بدن شما برای تامین انرژی به مواد غذایی متکی است. بنابراین طبیعی است اگر بعد از چند ساعت غذا نخوردن احساس گرسنگی کنید. اما اگر پس از صرف وعده غذایی شکم شما قار و قور کرد و همچنان گرسنه بودید، نشانهای از مشکل در سلامتی شما است. بنابراین باید احتمالات علت پرخوری را بدانید و در صورت کشف علت پرخوری بتوانید به دنبال درمان آن باشید.
پرخوری چیست؟
پرخوری و اشتهای زیاد (Polyphagia) اصطلاح پزشکی برای گرسنگی شدید است و میتواند نشانه این باشد که باید به دکتر رجوع کنید. پرخوری دلایل زیادی میتواند داشته باشد. مثل دیابت، قند خون پایین، کم خوابی، استرس و اضطراب، بارداری، رژیم غذایی نامناسب، عوارض مصرف دارو، تیروئید و استفاده از نوشابههای رژیمی میتوناند از دلایل پرخوری باشد. در این مقاله از داروخانه آنلاین مثبت سبز تمام مواردی که میتواند علت پرخوری باشد و علائم آنها را برای شما بیان کردهایم.
آیا دیابت می تواند علت پرخوری باشد؟
بدن شما قند مواد غذایی را به گلوکز تبدیل میکند. اما زمانی که دیابت دارید گلوکز نمیتواند به سلولهای شما برسد. در این حالت بدن شما قند را بلافاصله پس از مصرف غذا دفع کرده و مغز پیغام گرسنگی به شما میدهد و حتی پس از وعده غذایی کامل نیز احساس گرسنگی میکنید.
افرادی که دیابت نوع ۱ دارند، ممکن است مقدار زیادی غذا مصرف کنند و همچنان وزن کم کنند.
علائم دیگر دیابت علاوه بر افزایش اشتها، عبارتند از:
- تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- کاهش وزن بدون دلیل
- تاری دید
- بریدگی و کبودی که بهبود آن طول میکشد
- سوزن سوزن شدن یا درد در ناحیه دستها و پاها
- خستگی مفرط
آیا قند خون پایین می تواند نشانه و علت پرخوری باشد؟
هیپوگلیسمی (Hypoglycemia) یا افت قند خون زمانی پیش میآید که سطح گلوکز در بدن شما به شدت کاهش مییابد. این موضوع نگرانی مشترک برای افراد مبتلا به دیابت نیز هست، اما در بیماریهای دیگری نیز این مشکل به وجود میآید:
مانند هپاتیت، اختلالات کلیوی، مشکلات غده هیپوفیز یا فوق کلیوی
در موارد شدید، افراد مبتلا به هیپوگلیسمی ممکن است شبیه افراد مست به نظر برسند. آنها ممکن است مشکلاتی در بیان کلمات و راه رفتن داشته باشند. علائم دیگر هیپوگلیسمی عبارتند از:
- اضطراب
- تپش قلب
- پوست رنگ پریده
- تعریق
- لرز
- سوزن سوزن شدن در اطراف دهان
آیا ممکن است کم خوابی از دلایل پرخوری باشد؟
اگر خواب و استراحت کافی نداشته باشید، میتواند بر هورمونهای کنترل گرسنگی شما تاثیر گذارد. افرادی که خواب کمی دارند، اشتهای بیشتری داشته و دیرتر احساس سیری میکنند. زمانی که خسته هستید، بیشتر به خوردن غذاهای پر چرب و کالری بالا تمایل دارید و همین امر موجب پرخوری و در ادامه افزایش وزن شما میشود.
سایر علائم کم خوابی و محرومیت از خواب عبارتند از:
- تغییر خلق و خوی
- دست و پا چلفتی
- زمان هوشیاری کمتر
- حوادث بیشتر
- مشکل در بیدار ماندن در طول روز
- افزایش وزن
گرسنگی دائم می تواند به خاطر استرس و اضطراب باشد؟
هنگامی که مضطرب یا عصبی هستید، بدن شما هورمون کورتیزول آزاد میکند که باعث افزایش احساس گرسنگی در بدن میشود.
