سنگ کلیه میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد و رشد کند که در بین این دلایل وزن، رژیم غذایی و شرایط پزشکی مهم‌ترین نقش‌ها را ایفا می‌کنند. در صورت مشاهده هر یک از علائم رایج سنگ کلیه مانند درد، ادرار تیره یا خونی همراه با تب و حالت تهوع می‌توانید فورا با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک شما بهترین اقدامات را برای مراقبت از سنگ کلیه مانند داروها، جراحی و برخی تغییرات رژیم غذایی توصیه می‌کند. در بین این روش‌ها رژیم غذایی اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله به معرفی مواد غذایی که باید برای رفع سنگ کلیه مصرف کنیم می‌پردازیم.
اهمیت مواد غذایی در رفع سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه ممکن است بسته به اندازه، نوع و مکان سنگ، همچنین وضعیت سلامتی کلیه و فرد متفاوت باشد. در صورتی که برای درمان سنگ کلیه به پزشک مراجعه کنید ابتدا شما را معاینه می‌کند تا با توجه به وضعیت سنگ شما بهترین راه درمان را پیدا کند. در صورتی که سنگ کلیه زیاد بزرگ نباشد با مصرف برخی مواد غذایی می‌توانید سنگ را از طریق ادرار خارج کنید، اما زمانی که سنگ کلیه بزرگ باشد نیاز به مراجعه به پزشک دارید.
برخی از مواد غذایی می‌توانند موجب جمع شدن رسوبات و تشکیل سنگ در ناحیه کلیه شوند. به همین شکل برخی مواد غذایی موجب از بین رفتن این رسوبات شود و از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری می‌کند. به همیل دلیل رژیم غذایی برای رفع سنگ کلیه اهمیت زیادی دارد.
روش‌های خانگی دفع سنگ کلیه
با توجه به اهمیت مواد غذایی زمانی که شما دچار سنگ کلیه می‌شوید می‌توانید به راحتی با رعایت رژیم غذایی درست سنگ کلیه خود را دفع کنید. در ادامه مواد غذایی که برای دفع سنگ کلیه مفید هستند را بررسی می‌کنیم.
مصرف کافی آب برای دفع سنگ کلیه
مصرف مایعات مناسب یکی از عوامل اساسی در پیشگیری و کنترل سنگ کلیه است. مصرف مایعات به میزان کافی، باعث حفظ رطوبت در ادرار میشود و ادرار را خارج می‌کند. این امر باعث کاهش غلظت مواد شیمیایی در ادرار میشود و احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش می‌دهد. بدن برای دفع سنگ کلیه در روز به حدود 12 لیوان آب نیاز دارد. مصرف مایعات به میزان کافی، باعث افزایش حجم ادرار و کاهش غلظت مواد شیمیایی موجود در آن میشود. این امر باعث جلوگیری از تجمع موادی مانند کلسیم، اوریک اسید و استرون در ادرار میشود که ممکن است منجر به تشکیل سنگ کلیه شوند.
مصرف مایعات به میزان کافی، باعث افزایش حجم ادرار و تخلیه بیشتر نمک‌ها از بدن میشود. این موجب کاهش احتمال تجمع نمک در کلیه‌ها و در نتیجه کاهش احتمال تشکیل سنگ کلیه میشود. مصرف مایعات به میزان کافی، باعث تخلیه مواد زائد و مضر از بدن میشود. این کار میتواند موجب جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه و کاهش خطرات مرتبط با آن شود.
لیمو
لیمو حاوی اسید سیتریک است که از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کند و به شکستن سنگ‌هایی که قبلا تشکیل شده‌اند کمک می‌کند. برای یک نوشیدنی با طراوت، مقداری لیموترش تازه به آب خود اضافه کنید.
برای دفع سنگ کلیه مصرف مرکبات خود را افزایش دهید
مرکبات مانند لیمو، پرتقال، نارنگی و گریپ‌فروت حاوی اسید سیتریک هستند که میتواند تأثیرات مثبتی بر روی سنگ کلیه داشته باشد. مرکبات حاوی مقادیر زیادی اسید سیتریک هستند که میتواند باعث افزایش میزان اسید سیتریک در ادرار شود. این اسید میتواند فعالیت اسیدیته ادرار را افزایش دهد که باعث میشود کلسیم و دیگر مواد شیمیایی در ادرار حل شوند و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کند.
