یبوست یکی از مشکلات شایع گوارشی است که تاثیر بالایی بر کیفیت زندگی افراد دارد. با توجه به نیاز به راهکارهای درمانی کارآمد و با کمترین عوارض جانبی، تحقیقات در حوزه استفاده از منیزیم هیدروکسید به عنوان یک داروی جدید برای درمان یبوست، به تازگی افزایش یافته است. داروی Magnesium Hydroxide از طریق افزایش حرکت مایعات در روده، تسهیل در انتقال مواد غذایی و افزایش فعالیت عضلات گوارشی، می‌تواند بهبودی ملموس در علائم یبوست ایجاد کند. علاوه بر این، تأثیرات این ترکیب در حفظ تعادل الکترولیتی و حاکمیت بر روی وضعیت تنش عضلات روده نیز از جمله نکات مهم است که مورد توجه قرار گرفته‌اند.
اشکال دارویی منیزیم هیدروکسید
- قرص جویدنی 311 میلی گرم و 400 میلی گرم
- سوسپانسیون 400 میلی گرم / 5 میلی لیتر، 800 میلی گرم / 5 میلی لیتر، 1200 میلی گرم / 15 میلی لیتر و 2400 میلی گرم / 10 میلی لیتر
موارد مصرف داروی منیزیم هیدروکسید
هیدروکسید منیزیم برای درمان یبوست گاه به گاه در کودکان و بزرگسالان به صورت کوتاه مدت استفاده میشود. این دارو در دسته‌ای از داروها به نام ملین‌های نمکی قرار دارد که با نگه داشتن آب همراه با مدفوع عمل می‌کند. این کار تعداد دفعات روده را افزایش می‌دهد و مدفوع را نرم می‌کند تا راحت‌تر دفع شود. این دارو همچنین به عنوان یک ضد اسید همراه با سایر داروها برای تسکین سوزش سر دل، سوء هاضمه اسیدی و ناراحتی معده دارای کاربرد است.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Magnesium Hydroxide
ملین‌هایی مانند منیزیم هیدروکسید احتباس اسمزی مایع را تقویت کرده که کولون را با افزایش فعالیت پریستالتیک متسع (وسیع) می‌کند و تخلیه روده را تحریک می‌کند. این دارو با اسید هیدروکلریک در معده واکنش داده و کلرید منیزیم را تشکیل می‌دهد. جذب دارو با فراهمی زیستی 15-30٪ و شروع 0.5-6 ساعت (ملین) می‌باشد. دفع نیز از طریق ادرار (تا 30 درصد به عنوان منیزیم جذب شده)، مدفوع (به عنوان داروی جذب نشده) صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف داروی Magnesium Hydroxide
داروی منیزیم هیدروکسید به صورت قرص، قرص جویدنی و سوسپانسیون (مایع) برای مصرف خوراکی عرضه میشود. این دارو معمولاً به صورت تک دوز روزانه (ترجیحاً قبل از خواب) مصرف میشود، همچنین می‌توانید دوز را در طول یک روز به دو یا چند قسمت تقسیم کنید. هیدروکسید منیزیم معمولاً بین 30 دقیقه تا 6 ساعت پس از مصرف باعث اجابت مزاج میشود. قبل از مصرف این دارو با پزشک در رابطه با داروهایی که از قبل مصرف می‌کنید، مشورت کنید تا در صورت نیاز نسخه را تغییر دهد.
زمان مصرف منیزیم هیدروکسید
قبل از مصرف داروی منیزیم هیدروکسید، اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته بندی دارو را بررسی کنید. سازنده اطلاعات دارویی شامل مقدار و زمان مصرف را برای بیماران بیان کرده است. اگر این دارو را برای استفاده از کودک خود می‌خواهید، برچسب بسته بندی را با دقت بخوانید تا مطمئن شوید که دارو مناسب سن کودک است. داروهای هیدروکسید منیزیم را که برای بزرگسالان ساخته شده‌اند به کودکان ندهید. سوسپانسیون، قرص‌های جویدنی و قرص‌ها را با یک لیوان پر (240 میلی لیتر) مایع مصرف کنید. همچنین اشکال مایع این دارو را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف هیدروکسید منیزیم، اگر به آن و هر یک از مواد تشکیل دهنده دارو حساسیت دارید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید. همچنین قبل از مراجعه به پزشک لیستی از داروهای مورد استفاده خود تهیه کرده و به پزشک نشان دهید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات گوارشی (زخم مری، زخم معده یا التهابات روده‌ای)، اختلال کبدی، اختلال کلیوی، مشکلات قلبی و عروقی خاص، حساسیت به برخی داروها، واکنش‌های آلرژیک و… با احتیاط مصرف شود. توجه داشته باشید که اگر بعد از یک هفته مصرف دارو علائم یا بیماری شما بهبود نیافت، مصرف دارو را قطع و به پزشک اطلاع دهید.
- بیماران اگر به منیزیم یا هر یک از ترکیبات دارویی موجود در دارو حساسیت دارند، از مصرف خودداری کنند.
- طبق برخی گزارشات مصرف این دارو در دوران بارداری یا شیردهی بیخطر تلقی میشود. با این حال، در دوران بارداری تمام داروها باید با تایید و نسخه پزشک استفاده شوند تا عوارضی برای جنین ایجاد نشود.
- افراد دارای اختلال یا مشکلات کلیوی این دارو را با احتیاط مصرف کنند. گزارشاتی مبنی بر عوارض و خطرات استفاده منیزیم هیدروکسید در این بیماران مشاهده شده است. پزشک باید عوارض و خطرات احتمالی دارو بر روی این دسته افراد را بررسی کند و در صورت لزوم دارو را تغییر دهد.
