در دهههای گذشته، پیشرفتهای چشمگیری در علوم پزشکی و داروسازی به وجود آمده است که به بهبود و توسعه سبک زندگی انسانها کمک بزرگی میکند. یکی از موارد مهم در این راستا، تولید و توسعه داروهای موثر و ایمن برای کنترل و درمان فشارخون است. هیدروکلروتیازید (hydrochlorothiazide) یک نوع داروی دیورتیک (داروی ادرارآور) است که به عنوان یک داروی مهم در مدیریت برخی از مشکلات سلامتی مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو با افزایش دفع ادرار از بدن به کنترل فشار خون، درمان برخی بیماریهای قلبی و عروقی و حتی کمک به کاهش وزن در افرادی که مبتلا به گیریسم (گلوکز در ادرار) هستند، کمک میکند.
اشکال دارویی هیدروکلروتیازید
داروهای شیمیایی و گیاهی موجود در بازار براساس استانداردها و کلاسهای بین المللی در اشکال دارویی مختلفی تولید میشوند. این اشکال شامل قرص، کپسول، سرم، پماد، محلول تزریقی، شربت و… است که پزشک با توجه به سوابق پزشکی، وضعیت جسمانی و سن بیمار دارو را تجویز میکند. اشکال دارویی هیدروکلروتیازید شامل قرص معمولی 12.5 میلی گرم، 25 میلی گرم و 50 میلی گرم میباشد. پزشک با در نظر داشتن شرایط بیمار و نوع بیماری انواع دوزهای مختلف این محصول را برای شما تجویز میکند تا در کنار بیشترین سود، کمترین عوارض جانبی را داشته باشد.
موارد مصرف قرص هیدروکلروتیازید
کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک میکند. داروی هیدروکلروتیازید برای درمان فشار خون بالا استفاده میشود. این دارو متعلق به دستهای از داروها است که به عنوان دیورتیکها (داروی ادرارآور) شناخته میشوند که به موجب آنها بدن شما ادرار بیشتری تولید میکند. این محصول همچنین مایع اضافی در بدن (ادم) ناشی از شرایطی مانند نارسایی قلبی، بیماری کبد یا بیماری کلیوی را کاهش میدهد. مهمترین موارد مصرف این قرص شامل ادم (مقادیر غیرطبیعی مایع)، فشار خون، فشار خون بالا در نارسایی قلبی (تایید نشده)، احتباس خفیف مایعات در نارسایی قلبی (تایید نشده) و… میباشد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Hydrochlorothiazide
دیورتیک تیازیدی؛ بازجذب سدیم را در لولههای دیستال کلیه مهار میکند و در نتیجه باعث افزایش دفع آب و یونهای سدیم، پتاسیم و هیدروژن میشود. حداکثر زمان پیک پلاسمایی داروی هیدروکلروتیازید 1-2.5 ساعت و اوج اثر آن در 4 الی 6 ساعت میباشد. توزیع پروتئین محدود این دارو 40 الی 68 درصد و دفع آن از طریق ادرار صورت میگیرد.
مقدار مصرف قرص Hydrochlorothiazide
قرص هیدروکلروتیازید باید مطابق دستور پزشک توسط بیمار مصرف شود. این قرص معمولاً یک بار در روز بسته به نوع بیماری توسط پزشک تجویز میشود، اگر این دارو را خیلی نزدیک به زمان خواب مصرف کنید باید عوارض آن یعنی افزایش ادرار را نیز تحمل کنید. بهترین زمان استفاده صبح یا 4 ساعت قبل از خواب است که دچار عوارض و مشکلی نشوید. قرص را مطابق با دستور پزشک مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. لازم بذکر است مصرف خودسرانه و بدون نسخه میتواند سبب عوارض جانبی جدی در شما شود.
زمان مصرف داروی هیدروکلروتیازید
مقدار و زمان مصرف قرص هیدروکلروتیازید در سالمندان باید با دستور و نسخه پزشک انجام شود. استفاده از این محصول در برخی سالمندان سبب افزایش افت فشار خون، عوارض جانبی خاص، احتمال عدم تعادل الکترولیت در افراد مسن کنترل الکترولیتهای سرم و… میشود. بیشترین کاربرد و تجویز این قرص در سالمندان مربوط به دیورز (افزایش ترشح ادرار) است. این دارو برای درمان دیورز 12.5-25 میلی گرم در روز با تجویز پزشک که با افزایش 12.5 میلی گرم در روز تیتر شده است.
