ادم یا تراکم مایعات در بدن یکی از مشکلات پزشکی شایع و مزاحم است که معمولاً به دلیل انباشت مایعات اضافی در بافت‌های بدن ایجاد میشود. این مشکل میتواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله اختلال در عملکرد قلب، بیماری‌های کلیوی، اختلالات در سیستم لنفاوی و یا مشکلات مرتبط با کبد باشد. ادم ممکن است به شکل موضعی در بخش‌های خاصی از بدن یا به طور کلی در سراسر بدن رخ دهد و باعث محدودیت حرکت، درد و عدم راحتی بیمار شود.
درمان ادم بستگی به علت اصلی و شدت مشکل دارد، اما یکی از روش‌های موثر در کنترل و کاهش مایعات اضافی در بدن، استفاده از داروهای دیورتیک است. فورزماید (Furosemide) یکی از داروهای دیورتیک موجود است که به طور گسترده برای درمان ادم و تراکم مایعات در بدن استفاده میشود.
اشکال دارویی فورزماید
- محلول تزریقی (IV، IM؛ عمومی): 10 میلی گرم در میلی لیتر
- محلول تزریقی (SC; Furoscix): کارتریج 80 میلی گرم/10 میلی لیتر تک دوز از پیش پر شده برای انفوزور روی بدن
- محلول خوراکی (عمومی): 10 میلی گرم در میلی لیتر، 8 میلی گرم در میلی لیتر
- قرص (Lasix، ژنریک): 20 میلی گرم، 40 میلی گرم، 80 میلی گرم
موارد مصرف قرص فورزماید
فورزماید برای کاهش مایعات اضافی در بدن (ادم) ناشی از شرایطی مانند نارسایی قلبی، بیماری کبد و بیماری کلیوی استفاده میشود. این فرایند میتواند علائمی مانند تنگی نفس و تورم در بازوها، پاها و شکم شما را کاهش دهد. این دارو همچنین برای درمان فشار خون بالا توسط پزشک تجویز میشود. کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک میکند. فورزماید یک “قرص آب” (ادرار آور) است که باعث میشود شما ادرار بیشتری تولید کنید. این عمل به بدن شما کمک میکند تا از شر آب و نمک اضافی خلاص شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Furosemide
دیورتیک حلقه؛ بازجذب یون‌های سدیم و کلرید را در لوله‌های پروگزیمال و دیستال کلیه و حلقه هنله مهار میکند. با تداخل در سیستم حمل و نقل متصل به کلرید، باعث افزایش آب، کلسیم، منیزیم، سدیم و کلرید میشود. جذب با فراهمی زیستی 47-64٪ و شروع 30-60 دقیقه (PO/SL) و 30 دقیقه (IM) میباشد. توزیع دارو با پروتئین محدود 91-99٪ و متابولیت‌ها شامل گلوکورونید (2-آمینو-4-کلرو-5-سولفامویلانترانیلیک اسید [سالوامین]) (فعالیت ناشناخته) میباشد. حذف در نیمه عمر 30-120 دقیقه (عملکرد طبیعی کلیه) و دفع از طریق ادرار صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف داروی Furosemide
داروی فورزماید (Furosemide) را طبق دستور پزشک، با یا بدون غذا، معمولاً یک یا دو بار در روز از طریق خوراکی مصرف کنید. بهتر است تا 4 ساعت قبل از خواب، از مصرف این دارو خودداری کنید تا از بیدار شدن برای ادرار کردن جلوگیری کنید. دوز را با دقت با استفاده از دستگاه یا قاشق مخصوصی که به همراه نسخه شما ارائه میشود، اندازه‌گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید. دوز بر اساس وضعیت پزشکی، سن و پاسخ به درمان شما است. برای کودکان، دوز نیز بر اساس وزن است.
زمان مصرف داروی فورزماید
قبل از مصرف داروی فورزماید، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. افراد مسن معمولاً با دوز کمتر شروع می‌کنند تا خطر عوارض جانبی کاهش یابد. بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش، کاهش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی تاثیری بر روند بهبودی شما نداشته و تنها خطر عوارض جانبی را افرایش می‌دهد.
