امروزه، تنظیم تخمک‌گذاری یکی از جنبه‌های مهم بهداشت زنان و مراقبت از سلامت تولید مثل در جوامع مختلف محسوب میشود. تخمک‌گذاری، مرحله‌ای حیاتی در فرآیند باروری زنان است که به طور مستقیم در موفق بودن یا نبودن فرآیند باروری تأثیر می‌گذارد. یکی از داروهای موثر که برای تنظیم تخمک‌گذاری زنان مورد استفاده قرار می‌گیرد، داروی پرولوتون است. این دارو با مکانیسم عمل خود به کاهش خطر سقط جنین یا زایمان زودرس در زنان کمک کرده و برای درمان اختلالات قاعدگی نیز استفاده میشود. در ادامه به بررسی مکانیسم عمل، موارد مصرف، موارد احتیاط و منع مصرف داروی Proluton Depot خواهیم پرداخت.
اشکال دارویی پرولوتون
- آمپول 250 میلی گرم و 500 میلی گرم
موارد مصرف آمپول پرولوتون
آمپول پرولوتون یک داروی پروژسترون مصنوعی است و عملکردی مشابه هورمون زنانه پروژسترون دارد که به تنظیم تخمک‌گذاری کمک میکند. این دارو برای کاهش خطر سقط جنین یا زایمان زودرس در زنان استفاده میشود. همچنین به طور موثر برای درمان اختلالات قاعدگی ناشی از کمبود این هورمون در بدن استفاده میشود. داروی پرولوتون یک داروی تجویزی است و باید توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در یک بیمارستان یا کلینیک در رگ شما تجویز شود. از مصرف پرولوتون تزریقی بدون مشورت پزشک خودداری کنید.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Proluton Depot
مکانیسم عمل این دارو با تقلید از اثر پروژسترون (هورمون زنانه) در بدن شما عمل میکند. به تنظیم رشد و ریزش دیواره رحم (که در چرخه قاعدگی طبیعی اتفاق می‌افتد) کمک کرده و در نتیجه پریودهای نامنظم را درمان میکند. همچنین از انقباضات زودرس رحم ناشی از اکسی توسین جلوگیری میکند. پیک پلاسمایی عضلانی در زنان غیرباردار 3-7 روز و در زنان باردار (بارداری‌های تک قلو) 1-7 روز میباشد. اتصال به پروتئین پرولوتون اتصال گسترده (به آلبومین و گلوبولین‌های متصل شونده به کورتیکواستروئیدها) و متابولیسم کبدی از طریق CYP3A4 و CYP3A5 صورت می‌گیرد. دفع دارو توسط ادرار (%30) و مدفوع (%50) به صورت داروهای آزاد و کونژوگه انجام میشود.
مقدار مصرف داروی Proluton Depot
قبل از مصرف داروی پرولوتون، اطلاعات دارویی شامل مقدار و زمان مصرف موجود در بسته بندی دارو را بررسی کنید. مصرف داروی پرولوتون تزریقی بدون نسخه و مشورت با پزشک ممنوع است. تزریق پرولوتون 500 برای استفاده در کودکان زیر 18 سال توصیه نمی‌شود. در صورت داشتن هرگونه مشکل کلیوی، دیابت یا هر بیماری دیگر به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت شیردهی از تزریق داروی پرولوتون خودداری کنید زیرا ممکن است به جنین در حال رشد آسیب برساند.
زمان مصرف داروی پرولوتون
- مقدار و زمان مصرف این دارو باید توسط پزشک یا متخصص زنان تجویز شود تا خطری سلامت بیمار را تهدید نکند. در مورد استفاده از این دارو در کودکان با پزشک اطفال خود صحبت کنید.
- از آنجایی که تزریق پرولوتون 500 معمولاً توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی واجد شرایط در محیط بالینی و بیمارستانی انجام میشود، احتمال فراموشی دوز بسیار کم است. با این حال، اگر برنامه تزریق فراموش شد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک دستورالعمل‌های بیشتری در مورد تغییر برنامه دوز به شما خواهد داد.
