مصرف مواد مخدر یکی از چالش‌های جدی در جوامع جهان است که تاثیرات بسیار گسترده‌ای بر سلامت افراد دارد. این مسئله به‌ویژه در بارداری، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای سلامت جنین و مادر به همراه داشته باشد. مواد مخدر نه‌تنها می‌توانند به‌عنوان عامل اصلی افزایش خطر ایجاد اختلالات جسمی و ذهنی در نوزادان شناخته شوند، بلکه باعث مشکلاتی نظیر کاهش وزن نوزاد، افزایش خطر زایمان زودرس و سایر موارد خطرناک می‌شوند. بنابراین، درک چگونگی تاثیر مصرف مواد مخدر در دوران بارداری و اقدامات پیشگیرانه برای محدودکردن آن، امری حیاتی است.
انواع مواد مخدری که بیشتر زنان باردار مصرف می کنند
میان مواد مخدر مختلف، شیره به‌عنوان تریاک شناخته شده است یکی از پرمصرف‌ترین مواد در بین زنان باردار برجسته شده است. هروئین، ماری جوانا و کوکائین از مواد مخدری هستند که در گذشته توجه زیادی به خود جلب کرده‌اند، اما اخیرا شیره نیز به‌عنوان یک مشکل جدی در دوران بارداری به‌شمار می‌آید. مصرف این ماده در این مرحله از زندگی زنان، اثرات بسیار خطرناکی را بر سلامت مادر و جنین دارد و گاهی می‌تواند به مرگ هر دو منجر شود.
تاثیرات منفی شیره بر سلامت بارداران می‌تواند متنوع باشد، از جمله افزایش خطر زایمان زودرس، کاهش وزن نوزاد، افتراق پیش از موعد و ایجاد اختلالات جسمی و ذهنی در نوزادان. علاوه‌بر این، این ماده مخدر می‌تواند باعث مشکلات قلبی، تنفسی و عصبی در مادر شود که در نهایت مرگ مادر را نیز ایجاد می‌کند.
با توجه‌به جدیت این مسئله، آگاهی جامعه و ارائه اطلاعات صحیح درباره خطرات مصرف تریاک در دوران بارداری ضروری است. اقدامات پیشگیرانه برای ترک سریع تریاک و مشاوره‌های به موقع می‌توانند به زنان باردار کمک کنند تا از مصرف این مواد بپرهیزند و سلامت خود و نوزاد خود را حفظ کنند.
تاثیرات مصرف مواد مخدر در بارداری (برای مادر و برای جنین)
اعتیاد در دوران بارداری همراه با سایر اختلالات حاملگی، عوارض جدی برای سلامت مادر و نوزاد ایجاد می‌کند. اطلاعات فعلی نشان می‌دهد که تاثیر مصرف مواد مخدر در دوران بارداری احتمال ایجاد مشکلات جدی را افزایش می‌دهد، حتی اگر جزئیات دقیق‌تر از عوارض هنوز کاملا درک نشده باشد.
سقط جنین و مرده‌زایی
سقط جنین به مرگ جنین پیش از هفته 24 بارداری اشاره دارد و تقریبا 10 تا 15 درصد از کل بارداری‌ها به سقط جنین منتهی می‌شوند. این مشکل احتمالا به‌دلیل علل گوناگونی از جمله مشکلات کروموزومی، عفونت، بیماری‌ها، اختلالات خوردن و مصرف موادمخدر یا اعتیاد در بارداری ایجاد شود.
مرده‌زایی به مرگ جنین بعد از هفته 24 اشاره دارد و اغلب به‌دلیل ناهنجاری‌های جفتی اتفاق می‌افتد، اما مصرف مواد مخدر نیز ممکن است این مشکل را تشدید کند.
جدا شدن جفت یا دکولمان
در ضمن، جدا شدن جفت یا دکولمان نیز یکی از عوارض جدی مصرف مواد مخدر در بارداری است. این مشکل معمولا به‌دلیل سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر ایجاد می‌شود و علاوه‌بر ایجاد اختلالات رشدی در جنین، به جدا شدن جفت منجر می‌شود. برخی از علل دیگر این مشکل شامل زمین خوردن، تصادف و یا ضربه به شکم هستند. توجه‌به پیشگیری و آگاهی از این عوارض به سلامتی مادر و نوزاد در دوران بارداری کمک می‌کند.
تاثیر مصرف مواد مخدر در دوران بارداری: زایمان زودرس
زایمان زودرس، یا تولد نوزاد قبل از هفته 37 بارداری، یک وضعیت حساس است که می‌تواند به‌علت بیماری‌های مختلفی از جمله مشکلات قلبی، دیابت، بیماری کلیوی یا حتی اعتیاد در بارداری رخ دهد. این وضعیت بر تنفس، حفظ دمای بدن و مهارت‌های خوردن و آشامیدن نوزاد تاثیر مستقیم دارد و ایجاد اختلالات مختلف در سلامت نوزادان نارس را ناشی می‌کند. نوزادانی که از این طریق به‌دنیا می‌آیند، باید برای مدت زمان طولانی تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرند.
سندرم محرومیت نوزادی
یکی از عوارض جدی مصرف مواد مخدر در دوران بارداری، سندرم محرومیت نوزادی (NAS) است. این سندرم به مجموعه ناهنجاری‌های جنین در نوزادان متولدشده از مادران معتاد اشاره دارد. مصرف مواد مخدر می‌تواند منجر به وابستگی جنین به این مواد شود و علائمی نظیر لکه در پوست، اسهال، استفراغ، تب، تنفس سریع، تشنج، تعریق و لرزیدن در نوزادان ایجاد کند.
ضمن آنکه، مادرانی که در طول بارداری مواد مخدر مصرف کنند، نوزادان متولدشده از آن‌ها احتمالا علائمی از NAS نداشته باشند، اما در طولانی مدت با مشکلات جدی سلامتی روبرو می‌شوند.
سندرم مرگ ناگهانی
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، یعنی مرگ ناگهان و غیرمنتظره نوزاد کمتر از گذر یک سال از زندگی، نیز در بارداری‌هایی که مادر مواد مخدر مصرف می‌کند، بیشتر از بارداری‌های بدون مصرف مواد مخدر اتفاق می‌افتد. این مسئله به تاثیر مستقیم مصرف مواد مخدر بر سلامت و ایمنی نوزادان اشاره دارد و نیازمند توجه جدی به سلامت مادران و جلوگیری از مصرف مواد مخدر در دوران بارداری است. تاثیر مصرف مواد مخدر در دوران بارداری بسیار زیاد است و این موارد تنها بخشی از آن‌ها را شامل می‌شوند.