این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. نسخه را تا آخرین دوز مصرفی ادامه دهید، حتی اگر بعد از مدتی احساس بهبودی داشتید. سوکرالفات، کلستیرامین و کلستیپول می‌توانند جذب فوروزماید را کاهش دهند. اگر هر یک از این داروها را مصرف می‌کنید، زمان مصرف هر دوز را از فوروزماید حداقل 2 ساعت جدا کنید. اگر وضعیت شما بهتر نشد یا بدتر شد (مثلاً فشار خون شما بالا ماند یا افزایش یافت) به پزشک خود اطلاع دهید.
نحوه مصرف داروی فورزماید
- داروی فورزماید برای درمان ادم مرتبط با نارسایی احتقانی قلب (CHF)، سیروز کبدی و بیماری کلیوی، از جمله سندرم نفروتیک استفاده میشود. دوز پیشنهادی 20-80 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی است که ممکن است 20-40 میلی گرم در 6-8 ساعت افزایش یابد.
- همچنین، دوز جایگزین 20-40 میلی گرم روزانه به صورت تزریقی داخل وریدی و عضلانی تجویز میشود که ممکن است به 20 میلی گرم در هر دو ساعت افزایش یابد. توجه داشته باشید که دوز فردی نباید از 200 میلی گرم در دوز تجاوز کند.
- فقط اشکال Furoscix، برای درمان احتقان ناشی از اضافه بار مایعات در بزرگسالان مبتلا به نارسایی مزمن قلبی کلاس (II/III NYHA (CHF توصیه میشود. انفوزور روی بدن با کارتریج از پیش پر شده برای تحویل 30 میلی گرم SC (زیر جلدی) در یک ساعت اول و سپس 12.5 میلی گرم در ساعت برای 4 ساعت بعدی (مجموع 80 میلی گرم SC در 5 ساعت) از قبل برنامه ریزی شده است.
- این دارو برای فشار خون بالا و مقاوم 20-80 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی تقسیمی در هر 12 ساعت استفاده میشود.
- فورزماید در جهت درمان ادم حاد ریوی، بحران فشار خون بالا و افزایش فشار داخل جمجمه 5-1 میلی گرم بر کیلوگرم (یا 40 میلی گرم) به صورت تزریق داخل وریدی طی 1-2 دقیقه مصرف میشود که در صورت عدم پاسخ کافی در عرض 1 ساعت، ممکن است تا 80 میلی گرم افزایش یابد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی فورزماید، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. اگر دیابت دارید، فورزماید ممکن است آن را سختتر کند. برای کنترل، قند خون خود را به طور منظم طبق دستور بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید.
فورزماید ممکن است سطح پتاسیم خون را کاهش دهد. پزشک ممکن است به شما دستور دهد که غذاهای غنی از پتاسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید (مانند موز، آب پرتقال) یا مکمل‌های پتاسیم را برای جلوگیری از کاهش پتاسیم تجویز کند. در ادامه به برخی از موارد احتیاط و هشدار داروی فورزماید (Furosemide) خواهیم پرداخت؛
- برای جلوگیری از الیگوری، افزایش برگشت پذیر BUN و کراتینین و آزوتمی، نظارت بر وضعیت مایع و عملکرد کلیه ضروری است. در صورت بروز آزوتمی و الیگوری در طول درمان بیماری شدید پیشرونده کلیه، درمان را قطع کنید.
- برچسب‌گذاری محصول مورد تایید FDA برای بسیاری از داروها شامل موارد منع مصرف گسترده در بیمارانی است که واکنش آلرژیک قبلی به سولفونامیدها دارند. با این حال، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که واکنش متقابل بین سولفونامیدهای آنتی بیوتیک و سولفونامیدهای غیر آنتی بیوتیک بعید است رخ دهد.