- از آنجایی که این دارو توسط پزشک یا پرستاران در بیمارستان تزریق میشود، احتمال مصرف بیش از حد دارو بسیار کم است. با این حال، اگر پزشک شما به مصرف بیش از حد این دارو مشکوک باشد، درمان فوری پزشکی ارائه خواهد شد.
- در صورت فراموشی یک نوبت از دارو به محض یادآوری به پزشک مراجعه و پرولوتون را تزریق کنید. اگر نوبت تزریقی فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را طبق نسخه پزشک مصرف کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف آمپول پرولوتون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا حساسیت شود. افراد دارای سوابق پزشکی مانند بیماری کبد، استفاده منظم یا سوء مصرف الکل، اختلال کلیوی، خونریزی خاص، مشکلات گوارشی (زخم معده یا روده)، حساسیت یا آلرژی، مشکلات قلبی و… با احتیاط مصرف کنند. در هر نوبت از تزریق دارو، محل تزریق را تغییر دهید تا دچار التهاب و درد نشود. در ادامه به برخی از موارد احتیاط و هشدار استفاده از آمپول پرولوتون خواهیم پرداخت؛
- تزریق پرولوتون 500 برای استفاده در دوران بارداری بی خطر است. با این حال، قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- تزریق این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است روی نوزاد شما تأثیر بگذارد. از آنجایی که این دارو به شیر مادر منتقل میشود، پزشک به شما توصیه میکند که حداقل 6 هفته پس از تولد نوزادتان صبر کنید.
- داروی پرولوتون (Proluton Depot) میتواند باعث احتباس مایعات و ادم (تورم بافت‌های زیر پوست شما) به خصوص در صورت استفاده طولانی مدت شود. اگر سابقه احتباس مایعات اضافی دارید، با احتیاط از آن استفاده کنید.
- این دارو ممکن است باعث مشکلات بینایی مانند تاری یا دوبینی یا از دست دادن بینایی شود. در صورت بروز مشکلات بینایی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید، همچنین از رانندگی یا کار با ماشین‌های سنگین خودداری کنید.
- استفاده از پرولوتون تزریقی میتواند سطح گلوکز خون را تحت تاثیر قرار دهد و از این رو در درمان بیماران دیابتی با احتیاط مصرف شود.
- برای رد سایر عوامل خطرزای زایمان زودرس و سقط جنین باید آزمایش‌های تشخیصی و معاینات فیزیکی مناسب انجام شود. قبل از شروع درمان با این دارو، هرگونه سرطان سینه یا رحم مرتبط با هورمون نیز باید رد شود.
- تزریق پرولوتون ممکن است منجر به افزایش وزن شود، به خصوص زمانی که آن را برای مدت طولانی مصرف کنید. توصیه میشود قبل از دریافت پرولوتون، مصرف تمام داروهای فعلی خود از جمله مکمل‌ها و گیاهان دارویی را به پزشک گزارش دهید.
- افراد مبتلا به سرطان سینه، دهانه رحم،واژن، افسردگی، دیابت، بیماری قلبی، فشار خون بالا، سابقه لخته شدن خون، بیماری کبدی یا کلیوی، بیماری ریوی یا تنفسی، یک واکنش غیر معمول یا آلرژیک به هیدروکسی پروژسترون و البته سایر هورمون‌ها، روغن کرچک، بنزیل الکل، سایر داروها، غذاها، رنگ ها یا مواد نگهدارنده با احتیاط مصرف شود.
