سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال را چگونه درمان کنیم؟

درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال از جهات مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا این سن، سن حساسی بوده و هرگونه خطا در تشخیص بیماری و مصرف داروها ممکن است عوارضی جبران‌ناپذیر در پی داشته باشد. از طرف دیگر اطفال زیر 2 سال مجاز به مصرف بسیاری از داروها نیستند. بنابراین عدم مصرف خودسرانه از شربت‌های سرماخوردگی ضرورت بیشتری پیدا می‌کند. شربت سرماخوردگی نوزاد در کودکانی که زیر 24 ماه سن دارند، بدون تجویز پزشک منع مصرف دارد. با خواندن این مقاله بیشتر متوجه خواهید شد که سرماخوردگی در کودکان زیر 2 سال چگونه باید صورت گیرد.

علائم سرماخوردگی در کودکان زیر 2 سال

نوزادان مبتلا به سرماخوردگی ممکن است ترشحات بیش از حد بینی داشته و این ترشحات به مرور زمان به رنگ زرد یا سبز تغییر پیدا کنند. این علامت الزاما به معنای بدتر شدن بیماری نیست بلکه روند طبیعی سرماخوردگی است. سایر علائم سرماخوردگی در کودکان زیر 2 سال به شرح زیر است:

• عطسه کردن
• سرفه کردن
• ناآرامی و بی‌قراری
• چشم‌های قرمز
• کاهش اشتها
• اختلال در خوابیدن
• مشکل در تغذیه (مثلا شیر خوردن) به دلیل گرفتگی بینی
• تب خفیف

نوزاد تازه متولد شده و کودکان زیر 2 سال اگر تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد داشته باشند، جهت بررسی‌های بیشتر باید به متخصص اطفال مراجعه کنند زیرا ممکن است عفونتی خطرناک‌تر از سرماخوردگی در بدن آنها وجود داشته باشد.

درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال

در بسیاری از موارد می‌توان سرماخوردگی کودکان را در منزل و با راهکارهای خانگی مداوا کرد. سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است و اکثرا بدون نیاز به مصرف آنتی بیوتیک مداوا می‌شود. در بازه زمانی بدو تولد تا 2 سالگی سیستم ایمنی بدن کودک در حال تکامل است و به مرور این قابلیت را پیدا خواهد کرد که در برابر عوامل بیماری‌زا محافظت بهتری از خود به عمل آورد. پزشکان مصرف بسیاری از داروهای سرماخوردگی بدون نسخه را برای اطفال زیر 2 سال مجاز ندانسته و معتقدند که این داروها ممکن است عوارض جانبی جدی را ایجاد کنند. راهکارهای خانگی برای درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال شامل موارد زیر است:

درمان خانگی سرماخوردگی در اطفال زیر 2 سال

متخصصان اطفال درمان‌های خانگی مختلفی را برای کودکان زیر 2 سال پیشنهاد می‌دهند:

مصرف بیشتر مایعات

هنگامی‌که بدن کودک در حال مبارزه با سرماخوردگی است، بروز تب و مخاطی که بیشتر ترشح می‌شوند، مایعات و الکترولیت‌های حیاتی برای بدن را بیشتر مصرف می‌کنند. در نتیجه نیاز بدن به مایعات علی‌الخصوص آب بیشتر خواهد شد. بنابراین والدین باید سعی کنند بدن فرزند خود را هیدراته نگه داشته و به اندازه کافی به وی آب و شیر بدهند. اگر سن کودک در حدی است که مصرف آب‌میوه برای وی منع ندارد، استفاده از آب‌میوه‌هایی مثل آب‌پرتقال نیز بسیار مفید می‌تواند باشد.

تمیز کردن مجرای بینی کودک

عدم توانایی در تنفس راحت برای کودک زیر 2 سال بسیار سخت خواهد بود. سرماخوردگی عموما با گرفتگی و افزایش ترشحات بینی همراه است. در این موارد می‌توان از قطره بینی که برای کودک مناسب باشد و همچنین از فین‌ گیر استفاده کرده و مجرای بینی کودک را برای تنفس بهتر باز نمود. درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال اغلب بسیار ساده است فقط باید اطلاعات خوبی در این زمینه داشته و یا از پزشک برای گرفتن اطلاعات کمک بگیرید.

استفاده از دستگاه بخور

معمولا به همه افرادی که نوزاد در منزل دارند توصیه می‌شود که یک دستگاه بخور سرد نیز داشته باشند تا به مرطوب شدن هوا کمک کند. استفاده از دستگاه بخور به ویژه به هنگام سرماخوردگی به تنفس بهتر نوزاد و رفع گرفتگی بینی وی کمک خواهد کرد.

