حساسیت فصل بهار ، علائم، علت، نشانه ها و درمان آلرژی در فصل بهار

اگر به آلرژی مبتلا هستید ممکن است مشکلات زیادی را تجربه کنید اما باید بدانید که در جهان ۱۰ تا ۳۰ درصد از مردم مشکل آلرژی و آسم دارند و شما تنها نیستید. طی پنجاه سال گذشته میزان ابتلا به انواع مختلف بیماری‌های آلرژیک در بسیاری از کشورهای جهان رو به افزایش است و آلرژی یا حساسیت در همه گروه‌های سنی و جنسی دیده می‌شود. در فصل بهار مشکل آلرژی در بسیاری از افراد شدت می‌یابد و به همین دلیل نیز اولین سه شنبه ماه می را که تقریبا مقارن با اواسط اردیبهشت است، روز جهانی آلرژی نام‌گذاری کرده‌اند. آلرژی در فصل بهار به چه علت رخ می‌دهد؟ چگونه می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد یا به درمان آن پرداخت؟

علت بروز آلرژی در فصل بهار

بهار با تمام زیبایی‌های خیره‌کننده‌ای که دارد، برای افراد مبتلا به آلرژی دردسرساز است. هنگامی‌که فصل گرده‌افشانی گل‌ها فرا می‌رسد، عطسه و آبریزش بینی جزء کمترین عارضه‌هایی است که در افراد مبتلا به حساسیت بروز می‌یابد. درختان، علف‌ها و علف‌های هرز گرده‌های خود را در هوا آزاد می‌کنند تا به بارور شدن گیاهان کمک شود.

هنگامی‌که این گرده‌ها به بدن فردی که حساسیت دارد راه می‌یابند، سیستم ایمنی بدن در برابر آنها واکنش نشان می‌دهد؛ به طوری‌که گرده‌ها را به اشتباه خطری تهدید‌کننده برای سلامتی انسان در نظر گرفته و در مقابل آنها آنتی‌بادی‌هایی را تولید می‌کنند تا به مواد حساسیت‌زا حمله‌ور شوند. این عمل منجر به ترشح ماده‎‌ای شیمیایی به نام هیستامین در خون می‌شود. هیستامین موجب آبریزش بینی، خارش چشم، عطسه و … دیگر علائمی می‌شود که برای مبتلایان به آلرژی کاملا آشنا به نظر می‌رسند.

گرده‌های گل می‌توانند کیلومترها راه را طی کنند تا به شما برسند بنابراین حساسیت فقط نسبت به درختان و گیاهانی که در نزدیکی شما هستند، مربوط نمی‌شود.

درختان و علف هایی که حساسیت ایجاد می کنند

درختانی که عامل بروز حساسیت هستند، شامل موارد زیر می‌شوند:

• توسکا، زبان گنجشک، صنوبر، راش، افرای جعبه‌ای، سدر، سرو، نارون، گردوی گرمسیری، سرو کوهی، افرا، توت، بلوط، زیتون، نخل، کاج و بید

علف‌ها و علف‌های هرز زیر نیز می‌توانند حساسیت‌زا باشند:

• برمودا، جانسون، چاودار چند ساله و تیموتی

در روزهایی که باد بیش از همیشه می‌وزد، احتمال اینکه علائم آلرژی بیشتر شود، افزایش می‌یابد زیرا در این صورت گرده‌ها می‌توانند مسافت بیشتری را طی نموده و همچنین سریع‌تر حرکت کنند.

علائم آلرژی در فصل بهار

علائم حساسیت فصل بهار به شرح زیر است:

• آبریزش بینی
• ریزش اشک از چشم
• عطسه
• سرفه
• خارش چشم یا بینی
• تیرگی زیر چشم
• سردرد و سرگیجه
• خستگی

تنگی نفس بیشتر در مواردی دیده می‌شود که فرد از قبل مشکلات تنفسی داشته است. از آنجایی‌که تنگی نفس می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و یا حتی مغزی شود، از این رو افرادی که مبتلا به آلرژی هستند و علائم تنگی نفس نیز دارند حتما باید تحت نظر پزشک باشند تا سلامتی آنها به خطر نیفتد.

تشخیص آلرژی

جهت تشخیص حساسیت فصلی بهار بهتر است به پزشک متخصص آلرژی یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید. پزشک متخصص به منظور تشخیص حساسیت شما و نوع آن ممکن است از آزمایش‌های مختلفی استفاده نماید. برخی از آزمایش‌ها ممکن است پوستی باشند یا مجبور شوید آزمایش خون دهید. تشخیص آلرژی را حتما باید به دست یک پزشک حاذق سپرد زیرا علائم بسیار مشترکی با سرماخوردگی و سینوزیت دارد.

