فرآیند افزایش سن در انسان موجب بروز تغییرات جسمی و روحی مختلفی در وی می‌گردد. هر چند که عوامل زیادی همچون سبک زندگی، عادات رفتاری مختلف، اهمیت دادن یا ندادن به سلامتی در جوانی، ژنتیک و… در چگونگی حالات فرد در کهنسالی تاثیر بسزایی دارند. اما به طور کلی، میزان شیوع اغلب بیماری‌ها در سنین بالا بیشتر است. قلب، یکی از مهمترین اعضای بدن است که وظیفه پمپاژ و خون رسانی به تمامی قسمت‌های بدن را بر عهده دارد. این عضو همیشه فعال نیز مانند هر عضو دیگری می‌تواند دچار نارسایی شده و ناراحتی یا بیماری‌های خاصی را به وجود آورد. از آنجا که بیماری قلبی نیز در سالمندان شایع‌تر است، اگر سالمندی در منزل دارید، بر شما لازم است که با علائم این بیماری آشنا شوید. مهمترین علائم هشدار دهنده این بیماری به شرح زیر می‌باشند.
تپش قلب
تپش قلب به حالتی اطلاق می‌شود که فرد به راحتی می‌تواند ضربان بیش از حد بالا و نامنظم قلب خود را حس کند. در برخی از موارد، تپش قلب می‌تواند کاملا عادی باشد. برای مثال عواملی همچون بی خوابی، سرماخوردگی، فعالیت زیاد، استرس و اضطراب، مصرف کافئین و… می‌توانند موجب بروز این حالت گردند. اما گاها تپش قلب یک هشدار جدی بوده و حاکی از بیماری قلبی تحت عنوان آریتمی قلبی است. حتما می‌دانید که تعداد ضربان قلب یک انسان سالم و در حال استراحت حدود ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌باشد. چنانچه حس می‌کنید سالمند شما به طور مکرر دچار تپش قلب می‌شود و یا پرستار سالمند گزارش چنین حالتی را به شما می‌دهد سایر علائم ناراحتی‌های قلبی را نیز در وی بررسی کرده و جهت اطمینان بیشتر، سریعا وی را نزد پزشک متخصص ببرید.
تنگی نفس
تنگی نفس نیز همانند تپش قلب می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. از جمله این علل می‌توان به بیماری‌های ریوی، مسمویت با گازهای سمی و… اشاره کرد. اما مطلب مهم این است که گاه، تنگی نفس نیز می‌تواند یک علامت هشدار دهنده در خصوص بیماری‌های قلبی باشد. بنابراین چنانچه این حالت همراه با ضعف شدید و درد در ناحیه قفسه سینه، برای سالمند شما پیش آمد، حتما آن را جدی بگیرید. این علائم می‌توانند حاکی از بیماری‌هایی چون نارسایی قلبی، تومور قلب و یا بیماری دریچه قلب باشند.
درد قفسه سینه
احساس درد یا تیر کشیدن در ناحیه قفسه سینه یکی از مهمترین علائم بیماری قلبی می‌باشد. از آنجا که افراد سالمند بیشتر در معرض خطر بیماری قلبی قرار دارند، اگر سالمند شما مدام از درد قفسه سینه گلایه می‌کند، حتما آن را جدی گرفته و جهت انجام معاینات و آزمایش‌های لازم به پزشک متخصص مراجعه نمایید. شایان ذکر است که عوامل دیگر همچون استرس، ناراحتی سایر اعضایی که در قفسه سینه قرار دارند مانند ریه و عضلات تنفسی، بیماری‌های ستون فقرات و… نیز می‌توانند عامل ایجاد درد در قفسه سینه باشند. بنابراین برای آنکه بدانید دردهای ایجاد شده در قفسه سینه مربوط به ناراحتی‌های قلبی است یا خیر، نکات زیر را بررسی نمایید:
- درد شدید که درطی چند ثانیه به میزان زیادی افزایش می‌یابد.
- دردی که با انجام فعالیت‌های جسمانی آغاز شده و یا تشدید می‌یابد.
- دردی که به ناحیه پشت قفسه سینه، گردن و فک نیز انتقال می‌یابد.
- درد قفسه سینه مداوم که بیش از دو دقیقه به طول می‌انجامد.
- درد قفسه سینه که همراه با علائم دیگر چون تنگی نفس، تعریق شدید و.. بروز می‌کند.
