در دنیای پزشکی و پیشگیری از اختلالات خونی، داروی وارفارین به عنوان یکی از داروهای کلیدی و حیاتی شناخته می‌شود. وارفارین یک آنتی‌کواگولانت (ضد انعقاد) است که در پیشگیری از انسداد عروق و کنترل اختلالات خونی به عنوان یک ابزار بسیار قدرتمند و مؤثر شناخته می‌شود. آشنایی با این دارو و اطلاعاتی کامل در این زمینه می‌تواند به افراد و پزشکان کمک کند تا تصمیم‌گیری‌های پزشکی بهتری اعمال و امکان جلوگیری از اختلالات خونی و انسداد عروق را افزایش دهند. هدف اصلی این مقاله، افزایش آگاهی و اطلاعات عمومی درباره داروی Warfarin و نقش مهم آن در پزشکی و بهبود سلامتی انسان‌ها میباشد.
اشکال دارویی وارفارین
داروی warfarin در اشکال پودر برای تزریق 5 میلی گرم در ویال (قطع شده)، قرص 1 میلی گرم، 2 میلی گرم، 2.5 میلی گرم، 3 میلی گرم، 4 میلی گرم، 5 میلی گرم، 6 میلی گرم، 7.5 میلی گرم و 10 میلی گرم عرضه می‌شود.
موارد مصرف داروی وارفارین
این دارو برای درمان لخته‌های خون (مانند ترومبوز ورید عمقی-DVT یا آمبولی ریوی-PE) وبرای جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید در بدن شما استفاده می‌شود. جلوگیری از لخته‌شدن خون مضر، به کاهش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی کمک میکند. شرایطی که خطر ابتلا به لخته‌شدن خون را افزایش می‌دهد شامل نوع خاصی از ریتم نامنظم قلب (فیبریلاسیون دهلیزی)، تعویض دریچه قلب، حمله قلبی اخیر و جراحی‌های خاص (مانند تعویض مفصل ران یا زانو) است. وارفارین معمولاً “رقیق‌کننده خون” نامیده می‌شود”، اما اصطلاح صحیح‌تر “ضد انعقاد” است. این دارو با کاهش مقدار برخی مواد (پروتئین‌های لخته کننده) در خون، به حفظ جریان خون در بدن شما کمک میکند.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Warfarin
با سنتز کبدی فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین K II، VII، IX و X و همچنین پروتئین‌های C و S تداخل میکند. اس-وارفارین 4 برابر قوی‌تر از R-وارفارین است. وارفارین با مهار رقابتی زیرواحد 1 کمپلکس 1 چند واحدی ویتامین K اپوکسید ردوکتاز 1 (VKOR1) ذخایر عملکردی ویتامین K را کاهش می‌دهد که به نوبه خود سنتز فاکتورهای انعقادی فعال را کاهش می‌دهد. متابولیسم R-وارفارین شامل آنزیم‌های کبدی P450 CYP1A2، CYP2C19، CYP3A4 میباشد.
مقدار مصرف داروی Warfarin
قبل از مصرف داروی وارفارین (Warfarin)، ابتدا اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته‌بندی دارو را بررسی کنید. سازنده دارو مشخصات، موارد مصرف و مقدار مصرف این دارو را به طور دقیق بیان کرده است. این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک یا سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. دارو را مطابق دستور پزشک استفاده کنید، هرگز دوز خود را سرخود افزایش، کاهش یا قطع نکنید. دوز بر اساس وضعیت پزشکی، آزمایشات آزمایشگاهی (مانند INR) و پاسخ به درمان است.
زمان مصرف قرص وارفارین
این دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. مهم است که در حین مصرف warfarin ، یک رژیم غذایی متعادل و ثابت داشته باشید. برخی از غذاها میتوانند بر نحوه عملکرد وارفارین در بدن شما تأثیر بگذارند. از افزایش یا کاهش ناگهانی مصرف غذاهای سرشار از ویتامین K (مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم، کلم بروکسل، کلم پیچ، اسفناج و سایر سبزیجات برگ سبز، جگر، چای سبز، برخی مکمل های ویتامین) خودداری کنید. اگر می‌خواهید وزن کم کنید، قبل از اینکه رژیم بگیرید، با پزشک خود مشورت کنید. از آنجایی که این دارو می‌تواند از طریق پوست و ریه‌ها جذب شود، می‌تواند سبب آسیب به جنین شود.
