اضطراب یکی از اختلالات روانی شایع در جوامع است که بر روی سلامت روان و جسمی افراد تأثیر می‌گذارد. در پیشرفت علم داروسازی، دستاوردهای بسیاری در زمینه درمان اضطراب به دست آمده است و داروهای مختلفی برای کنترل این وضعیت تجویز می‌شوند. یکی از داروهای مهم در این حوزه، بوسپیرون نام دارد که به عنوان یک ضداضطراب مناسب معرفی شده است.
در این مقاله، به بررسی و معرفی داروی بوسپیرون و کاربردهای آن در درمان اضطراب می‌پردازیم. بوسپیرون (Buspirone) یک داروی غیربنزودیازپینی است که بر مبنای مکانیسم اثر خود، به افراد کمک می‌کند تا اضطراب را کاهش دهند، در حالی که از اثرات جانبی ناخواسته بنزودیازپین‌ها جلوگیری می‌کند. این دارو به نظر می‌رسد که از طریق افزایش سطح سروتونین و دوپامین در مغز، اثرات ضداضطرابی خود را اعمال می‌کند.
اشکال دارویی بوسپیرون
- قرص: 5 میلی گرم، 7.5 میلی گرم، 10 میلی گرم، 15 میلی گرم، 30 میلی گرم
موارد مصرف قرص بوسپیرون
داروی بوسپیرون برای درمان اضطراب استفاده می‌شود. مصرف این دارو به شما کمک می‌کند تا بهتر فکر کرده و کمتر احساس عصبانیت و تحریک پذیری کنید و علائمی مانند مشکل خواب، تعریق و ضربان قلب را کنترل کنید. بوسپیرون دارویی برای اضطراب (ضد اضطراب) است که با تأثیر بر برخی مواد طبیعی در مغز (انتقال‌دهنده‌های عصبی) عمل می‌کند. مصرف این دارو منجر به بازگشت شما به فعالیت‌های روزانه و زندگی عادی خواهد شد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Buspirone
داروی بوسپیرون یک آزاسپیرودکاندیون است. میل ترکیبی بالا برای گیرنده‌های سروتونین 5HT1A و 5HT2 و میل ترکیبی متوسط برای گیرنده‌های دوپامین D2، اما تاثیری بر گیرنده‌های بنزودیازپین GABA ندارد. جذب با فراهمی زیستی ~4٪ و شروع 2-4 هفته (اثرات ضد اضطراب) می‌باشد. حداکثر غلظت پلاسمایی این دارو 1-6 نانوگرم در میلی لیتر و توزیع پروتئین متصل شده 86٪ است. در آخر نیز حذف در نیمه عمر 2-3 ساعت و دفع از طریق ادرار (63-29%) و مدفوع (18-38%) صورت می‌گیرد.
مقدار مصرف داروی Buspirone
قرص بوسپیرون (Buspirone) را طبق دستور پزشک، معمولاً 2 یا 3 بار در روز از طریق خوراکی مصرف کنید. برخی بیماران این دارو را همراه با غذا مصرف می‌کنند، بهتر است یک روش مصرفی را انتخاب کرده و در زمان‌های مشخص دارو را مصرف کنید. از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت در حین استفاده از این دارو خودداری کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز دستور دیگری به شما بدهد. هنگامی که این دارو شروع می‌شود، علائم اضطراب (مانند بی‌قراری) ممکن است گاهی اوقات قبل از بهبود بدتر شوند. دارو را تا آخرین دوز مصرفی ادامه دهید تا بهبودی در شما حاصل شود، قطع زودهنگام منجر به بازگشت بیماری خواهد شد.
زمان مصرف قرص بوسپیرون
- دوز مصرفی قرص بوسپیرون برای اختلالات اضطرابی، 10-15 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی تقسیمی در 8-12 ساعت می‌باشد که ممکن است هر 2-3 روز 5 میلی گرم در روز به 30-15 میلی گرم در روز افزایش یابد.
- مقدار مصرف این دارو برای ترک سیگار، 30-60 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی برای 9-13 هفته می‌باشد. توجه داشته باشید که 2-3 هفته قبل از تاریخ ترک شروع کنید.
- مصرف این دارو در بزرگسالان مبتلا به بیماری کبدی یا کلیوی توصیه نمی‌شود.
- بوسپیرون برای اختلال اضطراب فراگیر در کودکان (پیش از نوجوانی)، 2.5-5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی مصرف می‌شود که پزشک گاهی دوز مصرفی را به 5 میلی گرم هر 3-4 روز افزایش می‌دهد.
