فشار چشم چیست؟
چشم‌ها به طور مداوم مایع شفافی به نام زلالیه ترشح می‌کنند که در جلوی چشمان شما قرار می‌گیرد و از چشم خارج می‌شود. به طور معمول، مقدار مساوی از این ماده به چشم داخل و خارج می‌شود. اگر مایع زلالیه در زمانی که باید، از چشم شما خارج نشود، IOP چشم شما افزایش می‌یابد. در این حالت شما دچار فشار چشم شده اید.
فشار چشم نرمال چقدر است؟
فشار طبیعی چشم بین ۱۱ تا ۲۱ mmHg (میلی متر جیوه) است. این همان نوع اندازه گیری است که برای اندازه گیری فشار خون شما استفاده می‌شود. در صورتی که بعد از چند بار مراجعه به پزشک متوجه شوید فشار یک یا هر دو چشم شما بیش از ۲۱ میلی‌متر جیوه است، ممکن است فشار خون چشمی داشته باشید. بالا رفتن فشار در چشم ممکن است در هر دو چشم اتفاق بیوفتد یا یکی از چشمان شما دچار این مشکل شود.
تفاوت بین فشار خون چشم و گلوکوم چیست؟
فشار خون چشمی می‌تواند باعث گلوکوم شود. گلوکوم زمانی اتفاق می‌افتد که IOP یا فشار چشم بالا، به عصب بینایی آسیب می‌رساند. این اعصاب در هر دو چشم مستقیما به مغز شما متصل می‌شوند و سیگنال‌های الکتریکی را منتقل می‌کنند که مغز شما به تصویر تبدیل می‌شود.
علل فشار چشم و عوامل خطر آن چیست؟
برخی از عواملی که می‌توانند فشار چشم را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن فشار خون بالا یا فشار خون پایین
- دیابت
- نزدیک بینی
- خونریزی در سر عصب بینایی
- نازک بودن قرنیه مرکزی
- سندرم پراکندگی رنگدانه
سایر عوامل خطر برای فشار خون چشم عبارتند از:
- داشتن بالای ۴۰ سال سن
- داشتن سابقه خانوادگی گلوکوم یا فشار خون بالا
- سیاهپوست یا اسپانیایی تبار بودن
- مصرف داروهای استروئیدی برای مدت طولانی
- داشتن آسیب‌های چشمی قبلی یا جراحی‌های چشم
علائم فشار چشم
یکی از نکات بسیار مهم در تشخیص فشار چشم نداشتن علائم خاص است. این مشکل همراه با علائم خاصی نیست به همین علت برای تشخیص دقیق تر آن باید به صورت منظم به چشم پزشک مراجعه کنید و پزشک چشم را معاینه کند. در برخی موارد، ممکن است با حرکت چشم‌ها یا لمس چشم‌ها درد چشم را احساس کنید.
چگونه فشار چشمی تشخیص داده می‌شود؟
همانطور که گفته شد این بیماری همراه با علائم خاصی نیست و برای تشخحیص دقیق آن باید به پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک با معاینه دقیق شما این مشکل را می‌تواند تشخیص دهد. چشم پزشک با معاینه کامل چشم شروع می‌کند. اگر مشکوک به فشار بالا در چشم باشید، ممکن است این آزمایشات را نیز انجام دهند:
- گونیوسکوپی: این آزمایش بررسی می‌کند که آیا سیستم تخلیه چشم شما به درستی کار می‌کند یا خیر.
- Pachymetry: این تست، ضخامت قرنیه را اندازه گیری می‌کند.
- تونومتری: این تست فشار داخلی چشم را اندازه گیری می‌کند.
- تست میدان بینایی: این روشی برای بررسی میدان دید شماست.
- توموگرافی انسجام نوری یا OCT: این آزمایش سلامت بافت عصب بینایی را بررسی می‌کند.
