آنتی‌هیستامین‌ها گروهی از داروها هستند که به عنوان داروهای ضدحساسیت شناخته می‌شوند و در درمان افرادی که به عوامل مختلفی نظیر گرده گل، مواد شیمیایی یا غذاهای خاص حساسیت نشان می‌دهند، به کار می‌روند. یکی از اعضای مهم این گروه دارویی، “سیناریزین” است که با تأثیرات موثر در کاهش علائم حساسیتی، به عنوان یکی از انتخاب‌های اصلی در درمان آلرژی‌ها و حساسیت‌های ناشی از هیستامین، به مددجویان پزشکان معالج معرفی میشود. سیناریزین (Cinnarizine)، یک آنتی‌یستامین نسل دوم می‌باشد که به عنوان یک مهارکننده گیرنده H1 هیستامین عمل میکند. این دارو با تأثیر بر روی سیستم عصبی مرکزی و پریفرال، اثرات ضدحساسیتی را افزایش میدهد و علائمی نظیر انفلوانزا، سرفه، اشکاسزا، خارش و قرمزی پوست را کاهش میدهد.
اشکال دارویی سیناریزین
- قرص
- کپسول
موارد مصرف قرص سیناریزین
داروی سیناریزین یک آنتیهیستامین است که برای درمان مشکلاتی که بر گوش داخلی و تعادل تأثیر می‌گذارد (مانند سرگیجه و تهوع)، استفاده میشود. سیناریزین به کاهش احساس بیماری و سرگیجه، حساسیت، تهوع و استفراغ، بیماری مسافرت، بیماری عروق محیطی، وزوزگوش و… ناشی از مشکلاتی از این قبیل کمک میکند. این دارو با نسخه در دسترس است و می‌توانید آن را بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید. توجه داشته باشید که بزرگسالان و کودکان بالای 5 سال می‌توانند آن را مصرف کنند.
اعصابی که در داخل گوش شما قرار دارند پیام‌هایی را با اطلاعات حرکت شما به مغز شما ارسال می‌کنند. این اعصاب همراه با پیام‌هایی که از چشم‌ها و ماهیچه‌های شما می‌گیرند، به بدن شما کمک می‌کنند تا حس تعادل را حفظ کند. اگر اعصاب یکی از گوش‌های شما پیام‌های بسیار زیاد، کم یا اشتباه را به مغزتان ارسال کند، با پیام‌هایی که از گوش دیگر، چشم‌ها یا بدنتان ارسال میشود، در تضاد است. سپس مغز شما گیج شده و این میتواند باعث سرگیجه، احساس چرخش (سرگیجه) و حتی ضعف شود که منجر به ایجاد احساس بیماری در شما خواهد شد. داروی سیناریزین با مکانیسم عمل خود سبب کاهش سرگیجه خواهد شد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Cinnarizine
سیناریزین (Cinnarizine) با مسدود کردن کانال‌های کلسیمی با ولتاژ نوع L و T از انقباض سلول‌های ماهیچه صاف عروقی جلوگیری میکند. این دارو همچنین در اتصال به گیرنده‌های دوپامین D2، گیرنده‌های هیستامین H1 و گیرنده‌های استیل کولین موسکارینی نقش دارد. سیناریزین یک آنتیهیستامین و مسدود کننده کانال کلسیم است. هیستامین‌ها واسطه تعدادی از فعالیت‌ها مانند انقباض ماهیچه صاف راه‌های هوایی و دستگاه گوارش، اتساع عروق، تحریک قلبی، ترشح اسید معده، ترویج آزادسازی اینترلوکین و کموتاکسی ائوزینوفیل‌ها و ماست سل‌ها هستند.
آنتاگونیست‌های رقابتی در گیرنده‌های هیستامین H1 ممکن است به عوامل نسل اول (آرام بخش) و دوم (غیر آرام بخش) تقسیم شوند. برخی مانند سیناریزین نیز گیرنده‌های استیل کولین موسکارینی را مسدود می‌کنند و به عنوان عوامل ضد استفراغ استفاده می‌شوند. سیناریزین از طریق توانایی مسدود کردن کانال کلسیم خود، تحریک سیستم دهلیزی را نیز مهار میکند.
