قطره چشمی آتروپین یا مایوپین همان طور که از نامش پیداست به شکل مایع و در قالب قطره عرضه شده و بیشترین کاربرد را به منظور گشاد کردن مردمک چشم قبل از معاینه چشم توسط چشم‌پزشک دارد. همچنین از قطره مایوپین (آتروپین) برای درمان برخی بیماری‌های چشمی نیز می‌توان استفاده نمود. برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو در این مقاله همراه ما باشید.
قطره آتروپین چیست؟
قطره چشمی آتروپین سولفات برای گشاد کردن مردمک چشم قبل از معاینه چشم کاربرد دارد. همچنین برای درمان آمبلیوپی یا تنبلی چشم، سیکلوپلژی و … از این قطره استفاده می‌کنند. این دارو با مسدود کردن ماده شیمیایی استیل کولین که عضله مژگانی چشم را شل کرده و باعث گشاد شدن مردمک می‌شود، عملکرد خود را انجام می‌دهد. فقط با دستور و نسخه پزشک مجاز به مصرف و خرید قطره مایوپین هستید.
اشکال دارویی آتروپین
آتروپین در قالب قطره، برای درمان مشکلات بینایی و قبل از معاینه چشم کاربرد دارد اما قرص یا آمپول آتروپین که ممکن است در داروخانه‌ها ببینید یا برای شما تجویز شوند، کاربردهای دیگری دارند؛ مثل رفع اسپاسم عضلات دستگاه گوارش یا درمان سندرم روده تحریک پذیر. آتروپین چشمی در دو شکل دارویی موجود است:
- پماد 1%
- قطره 1%
موارد مصرف قطره چشمی آتروپین (مایوپین)
در موارد زیر از قطره چشمی آتروپین استفاده می‌شود:
- گشاد کردن مردمک قبل از معاینه چشم
- درمان بیماری چشمی به نام آمبلیوپی (تنبلی چشم)
- درمان سایر بیماری‌های چشمی مثل سیکلوپلژی
همچنین از داروی آتروپین برای درمان برادی کاردی، کنترل برخی از اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر یا قولنج صفراوی و به عنوان داروی پیش از بیهوشی، برای کاهش ترشحات بزاق و تنفسی نیز استفاده می‌شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قطره Atropine
آتروپین یک داروی آنتی کولینرژیک است که با مسدود کردن عمل استیل کولین که یک انتقال دهنده عصبی به حساب می‌آید، عمل می‌کند. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های موسکارینی، اثرات استیل کولین را مهار نموده و منجر به افزایش ضربان قلب، شل شدن عضلات صاف، کاهش ترشحات و گشاد شدن مردمک چشم می‌شود.
مقدار مصرف قطره چشمی Atropine
دوز قطره چشمی آتروپین بسته به اندیکاسیون خاص و سن، وزن و وضعیت پزشکی بیمار می‌تواند متفاوت باشد بنابراین برای هر فرد به طور جداگانه توسط پزشک باید تعیین شود. اما به طور کلی مقدار مصرف به شرح زیر است:
- در بزرگسالان و کودکان بالای 3 ماه: 1 قطره 40 دقیقه قبل از معاینه چشم توسط پزشک.
اگر با اهداف دیگری این قطره باید استفاده شود و جنبه درمانی دارد، دوز و تعداد دفعات مصرف حتما توسط چشم‌پزشک باید تعیین شود.
برای خرید مکمل تقویت بینایی و انواع قطره اشک مصنوعی کلیک کنید.
نحوه مصرف قطره آتروپین
این دارو فقط برای استفاده در داخل چشم فرموله شده است. در طریقه مصرف قطره چشمی مایوپین به موارد زیر توجه کنید:
- قبل و بعد از استفاده از این قطره دست‌های خود را بشویید.
- سر خود را به عقب خم کنید و پلک پایین خود را با انگشت اشاره به سمت پایین بکشید.
- به تعداد مورد نیاز که به پزشک تعیین کرده است، قطره را داخل چشم خود بریزید.
- به مدت 30 ثانیه پلک نزنید. چشم خود را به آرامی ببندید تا قطره ها پخش شوند.
موارد احتیاط
- قطره چشمی آتروپین ممکن است باعث خواب آلودگی، سرگیجه یا تاری دید شود.
- در زمان استفاده از این دارو از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هشیاری کامل دارند، بپرهیزید. مثل رانندگی.
- دوزهای بالای آتروپین یا استفاده طولانی مدت از آن ممکن است با عوارض جانبی جدی روبرو باشد؛ بنابراین در این زمینه با پزشک مشورت نمایید.
- قبل از استفاده از این قطره اگر باردار هستید، در دوران شیردهی به سر می‌برید، به بعضی داروها حساسیت دارید یا دچار آب سیاه هستید، پزشک را در جریان قرار دهید.
