تتراسایکلین چیست؟ نحوه ی مصرف، فواید و عوارض Tetracycline

تتراسایکلین نوعی آنتی بیوتیک است که جهت درمان بیماری‌ها با عفونت باکتریایی (مانند مصرف پماد تتراسایکلین برای عفونت سوراخ گوش) استفاده می‌شود و برای بیماری‌های ویروسی کاربرد ندارد. این دارو به شکل قرص 100 میلی‌گرم، کپسول 250 میلی‌گرم، پماد موضعی 3 درصد و پماد چشمی 1 درصد تولید می‌شود و بیشتر برای درمان جوش، آکنه و زخم حتی برخی زخم‌های معده قابل استفاده است. در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز درباره پماد تتراسایکلین و موارد مصرف و عوارض آن صحبت می‌کنیم. پس ما را همراهی کنید.

اشکال دارویی تتراسایکلین

اشکال دارویی این دارو به شرح زیر است:

• کپسول تتراسایکلین 250 میلی‌گرم
• پماد تتراسایکلین موضعی 3 درصد
• پماد تتراسایکلین چشمی 1 درصد

موارد مصرف پماد تتراسایکلین

همان‌طور که اشاره شد تتراساکلین نوعی آنتی بیوتیک است که به صورت قرص و پماد در داروخانه‌ها یافت می‌شود. معمولا نوع پمادی آن برای درمان عفونت‌های پوستی نظیر آکنه قابل استفاده است. البته برای درمان آکنه از پماد مکلوسیکلین به همراه مایع موضعی این دارو نیز استفاده می‌شود.

پماد تتراسایکلین در درمان آسیب‌های پوستی نظیر سوختگی، ختنه، جوش و در درمان زخم به منظور پیشگیری از عفونت‌ چرکی کاربرد دارد و نوع چشمی آن به درمان عفونت‌های سطحی چشم نظیر کشیدن بخیه و جراحی کمک می‌کند و در درمان تراخم نیز به عنوان داروی کمکی قابل استفاده است. لازم به ذکر است که شکل پمادی این دارو بدون نسخه در داروخانه به فروش می‌رسد. اما برای جلوگیری از عوارض احتمالی بهتر است این دارو با تجویز پزشک مصرف شود. در موارد سوختگی پوست، به جز این پماد از دیگر انواع پماد سوختگی هم می‌توانید استفاده نمایید.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Tetracycline

تتراسایکلین آنتی بیوتیکی است که بعد از انتقال به درون باکتری، به زیر واحد 30S ریبوزوم باکتری به صورت برگشت پذیر وصل شده و سنتز پروتئین توسط باکتری را مهار می‌کند. نیمه عمر این دارو 6 تا 12 ساعت است و دفع ادراری دارد.

مقدار مصرف پماد تتراساکلین

همان‌طور که اشاره شد این پماد در دو نوع موضعی و چشمی وجود دارد. نحوه استفاده از پماد چشمی به این شکل است که باید مقدار اندکی از آن را به مدت 1 الی 2 دقیقه در پلک قرار دهید و برای جلوگیری از آلودگی سر اپلیکاتور؛ سعی کنید با چشم تماسی نداشته باشد و بعد از مصرف نیز آن را با دستمال تمیز کنید. در ضمن قبل و بعد از مصرف حتما دست‌های خود را بشویید.

برای مصرف پماد موضعی نیز معمولا مقدار آن با تجویز پزشک و با توجه به سن بیمار و نوع بیماری تعیین می‌شود. اما نحوه استفاده از آن به این شکل است که ابتدا قسمت مورد نظر را با آب و صابون شسته و خشک کنید و بعد از آن در طول روز یک الی دو بار از آن بر روی محل مورد نظر بمالید.

زمان مصرف داروی تتراسایکلین

• قرص تتراسایکلین برای بزرگسالان در دوز 250 میلی‌گرم هر 6 ساعت یکبار باید مورد استفاده قرار گیرد.
• پماد تتراساکلین 1 یا 2 بار در روز روی موضع مورد نظر باید مالیده شود.
• پماد چشمی تتراسایکلین را به صورت یک لایه نازک به طول 1 سانتیمتر هر 2 تا 4 ساعت داخل پلک باید مالیده شود.

پماد تتراسایکلین برای زخم کودکان

کودکان یکی از گروه‌هایی هستند که تجویز دارو برای آن‌ها از حساسیت خاصی برخوردار است. البته با توجه به آزمایشاتی که روی کودکان بالای 11 انجام شده است، استفاده از تتراسایکلین موضعی هیچ نوع عارضه جانبی برای آن‌ها نداشته است و احتمال این که داروهایی مانند کلورتتراسایکلین موضعی یا مکلوسیکلین در مقایسه با بزرگسالان عوارضی متفاوت داشته باشد، بسیار اندک است.