درمان حساسیت فصلی

آلرژی و حساسیت فصلی ممکن است در هر فصل دیگری به جز بهار نیز اتفاق بیفتد. اما متاسفانه باید گفت که برای هیچ‌یک از انواع آلرژی درمان قطعی وجود ندارد. هرچه از عامل حساسیت‌زا دور بمانید، احتمال بروز آلرژی در شما کاهش می‌یابد. به این منظور می‌توانید:

• از طریق منابع آب و هوایی کشور میزان گرده در هوا را بررسی نموده و در روزهایی که تعداد گرده‌ها زیاد است از منزل خارج نشوید.
• در منزل درها و پنجره‌ها را بسته و با استفاده از یک دستگاه تهویه، هوای منزل را تهویه نمایید.
• به هنگام رانندگی، پنجره‌های ماشین خود را ببندید.
• مرتب با استفاده از جارو برقی گرد و غبار موجود در منزل را از بین ببرید.
• پیش از خوابیدن حتما دوش بگیرید زیرا بسیاری از گرده گیاهان به بدن یا موها می‌توانند بچسبند. همچنین هر بار که وارد منزل می‌شوید لباس‌های خود را شسته و لباس دیگری تن کنید.
• از خشک کردن لباس‌های خود در بیرون از منزل خودداری کنید زیرا گرده‌ها به البسه خیس نیز می‌توانند بچسبند.

درمان دارویی

در واقع داروهایی که جهت بهبود آلرژی به کار می‌روند، تنها می‌توانند شدت علائم را کاهش دهند و به طور قطع به درمان نمی‌پردازند. بخشی از این داروها شامل موارد زیر می‌شوند:

• آنتی هیستامین
• ضد احتقان بینی
• اسپری‌های استروئیدی بینی
• قطره‌های چشمی

علاوه بر درمان‌های دارویی از برخی راهکارهای خانگی نیز می‌توان استفاده کرد:

درمان خانگی آلرژی در فصل بهار

اگر ترجیح می‌دهید از درمان‌های خانگی و داروهای گیاهی جهت بهبود علائم آلرژی در فصل بهار استفاده کنید، موارد زیر را در نظر بگیرید:

• گیاه باتربور یکی از بهترین گیاهانی است که در کاهش علائم آلرژی می‌تواند موثر باشد. این گیاه خواصی شبیه به آنتی هیستامین و سیتریزین داشته و واکنش‌های آلرژیک را کنترل می‌کند.
• از برگ گزنه استفاده کنید؛ اعتقاد بر این است که این گیاه در کاهش مقدار هیستامین تاثیرگذار است.
• از فرآورده‌های پروبیوتیک مثل ماست استفاده کنید. این نوع محصولات لبنی از سیستم ایمنی افراد به ویژه کودکان در برابر رینیت آلرژیک پشتیبانی می‌کند.
• بینی خود را به طور مرتب شستشو دهید.
• با آب گرم دوش بگیرید تا به این وسیله نه تنها موجب پاک شدن سینوس‌ها شوید بلکه گرده گیاهان را نیز از بدن خود بشویید.
• از روغن اکالیپتوس استفاده کنید تا آلرژی شما تسکین یابد. به این منظور می‌توانید ۳ قطره از آن را روی سینه خود بمالید یا اینکه مقداری از آن را داخل یک کاسه کوچک ریخته و روی میز کار خود قرار دهید.
• بر اساس مطالعات استفاده از طب سوزنی نیز می‌تواند به بهبود آلرژی کمک کند.

چه ورزش هایی برای آلرژی فصلی مفید است ؟

اشخاصی که به آلرژی در فصل بهار مبتلا هستند برای انجام برخی از ورزش‌ها دچار مشکل می‌شوند زیرا گرده گل‌ها شرایط حساسیت آنها را بدتر می‌کند و خارج شدن از منزل ممکن است گاهی ناممکن شود. همان‌طور که حتما می‌دانید ورزش سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و به پاک‌سازی بدن و بهتر شدن گردش خون نیز کمک می‌کند. ورزش‌های آبی برای افراد مبتلا به آلرژی می‌توانند بسیار مفید باشند. باید دقت کرد که اگر از استخر استفاده می‌شود، کلر درون آن نباشد زیرا ممکن است علائم حساسیت را تشدید نماید. ورزش‌های دیگری مثل یوگا و پیلاتس که روی تنفس عمیق تمرکز دارند نیز می‌توانند در بهبود آلرژی موثر باشند.