مقدار مصرف داروی Cinnarizine
قبل از مصرف قرص سیناریزین، مقدار و زمان مصرف موجود در بسته بندی دارو را بررسی کنید. این دارو را مطابق دستور پزشک، معمولا سه بار در طول روز مصرف کنید. اگر برای پیشگیری از بیماری مسافرت سیناریزین مصرف می‌کنید، اولین دوز را دو ساعت قبل از سفر مصرف کنید. دوز مصرفی برای کودکان براساس نوع بیماری و وزن آن‌ها تعیین میشود. مقدار و زمان مصرف داروی خود را بدون هماهنگی با پزشک افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش مصرف دارو تاثیری بر روی بهبودی شما نداشته و تنها سبب عوارض جانبی در بیمار خواهد شد. برخی نکات طریقه مصرف داروی سیناریزین شامل موارد زیر می‌باشد؛
- مقدار مصرف این دارو برای هر شخص متفاوت است و باید طبق دستور پزشک یا داروساز مصرف شود. به طور کلی، دوز معمول برای بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال، 25 تا 75 میلی گرم سه بار در روز است. برای کودکان زیر 12 سال، دوز معمول 12.5 تا 25 میلی گرم سه بار در روز می‌باشد.
- در سفرهای طولانی می‌توانید هر هشت ساعت یک بار دیگر در صورت نیاز دارو را مصرف کنید. در صورتی که قصد دارید این دارو را به کودک بدهید، حتماً دستورالعمل موجود در بسته بندی را مطالعه کنید.
- در صورت فراموشی مصرف دارو، به محض یادآوری آن را استفاده کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، دوز را فراموش کرده و نسخه را مطابق با دستور پزشک ادامه دهید. توجه داشته باشید که هرگز برای جبران دوز فراموش شده، یک نوبت را دو بار تکرار نکنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص سیناریزین (Cinnarizine)، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. بیماران در زمان مراجعه به پزشک در صورت داشتن سابقه پزشکی مانند مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم)، فشار بالای چشم (آب سیاه)، بیماری قلبی، فشار خون بالا، بیماری کلیوی، تشنج، مشکلات معده و روده (مانند زخم، انسداد)، پرکاری تیروئید، مشکل در ادرار کردن (به عنوان مثال، به دلیل بزرگی پروستات) و… با پزشک در رابطه با خطرات مصرف این دارو مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط و هشدار قرص سیناریزین خواهیم پرداخت؛
- بیماران دارای سوابق پزشکی از جمله افزایش فشار در چشم (آب سیاه)، صرع یا بیماری پارکینسون، انسداد روده و… با احتیاط و مشورت پزشک دارو را استفاده کنند.
- مصرف داروی سیناریزین در برخی بیماران منجر به خواب آلودگی و سرگیجه شده است. در صورت بروز این عارضه، از انجام فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری بالایی دارند، پرهیز کنید. تا حد امکان از مصرف الکل و مواد مخدر امتناع کنید.
- اگر در زمان مصرف این دارو قصد انجام عمل یا جراحی خاصی دارید، قبل از انجام عمل با پزشک در رابطه با تمام داروهای شیمیایی و گیاهی که مصرف می‌کنید، مشورت کنید.
- در صورت خرید هر دارویی، با داروساز مشورت کنید که مصرف آن در کنار آنتیهیستامین بی‌خطر است. زیرا بسیاری از داروها با ترکیبات موجود در آنتی‌هیستامین‌ها (سیناریزین) تداخل دارند که منجر به عوارض خطرناک یا کاهش اثرات دارو خواهد شد.
- در صورت پایین بودن فشار خون بیمار، مصرف مقادیر زیاد این دارو باید با احتیاط انجام شود.
