اسیدهای آمینه اجزای تشکیل‌دهنده پروتئین هستند که خود انواع مختلفی را شامل می‌شوند. همه می‌دانیم که پروتئین برای رشد و قدرت عضلات ضروری است. بیشتر بدنسازان به ویژه ورزشکاران حرفه‌ای از پودر پروتئین به منظور پرورش اندام خود بهره می‌گیرند. پودر پروتئین از آمینو اسیدها تشکیل شده است. حال آیا رابطه‌ای میان مصرف آمینو اسید و ریزش مو وجود دارد؟ حدود 16% از مردان 18 تا 30 سال در حد متوسط یا شدید دچار ریزش مو هستند و پس از 40 سالگی نیز درصد افراد مبتلا به ریزش موی شدید، بسیار بیشتر خواهد شد. حال پرسش اینجاست که آیا مصرف آمینو اسیدها می‌تواند عاملی برای ریزش مو چه در مردان و چه در زنان باشد؟
آمینو اسید چیست ؟
آمینو اسیدها ترکیباتی ارگانیک هستند که به عنوان عناصر سازنده پروتئین عمل می‌کنند. هنگامی‌که با خوردن مواد غذایی پروتئین را به بدن خود می‌رسانید، سیستم گوارش پروتئین را به اسیدهای آمینه تجزیه کرده و به منظور تولید و ترمیم بافت‌ها از آنها استفاده می‌کند. به طور کلی 22 اسید آمینه مختلف وجود دارند که سازنده پروتئین هستند. آمینو اسیدها در طبقه‌بندی‌های مختلف جای می‌گیرند:
انواع آمینو اسیدها
پیش از بررسی ارتباط میان آمینو اسید و ریزش مو لازم است تا انواع اسیدهای آمینه را بشناسید:
- اسیدهای آمینه ضروری: آمینو اسیدهای ضروری توسط بدن قابل تولید نیستند. به طور کلی 9 آمینو اسید در این گروه قرار می‌گیرند که حتما از طریق خوردن مواد غذایی یا مکمل‌های غذایی باید برای بدن تامین شوند. هیستیدین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، متیونین، فنیل آلانین، ترئونین، تریپتوفان و والین نام‌های اسیدهای آمینه ضروری برای بدن هستند.
- اسیدهای آمینه غیر ضروری: بدن انسان توانایی تولید این نوع از اسیدهای آمینه را دارد و اگر از رژیم غذایی دریافت نشوند، بدن قادر است تا آنها را با استفاده از اسیدهای آمینه ضروری سنتز نماید.
- اسیدهای آمینه مشروط: این اسیدهای آمینه ضروری نیستند اما در شرایط خاص می‌توانند تولید شوند. بیش از همه مواقع به هنگام رشد و در شرایطی که از لحاظ جسمی یا روانی در حالت مناسبی به سر نمی‌برید، به این اسیدهای آمینه نیاز دارید.
همه افراد جهت تامین اسیدهای آمینه برای بدن خود لازم است تا یک رژیم غذایی متعادل داشته باشند و در اکثر موارد نیازی به مصرف مکمل آمینو وجود ندارد.
تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی، ترمیم پوست و بافت همبند، تولید هورمون رشد و تولید هیستامین از مهم‌ترین فواید اسیدهای آمینه به شمار می‌آیند.
آمینو اسید و ریزش مو
در یک کلام باید گفت آنچه که ما از رابطه میان اسیدهای آمینه و رشد مو می‌دانیم خیلی کمتر از آن چیزی است که نمی‌دانیم زیرا تحقیقات در این زمینه کامل نیست و گاه با نتایج ضد و نقیضی مواجه می‌شویم. موهای انسان مملو از اسیدهای آمینه هستند. آمینو اسیدها در مو به شکل کراتین وجود دارند. کراتین پروتئین موجود در ساختار مو است. بسیاری از تحقیقات نشان می‌دهند که با تامین مناسب اسیدهای آمینه برای مو می‌توانید به تقویت رشد موها کمک کرده و از ریزش آنها جلوگیری کنید. به همین دلیل است که مثلا ال-سیستئین در قرص ریزش مو معمولا وجود دارد. نتیجه بسیاری از پژوهش‌ها نشان می‌دهد که آمینو اسیدها نه تنها منجر به ریزش مو نمی‌شوند بلکه حتی در پیشگیری از ریزش مو نیز می‌توانند مفید باشند.