مقدار مصرف قرص هیدروکلروتیازید در بزرگسالان
- برای درمان فشار خون 5-50 میلی گرم یکبار در روز براساس وضعیت بیمار تجویز میشود.
- در جهت درمان ادم 25-100 میلی گرم یک یا دو بار در روز که نباید بیش از 200 میلی گرم در روز باشد.
- دوز تجویزی برای فشار خون بالا در نارسایی قلبی 25 میلی گرم یک یا دو بار در روز است که نباید مقدار کلی آن از 200 میلی گرم بیشتر شود.
- برای احتباس خفیف مایعات در نارسایی قلبی 25 میلی گرم یک یا دو بار در روز مصرف میشود.
مقدار مصرف قرص هیدروکلروتیازید در کودکان
- مقدار مصرفی برای درمان فشارخون در کودکان کمتر از 6 ماه 1 الی 3 میلی گرم هر 12 ساعت، در کودکان 6 ماه تا 2 سال 1 الی 2 میلی گرم روزانه، کودکان 2 تا 12 سال 1 الی 3 میلی گرم در روز میباشد.
- مقدار مصرفی برای بیماری ادم در کودکان کمتر از 6 ماه 1 الی 3 میلی گرم هر 12 ساعت، کودکان 6 ماه تا 2 سال 1 الی 3 میلی گرم روزانه و کودکان 2 تا 12 سال 1 الی 3 میلی گرم در روز میباشد.
- توجه داشته باشید که این مقادیر برای مصارف عمومی این محصول است و برای درمان دقیق به پزشک مراجعه کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف هیدروکلروتیازید، اگر به آن حساسیت یا آلرژی دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعالی (مانند سولفیتهای موجود در برخی برندها) باشد که میتواند باعث واکنشهای آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. قبل از مصرف دارو سوابق پزشکی خود مانند دیابت، نقرس، بیماری کلیوی، بیماری کبد، لوپوس، سرطان پوست و… را به پزشک اطلاع دهید. تعریق شدید، اسهال یا استفراغ میتواند خطر کم آبی بدن را افزایش دهد. در صورت اسهال یا استفراغ طولانی مدت مصرف دارو را قطع و به پزشک اطلاع دهید.
- در دیابت شیرین، عدم تعادل مایعات یا الکترولیتها، کلسترول خون، هیپراوریسمی یا نقرس، هیپرکلسمی، افت فشار خون، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، بیماری کبد یا کلیوی، هیپوکالمی، بیماری پاراتیروئید با احتیاط مصرف شود.
- این دارو ممکن است سمیت دیژیتالها را تشدید کند.
- واکنشهای حساسیت ممکن است با یا بدون سابقه آلرژی یا آسم در بیمار رخ دهد.
- از مصرف همزمان لیتیوم خودداری کنید (کاهش دوز لیتیوم تا 50 درصد ممکن است لازم باشد).
- استفاده این قرص خطر اختلال عملکرد جنسی مردان را افزایش خواهد داد.
- نزدیکبینی گذرا حاد و گلوکوم حاد زاویه بسته گزارش شده است. این مشکل بیشتر در افراد با سابقه آلرژی به سولفونامید یا پنی سیلین (هیدروکلروتیازید سولفونامید است) مشاهده شده است.
- به بیماران آموزش دهید که از پوست در برابر نور خورشید محافظت کنند و به طور منظم تحت غربالگری سرطان پوست قرار گیرند. زیرا این محصول سبب حساسیت به نور در برخی بیماران شده است.
- در برخی بیماران ممکن است اختلالات الکترولیتی (مانند هیپوکالمی، هیپوناترمی، آلکالوز هیپوکلرمیک) رخ دهد.
موارد منع مصرف هیدروکلروتیازید
در صورت داشتن بیماری دیابت، هیدروکلروتیازید ممکن است بر قند خون شما تأثیر بگذارد. قند خون خود را به طور منظم طبق دستور پزشک بررسی کنید. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما داشته باشد. در زمان مصرف شاید لازم باشد در مورد غذاهای حاوی پتاسیم (مانند موز، آب پرتقال) یا استفاده از جایگزین نمک حاوی پتاسیم با پزشک مشورت کنید.