مصرف مرکبات میتواند به کاهش تشکیل سنگ‌های کلسیمی کمک کند، زیرا اسید سیتریک موجود در مرکبات میتواند با کلسیم ترکیب شود و موجب جلوگیری از تشکیل کریستال‌های کلسیمی در ادرار شود. اسید سیتریک حاضر در مرکبات میتواند به مهار رشد و اندازه سنگ‌های موجود در کلیه‌ها کمک کند. این امر میتواند موجب کنترل اندازه سنگ‌ها شود.
برای دفع سنگ کلیه مقدار زیادی کلسیم و ویتامین D بخورید
اگر کلسیم دریافتی شما کم باشد، سطح اگزالات ممکن است افزایش یابد. بهتر است کلسیم خود را به جای قرص‌ها و مکمل‌ها از وعده‌های غذایی خود دریافت کنید. منابع خوب کلسیم شامل شیر، ماست، پنیر، دلمه و انواع دیگر پنیرها میشود. منابع گیاهی کلسیم شامل حبوبات، توفو حاوی کلسیم، سبزیجات سبز تیره، دانه‌ها و ملاس سیاه است. اگر طعم شیر گاو را دوست ندارید، شیر بدون لاکتوز، شیر سویا غنی شده یا شیر بز را امتحان کنید. همچنین مطمئن شوید که هر روز از غذاهای سرشار از ویتامین D استفاده کنید. ویتامین D به بدن کمک می‌کند کلسیم بیشتری جذب کند.
سبزیجات
سبزیجات غنی از پتاسیم مانند کلم بروکسل، کلم بروکلی و کلم پیچ، از دست دادن کلسیم را کاهش می‌دهند و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می‌کنند. این غذاها همچنین دارای اثرات آنتی اکسیدانی هستند که به پیشگیری از سرطان مثانه، سرطان پروستات و کلیه کمک می‌کنند.
کرفس
مصرف کرفس میتواند به تنظیم فشار خون کمک کند. افزایش فشار خون میتواند عواملی را فراهم کند که منجر به تشکیل سنگ کلیه می‌شوند. بنابراین، تنظیم فشار خون باعث کاهش خطر ایجاد سنگ کلیه میشود. حضور فیبر در کرفس میتواند به تسریع فرآیند هضم و جلوگیری از یبوست کمک کند. یک سیستم گوارشی سالم میتواند در پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه موثر باشد. این ویتامین میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و از التهابات کلیه جلوگیری کند.
مصرف منیزیم خود را برای دفع سنگ کلیه افزایش دهید
منیزیم یک ماده معدنی مهم است که بسیاری از مردم به مقدار کافی آن را مصرف نمی‌کنند. این ماده در صدها واکنش متابولیک در بدن شما، از جمله تولید انرژی و حرکات ماهیچه‌ای نقش دارد. همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه منیزیم ممکن است به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه اگزالات کلسیم کمک کند.
مصرف روزانه مرجع (RDI) برای منیزیم ۴۲۰ میلی گرم در روز است. اگر می‌خواهید مصرف منیزیم غذایی خود را افزایش دهید، آووکادو، حبوبات و توفو همگی منابع غذایی خوبی هستند. برای به دست آوردن حداکثر فواید، منیزیم را همراه با غذاهایی که سرشار از اگزالات هستند مصرف کنید. در صورتی که با مواد غذایی میزان مورد نیاز منیزیم بدن شما تامین نمی‌شود می‌توانید با خرید قرص منیزیم میزان مورد نیاز این ماده را در بدن خود تامین کنید.
برنج و جو
برنج و جو مقدار کمی از اگزالات را در خود دارند. اگر شما تمایل دارید خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهید، می‌توانید سطح اگزالات مصرفی خود را کاهش دهید یا به جای آن، سطح کلسیم مصرفی خود را برای جذب اگزالات افزایش دهید. برنج و جو می‌توانند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کم اگزالات مصرف شوند.