- در سیروز، عدم تعادل الکترولیت و اسید ممکن است منجر به انسفالوپاتی کبدی شود. قبل از شروع درمان، عدم تعادل الکترولیت و اسید را در صورت وجود کمای کبدی اصلاح کنید.
- دوزهای بالا (بیش از 80 میلی گرم) فورزماید ممکن است اتصال هورمون‌های تیروئید به پروتئین‌های حامل را مهار کند و منجر به افزایش گذرا در هورمون‌های آزاد تیروئید و به دنبال آن کاهش کلی در سطح کل هورمون تیروئید شود.
- در بیمارانی که در معرض خطر نفروپاتی رادیو کنتراست هستند، فورزماید میتواند منجر به بروز بدتر شدن عملکرد کلیه پس از دریافت رادیوکنتراست در مقایسه با بیماران پرخطری شود که فقط هیدراتاسیون داخل وریدی قبل از دریافت رادیو کنتراست دریافت کرده‌اند.
- بیماران را به طور منظم از نظر بروز احتمالی دیسکرازی خون، آسیب کبدی یا کلیوی و سایر واکنش‌های خاص تحت نظر قرار دهید.
- کاهش شنوایی در نوزادان با استفاده از تزریق فورزماید همراه است. در نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی، درمان دیورتیک با فورزماید در چند هفته اول زندگی ممکن است خطر باز ماندن مجرای شریانی (PDA) را احتمالاً از طریق فرآیند پروستاگلاندین-E افزایش دهد.
- در بیمارانی که علائم شدید احتباس ادراری دارند (به دلیل اختلالات تخلیه مثانه، هیپرپلازی پروستات، تنگی مجرای ادرار)، تجویز فورزماید میتواند باعث احتباس ادراری حاد مرتبط با افزایش تولید و احتباس ادرار شود. این بیماران به نظارت دقیق به ویژه در مراحل اولیه درمان نیاز دارند.
- هیپوکالمی ممکن است با فورزماید، به ویژه با دیورز سریع، دریافت ناکافی الکترولیت خوراکی، در صورت وجود سیروز یا در طول مصرف همزمان کورتیکواستروئیدها، ACTH، شیرین بیان در مقادیر زیاد یا استفاده طولانی مدت از ملین‌ها ایجاد شود.
موارد منع مصرف داروی فورزماید
- حساسیت مفرط مستند به فوروزماید یا سولفونامیدها
- سیروز کبدی یا آسیت
عوارض قرص فورزماید (Furosemide)
کم خونی، سردرد، سرگیجه، اسهال، فشارخون بالا، هیپراوریسمی، هیپوکالمی، کهیر، بی‌قراری، حالت تهوع، حساسیت به نور و… برخی از عوارض جانبی داروی فورزماید میباشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، غش، بی‌حسی، گزگز، درد، قرمزی بازوها و پاها، تغییرات شنوایی (مانند زنگ در گوش، کاهش موقت یا دائمی شنوایی)، علائم مشکلات کبدی (مانند درد معده یا شکم، زردی چشم یا پوست) و… میباشد. در ادامه به برخی از عوارض جانبی قرص فورزماید (Furosemide) خواهیم پرداخت؛
- هیپراوریسمی
- هیپوکالمی
- کم خونی
- بی‌اشتهایی
- اسهال
- سرگیجه
- عدم تحمل گلوکز
- سردرد
- اختلال شنوایی
- هیپومنیزیمی
- فشار خون بالا
- افزایش باز بودن مجرای شریانی در دوران نوزادی
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع
- حساسیت به نور
- کهیر
- بی قراری
- وزوز گوش
تداخل دارویی فورزماید
- تداخلات رده X (پرهیز): برومپریدول، کلرال هیدرات، دسموپرسین، اتاکرینیک اسید، فکسینیدازول، لووسولپرید، مکامیل‌آمین، پرومازین
- کاهش اثرات فورزماید توسط داروها: آلیسکایرن، آمفتامین‌ها، عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی، بریگاتینیب، برومپریدول، دکس متیل‌فنیدات، فوس فنی‌توئین، گیاهان (با خاصیت افزاینده فشارخون)، متوترکسات، متیل‌فنیدات، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، آگونیست های اپیوئید، فنی‌توئین، پروبنسید، سالیسیلات ها، سوکرالفیت، یوهیمبین