- حساسیت مفرط مستند به هیدروکلروتیازید یا سولفونامیدها
- بارداری و شیردهی (تنها با تجویز پزشک)
- ناتوانی در دفع ادرار
- بیماریهای کبدی و کلیوی
- آسم
عوارض جانبی قرص هیدروکلروتیازید (Hydrochlorothiazide)
ناراحتی معده، سرگیجه و سردرد برخی از عوارض جانبی مهم قرص هیدروکلروتیازید است. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. در صورت بروز سرگیجه و سردرد از انجام کارهای سنگین، کار با ماشین آلات و رانندگی پرهیز کنید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده میکنند عوارض جانبی جدی ندارند. با این حال، در صورت بروز عوارض جدی مانند کاهش بینایی، درد چشم، کمآبی بدن، عدم تعادل الکترولیت، گرفتگی عضلات، ضعف، ضربان قلب آهسته یا سریع و… مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
- گیجی و سرگیجه
- خستگی و سردرد
- بیاشتهایی
- سمیت کبدی
- اختلال مواد مغذی بدن (هیپرکلسمی، هیپرکلسترولمی، هایپرگلیسمی، هیپرلیپیدمی، هیپراوریسمی، هیپوکالمی هیپومنیزیمی)
- ضعف یا گرفتگی عضلات
- فشارخون بالا
- سمیت نوری
- سرگیجه و استفراغ
تداخل دارویی هیدروکلروتیازید
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. لیستی از داروهای شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و در زمان مراجعه به پزشک به وی نشان دهید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک خود شروع، متوقف یا تغییر ندهید. داروهای دوفتیلید و لیتیوم سبب تداخل دارویی با هیدروکلروتیازید میشوند. در صورت استفاده از محصولات ضدسرفه و سرماخوردگی، داروهای NSAID مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن و… با مشورت پزشک دارو را مصرف کنید.داروهایی مثل ترتینوئین، سیکلوسپورین، کاربامازپین و … با هیدروکلروتیازید نباید مصرف گردند.
مصرف هیدروکلروتیازید (Hydrochlorothiazide) در دوران بارداری و شیردهی
در زمان بارداری یا شیردهی، باید مصرف تمامی قرصها توسط پزشک کنترل شود. استفاده از هر دارویی مستقیم بر روی جنین یا نوزاد شما تاثیر گذاشته و سبب عوارض جانبی و مشکلات جدی خواهد شد. به همین جهت، زنان باردار و مادران شیرده داروی هیدروکلروتیازید را بدون نسخه و دستور پزشک نباید مصرف کنند. مطالعات کنترل شده در زنان باردار شواهدی از خطر جنینی نشان نمیدهد.
شرایط نگهداری داروی Hydrochlorothiazide
داروی هیدروکلروتیازید باید در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. تمامی داروهای شیمیایی و گیاهی را دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری کنید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید. از ریختن انواع داروها به داخل چاه، خیابان و فاضلاب خودداری کنید.
کلام آخر در مورد قرص هیدروکلروتیازید
در صورتی که پزشک برای درمان فشارخون، این محصول را برای شما تجویز کرده است باید از عوارض و موارد احتیاط آن آگاه باشید. از این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز میتوان نتیجه گرفت که هیدروکلروتیازید به عنوان یک دیورتیک مؤثر و کارآمد در مدیریت برخی مشکلات سلامتی مورد تأیید قرار گرفته است. در نهایت، مصرف هر دارویی از جمله قرص Hydrochlorothiazide، باید بر اساس نیاز فرد و توصیههای پزشک تعیین شود. افراد باید اطلاعات کاملی در مورد این دارو و موارد مصرف آن داشته باشند تا به بهترین نحو از فواید آن بهرهمند شوند و از خطرات ممکن جلوگیری کنند.
منبع سایت: Medscape
سلام به مدت سه ماه قرص تریامترن اچ روزی نصف مصرف کردم به دستور پزشک بعد سه ماه قطع کردم دو هفته بعد از قطع دارو آزمایش ویتامین دی دادم 20 بود الان که تریامترن اچ مصرف نمیکنم خوردن ویتامین دی 50000 هفته ای یک عدد ضرر نداره ؟اثر تریامترن از بدنم خارج شده؟ چون این دو قرص با هم تداخل داره
ممنون اگر جواب بدید
سلام کاربر گرامی
بله می توانید استفاده نمایید.
مصرف همزمان این دو دارو با هم ممکن است باعث بالارفتن سطح کلسیم خون و مشکلات کلیوی شود.
سپاس از همراهی شما