موارد احتیاط
قبل از استفاده warfarin ، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در آن حساسیت دارید، به پزشک مراجعه کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی مانند اختلالات خونی (مانند کم خونی، هموفیلی)، مشکلات خونریزی (مانند خونریزی معده یا روده، خونریزی در مغز)، اختلالات عروق خونی (مانند آنوریسم)، آسیب یا جراحی عمده اخیر، بیماری کلیوی، بیماری کبد، مصرف الکل، اختلالات روانی یا خلقی (از جمله مشکلات حافظه)، زمین خوردن یا آسیب مکرر و… با پزشک در رابطه خطرات آن مشورت کنید.
- دوزهای کمتر در افراد مسن، بیماران ناتوان، سوء تغذیه، CHF یا بیماری کبد ضروری میباشد. همچنین هیچ اثر مستقیمی بر ترومبوز ایجاد نمی‌کند و آسیب بافت ایسکمیک را معکوس نمی‌کند.
- نکروز پوستی گزارش شده؛ بیماران در معرض خطر خونریزی، نکروز یا قانقاریا احتیاط کنند.
- ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین، DVT (ممکن است وارفارین را تا زمانی که تولید ترومبین کنترل شود و ترومبوسیتوپنی برطرف شود به تعویق بیاندازد) گزارش شده است.
- به بیمارانی که وارفارین (Warfarin) دریافت میکنند توصیه کنید که اخطاریه‌ای مبنی بر اینکه تحت درمان ضد انعقاد هستند همراه داشته باشند تا به پرسنل پزشکی یا اورژانس هشدار داده شود.
- در بیماران مبتلا به عفونت حاد یا سل فعال یا شرایطی که ممکن است فلور دستگاه گوارش طبیعی را تغییر دهند احتیاط کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها و تب ممکن است پاسخ به وارفارین را تغییر دهند.
- این دارو آمبولی پلاک آتروماتوز را آزاد میکند که در برخی موارد بسته به محل آمبولیزاسیون اندام‌های مشترک مانند پانکراس، کبد، کلیه‌ها و طحال علائمی را تجربه میکند که منجر به نکروز یا مرگ می‌شود.
- وارفارین در برخی موارد ممکن است سنتز فاکتورهای انعقادی را در بیماران مبتلا به کاهش عملکرد کبد، بدون توجه به علت مختل کند که به نوبه خود منجر به افزایش حساسیت به وارفارین می‌شود.
- کلسی فیلاکسی یا آرتریولوپاتی کلسیم اورمیک در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی در مرحله پایانی و بدون آن گزارش شده است. قطع وارفارین و درمان کلسی فیلاکسی در صورت لزوم و درمان جایگزین ضد انعقاد را در نظر بگیرید.
- مصرف مداوم غذاهای حاوی ویتامین K را حفظ کنید. مصرف زیاد ویتامین K ممکن است اثر وارفارین را کاهش دهد.
- نارسایی کبدی ممکن است سنتز فاکتورهای انعقادی را مختل کند و متابولیسم وارفارین را کاهش دهد. نظارت مکرر برای خونریزی را انجام دهید.
- در هر بیمار بدون نظارت مبتلا به پیری منع مصرف دارد. در بیماران مسن تحت درمان در هر شرایطی، نظارت مکرر برای خونریزی انجام شود.
موارد منع مصرف وارفارین
- بارداری، به جز در زنانی که دریچه‌های مکانیکی قلب دارند.
- تمایلات هموراژیک یا دیسکرازی خون
- CNS یا جراحی چشم یا جراحی تروماتیک که منجر به ایجاد سطوح باز بزرگ می‌شود.
