دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف چیست؟
دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف، نوعی پروتز پیشرفته است که برخلاف دندان‌های مصنوعی سنتی، بخش بالایی یا سقف کام دهان را نمی‌پوشاند. این ویژگی باعث می‌شود که بیمار احساس راحتی بیشتری داشته باشد و بتواند طعم و بوی غذاها را بهتر حس کند و و مشکلاتی مانند تهوع یا تغییر مزه غذا کاهش می‌یابد.
این نوع پروتز، برخلاف دندان مصنوعی سنتی که کل سقف کام (پالات) را می‌پوشاند، تنها بخش لثه و دندان‌ها را شامل می‌شود و سقف دهان را آزاد می‌گذارد.
انواع دندان مصنوعی بدون سقف
- بر اساس جنس: اکریلی (مقرون به صرفه ولی ممکن است تغییر رنگ و شکستگی داشته باشد)، نیلونی (سبک، انعطاف‌پذیر و مقاوم‌تر)، هیبریدی (ترکیبی از اکریل و فلز با استحکام بالا و ظاهر طبیعی.
- بر اساس روش اتصال: دندان مصنوعی متصل به ایمپلنت (ثبات بالا)، دندان مصنوعی متصل با چسب (روش ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر ولی نیاز به تعویض چسب)
مزایای دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف
- افزایش راحتی بیمار: نبود سقف باعث کاهش احساس فشار یا خفگی در دهان می‌شود.
- بهبود حس چشایی و بویایی: کام شما آزاد باقی می‌ماند و این به تجربه بهتر غذا کمک می‌کند.
- تکلم روان‌تر: یکی از مشکلات پروتزهای سنتی، اختلال در صحبت کردن است که در این مدل کاهش می‌یابد.
- زیبایی بیشتر و ظاهر طبیعی‌تر: طراحی پیشرفته‌تر این نوع دندان مصنوعی، ظاهر طبیعی‌تری ایجاد می‌کند.
- بهداشت بهتر دهان: عدم وجود سقف باعث می‌شود تمیز کردن دندان مصنوعی و لثه‌ها آسان‌تر باشد و خطر تجمع باکتری‌ها کاهش یابد.
محدودیت‌ها و معایب دندان مصنوعی بدون سقف فک بالا
- کاهش استحکام و ثبات: نبود سقف کام باعث کاهش نقاط اتکا و در نتیجه کاهش ثبات دندان مصنوعی می‌شود که ممکن است برای برخی بیماران مشکل‌ساز باشد.
- نیاز به نگهداری دقیق‌تر: این پروتزها ممکن است نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری داشته باشند.
- مناسب نبودن برای همه بیماران: افرادی که به پشتیبانی بیشتری نیاز دارند یا مشکلات جدی لثه و استخوان دارند ممکن است نتوانند از این نوع دندان مصنوعی استفاده کنند.
دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف برای چه افرادی مناسب است؟
دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف معمولاً برای کسانی مناسب است که:
- استخوان کافی در فک بالا دارند.
- از ایمپلنت پشتیبانی استفاده می‌کنند (Overdenture).
- تجربه ناموفقی از پروتز سنتی داشته‌اند.
- به دنبال حس طبیعی‌تر و کیفیت بالاتر هستند.
بیشتر بدانید: مزایا و تفاوت ایمپلنت دندان نسبت به پروتز دندان
آیا دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف نیاز به ایمپلنت دارد؟
در اغلب موارد، دندان مصنوعی بدون سقف فک بالا با کمک ایمپلنت (معمولاً ۴ عدد یا بیشتر) ثابت نگه داشته می‌شود. این ایمپلنت‌ها پایه‌ای قوی برای پروتز فراهم می‌کنند و از لق شدن آن جلوگیری می‌نمایند. برای آشنایی دقیق تر با این روش به صفحه کاشت ایمپلنت All on x در تهران از سایت دکتر احسان بیرنگ، بهترین دکتر فوق تخصص ایمپلنت در تهران مراجعه فرمایید.
تفاوت دندان مصنوعی بدون سقف با پروتزهای معمولی چیست؟
تفاوت اصلی دندان مصنوعی بدون سقف با پروتزهای معمولی در طراحی و پوشش آن‌ها است. دندان مصنوعی بدون سقف، برخلاف پروتزهای سنتی که بخش بالایی یا سقف کام دهان را می‌پوشانند، فاقد این پوشش است و تنها دندان‌ها را جایگزین می کند.
تفاوت‌های کلیدی:
پوشش سقف دهان:
- پروتزهای معمولی سقف کام فک بالا را می‌پوشانند که ممکن است باعث احساس سنگینی، ناراحتی و کاهش حس چشایی شود.
- دندان مصنوعی بدون سقف، سقف دهان را باز می‌گذارد و این باعث افزایش راحتی، بهبود حس چشایی و کاهش تحریکات سقف دهان می‌شود.
راحتی و عملکرد:
- مدل بدون سقف به بیمار اجازه می‌دهد زبان آزادانه حرکت کند، که به بهبود گفتار و جویدن کمک می‌کند و حس خفگی یا ناراحتی کاهش می‌یابد.
- پروتزهای سنتی ممکن است محدودیت حرکت زبان و احساس ناخوشایندی ایجاد کنند.
