یبوست یکی از مشکلات رایج گوارشی در افراد مختلف است. معمولا بروز یبوست تحت برخی از شرایط موقتی است. اما در مواردی، ممکن است افراد دچار یبوست حاد و طولانی‌مدت شوند که نیاز به مداخله پزشکی خواهد داشت. استفاده از روغن کرچک برای یبوست، یکی از گزینه‌های درمانی برای افراد مختلف به ویژه بزرگسالان است. روغن کرچک (Castor Oil) از دانه‌های گیاه کرچک استخراج میشود. این روغن در داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه قابل تهیه است.
روغن کرچک برای درمان یبوست گزینه مناسبی به شمار آمده و از دیرباز تاکنون با همین هدف از آن استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید با نحوه مصرف، دوز مصرفی و چگونگی تاثیر آن در درمان یبوست بیشتر آشنا شوید، در این مقاله همراه ما باشید.
چگونه روغن کرچک، یبوست را رفع می‌کند؟
روغن کرچک یک ملین طبیعی بوده و اصلی‌ترین دلیل اثر ملین‌کنندگی و رفع یبوست آن، وجود اسید ریسینولئیک است. این اسید، اسید چرب اصلی روغن کرچک است و به گیرنده‌های سلول‌های ماهیچه صاف دیواره روده متصل میشود. اتصال این اسید به این گیرنده‌ها باعث انقباض عضلات روده و بیرون راندن مدفوع خواهد شد. هنگامی که برای خرید قرص یبوست از داروخانه اقدام می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که روغن کرچک یکی از ترکیبات اصلی آن است.
نحوه مصرف روغن کرچک برای یبوست
بهتر است روغن کرچک برای رفع یبوست با معده خالی و صبح زود یا عصر مصرف شود. برای مصرف بهتر و راحت‌تر روغن کرچک، میزان دوز تجویز شده را می‌توان در آب، آب میوه، شیر یا هر نوع نوشیدنی دیگر حل و سپس میل کرد. اگر فرد قصد دارد تا روند ملین‌کنندگی روغن کرچک را طولانی‌تر و میزان اثر آن را کمتر کند، می‌تواند این روغن را به همراه غذا مصرف کند. خوردن روغن کرچک کمی سخت است اما برای کمک به درمان یبوست حاد گزینه ایده‌آلی به حساب می‌آید.
بیشتر بخوانید: آبمیوه های برطرف کننده یبوست را بشناسیم
مقدار مصرف روغن کرچک برای یبوست
روغن کرچک به صورت محلول خوراکی 100 درصدی به فروش می‌رسد و کسانی که دچار یبوست شده‌اند، میزان تجویز شده مناسب برای آن‌ها را براساس رده سنی‌شان با حل کردن آن در آب یا آب میوه میل می‌کنند. معمولا میزان تجویز شده مصرف روغن کرچک برای درمان یبوست براساس رده سنی افراد به صورت زیر است:
- بزرگسالان: 15 الی 60 میلی‌لیتر به صورت خوراکی یک بار در روز برای تخلیه کولون یا 16 ساعت قبل از کولونوسکوپی
- کودکان: کودکان زیر 2 سال، 1 تا 5 میلی‌لیتر و کودکان 2 تا 12 سال، 5 الی 15 میلی‌لیتر به صورت خوراکی یک بار در روز تنها در صورتی که پزشک تجویز کند و برای کودکان بالای 12 سال، مانند بزرگسالان 15 الی 60 میلی‌لیتر به صورت خوراکی یک بار
پیشنهاد می‌دهیم این مقاله را مطالعه کنید: چرا یبوست می گیریم؟
هشدارها و محدودیت‌های مصرف روغن کرچک برای یبوست
علی‌رغم مزیت شناخته شده مصرف روغن کرچک برای یبوست، استفاده از آن محدودیت‌های خاصی دارد و قابل استفاده برای همه افراد در همه شرایط نیست. از جمله مواردی که در آن باید مصرف روغن کرچک برای درمان یبوست محدود شود یا با احتیاط صورت گیرد، عبارتند از:
- افرادی که برخی از علائم مانند خونریزی رکتوم، درد شدید و ناگهانی معده، علائم آپاندیسیت، علائم انسداد روده، مانند ناتوانی در دفع گاز، استفراغ و حالت تهوع را دارند.
