در بیماری پرکاری تیروئید همان طور که از نامش پیداست، غده تیروئید هورمون تیروئید را بیش از حد معمول تولید می‌کند. عصبی بودن، اختلال در خواب، کاهش وزن، بیش از حد گرمایی بودن، تورم گردن بر اثر بزرگ شدن غده تیروئید و ضربان قلب نامنظم از مهم‌ترین علائم تیروئید پرکار هستند. با مطالعه این مقاله می‌توانید با نشانه های پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم بیشتر آشنا شوید.
علائم تیروئید پرکار
در مورد علائم تیروئید پرکار به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- کاهش وزن ناخواسته
- ضربان قلب سریع یا ضربان قلب نامنظم
- عصبی بودن و اضطراب داشتن
- لرزش در دست‌ها و انگشت‌ها
- تعریق بیش از حد
- افزایش حساسیت به گرما
- خستگی
- ضعف عضلانی
- شکننده شدن موها و ریزش مو
- بزرگ شدن غده تیروئید
- اختلال در چرخه قاعدگی در زنان
در ادامه به تفصیل در مورد برخی از این علائم برای شما شرح خواهیم داد.
کاهش وزن ناخواسته و پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید همواره با افزایش متابولیسم یعنی سوخت و ساز بدن همراه است. هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم دارند. وقتی سطح هورمون تیروئید در بدن افزایش می‌یابد، سرعت سوخت و ساز بدن بیشتر شده، کالری بیشتری سوزانده می‌شود و در نتیجه بدون اینکه فرد تغییری در رژیم غذایی یا سبک زندگی خود ایجاد کرده باشد، ممکن است دچار کاهش وزن شود.
شاید این مقاله نیز برایتان مفید باشد: مبتلایان به کم کاری تیروئید چگونه وزن کم کنند؟
تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
در پرکاری تیروئید، هورمون تیروئید بیش از حد مورد نیاز بدن تولید شده، روی قلب اثر نامطلوب می‌گذارد و میتواند منجر به تپش قلب شدید یا ضربان قلب نامنظم شود. از آنجایی که در پرکاری تیروئید، متابولیسم افزایش می‌یابد، تقاضای اندام‌ها برای دریافت اکسیژن بیشتر شده و قلب باید سریع‌تر کار کند. به همین دلیل در ضربان قلب اختلال ایجاد می‌شود.
بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
یکی از علائم تیروئید پرکار بزرگ شدن غده تیروئید است که به آن گواتر نیز می‌گویند. در تیروئید پرکار به دلیل ترشح زیاد هورمون تیروئید، ممکن است غده تیروئید بزرگ شود. غده تیروئید یک غده درون‌ریز کوچک به شکل پروانه است که در ناحیه گردن قرار دارد.
احساس ضعف و خستگی
گفتیم که در پرکاری تیروئید با افزایش متابولیسم مواجه هستیم. پس بدن انرژی بیشتری صرف می‌کند و ممکن است فرد احساس ضعف و خستگی داشته باشد؛ تا به آنجا که انجام فعالیت‌های روزانه دشوار شود. از طرف دیگر پرکاری تیروئید موجب اختلال در خواب شده و وقتی کیفیت خواب خوب نباشد، فرد در طول روز مدام احساس خستگی خواهد داشت.
مشکلات خواب از نشانه های پرکاری تیروئید
بی‌خوابی و خواب ناآرام از عوارض تیروئید پرکار به شمار می‌آیند. از طرف دیگر پرکاری تیروئید ممکن است مشکلات گوارشی ایجاد کند، در عملکرد قلب باعث اختلال شود، عاملی برای تعریق شبانه باشد و به همه این دلایل باعث شود تا فرد هنگام شب خواب آرام و باکیفیتی نداشته و در طول روز احساس خستگی کند.
ریزش مو
ریزش مو را از دیگر علائم تیروئید پرکار می‌توان دانست. هورمون تیروئید نقش اساسی در حفظ سلامت فولیکول مو دارد. فردی که با پرکاری تیروئید مواجه است با افزایش سوخت و ساز بدن روبرو شده و ممکن است کمبود مواد مغذی برای وی پیش بیاید. در این صورت ریزش مو میتواند اتفاق بیفتد. به طور کلی تغییرات هورمونی در بدن از مهم‌ترین دلایل ریزش مو به حساب می‌آیند.