کلم بروکلی
کلم بروکلی مانند برنج و جو حاوی سطوح پایین اگزالات است که به کاهش خطر ابتلا به سنگ های اگزالات کلسیم کمک می‌کند و منبع عالی پتاسیم است. پتاسیم مهم است زیرا به کلسیم متصل میشود و احتمال تشکیل سنگ را کاهش می‌دهد. پتاسیم همچنین در حل کردن سنگ‌های کلیه اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم نقش دارد.
مصرف آجیل
آجیل نیز منابع عالی کلسیم رژیمی هستند. این میتواند موجب دفع سنگ کلیه شود. وقتی کلسیم از طریق این مواد مغذی خورده میشود، در خود دستگاه گوارش به اگزالات متصل میشود. این بدان معناست که اگزالات کلسیم کمتر در کلیه‌ها تجمع می‌یابد.
عدس، نخود، لوبیا
پروتئین یکی از مواد مورد نیاز بدن است. این ماده روی بخش‌های مختلف بدن میتواند تاثیر گذار باشد و سلامت بدن شما را تامین کند؛ اما با این حال غذاهای پروتئینی غیر گیاهی می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند. بنابراین می‌توانید از مواد غذایی مانند عدس، نخود، لوبیا استفاده کنید تا سطح اسید اوریک بدن شما افزایش پیدا کند. بدن با افزایش سطح اسید اوریک نیاز کمتری به پروتئین دارد.
بیشتر بخوانید: مشکلاتی که سنگ کلیه و دفع پروتئین برای بدن ایجاد می‌کنند
شیر
اگرچه مصرف کلسیم از طریق مکمل‌ها با افزایش احتمال سنگ کلیه همراه است، اما دریافت آن از منابع غذایی مانند شیر، خطر کمتری را به دنبال دارد. مصرف شیر به عنوان منبعی غنی از کلسیم، راهی مناسب برای تامین نیاز بدن به این ماده مغذی بدون افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه است.
انار
مصرف انار میتواند به تنظیم فشار خون و جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کند. ویتامین‌های موجود در این میوه میتواند به افزایش حجم ادرار و جلوگیری از تجمع مواد معدنی در کلیه‌ها کمک کند.
ریحان
مصرف ریحان ممکن است به کاهش التهابات کلیه کمک کند. این خاصیت ضد التهابی میتواند به کنترل التهابات و موجب تسکین درد شود که معمولا در افراد با سنگ کلیه رایج است. خواص ضد باکتریایی ریحان میتواند به کاهش خطر عفونت‌های ادراری مرتبط با سنگ کلیه کمک کند. ریحان به عنوان یک گیاه دارویی آرامش‌بخش شناخته میشود و میتواند به کنترل استرس و اضطراب کمک کند که این مسئله نیز میتواند در مدیریت عوارض ناشی از سنگ کلیه مفید باشد.
غذاها و نوشیدنی‌هایی که در رژیم غذایی سنگ کلیه باید اجتناب کرد
به همان اندازه‌ای که مهم است رژیم غذایی درست داشته باشید و برخی مواد غذایی را میل کنید، مهم است که از خوردن برخی مواد غذایی اجتناب کنید. مواد غذایی مضر میتواند مشکلات مختلفی را برای شما بوجود بیاورد که یکی از این مشکلات سنگ کلیه است.
نمک را محدود کنید
سطوح بالای سدیم در بدن میتواند باعث افزایش تجمع کلسیم در ادرار شود. از افزودن نمک به غذا خودداری کنید و برچسب روی غذاهای فرآوری شده را بررسی کنید تا میزان سدیم آن‌ها را ببینید. فست فودها می‌توانند سرشار از سدیم باشند؛ همچنین به آنچه می‌نوشید توجه داشته باشید. برخی از آب سبزیجات سرشار از سدیم هستند.