حمام با آب گرم

بیشتر افراد معتقدند که به هنگام سرماخوردگی نباید کودک را به حمام ببرید. اما اگر رعایت برخی اصول را جدی بگیرید، مشکلی بوجود نخواهد آمد. کودک را به مدت 10 تا 15 دقیقه در حمام بخار گرفته نگه دارید. به این طریق مخاط موجود در مجاری بینی شل شده و راحت‌تر از بدن خارج می‌شوند. آب نباید آنقدر داغ باشد که کودک را بسوزاند یا تنفس را مشکل‌تر کند. پس از اینکه نوزاد را از حمام بیرون آوردید، حتما او را خوب خشک کرده و لباس گرم به وی بپوشانید تا سرماخوردگی شدیدتر نشود.

استراحت به مقدار کافی

یکی از مهم‌ترین نکات برای درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال استراحت به حد کافی است. وقتی فرزند شما سرما خورده است وی را به مهمانی‌ها و مکان‌های عمومی نبرید تا هم باعث انتقال بیماری به دیگران نشود و هم مدت زمان سرماخوردگی با استراحت بیشتر کاهش یابد. حتی افراد بزرگسال نیز در دوره سرماخوردگی اگر به مقدار کافی استراحت نداشته باشند، دیرتر بهبود خواهند یافت.

کودک زیر 2 سال را به دلیل سرماخوردگی چه وقت نزد پزشک ببریم؟

سیستم ایمنی کودک شما برای تکامل یافتن و قوی‌تر شدن نیاز به زمان دارد. اگر کودک شما فقط یک سرماخوردگی ساده داشته باشد، نهایتا ظرف 10 تا 14 روز باید بهبود یابد. اکثر سرماخوردگی‌ها با وجود اینکه آزاردهنده هستند، عموما بی‌خطر به حساب می‌آیند. مهم‌ترین نکته‌ای که به عنوان والدین باید به آن توجه کنید این است که علائم سرماخوردگی در کودک خود را تحت نظر گرفته و اگر پس از مدت زمان ذکر شده بهبودی حاصل نشد حتما به پزشک اطفال مراجعه نمایید.

اگر فرزند شما زیر 3 ماه سن دارد، بهتر است در همان اوایل بیماری با مشاهده نخستین علائم فورا به پزشک مراجعه شود. چنانچه کودک 3 ماهه یا بزرگ‌تر است، در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• مثل همیشه پوشک خود را خیس نمی‌کند
• بیش از 38 درجه سانتیگراد تب دارد
• به نظر می‌رسد که گوش‌درد دارد
• خیلی ناآرام است و بی‌قراری می‌کند
• چشمانش قرمز شده یا ترشحات زرد و سبز دارد
• مشکل در تنفس داشته و خس خس سینه دارد
• مدام سرفه می‌کند
• ترشحات بینی‌اش غلیظ و سبز یا زردرنگ شده

همچنین اگر چند روز است که مثل همیشه غذا نمی‌خورد یا گریه‌های غیر معمول دارد، در اسرع وقت به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

نکات مهم در مورد درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال

اگر فرزند شما علائم زیر را دارد هر چه زودتر باید به پزشک مراجعه کنید:

• از شیر خوردن و مصرف همه مایعات خودداری می‌کند
• آنقدر سرفه می‌کند که باعث استفراغ یا تغییر رنگ پوست می‌شود
• سرفه خونی دارد
• مشکل تنفسی دارد
• به طور غیر معمول کم انرژی و خواب آلوده است

جلوگیری از سرماخوردگی در اطفال زیر 2 سال

ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، می‌توانند از طریق هوا یا تماس با فرد آلوده منتقل شوند. البته فردی که حامل ویروس است ممکن است هیچ علائمی از خود نشان ندهد. عوامل مختلفی خطر ابتلا به سرماخوردگی نوزاد را افزایش می‌دهد مثل: تماس با کودکان یا بزرگسالان مبتلا به سرماخوردگی، قرار گرفتن در ارتباط با افرادی که سیگار می‌کشند. به منظور جلوگیری از سرماخوردگی در نوزادان به نکات زیر توجه کنید:

• شستن مرتب دست‌ها توسط افرادی که با کودک در تماس هستند
• خودداری از تماس با افرادی که سرماخورده هستند
• حضور نیافتن در مراکز عمومی
• تمیز کردن مرتب اسباب‌بازی‌ها
• پاکیزه کردن سطوح

کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند نسبت به آنهایی که شیر خشک می‌خورند، سیستم ایمنی قوی‌تری داشته و احتمال بروز سرماخوردگی در آنها کمتر است.

کلام آخر

درمان سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال باید با احتیاط خاصی صورت گیرد زیرا در این سن کودکان مجاز به مصرف همه شربت‌ها و داروهای سرماخوردگی نیستند. در اکثر موارد با درمان‌های خانگی سرماخوردگی نوزادان و کودکان کم‌سن به سهولت برطرف می‌شود اما اگر علائم شدیدتر شود، حتما باید هرچه سریع‌تر کودک را نزد پزشک برد.