تعریق بیش از حد
در پرکاری تیروئید، به دلیل فعالیت بیش از حد غده تیروئید، دمای بدن بالا رفته و منجر به تعریق بیش از حد می‌شود. مبتلایان به پرکاری تیروئید همواره احساس گرما می‌کنند و اگر به دست‌هایشان دست بزنید، معمولا گرم یا داغ هستند. این افراد اغلب اصلا تحمل هوای گرم را ندارند.
لرزش دست
یکی دیگر از علائم تیروئید پرکار لرزش دست است. همان‌طور که گفتیم پرکاری تیروئید باعث ضعف عضلانی می‌شود و این مسئله خود میتواند در لرزش دست‌ها نقش داشته باشد.
تغییرات خلقی از علائم تیروئید پرکار
افزایش سوخت و ساز بدن به دلیل پرکاری تیروئید، باعث افزایش کلی دمای بدن شده و ممکن است تند مزاجی، بی‌حوصلگی و زود عصبی شدن را به دنبال داشته باشد. همچنین پرکاری تیروئید ممکن است اضطراب و افسردگی را به دنبال داشته باشد و از این طریق هم در تحریک پذیری عصبی تاثیر بگذارد.
دیگر علائم پرکاری تیروئید
برخی دیگر از علائم پرکاری تیروئید به شرح زیر است:
- افزایش احساس گرسنگی و افزایش اشتها
- اسهال و افزایش حرکات روده
- از بین رفتن تمرکز
- خشکی پوست و خارش پوست
- تغییر در میل جنسی
- احساس بی‌قراری
وقتی درمان پرکاری تیروئید را آغاز کنید، این علائم کم‌کم کاهش یافته یا به طور کل از بین می‌روند.
علائم تیروئید پرکار در مردان
بیشتر علائم تیروئید پرکار در زنان و مردان مشترک است. اگر بخواهیم از علائمی که اختصاص به مردان دارند صحبت کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره نماییم:
- کاهش تحرک و تراکم اسپرمها
- اختلال نعوظ
- افزایش احتمال ناتوانی جنسی و ناباروری
- طاسی زودرس
- کاهش سطح تستوسترون
- کاهش توده عضلانی در بدن
- افزایش احتمال پوکی استخوان
- ژنیکوماستی (بزرگ شدن پستان در مردان)
علائم پرکاری تیروئید در زنان
بر اساس برخی آمارها می‌توان گفت که تعداد زنان مبتلا به پرکاری تیروئید بیش از مردان است. از جمله این علائم، موارد زیر را می‌توان نام برد:
- اختلال در دوره قاعدگی و بر هم خوردن نظم پریود
- کوتاه‌تر شدن دوره‌های پریود
- کاهش میزان خونریزی در پریود
- افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان
- ریزش مو
علائم تیروئید پرکار در بارداری
بیماری گریوز یکی از مهم‌ترین علل بروز علائم تیروئید پرکار به حساب می‌آید. برخی از افراد برای نخستین بار علائم بیماری گریوز را در دوران بارداری تجربه می‌کنند. افزایش سطح hCG در حاملگی ممکن است منجر شود تا فرد به طور موقت به پرکاری تیروئید مبتلا شود. علائم پرکاری تیروئید در بارداری شامل این موارد است:
- افزایش ضربان قلب
- تعریق بیش از حد
- احساس گرمای زیاد
- خستگی
- لرزش انگشتان دست
- ضربان قلب نامنظم
- کاهش وزن غیر عادی یا ناتوانی در افزایش وزن مرتبط با بارداری
علائم پرکاری تیروئید در کودکان
هایپرتیروئیدیسم در کودکان به دلایل مختلفی میتواند ایجاد شود. این بیماری اگر درمان نشود یا تحت کنترل نباشد میتواند اختلالات جبران‌ناپذیری را در سلامتی و رشد کودک بر جای گذارد. بخشی از مهم‌ترین علائم تیروئید پرکار در کودکان عبارتند از:
- سخت وزن گرفتن
- ضربان قلب نامنظم
- افزایش حرکات روده و نیاز به اجابت مزاج
- گرم بودن پوست
- احساس گرما (حتی اگر هوا واقعا گرم نیست)
- تحریک پذیری و عصبی بودن
- مشکل در تمرکز
- عملکرد ضعیف در مدرسه
- چشم‌های برآمده یا خیره
- مشکل در بلع یا تنفس به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید در گردن
علت پرکاری تیروئید
علائم تیروئید پرکار را برای شما شرح دادیم. علل مختلفی باعث پرکاری تیروئید می‌شود که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری گریوز: یک بیماری خود ایمنی که در آن سیستم ایمنی، آنتی بادی‌هایی تولید می‌کند که باعث می‌شود غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید نماید.