- افزایش اثرات داروها توسط فورزماید: برومپریدول، کابوزاتینیب، گلیکوزید های قلبی، سفوتیام، سفپیروم، سفتی‌زوکسیم، سفالوتین، کلرال بتائین، کلرال هیدرات، سیس پلاتین، دسموپرسین، دی‌کلروفنامید، دوفتیلید، دولوکستین، اتاکرینیک اسید، فوسکارنت، داروهای کاهنده فشارخون، ایوابرادین، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، لووسولپرید، متوترکسات، داروهای مسدودکننده عصبی – عضلانی، نیتروپروسید، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، فولکودین، پرومازین، ریسپریدون، سالیسیلات ها، سدیم فسفات‌ها، توبرامایسین
- افزایش اثرات فورزماید توسط داروها: شیرین‌بیان، لورمتازپام، متوترکسات، مولسی‌دومین، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، نیتیزینون، اوبینوتوزومب، آگونیست های اپیوئید، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، پرتومانید، پروبنسید، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، کیناگولید، ربوکستین، تری‌فلونامید، تولواپتان، زیپامید
مصرف قرص فورزماید (Furosemide) در دوران بارداری و شیردهی
داده‌های موجود از مطالعات مشاهده‌ای منتشر شده، گزارش‌های موردی و گزارش‌های پس از بازاریابی، از دهه‌ها استفاده، خطر مرتبط با دارو برای نقایص مادرزادی، سقط جنین یا سایر پیامدهای نامطلوب مادر یا جنین با استفاده از فورزماید در دوران بارداری را نشان نداده است. نارسایی احتقانی قلب و سیروز کبدی درمان نشده میتواند منجر به پیامدهای نامطلوب برای مادر و جنین شود. طبقه بندی بالینی بیماری قلبی ممکن است با بارداری بدتر شود و منجر به مرگ مادر یا مرده‌زایی شود. بیماران باردار را از نظر بی‌ثباتی نارسایی قلبی به دقت زیر نظر بگیرید.
زنان باردار مبتلا به سیروز علامت‌دار معمولاً پیامدهای ضعیفی از جمله نارسایی کبدی، خونریزی واریس، زایمان زودرس، محدودیت رشد جنین و مرگ مادر دارند. پیامدها با وجود واریس مری بدتر هستند. زنان باردار مبتلا به سیروز کبدی باید به دقت تحت نظارت و مدیریت قرار گیرند.
تاثیر داروی فورزماید در شیردهی
وجود دارو در شیر انسان گزارش شده است. هیچ اطلاعاتی در مورد تأثیرات بر روی شیرخواران یا تأثیر بر تولید شیر وجود ندارد. دوزهای دارو مرتبط با دیورز قابل توجه بالینی ممکن است تولید شیر را مختل کند. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به دارو و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی نوزاد شیرده از دارو یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.
شرایط نگهداری داروی Furosemide
داروی فورزماید باید در دمای اتاق و به دور از نور آفتاب و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله محلول تزریقی، شربت، قرص، کپسول و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر داروی فورزماید
در نتیجه، مقاله حاضر به بررسی کاهش مایعات اضافی در بدن، به ویژه در درمان مشکلات قلبی و کبدی، با تأکید بر استفاده از داروی فورزماید از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداختیم. ادم یکی از مشکلات پزشکی شایع است که میتواند منجر به عوارض جدی در بدن شود و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. داروی فورزماید به عنوان یک دیورتیک موثر شناخته شده است که با افزایش دفع ادرار، موجب کاهش مایعات اضافی در بدن میشود. این دارو به عنوان یکی از روش‌های اصلی در درمان و کنترل ادم استفاده میشود و در بسیاری از موارد بهبود علائم ادم و کاهش ناراحتی بیمار را فراهم میکند.
منبع سایت: Medscape
