آنفولانزا یک عفونت تنفسی ویروسی است که سالیانه میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده و هزاران نفر را به کام مرگ می‌کشاند. در سال‌های اخیر با وجود ویروس محنوس کرونا در فصول سرد سال نگرانی مردم از ابتلا به ویروس آنفلوانزا بیشتر شده است زیرا می‌ترسند همزمان به این دو بیماری مبتلا شوند یا علائم این دو بیماری در بدن آنها به شکلی باشد که تشخیص و در نتیجه درمان را مشکل کند. همه ساله واکسن‌های آنفولانزا برای محافظت در برابر رایج‌ترین سویه‌های در گردش این بیماری تولید شده و در دسترس مردم قرار می‌گیرند. آیا می‌دانید ایمنی واکسن آنفولانزا چقدر است؟ به عبارت دیگر آیا می‌دانید بعد از زدن واکسن آنفولانزا تا چه مدت در برابر این بیماری مصون خواهید بود؟
نحوه عملکرد واکسن آنفولانزا
تولید واکسن‌های آنفولانزا چند ماه قبل از اینکه ویروس این بیماری شایع شود، صورت می‌گیرد. ویروس‌های مورد استفاده در واکسن مبتنی بر تحقیقات و نظارت‌های گسترده‌ای هستند. در واکسن آنفولانزا از ویروس‌هایی استفاده می‌شود که در طول فصولی که در پیش هستند، شایع‌تر خواهند بود. به طور کلی واکسن‌های آنفلوانزا در برابر 2 نوع ویروس آنفولانزا ایمنی ایجاد می‌کنند:
- آنفولانزای A
- آنفلوانزای B
این واکسن‌ها می‌توانند 3 ظرفیتی یا 4 ظرفیتی باشند. واکسن‌های سه ظرفیتی در برابر 3 ویروس آنفولانزا محافظت به عمل می‌آورند: دو ویروس آنفولانزای A و ویروس آنفلوانزای B. اما واکسن‌های 4 ظرفیتی علاوه بر موارد نامبرده شده شامل یک ویروس آنفلوانزای B نیز می‌شوند.
چقدر طول می کشد تا واکسن آنفولانزا اثر کند؟
پس از دریافت واکسن آنفولانزا 2 هفته طول می‌کشد تا بدن شما آنتی بادی‌هایی تولید کند که از بدن شما محافظت به عمل آورند. بدیهی است که در این مدت زمان شما همچنان در خطر ابتلا به ویروس آنفولانزا به سر می‌برید. بنابراین همچنان باید مراقبت‌های لازم را به عمل آورده و از دست زدن به صورت، بینی و دهان خود بپرهیزید. این خطر وجود دارد که همراه با سایر عفونت‌های تنفسی به آنفولانزا مبتلا شوید. از این رو رعایت پروتکل‌های بهداشتی اهمیت بالایی دارد.
ایمنی واکسن آنفولانزا تا چه مدت است؟
چه واکسن زده باشید و چه به صورت طبیعی به عفونت آنفولانزا مبتلا شده باشید، ایمنی بدن شما در برابر ویروس آنفولانزا با گذشت زمان کاهش می‌یابد. علاوه بر این ویروس‌های آنفولانزا به طور مداوم در حال تغییر هستند. به همین دلیل واکسن آنفولانزایی که سال قبل زده‌اید، احتمالا برای سال پیش رو موثر نخواهد بود و از بدن محافظت نخواهد کرد.
بنابراین وقتی واکسن انفولانزا را دریافت می‌کنید، این واکسن فقط در طول یک سال پیش رو برای شما ایمنی ایجاد خواهد کرد. شما باید هر سال واکسن آنفولانزا را تجدید کنید تا اثرگذاری مناسبی در برابر ویروس‌های آنفولانزا از خود نشان دهد.
بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا توسط تعدادی از تولید کنندگان خصوصی در ماه‌های مرداد و شهریور (ماه اوت) معمولا تولید می‌شود. اما این زمان برای دریافت واکسن آنفولانزا کمی زود است. یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که حداکثر ایمنی واکسن آنفولانزا مدت کوتاهی پس از واکسیناسیون به دست می‌آید و با گذشت زمان هر ماه دچار کاهش می‌شود. بنابراین اگر در اواسط تابستان واکسن آنفولانزا را بزنید، تا ماه‌های بهمن و اسفند ممکن است با توجه به کاهش ایمنی ایجاد شده توسط واکسن بیشتر مستعد ابتلا به بیماری آنفولانزا شوید.