- ندول‌های تیروئیدی: گره تیروئیدی یک بافت اضافی است که میتواند هورمون تیروئید تولید کند و سطح هورمون تیروئید را در بدن به بیش از مقدار عادی می‌رساند.
- تیروئیدیدت: این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید ملتهب می‌شود. در بیشتر موارد به دلیل یک بیماری خودایمنی این مشکل به وجود می‌آید. گاهی نیز علت نامشخص است. این التهاب میتواند باعث ذخیره بیش از حد هورمون تیروئید در بدن شده و علائم تیروئید پرکار را به وجود آورد.
- مصرف برخی از داروها: مثلا داروی آمیودارون که برای درمان آریتمی یا ضربان قلب نامنظم استفاده می‌شود، میتواند علائم پرکاری تیروئید را به وجود آورد.
همچنین مصرف بیش از حد ید که یک ماده معدنی است میتواند در بروز علائم پرکاری تیروئید موثر باشد و موجب فعالیت بیش از حد غده تیروئید شود.
پیشگیری از تیروئید پرکار
شما نمی‌توانید از بروز علائم تیروئید پرکار جلوگیری کنید؛ به عبارت دیگر پیشگیری از پرکاری تیروئید چندان دست شما نیست. با این حال ریسک ابتلا به این بیماری در برخی از افراد بیش از سایرین است:
- داشتن سابقه خانوادگی (ارثی) در بروز بیماری‌های مرتبط با تیروئید
- سابقه داشتن برخی بیماری‌های مزمن از جمله کم‌خونی خطرناک و نارسایی اولیه آدرنال
- خطر ابتلا به تیروئیدیت در بارداری و بلافاصله بعد از زایمان افزایش پیدا کرده و در نتیجه ممکن است منجر به پرکاری تیروئید شود.
درمان پرکاری تیروئید
در بیشتر موارد پرکاری تیروئید قابل درمان یا کنترل است. درمان این بیماری شامل موارد زیر است:
- مصرف دارویی که تولید بیش از حد هورمون تیروئید را متوقف نماید.
- درمان پرکاری تیروئید با رادیو اکتیو: در این روش یک نوع پرتو درمانی برای تخریب سلول‌های تیروئید و کاهش توانایی آن برای تولید هورمون تیروئید استفاده می‌شود.
- جراحی: در موارد نادر برای درمان پرکاری تیروئید، پزشک مجبور می‌شود غده تیروئید یا بخشی از آن را از بدن خارج کند. اگر غده تیروئید به طور کامل از بدن خارج شود، فرد باید تا پایان عمر از دارو استفاده کند.
بهترین روش درمان علائم تیروئید پرکار را پزشک میتواند تشخیص شود.
کلام پایانی در مورد علائم تیروئید پرکار
علائم تیروئید پرکار در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز برای شما شرح داده شد. این علائم عموما در مردان، زنان و کودکان مشترک است. شاید نتوان بیماری هایپر تیروئیدی را به طور کامل درمان کرد اما به خوبی می‌توان با استفاده از دارو زیر نظر پزشک علائم این بیماری را تحت کنترل درآورد تا پیشرفت آن سلامت بدن را به خطر نیندازد. اگر فکر می‌کنید مشکوک به هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید هستید حتما به پزشک متخصص غدد یا پزشک متخصص داخلی مراجعه کنید تا بررسی‌های بیشتری به عمل آورد.
