افسردگی یک اختلال روانی است که بسیاری از افراد در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این وضعیت احساسی ناخوشایند باعث افت کیفیت زندگی فرد شده و تا اختلالات جسمی نیز منجر شود. یکی از داروهای مورد استفاده در درمان افسردگی، آمی تریپتیلین است. این دارو یک نوع داروی آنتی‌دپرسانت است که به عنوان دارویی مؤثر در مدیریت افسردگی شناخته می‌شود. این قرص به طور اصلی با افزایش میزان نوروترانسمیترهای مغزی مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین کار می‌کند. اثرات آمی تریپتیلین (Amitriptyline) در بهبود مزاج و کاهش علائم افسردگی به وضوح مشاهده شده است.
اشکال دارویی آمی تریپتیلین
- قرص: 10 میلی گرم، 25 میلی گرم، 50 میلی گرم، 75 میلی گرم، 100 میلی گرم و 150 میلی گرم
موارد مصرف قرص آمی تریپتیلین
داروی آمی تریپتیلین توسط پزشک برای درمان افسردگی در بیماران استفاده می‌شود. آمی تریپتیلین متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای است که با کمک به بازگرداندن تعادل برخی مواد طبیعی در مغز عمل می‌کند. منظور از سه حلقه‌ای این است که در مولکول دارو سه حلقه به هم متصل هستند. مورد اصلی تجویز این دارو از گذشته تاکنون در درمان افسردگی بوده اما امروزه در برخی از درد‌های عصبی و جهت پیشگیری از میگرن و مواردی از این دست توسط پزشکان تجویز می‌شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Amitriptyline
مکانیسم عمل داروی آمی تریپتیلین مهارکننده بازجذب انتقال دهنده‌های عصبی (به ویژه نوراپی نفرین و سروتونین)؛ آنتی کولینرژیک می‌باشد. جذب این دارو با حداکثر زمان سرم 4 ساعت و متابولیزه شده توسط CYP2C19، CYP3A4 کبدی می‌باشد. حذف در نیمه عمر 9-27 ساعت و دفع از طریق ادرار (18%) و مقداری کم در مدفوع صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف داروی Amitriptyline
داروی آمی تریپتیلین را طبق دستور پزشک، معمولاً 1 تا 4 بار در روز از طریق خوراکی مصرف کنید. اگر طبق نسخه باید روزی یک عدد از این قرص استفاده کنید، بهترین زمان مصرف شبانه می‌باشد تا به کاهش خواب آلودگی در طول روز کمک کنید. برای کاهش خطر عوارض جانبی (مانند خواب آلودگی، خشکی دهان، سرگیجه)، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز پایین شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان یکسانی مصرف کنید.
زمان مصرف داروی آمی تریپتیلین
قبل از مصرف قرص آمی تریپتیلین، اطلاعات دارویی موجود در بسته‌بندی دارو را بررسی کنید. دارو را طبق دستور پزشک یا اطلاعات دارویی موجود در بسته‌بندی استفاده کنید و دوز مصرفی را بدون مشورت با پزشک کاهش، افزایش یا قطع نکنید. افزایش دوز مصرفی نه تنها تاثیری بر روی بهبودی شما ندارد، بلکه در برخی موارد عوارض جانبی را افزایش خواهد داد. همچنین ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی و تغییر خواب را تجربه کنید. برای جلوگیری از این علائم در زمانی که درمان با این دارو را متوقف می‌کنید، دوز را به تدریج کاهش دهید. اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد (مانند احساس غم و اندوه شما بدتر شد، یا فکر خودکشی دارید) به پزشک خود اطلاع دهید.
طریقه مصرف داروی آمی تریپتیلین در بزرگسالان
- قرص آمی تریپتیلین برای درمان افسردگی 25-50 میلی گرم به صورت خوراکی در ابتدا که با افزایش 25 میلی گرم هر 5-7 روز به 100-200 میلی گرم در روز همراه است. همچنین ممکن است دوزها را در طول روز تقسیم کرده یا قبل از خواب مصرف کنید. دوز مصرفی در برخی بیماران با شرایط حاد (بستری) 100-300 میلی گرم روزانه خواهد بود.
- دوز پیشنهادی برای نورالژی پس از تبخال (خارج از برچسب)، 65-100 میلی گرم به صورت خوراکی در روز به مدت حداقل 3 هفته می‌باشد.