موارد احتیاط

به طور کلی قبل از استفاده از این دارو باید یک سری از موارد را در نظر داشت. این موارد عبارت‌اند از:

سابقه آلرژی

معمولا هنگام تجویز دارو، پزشک باید از حساسیت‌های دارویی شما با خبر باشد و هنگام خرید داروهای بدون نسخه نیز به برچسب آن حتما دقت کنید. حتی اگر نسبت به برخی مواد غذایی یا حیوانات نیز آلرژی دارید، باید پزشک یا متخصص بهداشت در جریان باشد.

افراد مسن

بسیاری از داروها وجود دارند که روی افراد مسن آزمایش نشده‌اند. تتراسایکلین موضعی نیز یکی از این داروها است و در مورد مصرف یا عدم مصرف آن اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. امکان دارد این دارو روی افراد مسن عوارض نشان دهد و یا در تعدادی بی تاثیر باشد.

تداخل دارویی

برخی از داروها وجود دارند که نمی‌توان آن‌ها را با هم استفاده کرد. بنابراین اگر از دارو حتی داروهای بدون نسخه نیز استفاده می‌کنید، حتما به پزشک اطلاع دهید.

آیا استفاده از پماد موضعی تتراسایکلین به درمان آکنه کمک می‌کند؟

همان‌طور که اشاره شد تتراساکلین موضعی در درمان آکنه موثر است اما آن را درمان نمی‌کند و فقط به کنترل آن در طی مدت درمان کمک می‌کند. البته باید این نکته را در نظر داشت که این دارو حتی بعد از پاک شدن آکنه نیز باید استفاده شود. در صورتی که این پماد زودتر از زمان مقرر قطع شود، علائم بیماری دوباره خود را نشان خواهد داد. برای درمان جوش و آکنه بهتر است زیر نظر متخصص از کرم ضد جوش استفاده نمایید.

موارد منع مصرف تتراسایکلین

این پماد در موارد زیر منع مصرف دارد:

• افرادی که محتویات درون آن حساسیت دارند.
• اشخاصی که اختلال کبدی دارند.
• افرادی که بیش از حد در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید قرار می‌گیرند.

عوارض جانبی تتراسایکلین (Tetracycline)

همان‌طور که می‌دانید هر دارویی در کنار فواید بیشمار، عوارضی نیز دارد. البته میزان عوارض دارو باید به مراتب کمتر از فواید آن باشد. اما زیاده‌روی در مصرف هر چیزی دارای عوارض خواهد بود. اگر دارویی مصرف طولانی مدت داشته باشد و یا مصرف آن به شکل عادت در آید با عوارض آن روبرو خواهیم شد.  مصرف داروی تتراسایکلین نیز عوارضی دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود.

• احساس سوزش
• درد، قرمزی یا تورم
• زرد شدن پوست
• خشک یا پوسته پوسته شدن

لازم به ذکر است که استفاده از این دارو عوارض خاصی ندارد. اما ممکن است در برخی افراد این عوارض دیده شود. لذا در بیشتر موارد نیاز به مراجعه به پزشک نیست یا در صورت سازگاری بدن این عوارض به مرور از بین می‌روند. چنانچه عوارض این دارو شدت بیشتر و شکل آزاردهنده‌ای داشت باید با پزشک مشورت شود.

تداخل دارویی تتراسایکلین

همان‌طور که در بالا اشاره شد برخی از داروها را نمی‌توان به طور همزمان استفاده کرد و اصطلاحا تداخل دارویی به وجود می‌آید. داروی تتراسایکلین نیز با برخی داروها نظیر پورفیمر، متوکسالن، اسید آمینه وولولینیک، موضعی متیل آمینولولینات و موضعی اسید آمینه الولین قابل استفاده نیست. لذا توصیه می‌شود هنگام تجویز دارو پزشک خود را در جریان داروهایی که مصرف می‌کنید، قرار دهید.

توصیه‌های لازم برای مصرف تتراسایکلین موضعی :

• معمولا هنگام استفاده از هر دارویی رعایت برخی نکات ضروری است. لذا در مصرف تتراسایکلین موضعی نیز باید به موارد توصیه شده دقت کرد. این موارد عبارت‌اند از:
• قبل از استفاده از دارو موضع را با آب گرم و صابون بشویید و خشک کنید.
• بهتر است بعد از شستن ناحیه آسیب دیده حدود 30 دقیقه صبر کنید. زیرا ممکن است الکل موجود در این دارو باعث سوزش یا تحریک این ناحیه شود.
• این دارو جهت استفاده موضعی کاربرد دارد. پس از چشم، بینی، دهان و سایر غشاها آن را دور نگه دارید.
• در زمان استفاده از داروی تتراساکلین در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
• اگر بعد از 2 هفته عفونت‌های پوستی از بین نرفت یا بدتر شد حتما به پزشک مراجعه کنید.