موارد منع مصرف آمپول پرولوتون
- حساسیت به هیدروکسی پروژسترون کاپروات یا هر یک از مواد تشکیل دهنده این دارو
- حاملگی و شیردهی
- یرقان کولستاتیک بارداری
- سابقه یا ابتلا به سرطان سینه، سرطان رحم، یا سایر سرطان‌های وابسته به هورمون‌های جنسی
- سابقه یا ابتلا به ترومبوز وریدی عمیق (DVT)، آمبولی ریوی (PE)، یا سایر اختلالات ترومبوتیک
- سابقه یا ابتلا به صرع
- دیابت کنترل نشده
- اختلالات کبدی و کلیوی شدید
عوارض جانبی آمپول پرولوتون (Proluton Depot)
درد، خارش، ندول یا سوزش در محل تزریق، تهوع یا استفراغ، دیابت بارداری، یبوست، کاهش حجم مایع آمنیوتیک در طول بارداری و… برخی از عوارض آمپول پرلوتون (Proluton Depot) میباشد. اگر هر یک از این عوارض ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، عوارض جانبی جدی ندارند. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی مانند بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی و… به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی از عوارض جانبی آمپول پرولوتون خواهیم پرداخت؛
- پوستی: کهیر
- ادراری تناسلی: زایمان زودرس
- موضعی: درد محل تزریق، تورم محل تزریق
- قلبی عروقی: پره اکلامپسی
- پوستی: خارش
- غدد درون ریز و متابولیسم: دیابت بارداری
- گوارشی: تهوع، اسهال
- ادراری تناسلی: کاهش حجم مایع آمنیوتیک در طول بارداری
- موضعی: خارش محل تزریق، ندول محل تزریق
تداخل دارویی پرولوتون
- تداخلات رده X (پرهیز): کانیواپتان، فوسیدیک اسید (سیستمیک) ، ایدلالیسیب، یولی‌پریستال
- کاهش اثرات داروها توسط پرولوتون: داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد دیابت، یولی‌پریستال
- کاهش اثرات پرولوتون توسط داروها: القاکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، ساریلومب، سیلتوکسیمب، توسیلیزومب، یولی‌پریستال
- افزایش اثرات پرولوتون: اپرپیتانت، کلوفازیمین، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4، دوولیسیب، اردافیتینیب، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوسیدیک اسید (سیستمیک) ، گیاهان (با خاصیت پروژسترونی)، ایدلالیسیب، لاروترکتینیب، میفپریستون، نتوپیتانت، پالبوسیکلیب، سیمپرویر، استریپنتول
مصرف داروی پرولوتون (Proluton Depot) در دوران بارداری و شیردهی
مصرف داروی پرولوتون (Proluton Depot) در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود. این دارو یک پروژسترون طولانی‌اثر است که میتواند عوارض جانبی جدی برای جنین و نوزاد داشته باشد. در برخی زنان باردار پرولوتون منجر به سقط جنین، ناهنجاری‌های مادرزادی و زایمان زودرس میشود. همچنین، این دارو میتواند خطر ابتلا به دیابت بارداری و پرفشاری خون بارداری را افزایش دهد.
شرایط نگهداری داروی Proluton Depot
طبق اطلاعات موجود در وبسایت سازمان غذا و داروی ایالات متحده، داروی Proluton Depot باید در دمای اتاق (۲۵ درجه سانتی‌گراد یا ۷۷ درجه فارنهایت) و دور از رطوبت و نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر داروی پرولوتون
در این مقال از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، به بررسی گسترده اختلالات قاعدگی و نقش بارز داروی پرولوتون در مدیریت این اختلالات پرداختیم. اختلالات قاعدگی، مسائلی پیچیده و چندوجهی هستند که تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت زنان دارند. داروی پرولوتون با مکانیسم‌های خاص خود، به عنوان یک گزینه موثر در تنظیم دوره قاعدگی، کاهش خطر سقط جنین یا زایمان زودرس و حل مشکلات مرتبط با آن شناخته شده است. توجه داشته باشید که قبل از مصرف هردارویی باید با پزشک در رابطه با عوارض وخطرات آن مشورت کنید.
منبع سایت: Medscape