- برای پیشگیری از میگرن (خارج از برچسب) 10-25 میلی گرم به صورت خوراکی که محدوده دوز باید بین 10-400 میلی گرم باشد.
- اختلال خوردن (خارج از برچسب)، 150 میلی گرم به صورت خوراکی به مدت 8 هفته استفاده می‌شود.
- این دارو برای درمان افسردگی در سالمندان دارای کاربرد است، دوز پیشنهادی 10-25 میلی گرم به صورت خوراکی است که در صورت نیاز و در صورت تحمل ممکن است با افزایش 25-10 میلی گرم در هفته افزایش یابد.
- توجه داشته باشید که اثرات قوی آنتی کولینرژیک و آرام بخش در برخی موارد باعث افت فشار خون ارتواستاتیک می‌شود. سالمندان قبل از مصرف هر دارویی با پزشک در رابطه با سوابق پزشکی خود مشورت کنند.
مقدار مصرف داروی آمی تریپتیلین در کودکان
- برای درمان اولیه افسردگی در نوجوانان 25-50 میلی گرم در روز به صورت خوراکی (دوزهای تقسیمی) استفاده می‌شود که به تدریج به 100 میلی گرم در روز در دوزهای منقسم افزایش دهید. این مقدار دوز در کودکان (3 روز اول) یک میلی گرم بر کیلوگرم تقسيم بر 8 ساعت به صورت خوراکی می‌باشد.
- درمان درد برای درد مزمن (خارج از برچسب)، 1 میلی گرم بر کیلوگرم که ممکن است در طی 2-3 هفته افزایش یابد. همچنین دوز نگهداری 0.5-2 میلی گرم بر کیلوگرم می‌باشد.
- در جهت پیشگیری از میگرن (خارج از برچسب)، 25 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی استفاده می‌شود که در برخی بیماران پزشک دوز را 0.25 میلی گرم بر کیلوگرم در روز افزایش می‌دهد. اگر دوز بیش از 1 میلی گرم بر کیلوگرم در روز بود، دوز را به هر 12 ساعت تقسیم کنید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی آمی تریپتیلین، اگر به آن یا سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (مانند نورتریپتیلین) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات خونریزی، مشکلات تنفسی، مشکلات کبدی، حمله قلبی اخیر، مشکلات ادراری (مانند بزرگ شدن پروستات)، بیش فعالی تیروئید (پرکاری تیروئید)، سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع بسته زاویه)، سابقه شخصی یا خانوادگی شرایط روحی و خلقی (مانند اختلال دوقطبی، روان‌پریشی)، سابقه خانوادگی خودکشی، تشنج و… با پزشک مشورت کنید.
آمی تریپتیلین (Amitriptyline) در برخی بیماران باعث ایجاد شرایطی می‌شود که بر ریتم قلب تأثیر میگذارد (طولانی شدن QT). طولانی شدن QT به ندرت میتواند باعث ضربان قلب سریع و نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. با این شرایط، بیماران در صورت داشتن سوابق قلبی از جمله مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، کندی ضربان قلب، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (QT) و… با احتیاط و مشورت با پزشک دارو را استفاده کنند.
موارد هشدار قرص آمی تریپتیلین
- از مصرف در گلوکوم با زاویه باریک خودداری کنید. این دارو در برخی موارد باعث آرامبخشی می‌شود و توانایی‌های ذهنی و جسمی را مختل کند.
- از مصرف با هر دارو یا شرایطی که فاصله QT را طولانی می‌کند خودداری کنید. همچنین در برخی موارد باعث افت فشار خون ارتواستاتیک می‌شود.
- در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، شیدایی، نارسایی کبدی و کلیوی، اختلال عملکرد تیروئید و اختلال تشنج احتیاط کنید.
- مصرف قرص آمی تریپتیلین در برخی موارد علائم شیدایی را بدتر می‌کند یا شیدایی را در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی تشدید می‌کند.
- بدتر شدن بالینی و افکار خودکشی در برخی موارد علیرغم مصرف دارو در نوجوانان و بزرگسالان جوان (24-18 سال) رخ می‌دهد.
- در بیماران مبتلا به احتباس ادرار، گلوکوم با زاویه باز، BPH، کاهش تحرک دستگاه گوارش یا ایلئوس فلج احتیاط کنید. همچنین خطر عوارض جانبی آنتی کولینرژیک باعث یبوست، احتباس ادرار، تاری دید و خشکی دهان خواهد شد.
