار این نوع تشنج می‌شوند بیدار به نظر می‌رسند اما به فضای اطراف خود واکنشی نشان نمی‌دهند. حتی ممکن است کلمات ثابتی را تکرار کنند و یا در یک مسیر دایره‌ای شکل به صورت مستمر حرکت کنند و در نهایت پس از فروکش کردن تشنج، چیزی را از آن لحظات به یاد نیاورند. در طول این نوع تشنج فرد ممکن است به صورت غیر عادی دچار احساسات مختلف از جمله غم، ترس، شادی و یا احساساتی که به درستی قابل بیان نیست، شود. برخی از علائم تشنج کانونی با دیگر بیماری‌ها مانند میگرن یا بیماری‌های روانی مشابه است و ممکن است این دو بیماری با هم اشتباه گرفته شوند.
تشنج‌های عمومی در زمان وقوع، تقریبا تمامی بخش‌های مغز را درگیر می‌کنند. این نوع تشنج خود به زیر دسته‌هایی تقسیم می‌شود که هر کدام علائم منحصر به فرد خود را دارند. خیره شدن چشم‌ها، اتقباض عضلات پشت بازو و پشت پاها، پلک زدن پی در پی، تکانه‌های شدید دست و پا، عدم تسلط به عضلات خصوصا گردن و …. از عوارض این نوع تشنج می‌باشد.
طبیعتا مصرف مواد مخدر در افرادی که سابقه تشنج یا صرع دارند، به تشدید این بیماری‌ها کمک می‌کند و حتما در زمان ترک برای جلوگیری از خطرات ناشی از همزمانی ترک اعتیاد و بیماری صرع باید در بهترین مرکز ترک اعتیاد بستری شوند.
چگونه سو مصرف مواد مخدر بر بیماری صرع تاثیر می‌گذارد؟
اثرات انواع مختلف مواد مخدر بر این بیماری متفاوت است. برخی از مواد مخدر به صورت مستقیم بر روی این بیماری تاثیر می‌گذارد و سبب تشدید و یا تعدد آن می‌شود و برخی با داروهای ضد تشنج که برای کنترل این بیماری تجویز شده‌اند، تداخل دارد.
گاهی اوقات تشنج به دلیل ترک الکل و سایر مخدرها به وجود می‌آید که بهتر است برای کنترل آن شخص در این دوره تحت نظر پزشک باشد. بدیهی است که هر چه دوره مصرف مواد مخدر و دوز مصرفی بالاتر باشد، امکان تشنج در زمان ترک بیشتر شود. الکل، تمام اشکال کوکائین، ماری جوانا و تقریبا تمامی مخدرها چه به صورت استنشاقی مصرف شود، چه تزریق، ممکن است باعث ایجاد تشنج در فرد شود.
فردی که صرع دارد با مصرف مواد مخدر به عنوان یک مخدر باعث تشدید بیماری خود می‌شود. تداخلات دارویی و فراموشی داروهای کنترل صرع در زمان مصرف مواد مخدر از عواملی است که سبب تشنج می‌شود، چرا که داشتن یک برنامه و دوز مشخص در مصرف دارو برای کنترل بیماری صرع و جلوگیری از تشنج الزامی است.
افراد مبتلا به صرع باید زیر نظر پزشک و با عنوان کردن بیماری خود، روند ترک اعتیاد را آغاز کنند. مسیر سختی پیش رو است. اما با مصرف داروهای صرع و ضد تشنج و به موازات آن با کاهش مصرف مواد مخدر می‌توان از این بیماری جان سالم به در برد. پس از ترک ممکن است تعداد دفعات تشنج نیز کمتر شود که این موضوع پس از دوره سم زدایی و برنامه ترک اعتیاد امکان پذیر است.