آلرژی فصلی و واکسن کرونا

اکنون دیگر بیشتر افراد در سراسر دنیا چندین دوز از واکسن کرونا را با هدف مصونیت در برابر ویروس کووید-۱۹ دریافت کرده‌اند. اما هنوز هم برخی از افراد در مورد آلرژی فصلی و واکسن کرونا سوال می‌پرسند. اگر شما مبتلا به آلرژی در فصل بهار یا دیگر فصول هستید، هیچ منعی برای تزریق واکسن کرونا برای شما وجود ندارد. البته افرادی که سابقه  آنافیلاکسی دارند یا پس از زدن دیگر دوزهای واکسن کرونا دچار واکنش‌های آلرژیک شده‌اند، حتما باید دوزهای بعدی این واکسن را با مشورت پزشک دریافت نمایند.

فرق علائم آلرژی فصلی و کرونا

آلرژی فصلی معمولا هیچ‌گاه با تب یا بدن‌درد همراه نیست. بنابراین اگر به این علائم مبتلا شدید و در کنار آنها نشانه‌های دیگری همچون گلودرد نیز داشتید، قطعا به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اید. آبریزش بینی و سرفه از جمله علائم مشترک میان آلرژی فصلی و کرونا است. به همین دلیل جهت تشخیص تخصصی‌تر ممکن است بهتر باشد به پزشک مراجعه نمایید. اگر به جز شما افراد دیگری نیز در خانواده یا محل کار درگیر علائمی مشابه با شما هستند باز هم باید به ابتلا به کرونا مشکوک شوید زیرا این بیماری ویروسی است. در حالی‌که عامل ایجاد آلرژی فصلی به ویروس و باکتری ارتباطی ندارد.

درمان حساسیت فصلی در طب سنتی

طب سنتی برای درمان آلرژی در فصل بهار توصیه‌هایی دارد که بهتر است به آنها توجه کنید:

• از پرخوری اجتناب کنید و غذاهای چرب که دیرهضم هستند را نخورید.
• به جای گوشت‌های دیرهضم از گوشت بلدرچین و کبک استفاده کنید.
• غذاهای شور و ترش و میوه‌های آبکی را کنار بگذارید.
• حداقل ۲ تا ۳ بار در هفته آش‌های ساده که از آلو یا انار در آنها استفاده شده است، بخورید.
• کاهو و سکنجبین بخورید تا از شدت خشکی و خارش پوست کاسته شود.
• از ادویه‌جات تند استفاده نکنید.
• خود را در معرض باد سرد قرار ندهید و لباس‌های مناسب بپوشید.
• موقع خواب، سر را نسبت به بدن بالاتر قرار دهید.
• بخور بابونه بدهید تا از آبریزش بینی کاسته شود.
• هنگامی که علائم شدید است از حمام رفتن بپرهیزید.
• از گلاب به شکل موضعی استفاده کنید تا به رفع خارش کمک شود.
• مصرف شربت خاکشیر، نارنج، آب زرشک، عرق کاسنی و شربت آبلیمو توصیه می‌شود.

در طب سنتی اعتقاد بر این است که آلرژی فصلی بیشتر برای افرادی رخ خواهد داد که مزاج گرم دارند یا بر اثر ابتلا به بعضی بیماری‌ها یا تغذیه نادرست مزاجشان رو به گرمی رفته باشد.

دمنوش برای مقابله با آلرژی در فصل بهار

به منظور مبارزه با آلرژی در فصل بهار می‌توانید از دمنوش‌های زیر استفاده کنید:

• دمنوش زنجبیل
• دمنوش نعنا
• بادرنجبویه
• شیرین بیان
• چای سبز

با استفاده از این دمنوش‌ها می‌توانید علائم حساسیت فصلی را کاهش دهید.

کلام آخر در مورد آلرژی در فصل بهار

حساسیت یا آلرژی انواع مختلفی دارد که یکی از شایع‌ترین آنها با نام آلرژی فصلی در بیشتر مواقع به هنگام بهار اتفاق می‌افتد. علائم آلرژی در فصل بهار ، علت و راه‌های درمان آن را در این مطلب مورد بررسی قرار دادیم. علائم این عارضه بر اثر ترشح هیستامین رخ می‌دهند تا به این وسیله بدن از خود در برابر عامل حساسیت‌زا دفاع نماید. به کمک راهکارهای ارائه شده در این مقاله می‌توانید به کنترل این عارضه کمک کرده و علائم خود را تسکین بخشید.