- در افراد دارای مشکلات کبدی باید با احتیاط مصرف شود. طبق برخی گزارشات مصرف منیزیم هیدروکسید سبب خطرات زیادی در این افراد شده است. با این حال، مصرف با نسخه و دستور پزشک مشکلی ندارد.
- قبل از مراجعه به پزشک لیستی از داروهای شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و به وی نشان دهید. پزشک با توجه به داروهای مصرفی اقدام به تجویز داروهایی می‌کند که سبب تداخل یا عوارضی نشود.
- مصرف طولانی مدت و بیش از یک هفته از داروی منیزیم هیدروکسید پیشنهاد نمی‌شود، زیرا سبب عوارض جانبی خطرناکی در بیماران شده است.
- همواره مهم است که هرگونه مصرف دارو یا مکمل را تحت نظر پزشک خود انجام دهید. این موارد احتیاط فقط برخی از نکات کلی هستند و ممکن است شرایط خاصی در هر فرد وجود داشته باشد که نیاز به توجه ویژه دارد.
- منیزیم هیدروکسید در کودکان و نوجوانان باید با احتیاط مصرف شود، زیرا احتمال افزایش منیزیم خون را بالا می‌برد.
موارد منع مصرف منیزیم هیدروکسید
- مشکلات یا نارسایی کلیه
- عدم تعادل الکترولیت موجود
- علائم آپاندیسیت یا جراحی حاد شکم
- آسیب میوکارد یا بلوک قلبی
- نهفتگی مدفوع یا شقاق رکتوم
- انسداد یا سوراخ شدن روده
- درد شکمی تشخیص داده نشده
- حساسیت مفرط
عوارض جانبی داروی منیزیم هیدروکسید (Magnesium Hydroxide)
گرفتگی شکم، اسهال، عدم تعادل الکترولیت، فشار خون بالا، ضعف عضلانی، دپرسیون تنفسی و… برخی از عوارض داروی منیزیم هیدروکسید می‌باشد. در صورت بروز واکنش‌های آلرژیک، بثورات پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو یا عوارض جانبی جدی مانند اسهال شدید، درد شکمی، درد در قفسه سینه، تنگی نفس و… مصرف دارو را قطع و به پزشک اطلاع دهید.
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- عدم تعادل الکترولیت
- فشارخون بالا
- ضعف عضلانی
- دپرسیون تنفسی
- گرفتگی شکم
تداخل دارویی منیزیم هیدروکسید
- تداخلات رده X (پرهیز): بالوکساویرماربوکسیل، کلسیم پلی استایرن سولفونات، میزوپروستول، کینین، رالتگراویر، سدیم پلی استایرن سولفونات
- کاهش اثرات داروها توسط منیزیم هیدروکسید: آلفالیپوئیک اسید، داروهای آنتی سایکوتیک (فنوتیازین‌ها)، آتازاناویر، بالوکساویرماربوکسیل، بیکتگراویر، بیزاکودیل، بیسموت ساب‌سیترات، مشتقات بیس‌فسفونات‌ها، بوسوتینیب، جفیتینیب، هیوسیامین، فراورده‌های آهن، ایتراکونازول، کتوکونازول (سیستمیک)، لانتانیم، لدیپاسویر، لووتیروکسین، مزالامین، متنامین، مولتی ویتامین فلوراید (شامل ویتامین‌های آ، د وای)، مولتی ویتامین/ مینرال (شامل ویتامین‌های آ، دی، ای، کا، فولات و آهن)، مایکوفنولات، نراتینیب، نیلوتینیب، رزوواستاتین، سوتالول، استرانتیم رانلات، سولپیرید، تتراسیکلین ها، ترینتین، ولپاتاسویر
- افزایش اثرات داروها توسط منیزیم هیدروکسید: آمفتامین‌ها، مهارکننده‌های کانال کلسیم، کلسیم پلی استایرن سولفونات، دکس متیل‌فنیدات، دی‌کلروفنامید، گابانتین، ایتراکونازول، متیل‌فنیدات، میزوپروستول، مسدودکننده‌‌های عصب عضله، کینیدین، سدیم پلی استایرن سولفونات
- افزایش اثرات منیزیم هیدروکسید توسط داروها: آلفا کلسیدول، کلسی‌تریول (سیستمیک)، مهارکننده‌های کانال کلسیم، دوکسرکلسیفرول
مصرف منیزیم هیدروکسید (Magnesium Hydroxide) در دوران بارداری و شیردهی
استفاده از منیزیم هیدروکسید در دوران بارداری بیخطر تلقی میشود، طبق برخی مطالعات مصرف این دارو هیچ خطری در دوران بارداری نداشته و تاثیری بر روی جنین مشاهده نشده است. با این حال، بهتر است قبل از مصرف هرگونه دارویی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. در صورت مصرف منیزیم هیدروکسید در دوران بارداری، باید به عوارض جانبی احتمالی این دارو توجه داشته باشید.
شرایط نگهداری داروی Magnesium Hydroxide
داروی منیزیم هیدروکسید باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر داروی منیزیم هیدروکسید
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز ، به بررسی داروی منیزیم هیدروکسید به عنوان یک راهکار نوین و موثر برای درمان یبوست پرداخته‌ایم. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این ترکیب شیمیایی، که حاوی منیزیم و اکسیژن است، می‌تواند به عنوان یک گزینه مؤثر و ملایم برای مدیریت علائم یبوست عمل کند. این دارو از طریق افزایش حرکت مایعات در روده و افزایش فعالیت عضلات گوارشی، می‌تواند بهبود قابل توجهی در تسهیل عبور مواد غذایی و پیشگیری از تشکیل مواد متماسک در روده ایجاد کند.
منبع سایت: Medscape