آمینو اسیدهای موثر در رشد مو
در صد زیادی از ساختار شیمیایی مو را آمینو اسیدها تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال 18% از کراتین یعنی پروتئین ساختار مو از اسید آمینه سیستئین تشکیل شده است. نتیجه برخی از مطالعات در مورد اسید آمینه سیستئین به شرح زیر است:
- در یک مطالعه کوچک از داوطلبانی که به مدت 50 هفته از مکمل‌های حاوی سیستئین استفاده کردند، مشخص شد که 50% از آنها شاهد رشد موهای خود بوده‌اند.
- در یک مطالعه دیگر در سال 2007 محققان دریافتند که مکملی که حاوی ال-سیستئین باشد به طور قابل توجهی می‌تواند ریزش مو را در زنانی که با این مشکل مواجه هستند، بهبود بخشد.
همان‌طور که می‌بینید ظاهرا ارتباطی میان آمینو اسید و ریزش مو وجود ندارد و کاملا برعکس می‌توان گفت که اسیدهای آمینه در پیشگیری از ریزش مو موثر هستند نه اینکه عامل بروز این مشکل باشند.
لیزین نیز یکی از آمینو اسیدهای ضروری برای بدن بوده که در ساختار مو نقش مهمی دارد. لیزین در داخل ریشه مو وجود داشته و به مو کمک می‌کند تا شکل و حجم خود را حفظ نماید. هنگامی‌که از این اسید آمینه در کنار مکمل‌های حاوی آهن استفاده شود، معمولا کاهش ریزش مو مشاهده خواهد شد. البته ریزش مویی که توسط مکمل‌های حاوی اسیدهای آمینه بهبود می‌یابد، باید در نتیجه کمبود مواد مغذی باشد و اگر ریزش مو عامل ارثی و ژنتیکی داشته باشد، هرگز با مصرف اسیدهای آمینه و ویتامین‌ها بهبودی حاصل نخواهد شد.
آمینو اسیدها در چه صورتی باعث ریزش مو می شوند؟
اگرچه گفتیم که مصرف مکمل آمینو اسید و ریزش مو ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر ندارند اما شاید گاه بشنوید که برخی از افراد بگویند با مصرف اسیدهای آمینه در قالب مکمل به ریزش مو مبتلا شده‌اند. چگونه چنین چیزی ممکن است؟ حقیقت این است که بعضی از افراد به منظور بهبود عملکرد ورزشی و رشد توده عضلانی خود در مصرف آمینو اسیدها زیاده‌روی می‌کنند و ممکن است ریزش موی آنها به علت ازدیاد اسیدهای آمینه در بدن باشد. تجمع بیش از حد اسیدهای آمینه در بدن موجب افزایش هورمون تستوسترون شده و در این صورت نیز ممکن است ریزش مو حاصل شود.
سخن پایانی
آمینو اسیدها ساختار پروتئین‌های موجود در بدن از جمله مو را تشکیل می‌دهند. رابطه آمینو اسید و ریزش مو را بیشتر این‌گونه می‌توان تفسیر کرد که اسیدهای آمینه مانع از ریزش مو می‌شوند. در مواردی که همزمان با مصرف مکمل آمینو اسید در برخی از افراد ریزش مو دیده می‌شود، احتمالا علت آن است که فرد بیش از اندازه از اسیدهای آمینه استفاده کرده است. همچنین در بسیاری از موارد ممکن است ریزش مو به طور کلی علت دیگری داشته و اصلا به اسیدهای آمینه مربوط نباشد.