فشار چشم بالا چه عوارضی دارد؟
فشار چشم بالا اگر درمان نشود، می‌تواند باعث آسیب به عصب بینایی شود. عصب بینایی منتقل کننده اطلاعات و تصاویر از چشم به مغز است؛ همچنین این مشکل می‌تواند موجب مواجه شدن با مشکل دیگری به نام گلوکوم شود. گلوکوم باعث آسیب تدریجی به عصب بینایی شما می‌شود که می‌تواند منجر به از دست دادن دائمی بینایی یا کوری شود. فشار پایین چشم نیز ممکن است منجر به آسیب بافتی در چشم شود.
درمان فشار چشم
درمان‌های مختلفی برای تنظیم فشارچشم وجود دارد که با توجه به وضعیت کلی شما، پزشک بهترین روش را می‌تواند به شما توصیه کند. یکی از بهترین روش‌های درمان فشارچشم استفاده از قطره چشمی است. مانند تمام داروها، این محصولات ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای مانند قرمزی یا سوزش چشم داشته باشند. در برخی موارد، اگر داروهای تجویز شده، مناسب نباشد، ممکن است به جراحی برای کاهش فشار در چشم نیاز داشته باشید. یکی از روش‌های دیگر درمان فشار چشم ترابکولوپلاستی با لیزر است که از لیزر برای باز کردن انسدادها استفاده می‌کند.
پیشگیری از فشار چشم
در صورتی که هنوز فشار چشم شما بالا نرفته و نرمال مانده است می‌توانید با انجام یک سری راهکارها و رعایت برخی موارد از بالا رفتن فشار چشم جلوگیری کنید. البته گفتنی است که بسیاری از عوامل خطر فشار خون چشمی چیزهایی نیستند که بتوانید آن‌ها را اصلاح کنید، اما با این حال، شما می‌توانید تمام تلاش خود را برای حفظ سلامت چشمان خود انجام دهید. در ادامه این راهکارها را بررسی خواهیم کرد.
انجام منظم معاینه چشم
همانطور که می‌دانید فشار چشم تنها از طریق معاینه مشخص می‌شود، بنابر این مهم است که به صورت منظم به دکتر مراجعه کنید و به صورت منظم فشار چشم خود را بگیرید.
ترک سیگار
استعمال دخانیات برای چشم بسیار مضر است و می‌تواند آسیب بزند؛ بنابراین در صورتی که در معرض خطر بالا رفتن فشار چشم قرار دارید از سیگار کشیدن پرهیز کنید.
حفظ سلامت چشم
به طور کلی شما باید سلامت چشم خود را حفظ کنید و از عواملی که به چشمان شما می‌توانند آسیب بزنند دوری کنید. برخی از راه‌های حفظ سلامت چشم عبارت است از:
- عینک آفتابی بزنید.
- حین کارهایی که ممکن است به چشم آسیب بزند از عینک محافظ استفاده کنید.
- اگر کار شما با کامپیوتر است، زمانی را برای استراحت دادن به چشم‌ها اختصاص دهید.
- از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ پیروی کنید. هر ۲۰ دقیقه به مدت ۲۰ ثانیه به چیزی در فاصله ۲۰ فوتی (۶ متر) نگاه کنید
- از عفونت چشم جلوگیری کنید، به خصوص اگر از لنز استفاده می‌کنید.
به غیر از حفظ سلامت چشم، برخی راهکارها به صورت کلی روی سلامت بدن تاثیر می‌گذارند و با حفظ سلامت بدن از آسیب‌های چشمی جلوگیری می‌شود. برخی از این راهکارها شامل موارد زیر می‌شود:
- داشتن رژیم غذایی سالم که شامل سبزیجات کلم، کلم پیچ، اسفناج، سالمون و ماهی تن می‌شود
- داشتن فعالیت بدنی
- داشتن فشار خون نرمال
- انجام یوگا یا مدیتیشن برای کاهش استرس
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی کامل فشار چشم پرداختیم. فشار چشم یک وضعیت مهم و حساس در سلامت چشمان است که در صورت عدم کنترل می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی از دست دادن بینایی شود. توجه به علائم و انجام معاینات منظم چشمی می‌تواند به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوارض فشار چشم کمک کند.