- دردهای پراکنده در ناحیه پشت جناغ سینه
سرگیجه
از دیگر علائم بیماری‌های قلبی که شاید حتی فکرش را هم نمی‌کردید، سرگیجه می‌باشد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فرد مبتلا به یکی از بیماری‌های زیر باشد:
- آریتمی قلبی: در این حالت ضربان قلب نامنظم بوده بیمار علاوه بر سرگیجه، تپش قلب دارد و از درد قفسه سینه هم رنج می‌برد.
- گرفتگی عروق کرونری خون رسانی به قلب: فرد احساس سرگیجه و درد شدید در قفسه سینه می‌کند.
- آنژین صدری: آنژین صدری اصولا در سالمندان بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که قلب میزان اکسیژنی را که نیاز دارد دریافت نمی‌کند.
- تصلب شرایین: به علت رسوب چربی در عروق ایجاد شده و موجب می‌شود خون رسانی به اعضای دیگر به درستی انجام نگیرد. در این حالت علاوه بر سرگیجه، احساس ضعف شدید و یا حتی غش به سراغ بیمار می‌آید.
خستگی و ضعف
خستگی و ضعف شدید، بارها و بارها ممکن است برای هر فردی پیش آید. این حالت ممکن است در اثر گرسنگی، افت فشار خون، فعالیت جسمانی زیاد و… حاصل شود. اما ضعف و خستگی زمانی نگران کننده است که به صورت مداوم بوده و نشان دهنده عدم گردش صحیح خون در بدن و در واقع بیماری قلبی باشد.
عرق کردن بیش از حد
عرق کردن در هنگام قرار گرفتن در معرض گرمای شدید و انجام فعالیت‌های بدنی امری کاملا طبیعی است. اما تعریق بیش از حد، آن هم در شرایط کاملا عادی، تعریق شبانه و عرق سرد، گزینه‌هایی هستند که می‌توانند کمی نگران کننده باشند. برای مثال، عرق سرد که اصولا در اثر استرس پدید می‌آید، چنانچه در حالت کاملا عادی در فرد ایجاد شود می‌تواند نشان از بیماری قلبی بوده و یا خبر دهنده یک حمله قلبی باشد. بنابراین در صورت تعریق زیاد، آن هم بدون داشتن فعالیت فیزیکی و همچنین مشاهده عرق سرد ناگهانی به پزشک مراجعه کنید. چرا که ممکن است به علت گرفتگی رگ‌های قلبی و کاهش توانایی قلب در پمپاژ اتفاق افتد.
نشانه های سکته قلبی و راه های پیشگیری از آن
بیماری‌های قلبی، انواع مختلفی دارند که هر کدام به دلیل وجود ناراحتی یا نارسایی در قسمت خاصی از قلب و عروق به وجود می‌آیند. اما آنچه که در اصطلاح عامیانه با عنوان بیماری قلبی شناخته شده است، حمله قلبی می‌باشد که به صورت ناگهانی رخ داده و در موارد شدید می‌تواند منجر به مرگ فرد نیز شود. از جمله علائم بارز سکته قلبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد ناگهانی در قسمت کمر و شانه و علی الخصوص شانه سمت چپ
- سفت شدن فک
- سرگیجه شدید و ناگهانی
- حالت تهوع
- عرق سرد
- مشکلات گوارشی و احساس سوزش معده
فردی که دچار سکته قلبی می‌شود احتمالا یک یا چند تا از نشانه‌های یاد شده را خواهد داشت. ممکن است این علائم در طول چند ساعت و یا حتی چند روز قبل از سکته قلبی خود را نشان دهند. بنابراین آنها را جدی بگیرید و با مشاهده این نشانه‌ها در سالمندان سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
مراقب سالمندان مبتلا به بیماری قلبی باشید
مراقبت و نگهداری از سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی، مشکلات و استرس‌های خاص خود را در پی دارد. اما با شناخت این بیماری‌ها و علائم آنها در وهله اول می‌توانید گام موثری در پیشگیری و درمان آنها بردارید و در قدم بعدی به سالمند کمک می‌کنید که زندگی شادتری داشته باشد. چنانچه به دلیل شرایط شغلی همواره بیرون از منزل هستید، می‌توانید با بهره گیری از خدمات پرستاری و کمک گرفتن از افراد مجرب نیز به بهبود هر چه بیشتر شرایط سالمند خود کمک کنید.
چطوری از سکته قلبی پیشگیری کنیم ؟