- در صورت وجود صرع هیپر تروفی پروستات، احتباس ادرار، گلوکوم و بیماری کبدی باید با احتیاط مصرف شود.
موارد منع مصرف سیناریزین
- حساسیت به سیناریزین یا هر یک از مواد تشکیل دهنده آن
- بارداری و شیردهی
- گلوکوم زاویه بسته
- میاستنی گراویس
- مصرف همزمان با مهارکننده‌های MAO
عوارض قرص سیناریزین (Cinnarizine)
سردرد و خواب آلودگی، ضعف عضلات، تهوع، خشکی دهان، تاری دید، افزایش وزن، گیجی یا سرگیجه، ناراحتی معده و… برخی از عوارض داروی سیناریزین می‌باشد. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده زیرا پزشک شما تشخیص داده است که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. در صورت بروز یک واکنش آلرژیک جدی از جمله تنگی نفس، خارش و تورم، قرمزی و التهاب پوستی و… با پزشک مشورت کنید. برخی از عوارض جانبی قرص سیناریزین شامل موارد زیر می‌باشد؛
- ناراحتی معده یا شکمی
- خشکی دهان
- سوء هاضمه
- تهوع
- تاری دید
- ضعف عضلات
- سردرد
- خواب آلودگی
- گیجی
- گرفتگی قفسه سینه
- بثورات جلدی
- افزایش وزن
تداخل دارویی سیناریزین
- تداخلات رده X (پرهیز): آزلاستین (بینی)، برومپریدول، ارفنادرین، اکسوممازین، پارالدهید، تالیدومید
- افزایش اثرات داروها توسط سیناریزین: اتانول، آزلاستین (بینی)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سرکوب کننده های CNS، فلونیترازپام، متوتریمپرازین، متیروزین، آگونیست های اپیوئیدی، ارفنادرین، اوکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پرامی پکسول، روپینیرول، روتیگوتین، SSRIها، سوورکسانت، تالیدومید، زولپیدم
- افزایش اثرات سیناریزین توسط داروها: آلیزاپرید، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، کانابیس، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، دیمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، اسکتامین، هیدروکسی زین، کاوا کاوا، لمبورکسانت، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوتریمپرازین، متوکلوپرامید، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، اکسوممازین، پرامپانل، روفینامید، سدیم اکسیبات، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تریمپرازین
مصرف قرص سیناریزین (Cinnarizine) در دوران بارداری و شیردهی
مصرف داروی سیناریزین (Cinnarizine) در بارداری توصیه نمی‌شود، در مورد گزینه‌های مناسب‌تر با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. توجه داشته باشید که معلوم نیست چه مقدار سیناریزین وارد شیر مادر میشود. این دارو یک آنتیهیستامین خواب آور است، بنابراین بهتر است با دوز مصرفی پایین و در مدتی کوتاه استفاده شود. اگر در کودک خود متوجه عوارضی از جمله خواب آلودگی، سرگیجه یا گیجی، خشکی دهان، تحریک‌پذیری و… شدید، مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
شرایط نگهداری داروی Cinnarizine
قرص سیناریزین باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی در اشکال دارویی مختلف، باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر داروی سیناریزین
در نتیجه، داروی سیناریزین که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به آن پرداختیم، به عنوان یک آنتیهیستامین نسل دوم با تأثیرات موثر و گسترده در کاهش علائم حساسیتی شناخته شده است. مکانیسم عمل این دارو، که به مهار گیرنده‌های H1 هیستامین مرتبط است که باعث کاهش تأثیرات هیستامین در سیستم عصبی مرکزی و پریفرال میشود. از آنجایی که سیناریزین به عنوان یک ابزار مؤثر در مدیریت علائم آلرژی‌ها و حساسیت‌ها شناخته شده است، مصرف آن در درمان بیماران با حساسیت به عوامل مختلف پزشکان راهنمایی میکند.
منبع سایت: Drugbank