مصرف پروتئین حیوانی خود را کاهش دهید
بسیاری از منابع پروتئین مانند گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ، میزان اسید اوریک تولیدی شما را افزایش می‌دهند. خوردن مقادیر زیاد پروتئین همچنین یک ماده شیمیایی به نام سیترات را در ادرار کاهش می‌دهد. وظیفه سیترات جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه است. جایگزین‌های پروتئین حیوانی شامل کینوآ، توفو (کشک لوبیا)، هوموس، دانه‌های چیا و ماست یونانی است. از آنجایی که پروتئین برای سلامت کلی مهم است، میزان مصرف روزانه خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
مراقب اگزالات‌ها باشید
غذاهای سرشار از اگزالات ممکن است تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهند. اگر قبلا سنگ کلیه داشته اید، ممکن است بخواهید اگزالات را از رژیم غذایی خود به طور کامل کاهش دهید یا حذف کنید. اگر می‌خواهید از سنگ کلیه جلوگیری کنید، با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص کند که آیا محدود کردن این غذاها کافی است یا خیر. اگر غذاهای حاوی اگزالات می‌خورید، همیشه یک منبع کلسیم را با آن‌ها بخورید یا بنوشید. این به اگزالات کمک می‌کند تا در طول هضم، قبل از رسیدن به کلیه‌ها، به کلسیم متصل شود. غذاهای سرشار از اگزالات عبارتند از:
- شکلات
- چغندر
- آجیل
- چای
- ریواس
- اسفناج
- چغندر سوئیسی
- سیب زمینی‌های شیرین
کولا ننوشید
از نوشیدنی‌های کولا پرهیز کنید. کولا سرشار از فسفات است، ماده شیمیایی دیگری که میتواند باعث تشکیل سنگ کلیه شود.
مصرف شکر را کاهش یا حذف کنید
قندهای افزوده، قندها و شربت‌هایی هستند که به غذاها و نوشیدنی‌های فرآوری شده اضافه می‌شوند. ساکارز و فروکتوز اضافه شده ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. مراقب میزان قندی که می‌خورید، در غذاهای فرآوری شده مانند کیک، میوهها، نوشابه‌ها و در آب میوهها باشید. سایر نام‌های رایج شکر افزوده شامل شربت ذرت، فروکتوز متبلور، شهد آگاو، شربت برنج قهوه‌ای و شکر نیشکر است.
مکمل‌های ویتامین C
ویتامین C در صورت مصرف بیش از حد از جمله مکمل‌ها میتواند در بدن به اگزالات تبدیل شود. از مصرف مکمل‌های ویتامین C خودداری کنید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد و سعی کنید مصرف روزانه این ماده مغذی را فقط از منابع طبیعی دریافت کنید.
مکمل‌های کلسیم
مصرف کلسیم از طریق منابع غذایی باعث افزایش میزان کلسیم در ادرار شما نمی‌شود. با این حال، مصرف بیش از حد مکمل‌های کلسیم، کلسیم بسیار بیشتری از نیاز بدن شما را تامین می‌کند. این منجر به دفع بیشتر کلسیم از بدن از طریق ادرار میشود که میتواند شانس تشکیل سنگ را افزایش دهد.
میوههای خاص
میوه‌هایی مانند ریواس، خرما و تمشک ممکن است سنگ کلیه شما را بدتر کنند زیرا محتوای اگزالات بالایی دارند. برای دفع سنگ کلیه سعی کنید به جای آن میوه‌هایی مانند موز، سیب و گیلاس بخورید.
سبزیجات معین
سبزیجاتی مانند اسفناج، سیب زمینی، چغندر و هویج نیز سرشار از اگزالات هستند. از آنجایی که این‌ها غذاهای سالمی هستند، نباید به طور کامل از آن‌ها اجتناب کنید. در عوض، می‌توانید در طول یک وعده غذایی از غذاهای غنی از کلسیم استفاده کنید تا سطح اگزالات خود را متعادل کنید.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به این سوال پاسخ دادیم که برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟ آیا شما مواد غذایی دیگری می‌شناسید که برای دفع سنگ کلیه مفید باشند. شما می‌توانید نظرات و سوالات خود را راجع به دفع سنگ کلیه در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
لیمو ترش تازه و عرق ریشه ی گزنه تنها راه علاجه! البته غیراز کترولاگ و مورفین!!
از گیاه کوهی استفاده بشه به نام به زبان ما« لیزک» به فارسی بن سور عالیه برای درمان سنگ کلیه از همه موارد بالا مهمتره. لرنشینان بهتر می شناسن بهترین داروست.