بهتر است واکسن آنفولانزا را قبل از شیوع آنفلوانزا در کشور خود بزنید. ماه مهر زمان خوبی برای دریافت واکسن آنفولانزا به حساب می‌آید. اگر دیرتر از ماه مهر هم واکسن خود را بزنید، جایی برای نگرانی وجود ندارد. زیرا معمولا شیوع آنفولانزا در جوامع تا ماه اسفند و یا حتی فروردین طول می‌کشد و همچنان می‌توانید با زدن واکسن در بدن خود ایمنی ایجاد نمایید.
عوارض واکسن آنفولانزا چقدر طول می کشد؟
واکسن آنفولانزا با یک ویروس غیرفعال شده ساخته می‌شود. بنابراین شما نمی‌توانید با زدن واکسن آنفولانزا به بیماری آنفولانزا مبتلا شوید. پس اگر بعد از دریافت این واکسن عوارضی را تجربه کردید، این عوارض به معنای مبتلا شدن به ویروس آنفولانزا نیست. عوارض جانبی واکسن آنفولانزا معمولا خفیف است و فقط چند روز طول می‌کشد. این عوارض عبارتند از:
- قرمزی، تورم یا درد در محل تزریق
- تب پایین
- بدن درد
عوامل موثر در ایمنی واکسن آنفولانزا
واکسن‌های آنفولانزا به طور مداوم در حال تغییر و تکامل هستند. در هر فصل ویروس‌های آنفولانزا می‌توانند دچار جهش شوند. محققان باید چندین ماه قبل از شروع فصل آنفولانزا ویروس‌های خاص این بیماری را برای گنجاندن در واکسن انتخاب کنند. بنابراین آنچه در واکسن وجود دارد ممکن است همیشه با ویروسی که در طول فصل آنفولانزا در گردش است مطابقت نداشته باشد. این مسئله می‌تواند اثربخشی واکسن آنفولانزا را کاهش دهد.
سن نیز می‌تواند در اثربخشی واکسن آنفولانزا نقش داشته باشد زیرا با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر می‌شود. FDA واکسن آنفولانزا با دوز بالا را برای افراد 65 سال و بالاتر تایید کرده است. کودکان بین 6 ماه تا 8 سال اولین باری که واکسن آنفولانزا را می‌زنند، باید آن را در دوز دریافت کنند تا از محافظت کافی برخوردار شوند.
تزریق واکسن آنفولانزا برای چه کسانی ضروری است؟
کلیه افراد بالای 6 ماه می‌توانند هر سال واکسن آنفولانزا را دریافت نمایند. مدت زمان ایمنی واکسن آنفولانزا را برایتان شرح دهیم. به جدول زیر دقت کنید:
| افرادی که بهتر است واکسن آنفولانزا را بزنند | اشخاصی که تزریق واکسن آنفولانزا به آنها پیشنهاد نمی‌شود |
| افراد بالای 50 سال | کودکان زیر 6 ماه |
| اشخاصی که بیماری‌های مزمن دارند. | اشخاص مبتلا به یک بیماری حاد (بهتر است تا زمان بهبود خود صبر کنند) |
| افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. | اگر فرد در گذشته نسبت به تزریق واکسن آنفولانزا واکنش آلرژیک از خود نشان داده است. |
| کودکان بین 6 ماه تا 5 سال | افرادی که بعد از واکسن آنفولانزا در گذشته دچار عوارض جانبی شدید شده‌اند. (قبل از تزریق باید با پزشک مشورت کنند.) |
| اشخاص 18 سال و کمتر که از آسپرین به عنوان یک دارو برای درمان استفاده می‌کنند. | اشخاصی که قبلا سندرم گلین باره را تجربه کرده‌اند. |
| خانم‌های باردار و همچنین زنان تا 2 هفته بعد از بارداری. | در صورت داشتن سابقه حساسیت به تخم مرغ (باید با پزشک مشورت شود.) |
| کارکنان مراکز درمانی |
کلام پایانی
ویروس‌های آنفولانزا همه ساله در همه جوامع باعث ایجاد عفونت‌های تنفسی می‌شوند. با توجه به اینکه ویروس Covid-19 همچنان شیوع دارد، بهتر است علاوه بر واکسن کرونا واکسن آنفولانزا را هم بزنید تا علائم این دو بیماری سلامتی شما را به خطر نیندازد. ایمنی واکسن آنفولانزا دو هفته بعد از تزریق افزایش یافته و با گذشت زمان کمتر می‌شود. علاوه بر این ویروس آنفولانزا به طور مکرر دچار جهش شده و سویه های مختلفی پیدا می‌کند. از این رو توصیه می‌شود که دریافت واکسن آنفولانزا همه ساله باید تجدید شود تا از بدن محافظت مناسبی به عمل آید. با وجود واکسن آنفولانزا باز هم ممکن است آنفولانزا بگیرید اما با این حال قطعا از شدت بیماری کاسته خواهد شد و خطری سلامتی شما را تهدید نخواهد کرد.