- تمایلات خونریزی مرتبط با خونریزی CNS، آنوریسم مغزی، تشریح آئورت، پریکاردیت و افیوژن پریکارد، اندوکاردیت باکتریایی و زخم فعال یا خونریزی آشکار دستگاه گوارش، GU یا دستگاه تنفسی
- تهدید به سقط جنین، اکلامپسی و پره اکلامپسی
- بیماران بدون نظارت با شرایط مرتبط با سطح بالایی از عدم انطباق (مانند زوال عقل، الکلیسم، روان پریشی)
- پونکسیون ستون فقرات و سایر روش‌های تشخیصی یا درمانی با احتمال خونریزی غیرقابل کنترل
- بی‌حسی عمده منطقه‌ای یا بلوک کمری
- حساسیت شناخته شده
- فشار خون بدخیم
موارد هشدار استفاده از وارفارین
- وارفارین سدیم می‌تواند باعث خونریزی شدید یا کشنده شود. خونریزی در طول دوره شروع و با دوز بالاتر بیشتر رخ می‌دهد (که منجر به INR بالاتر می‌شود).
- عوامل خطر برای خونریزی شامل شدت بالای ضدانعقاد (INR بیشتر از 4)، سن 65 سال یا بیشتر، INR بسیار متغیر، سابقه خونریزی گوارشی، فشار خون بالا، بیماری عروق مغزی، بیماری جدی قلبی، کم خونی، بدخیمی، تروما، نارسایی کلیوی، همراهی داروها و مدت طولانی درمان با وارفارین میباشد.
- نظارت منظم بر INR باید در تمام بیماران تحت درمان انجام شود. کسانی که در معرض خطر خونریزی هستند ممکن است از نظارت بیشتر INR، تنظیم دقیق دوز به INR مورد نظر و مدت کوتاه‌تر درمان سود ببرند.
- به بیماران باید در مورد اقدامات پیشگیرانه برای به حداقل رساندن خطر خونریزی آموزش داده شود و هرگونه علائم یا عوارض خونریزی را فوراً به پزشک خود گزارش دهند.
عوارض جانبی داروی وارفارین (Warfarin)
این دارو حاوی مواد غیرفعالی میباشد که در برخی می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. سردرد و سرگیجه، بی‌حالی، کم خونی، خونریزی، واکنش حساسیت مفرط، خارش یا کهیر برخی از عوارض جانبی داروی وارفارین (Warfarin) میباشد. اگر این دارو بر پروتئین‌های لخته کننده خون شما تأثیر زیادی بگذارد، می‌تواند باعث خونریزی جدی شود (نشان داده شده توسط نتایج آزمایشگاهی INR بالا). حتی اگر پزشک داروی شما را قطع کند، این خطر خونریزی می‌تواند تا یک هفته ادامه یابد. علائم خونریزی جدی شامل درد، تورم، ناراحتی غیرمعمول، کبودی غیرمعمول یا آسان، خونریزی طولانی مدت از بریدگی یا لثه، قاعدگی غیرمعمول سنگین یا طولانی میباشد.
بسیاری از افرادی که داروی warfarin را مصرف میکنند عوارض جانبی جدی ندارند. برخی عوارض جانبی جدی این دارو شامل ادرار صورتی یا تیره، سرفه خونی، استفراغ خونی یا شبیه تفاله قهوه، سردرد شدید، سرگیجه یا غش کردن، خستگی یا ضعف غیرمعمول، مدفوع خونی، سیاه و قیری، درد قفسه سینه، تنگی نفس، مشکل در بلعیدن و… میباشد. در صورتی که هرکدام از این موارد مشاهده شد، مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید. این دارو در صورت عوارض به ندرت باعث ایجاد مشکلات بسیار جدی (احتمالاً کشنده) می‌شود.