ثبات و نحوه اتصال:
- دندان مصنوعی بدون سقف معمولاً به کمک گیره‌ها، پایه‌های دندانی یا ایمپلنت‌ها در جای خود ثابت می‌شود و ثبات خوبی دارد.
- پروتزهای سنتی بیشتر به وسیله چسب یا مکش به سقف دهان متصل می‌شوند.
بهداشت و نگهداری:
- نبود سقف باعث می‌شود تمیز کردن دندان مصنوعی و لثه‌ها آسان‌تر باشد و تجمع باکتری‌ها کاهش یابد.
- پروتزهای سنتی به دلیل پوشش سقف ممکن است نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشند
در مجموع، دندان مصنوعی بدون سقف با حذف پوشش سقف دهان، تجربه‌ای راحت‌تر، طبیعی‌تر و بهداشتی‌تر نسبت به پروتزهای معمولی ارائه می‌دهد، اما نیازمند طراحی تخصصی و در برخی موارد استفاده از ایمپلنت برای ثبات بهتر است.
عکس دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف
در زیر، عکس هایی از این نوع دندان مصنوعی ارائه شده است که نشان می‌دهد پروتز فاقد بخش سقف است و به کمک گیره‌ها یا ایمپلنت‌ها در جای خود ثابت می‌شود.
در تصاویر بالا نمونه‌هایی از دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف یا horseshoe denture را مشاهده می‌کنید. این نوع پروتز به شکل نعل اسب طراحی شده و قسمت سقف دهان را پوشش نمی‌دهد.
ژله دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف
ژله دندان مصنوعی (adhesive gel) برای دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف کاربرد متفاوت‌تری نسبت به پروتزهای معمولی دارد، چون این نوع پروتز اغلب با ایمپلنت (snap-on) پشتیبانی می‌شود و به چسب کمتری نیاز دارد. با این حال، در برخی موارد که پروتز بدون ایمپلنت استفاده می‌شود یا بیمار احساس لق شدن دارد، ژله یا کرم چسبنده مخصوص پروتز بدون سقف می‌تواند مفید باشد.
کاربرد ژله دندان مصنوعی در پروتز فک بالا بدون سقف:
چه زمانی استفاده می‌شود؟
- در صورت نداشتن ایمپلنت برای افزایش چسبندگی
- هنگام احساس ناپایداری در پروتز
- برای کاهش اصطکاک و سایش با لثه
- در روزهای ابتدایی استفاده از پروتز جدید
برندهای معروف ژله دندان مصنوعی (موجود در ایران):
- Corega کُرگا ژله و کرم با قدرت چسبندگی بالا
- Fixodent برند آمریکایی مخصوص دندان مصنوعی بالا
- Protefix ساخت آلمان، مناسب برای پروتزهای بدون سقف
- Fittydent ضدآب و مقاوم در برابر بزاق
نحوه استفاده از ژله دندان مصنوعی برای فک بالا بدون سقف:
- پروتز را خشک و تمیز کنید.
- مقدار کمی ژله را به ناحیه داخلی پروتز (نعل‌اسبی شکل) بزنید.
- پروتز را در دهان بگذارید و به مدت ۳۰ ثانیه فشار دهید.
- تا ۳۰ دقیقه پس از استفاده از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
نکات مهم:
- اگر پروتز شما با ایمپلنت پشتیبانی می‌شود (snap-on overdenture)، معمولاً نیازی به ژله نیست.
- استفاده مکرر از ژله در پروتز بدون ایمپلنت ممکن است نشان‌دهنده نیاز به تنظیم، لاینینگ یا ری‌بیست باشد.
- شب‌ها پروتز را خارج کرده و کاملاً تمیز کنید تا از التهاب لثه جلوگیری شود.
برای مطالعه بیشتر:بهترین جایگزین برای دندان کشیده شده
قیمت دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف چقدر است؟
قیمت دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف معمولاً به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما اگر این نوع پروتز بر پایه ایمپلنت (Overdenture) باشد، هزینه کلی آن بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان متغیر است.
عوامل تأثیرگذار در قیمت عبارت‌اند از:
- تعداد ایمپلنت‌های مورد نیاز (معمولاً ۴ یا بیشتر)
- جنس و کیفیت مواد پروتز (سرامیکی، آکریلی، زیرکونیا و…)
- دستمزد متخصص ایمپلنت
- نیاز به پیوند استخوان یا سینوس لیفت
- شهر و کلینیک انتخابی (در تهران و اصفهان معمولاً گران‌تر است)
در آخر، دندان مصنوعی بدون سقف فک بالا چه کاربردی دارد؟
اگر به دنبال راحتی بیشتر، تکلم طبیعی‌تر و کیفیت زندگی بالاتری هستید، دندان مصنوعی فک بالا بدون سقف گزینه‌ای عالی برای شماست. البته مشورت با یک دندانپزشک متخصص ایمپلنت می‌تواند شما را در انتخاب بهترین روش راهنمایی کند. این نوع دندان مصنوعی معمولاً برای بیمارانی که به دلایلی مانند مشکلات تنفسی یا عدم تحمل سقف کام دندان مصنوعی سنتی، به دنبال جایگزینی راحت‌تر و طبیعی‌تر هستند.
منبع: دایرکتوری و مجله پزشکی مطب 365
