اختلال هورمونی در خانم ها از جمله مشکلات و دلایلی است که موجب مراجعه خانم ها به پزشکان می شود. در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی همه موارد درباره اختلال هورمونی در خانم ها خواهیم پرداخت.
نقش هورمون ها در بدن
هورمون ها به وسيله يک سلول يا گروهی از سلول ها به داخل مايعات داخلی بدن ترشح شده و اثر كنترلی روی سلول های ديگر بدن دارند. هورمون ها به گيرنده های اختصاصی خود كه روی سلول هدفشان قرار دارد متصل می شوند. اتصال هورمون به گيرنده موجب بروز پديده های مختلف در داخل سلول می شود. گيرنده ها بايد هورمون را از ميان ميليون ها مولكول ديگر كه در معرض آن قرار دارند تشخيص دهند. برخی هورمون ها اعمال موضعی و برخی اعمال عمومی دارند.
انواع هورمون ها
- هورمون های استروئيدی،
- هورمون هاي پروتئينی يا پپتيدی،
- هورمون های آمينی و هورمون های پروستانوئيدی
هورمون های زنانه
هورمون های زنانه به وسیله تخمدان ها، اندام هایی که در طول هر دوره تخمک گذاری، یک تخمک آزاد می کنند، تولید می شوند. استروژن و پروژسترون دو هورمون اصلی موجود در بدن هستند. با پایان تخمک گذاری در دوران یائسگی، میزان تولید این هورمون ها، به شدت کاهش می یابد، اما بروز بیشترین علائم یائسگی، در اثر کاهش استروژن می باشد.
اختلال هورمونی در خانم ها به چه وضعیتی اطلاق می شود؟
بیشتر خانم ها در مراحل مختلفی از زندگی به اختلال هورمونی دچار می شوند، اما این عارضه در برخی مقاطع اهمیت بیشتری پیدا می کند.
چه علائمی بروز می کند؟
علائم اختلال هورمونی در خانم ها یا همان بر هم خوردن تعادل هورمونی، در دوران بلوغ و بعد از آن در دوران قاعدگی، دوران بارداری، پس از زایمان و در دوران یائسگی مشاهده می شود. پزشکان معتقدند که حتی اگر این تغییرات هورمونی ناچیز باشند، می توانند عواقب جبران ناپذیری داشته باشند؛ بنابراین توجه به این اختلالات همیشه اهمیت دارد.
خیلی از خانم ها با چاقی ناگهانی، مقاومت بدن در برابر کاهش وزن، موهای زائد، جوش های زیاد بدن و صورت و… رو به رو شده و به پزشکان مختلفی مراجعه می کنند. در بسیاری از مواقع یک اختلال هورمونی هرچند کم، باعث این مشکلات می شود.
شایع ترین علائم بر هم خوردگی تعادل هورمونی به شرح زیر است
- افسردگی
- افزایش وزن
- علائم آلرژیک
- نوسانات خلقی
- سردرد و میگرن
- تغییرات دمایی بدن
- کاهش میل جنسی
- ریزش موی جلوی سر
- نامنظمی دائمی قاعدگی
- آکنه و بثورات پوستی
- اضطراب و تحریک پذیری زیاد
- سندرم پیش از قاعدگی
- عفونت مجاری ادراری
- زیاد شدن بیش از حد موهای زائد
- چرب یا خشک شدن زیاد پوست
- ولع شدید برای خوردن خوراکی های شدید
- لکه بینی مداوم در فواصل سیکل ماهیانه
- احساس خستگی و داشتن مشکل خواب
علت ایجاد این اختلال هورمونی در خانم ها
- کمبود مواد معدنی و یتامین ها در رژیم غذایی
- استرس و فعالیت زیاد غدد فوق کلیوی
- مصرف قرص های ضدبارداری و هورمون درمانی
- عدم تعادل انسولین
- مصرف مواد شیمیایی، محرک ها و برخی داروها
- اختلال در کارکرد تخمدان و داشتن کیست تخمدان
- بیماری هایی چون ابتلا به دیابت و مشکلات تیروئیدی
راه های تشخیص
انجام آزمایش خون و اندازه گیری سطح هورمون ها رایج ترین راه تشخیص ایجاد اختلالات هورمونی است. این آزمایش معمولا به صورت ناشتا در روز سوم یا چهارم یا پنجم قاعدگی انجام می گیرد. با این آزمایش می توان وضعیت هورمون های تخمدان، تیروئید، فوق كلیه و هیپوفیز را بررسی نمود.
از جمله راه های دیگر تشخیص، انجام سونوگرافی و تصویربرداری از تیروئید، غدد آدرنال، غده فوق كلیه و تخمدان است.
راهکار متعادل نمودن هورمون های بدن
- مصرف سبزیجات مغذی دارای برگ های سبز و پهن مانند اسفناج و کاهو
- مصرف سبزیجات و میوه به مقدار زیاد در میان وعده های روزانه
- مصرف مکمل های غذایی حاوی ب‌کمپلکس
- مصرف اسیدهای چرب حیاتی