- در بیمارانی که دوزهای بالا برای دوره‌های طولانی دریافت می‌کنند، قطع ناگهانی درمان توصیه نمی‌شود.
موارد منع مصرف قرص آمی تریپتیلین
- حساسیت مفرط
- مرحله حاد بهبودی پس از MI (سکته قلبی)
- مصرف همزمان با سیزاپراید
- در طی 14 روز از MAOI منع مصرف دارد.
عوارض جانبی داروی آمی تریپتیلین (Amitriptyline)
خواب آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، افزایش وزن یا مشکل در ادرار کردن برخی از عوارض شایع داروی آمی تریپتیلین (Amitriptyline) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل کبودی آسان، لرزش، حالات صورت ماسک مانند، اسپاسم عضلانی ، درد شدید معده و شکم، کاهش توانایی یا میل جنسی، سینه‌های بزرگ یا دردناک و… می‌باشد. در صورت بروز هر کدام از این موارد، مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
- بی‌خوابی و بی‌حالی
- خستگی، سردرد و سرگیجه
- یبوست و اسهال
- تحریک
- آگرانولوسیتوز
- آلوپسی
- اضطراب
- بی‌اشتهایی
- آتاکسی
- آریتمی
- تاری دید
- کما
تداخل دارویی آمی تریپتیلین
- تداخلات رده X (پرهیز): برومپریدول، سیمتروپیوم، سیزاپراید، داپوکستین، دروندارون، الوکسادولین، فکسینیدازول، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، فرآورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لوسولپیرید، لینزولید، متیلن بلو، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی‌ها)، پیتولیسانت، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، پراملینتید، راساژیلین، روفناسین، سافینامید، سلژلین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم
- کاهش اثرات داروها توسط آمی تریپتیلین: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آگونیست های آلفا 1، آگونیست های آلفا 2، آگونیست های آلفا 2 (چشمی)، داروهای معدی – روده‌ای (پروکینتیک)، گوانتیدین، فرآورده‌های رادیو دارویی آیوبنگوان، ایتوپرید، لوسولپیرید، لوفکسیدین، نیتروگلیسیرین، پیتولیسانت، سکرتین
- کاهش اثرات آمی تریپتیلین توسط داروها: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، باربیتورات ها، کاربامازپین، گیاه علف چای
- افزایش اثرات داروها توسط آمی تریپتیلین: هالوپریدول، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، متوتری‌مپرازین، متیلن بلو، متی‌روسین، میرابگرون، نفازودون، نیکوراندیل، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (غیرانتخابی)، آگونیست های اپیوئیدی، اورفنادرین، آمیفاپپریدین، داروهای آنتی کولینرژیک، داروهای ضد سایکوز، آسپیرین، آزلاستین (نازال)، سوورکسانت، تالیدومید، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، ویلازودون، آنتاگونیست های ویتامین کا، ورتیوکستین، یوهیمبین، زولپیدم
مصرف آمی تریپتیلین (Amitriptyline) در دوران بارداری و شیردهی
بر اساس رده‌بندی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، آمی تریپتیلین در دوران بارداری در گروه C قرار دارد. این بدان معناست که مطالعات حیوانی نشان داده است که این دارو میتواند برای جنین مضر باشد، اما مطالعات کافی در مورد انسان‌ها انجام نشده است. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، قبل از مصرف آمی تریپتیلین با پزشک خود صحبت کنید. پزشک میتواند خطرات و مزایای این دارو را در دوران بارداری را برای شما ارزیابی کند. همچنین این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود، میزان انتقال این دارو به شیر مادر به دوز مصرفی مادر و مدت زمان مصرف بستگی دارد.
شرایط نگهداری داروی Amitriptyline
داروی آمی تریپتیلین (Amitriptyline) باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. همچنین در زمان استفاده این دارو باید به دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شود.
کلام آخر قرص آمی تریپتیلین
این مقاله با عنوان داروی آمی تریپتیلین (Amitriptyline) از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، خواندیم که آمی تریپتیلین به عنوان یک داروی آنتی‌دپرسانت مؤثر در کاهش علائم افسردگی به کار می‌رود. افزایش میزان نوروترانسمیترهای مغزی مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین، باعث بهبود مزاج و کاهش احساسات ناخوشایند می‌شود. قبل از مصرف آمی تریپتیلین، مهم است که افراد با پزشک خود مشورت کنند. احتمال وقوع عوارض جانبی و نیاز به تنظیم دقیق دوز از جمله نکات مهم در استفاده از این دارو است.
منابع: Medscape