بسیاری از افرادی که تحت استرس هستند، تمایل زیادی به خوردن غذاهای شیرین و پر چرب دارند. خوردن این نوع غذاها کمک میکند آن قسمت از مغز که فرمان نگرانی و استرس را میدهد خاموش شود.
سایر علائم احتمالی استرس عبارتند از:
- طغیان عصبانی
- خستگی
- سردرد
- مشکلات خواب
- ناراحتی معده
پرخوری می تواند به خاطر رژیم غذایی باشد؟
تمام غذاها به طور یکسان شما را سیر نمیکنند. مواد غذایی که گرسنگی را تحت کنترل درمیآورند، منابع پروتئینی مانند گوشت بدون چربی، ماهی یا محصولات لبنی یا فیبر بالا هستند. منابع خوب فیبر عبارتند از میوهها، سبزیجات، دانههای کامل و حبوبات.
شیرینی، نان سفید و بسیاری از غذاهای بسته بندی شده، فاقد این گونه مواد غذایی هستند، در عوض فیبر و کربوهیدراتهای ناسالم دارند. اگر مقدار زیادی از این مواد مصرف کنید، ممکن است بعد از هر وعده غذایی دوباره احساس گرسنگی کنید و حتی بیشتر غذا بخورید.
علل دیگری که مواد غذایی انتخابی، شما را سیر نمیکنند شامل: یبوست، مدفوع کوچک و سخت، دل درد است.
پرخوری می تواند از عوارض دارو باشد؟
بعضی از داروها ممکن است اشتهای شما را افزایش داده و موجب شوند بیش از حد معمول غذا بخورید. آنتی هیستامین، داروهای ضد افسردگی، استروئیدها، بعضی از داروهای دیابت و داروهای ضد ویروسی از این دست داروها هستند که موجب افزایش اشتها میشوند.
اگر بعد از مصرف داروی خاصی افزایش وزن داشتید، میتواند از عوارض دارو باشد که منجر به پرخوری شما شده باشد. از دکتر خود بخواهید داروی جایگزینی برای داروی مصرفی شما تجویز کند.
ممکن است پرخوری به علت بارداری باشد؟
بسیاری از مادران متوجه جهش بزرگی در اشتهای خود در شروع بارداری میشوند. این روش بدن شما است تا اطمینان داشته باشد تمام مواد مغذی مورد نیاز رشد نوزاد به او میرسد.
اکثر مادران در همان سه ماهه اول بارداری ۲ تا ۳ کیلوگرم وزن اضافه میکند و پس از آن هر هفته در حدود نیم کیلوگرم افزایش وزن دارند.
نشانههای دیگری که ممکن است باردار باشید، عبارتند از:
- قطع ناخواسته قاعدگی
- نیاز به دفع ادرار مکرر و تکرر ادرار
- حالت تهوع
- درد در ناحیه سینه و بزرگی سینهها
آیا ممکن است علت پرخوری به خاطر تیروئید باشد؟
تیروئید یک غده پروانهای شکل است که در گلو قرار دارد. تیروئید هورمونهای کنترل کننده کارکرد هر عضو بدن را تولید میکند. اگر تیروئید شما بیش از حد کار کند، به پرکاری تیروئید مبتلا شدهاید.
علاوه بر بزرگ شدن غده تیروئید، پرکاری تیروئید نشانههای دیگری نیز دارد:
- ضربان بالا
- عصبی بودن
- تعریق بیش از حد
- ضعف عضلانی
- عدم رفع تشنگی حتی با نوشیدن آب
آیا علت پرخوری می تواند به خاطر استفاده از نوشابه های رژیمی باشد؟
بسیاری از افراد به جای نوشیدنیهای پر کالری نوشیدنی بدون قند مینوشند تا کالری کمتری مصرف کرده و وزن کم کنند. اما شکر مصنوعی در این نوشیدنیها، منجر به میل به مصرف کالری بیشتر از سوخت میشود. زمانی که بدن موادی دریافت نمیکند، پیغام گرسنگی از مغز صادر میشود و بدنتان شما را مجبور میکند تا غذا خورده و کالری دریافت کنید.