- اگر یک نوبت مصرف این قطره را فراموش کردید، به محض یادآوری از آن استفاده کنید. چنانچه زمان نوبت بعدی نزدیک است، فقط همان دوز از دارو را استفاده کرده و آن را دوبرابر نکنید.
- اگر مشکل قلبی، اختلال گوارشی یا گلوکوم دارید، حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
- استفاده از این قطره در کودکان زیر 3 ماه توصیه نمی‌شود؛ مگر آنکه پزشک توصیه کرده باشد.
- افراد مسن باید با احتیاط بیشتر از این قطره استفاده نمایند زیرا ممکن است حساس‌تر باشند.
موارد منع مصرف قطره چشمی آتروپین
- افرادی که به آتروپین یا اجزای تشکیل دهنده آن حساسیت یا آلرژی دارند، نباید از آن استفاده نمایند.
- افراد مبتلا به گلوکوم، احتباس ادرار، اختلالات انسدادی دستگاه گوارش یا آریتمی قلبی این قطره را با احتیاط و تحت نظر پزشک باید مورد مصرف قرار دهند.
- اشخاص معتاد به الکل یا دخانیات نباید از این دارو استفاده نمایند.
عوارض جانبی قطره چشمی آتروپین (Atropine)
موارد زیر می‌توانند از جمله عوارض قطره چشمی آتروپین (مایوپین) باشند:
- خشکی دهان و گلو
- سرگیجه یا سبکی سر
- تاری دید و افزایش حساسیت به نور
- چشم درد یا سوزش چشم
- مشکل دید در شب
- احتباس ادرار
- یبوست
- گیجی یا مشکلات حافظه
- افزایش ضربان قلب
تداخل دارویی قطره چشمی آتروپین
قبل از استفاده از قطره چشمی آتروپین پزشک را در جریان مصرف هر نوع دارو، مکمل یا ویتامین که مورد استفاده قرار می‌دهید، قرار دهید. به موارد زیر دقت کنید:
- آتروپین ممکن است با داروهایی که دارای اثرات آنتی کولینرژیک هستند، مانند آنتی هیستامین‌ها، داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و داروهای ضدروان پریشی تداخل داشته باشد و خطر عوارض جانبی آنها را افزایش دهد.
- داروهایی که اثرات پیش آریتمی دارند اگر همزمان با آتروپین مصرف شوند، ممکن است خطر آریتمی قلبی را افزایش دهند.
- برخی از داروهای دیگر که با قطره چشمی آتروپین می‌توانند ایجاد تداخل کنند، عبارتند از: آمبنونیوم، پتاسیم، آمیفامپریدین، بوپروپیون، کلوزاپین، دونپزیل، گلوکاگون، گلیکوپیرولات، گلیکوپیرونیوم توزیلات، مکی مورلین، متاکولین، روفناسین، اسکوپولامین، تیوتروپیوم.
این فهرست کامل نیست و شما باید پزشک را در جریان هر نوع دارویی که استفاده می‌کنید، قرار دهید تا از تداخل دارویی پیشگیری به عمل آید.
مصرف قطره چشمی آتروپین (Atropine) در دوران بارداری و شیردهی
- به طور کلی می‌توان گفت که مصرف قطره چشمی آتروپین (مایوپین) در دوران بارداری بی‌خطر است با این حال قبل از استفاده از آن حتما باید با پزشک مشورت نمایید.
- تحقیقات نشان داده است که آتروپین به مقدار بسیار اندک از طریق شیر مادر دفع می‌شود. با این حال منع مصرفی برای این قطره در دوران شیردهی وجود ندارد اما توصیه می‌شود که قبل از استفاده با پزشک مشورت صورت گیرد.
شرایط نگهداری قطره آتروپین
- قطره چشمی آتروپین را در ظرف دربسته در دمای اتاق، دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری نمایید.
- قرار دادن این قطره در یخچال منعی ندارد.
- از یخ زدگی این قطره ممانعت کنید.
سخن پایانی در مورد قطره آتروپین
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی قطره چشمی آتروپین (مایوپین) پرداختیم. این قطره بیش از هر چیز برای گشاد کردن مردمک چشم قبل از معاینه چشم کاربرد دارد و همچنین به درمان برخی بیماری‌های چشمی مانند تنبلی چشم کمک می‌کند. بدون در دست داشتن نسخه پزشک مجاز به استفاده از این دارو نیستید. به منظور جلوگیری از تداخل دارویی اگر از داروی خاصی استفاده می‌کنید، پیش از شروع به مصرف این قطره حتما با پزشک مشورت نمایید.
منبع سایت: Medscape