- سندرم آمبولی کلسترول
- خونریزی داخل چشم
- درد شکم، نفخ شکم
- آلوپسی
- کهیر و خارش
- اختلال چشایی
- نکروز بافتی
- بی‌حالی، سرگیجه، سردرد
- هماچوری
- کم خونی، خونریزی، خونریزی مجاری تنفسی
- هپاتیت
- واکنش حساسیت مفرط
تداخل دارویی وارفارین
- تداخلات رده X (پرهیز): میفپریستون، اوماستاکسین، اوکساتومید، استرپتوکیناز، تاموکسیفن، اوروکیناز، ووراپاکسار
- کاهش اثرات وارفارین (Warfarin) توسط داروها: منادیول دی فسفات، مناتترنون، مرکاپتوپورین، متفورمین، مترلپتین، مولتی ویتامین/ مینرال‌ها (حاوی ویتامین‌های آ، دی، ای، کا و فولات و آهن)، نفسیلین، نلفیناویر، نویراپین، اوبتیکولیک اسید، اوریتاوانسین، فیتونادیون، پروژستین ها، پروژستین ها (فراورده‌های ضدبارداری)، رواپرازان، ریباویرین (سیستمیک)، مشتقات ریفامایسین، ریتوناویر، گیاه علف چای، سوکرالفیت، تلاوانسین، تری‌فلونامید، تنباکو (دود کردن)، آلپلیزیب، داروهای ضد تیروئید، آپالوتامید، اپرپیتانت، آزاتیوپورین، باربیتورات‌ها، بوسنتان، رزین‌های کلستیرامین، بوسنتان، کاربامازپین، کلوگزاسیلین، کوآنزیم Q10، کولسولام، القاکننده‌های ضعیف CYP2C9، داروناویر، دی کلوگزاسیلین، داروهای ضدویروسی با اثر مستقیم (HCV)، افاویرنز، انزالوتامید و…
- افزایش اثرات داروها توسط وارفارین: کلاژناز (سیستمیک)، دفراسیروکس، دئوکسی کولیک اسید، دسیرودین، اتوتیون، فوس فنی‌توئین، ایبریتومومب تیوکستان، نینتدانیب، اوبینوتوزومب، اوماستاکسین، فنی‌توئین، رگورافنیب، سولفونیل اوره‌ها
- افزایش اثرات وارفارین توسط داروها: داساتینیب، دس ونلافاکسین، دکس‌متیل‌فنیدات، دی سولفیرام، درونابینول، دروندارون، اکونازول، افاویرنز، الکساکافتور/ تزاکافتور و ایواکافتور، ارلوتینیب، اریترومایسین (چشمی)، اس امپرازول، اتاکرینیک اسید، اتوتیون، اتوپوزاید، اتوپوزاید فسفات، اکسناتید، امولسیون‌های چرب (بر پایه روغن ماهی)، فنوفیبرات و مشتقات آن، شنبلیله، مشتقات فیبریک اسید، فلوکونازول، فلوراوراسیل (موضعی)، محصولات حاوی فلوراوراسیل، فوسامپرناویر، فوس فنی‌توئین، کندر هندی، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، جفیتینیب، جمسیتابین، گیاه جینکوبیلوبا، گلوکاگون و…
مصرف قرص وارفارین (Warfarin) در دوران بارداری و شیردهی
پیامدهای نامطلوب در بارداری بدون توجه به سلامت مادر یا استفاده از داروها رخ می‌دهد. خطر پس زمینه تخمینی نقایص مادرزادی و سقط جنین برای جمعیت مشخص شده ناشناخته است. قرار گرفتن در معرض وارفارین در دوران بارداری باعث ایجاد یک الگوی شناخته شده از ناهنجاری‌های مادرزادی اصلی (جنین وارفارین و سمیت جنینی)، خونریزی جنینی کشنده، افزایش خطر سقط جنین و مرگ و میر جنینی می‌شود. به زنان دارای پتانسیل باروری توصیه کنید که در طول درمان و حداقل یک ماه پس از دوز نهایی وارفارین از روش‌های پیشگیری از بارداری موثر استفاده کنند.
شرایط نگهداری داروی Warfarin
داروی وارفارین (Warfarin) باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که تمام محصولات شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر در مورد داروی وارفارین
در پایان این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز می‌توان نتیجه گرفت که آشنایی با داروی وارفارین و استفاده بهینه از آن می‌تواند به بهبود سلامتی افراد کمک کند و از پیشگیری از اختلالات خونی و انسداد عروق حمایت نماید. این مقاله به عنوان یک منبع اطلاعاتی معتبر برای پزشکان و افراد علاقه‌مند به موضوعات پزشکی می‌تواند مفید باشد و به افراد اطلاعات کاربردی برای تصمیم‌گیری‌های پزشکی مرتبط با استفاده از warfarin فراهم کند. قبل از استفاده این دارو با پزشک در رابطه با عوارض و خطرات مصرف آن مشورت کنید.
منبع سایت: Medscape