- مصرف روغن کرچک برای زنان باردار خطرناک خواهد بود چون اسید ریسینولئیک بر دیواره رحم تاثیر میگذارد و می‌تواند منجر به انقباض آن شود.
- از مصرف روغن کرچک برای کودکان کمتر از 6 سال باید اجتناب شود مگر این که تحت نظارت و طبق تجویز متخصص اطفال باشد.
- پیش از استفاده از روغن کرچک برای کودکان 6 تا 10 ساله باید حتما با یک متخصص اطفال مشورت کنید.
- به دلیل تداخل این روغن با ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین A، D، E و K، از مصرف همزمان آن‌ها خودداری کنید.
- در بزرگسالان بالای 60 سال، نباید از روغن کرچک برای مدت طولانی استفاده شود.
- استفاده طولانی مدت از روغن کرچک منجر به کاهش میزان پتاسیم بدن میشود.
تداخلات دارویی با روغن کرچک
در صورتی که فرد در حال مصرف داروهای زیر است، باید از مصرف روغن کرچک اجتناب کند. به این دلیل که مصرف همزمان آن‌ها منجر به افت شدید پتاسیم در بدن خواهد شد. از جمله این داروها عبارتند از:
- دیورتیک‌ها (مدرها یا ادرارآورها)
- آنتی‌بیوتیک‌ها مانند تتراسایکلین
- داروهای تجویز شده برای استخوان
- داروهای رقیق‌کننده خون
- داروهای مربوط به بیماری‌های قلب و عروق
به طور کلی بهتر است پیش از مصرف روغن کرچک، لیست تمام داروهای مورد استفاده خود را در اختیار پزشک قرار دهید تا از لحاظ تداخل دارویی بررسی‌های لازم را به عمل آورد.
عوارض جانبی مصرف بیش از حد روغن کرچک
مصرف بیش از حد روغن کرچک ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- واکنش‌های آلرژیک: برخی از افراد به مصرف روغن کرچک حساسیت دارند و در صورت مصرف، علائمی مانند بثورات پوستی، خارش، کهیر و تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو را نشان می‌دهند. در صورتی که افراد چنین علائمی داشتند، باید فورا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنند.
- علائم گوارشی: مصرف بیش از حد روغن کرچک ممکن است باعث گرفتگی عضلات شکم، اسهال، حالت تهوع، سرگیجه و کم آبی بدن شود که منجر به اختلالات الکترولیتی در بدن میشود. این علائم معمولا بعد از چند ساعت از بین می‌رود.
به طور کلی روغن کرچک را می‌توان یک داروی گیاهی ایمن و بی‌خطر برای درمان یبوست به شمار آورد. عوارض آن در موارد نادر تنها برای برخی از افراد ممکن است اتفاق بیفتد.
سخن پایانی در مورد خواص روغن کرچک برای یبوست
همان طور که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین گفتیم، میزان مصرف روغن کرچک برای یبوست بسته به رده سنی افراد متفاوت خواهد بود. معمولا مصرف روغن کرچک برای کوتاه مدت توصیه میشود و در صورت طولانی شدن یبوست، بهتر است فرد به پزشک مراجعه کند. معمولا به دلیل طعم ناخوشایند روغن کرچک برای برخی افراد، توصیه میشود آن را در آب یا آی میوه حل و سپس مصرف کنند. با وجود اثر قوی ملین‌کنندگی روغن کرچک، مصرف طولانی مدت و بیش از حد آن ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. پس با احتیاط از آن استفاده کنید. در پایان در بخش کامنت‌ها پاسخگوی هر نوع پرسش شما در مورد یبوست و راه‌های درمان آن خواهیم بود.