نحوه مصرف تتراسایکلین (Tetracycline) در دوران بارداری و شیردهی

بارداری

استفاده از دارو در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. البته در مورد استفاده از تتراسایکلین موضعی آزمایشاتی بر روی برخی حیوانات انجام شد که با عارضه خاصی هنگام تولد نوزاد همراه نبوده است. اما در مورد انسان این دارو در نیمه دوم بارداری قابل استفاده نیست.

شیردهی

معمولا در دوران شیردهی اکثر داروها به شیر مادر منتقل می‌شوند. اما در مورد داروهای تتراسایکلین موضعی این موضوع به اثبات نرسیده است.

شرایط نگهداری تتراسایکلین

معمولا هر دارویی در شرایطی خاص نگهداری می‌شود و تا یک زمان مشخصی قابل استفاده است. داروی تتراسایکلین نیز از این قاعده مستثنی نیست و باید مانند سایر داروها دور از دسترس اطفال باشد. در صورت مصرف خوراکی در کودکان ایجاد مسمومیت می‌کند. در ضمن اگر زمان استفاده از آن تمام شده یا دیگر نیاز به استفاده نیست، حتما آن را دور بریزید و در زمان استفاده نیز از یخ زدگی آن جلوگیری کرده و در دمای اتاق دور از گرما، رطوبت و نور نگهداری کنید.

پماد تتراسایکلین 3 درصد برای چیست؟

معمولا از پماد تتراسایکلین برای سوختگی، ختنه و در درمان زخم به منظور پیشگیری از عفونت چرکی استفاده می‌شود. همچنین این دارو در درمان جوش‌های پوستی، آکنه و درمان عفونت‌های چرکی سطح پوست کاربرد دارد.

پماد تتراسایکلین برای جوش

همان‌طور که می‌دانید تتراسایکلین نوعی آنتی بیوتیک است و با مهار سنتز پروتئین توانایی باکتری‌ها را مختل می‌سازد. از آن جایی که این باکتری‌ها بدون پروتئین قادر به رشد و تکثیر نیستند، این دارو به سرعت از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند. بقیه باکتری‌هایی که باقی می‌مانند به کمک سیستم ایمنی بدن از بین می‌روند.

بهترین آنتی بیوتیک برای جوش چیست؟

معمولا نوع آنتی بیوتیک با توجه به شدت جوش، شرایط پوست و میزان حساسیت بدن افراد متفاوت است و متخصص پوست با توجه به این فاکتورها آنتی بیوتیک مورد نیاز و میزان غلظت آن را تعیین می‌کند. اما در بین تمام داروهای آنتی بیوتیک خوراکی تتراسایکلین بهترین گزینه است. این دارو یک ساعت قبل و دو ساعت بعد از غذا قابل استفاده است و دوز آن به تدریج با بهتر شدن پوست کاهش می‌یابد.

در چه مواردی نباید از تتراسایکلین موضعی استفاده کرد؟

معمولا برخی افراد به دلیل داشتن یک سری بیماری‌ها نمی‌توانند بعضی داروها را استفاده کنند. استفاده از تتراسایکلین موضعی نیز در بیمارانی که نارسایی کلیوی، کبدی یا حساسیت زیادی نسبت به دارو دارند، ممنوع است.

کلام آخر در مورد تتراسایکلین

همه ما در طول زندگی خود بارها به بیماری مبتلا شده‌ایم و هر بار با توجه به نوع بیماری خود از نوعی دارو استفاده کرده‌ایم. معمولا آشنایی با انواع دارو و کاربرد آن‌ها به درمان بهتر و موثرتر بیماری کمک می‌کند. اما این به مفهوم خود درمانی نیست بلکه به مفهوم استفاده آگاهانه از داروها است. داروی تتراسایکلین نیز نوعی آنتی بیوتیک است که در درمان عفونت‌ها استفاده می‌شود و به صورت قرص یا پماد در دسترس بیمار قرار می‌گیرد. پماد تتراسایکلین نیز به عنوان نوعی آنتی بیوتیک کاربرد گسترده‌ای در درمان عفونت‌های پوستی و چشمی دارد که در این مقاله از مجموعه مقالات داروخانه آنلاین مثبت سبز به آن‌ها اشاره شد.