- این مقدار دوز مصرفی در نوجوانان، 5-10 میلی گرم روزانه صورت خوراکی است که ممکن است 5 میلی گرم در روز در فواصل هفتگی PRN افزایش یابد. توجه داشته باشید که دوز مصرفی نباید بیش از 60 میلی گرم در روز منقسم در 8-12 ساعت باشد.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی بوسپیرون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که میتواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، اختلال دوقطبی (افسردگی شیدایی)، بیماری پارکینسون، مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات گوارشی، سابقه افسردگی یا اختلال روانی و… با پزشک در رابطه با خطرات مصرف دارو مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط و هشدار استفاده از قرص بوسپیرون خواهیم پرداخت؛
- در تصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات مصرف دارو باید در مقابل فواید آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشکتان خواهید گرفت.
- اگر تا به حال هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر انواع دیگری از آلرژی از جمله حساسیت ره رنگ، غذا و موارد نگهدارنده دارید، دارو را با احتیاط مصرف کنید.
- مطالعات مناسب در مورد ارتباط سن با اثرات قرص بوسپیرون در جمعیت کودکان انجام نشده است. با این حال، هیچ مشکل خاص کودکان تا به امروز ثبت نشده است.
- اگر بیماری کلیوی یا کبدی یا سابقه مصرف الکل و مواد مخدر داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- مصرف این دارو در برخی بیماران منجر به خواب آلودگی و سرگیجه شده است. در صورت بروز این عارضه، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری و دقت بالایی (رانندگی، کار با ماشین آلات و تجهیزات) دارند، پرهیز کنید. به یاد داشته باشید که الکل میتواند به خواب آلودگی ناشی از این دارو بیافزاید، هنگام مصرف قرص بوسپیرون الکل ننوشید.
- اگر از یک مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAO) مانند ایزوکاربوکسازید (مارپلان)، لینزولید (زیووکس)، متیلن بلو، فنلزین (ناردیل)، سلژیلین (الدپریل، امسام، زلاپار) و ترانیل سیپرومین (پارنات) استفاده می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در 14 روز گذشته مصرف یک مهارکننده MAO را متوقف کرده‌اید، احتمالاً پزشک به شما خواهد گفت که بوسپیرون مصرف نکنید. اگر مصرف بوسپیرون را متوقف کردید، باید حداقل 14 روز قبل از شروع مصرف مهارکننده MAO صبر کنید.
موارد منع مصرف قرص بوسپیرون
- حساسیت مفرط
عوارض قرص بوسپیرون (Buspirone)
سرگیجه، خواب آلودگی، سردرد، حالت تهوع، عصبی بودن، سبکی سر، بی‌قراری، تاری دید، خستگی و مشکل خواب برخی از عوارض قرص بوسپیرون (Buspirone) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به ندرت، بیمارانی که بوسپیرون مصرف می‌کنند ممکن است دچار اختلالات حرکتی مانند لرزش، سفتی عضلانی، حالت چهره مانند ماسک، حرکات تند راه رفتن یا وضعیتی به نام دیسکینزی دیررس شوند. در صورت بروز هر گونه حرکات غیرمعمول یا کنترل نشده (به ویژه در صورت، دهان، زبان، بازوها یا پاها)، تنگی نفس، درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم و… به پزشک مراجعه کنید. برخی از عوارض جانبی داروی بوسپیرون شامل موارد زیر می‌باشد؛
- سرگیجه (12%)
- خواب آلودگی (10%)
- حالت تهوع (8%)
- سردرد (6%)
- عصبی بودن (5%)
- تاری دید (2%)
- اسهال (2%)
- هیجان (2%)
- ضعف و بی‌خوابی (2%)
- بی‌حسی (2%)
- احتقان بینی (1%)
- گلو درد (1%)
- درد غیر اختصاصی قفسه سینه (1%)
- وزوز گوش (1%)
- اختلال خواب (1%)
تداخل دارویی بوسپیرون
- تداخلات رده X (پرهیز): الکل (اتیل)، کانیواپتان، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، لینزولید، متیلن بلو، داروهای ضدافسردگی مهارکننده مونوآمینواکسیداز
- کاهش اثرات بوسپیرون توسط داروها: القاکننده‌های قوی و متوسط CYP3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافتینیب، ایووسیدنیب، میتوتان، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، توسیلیزومب، یوهیمبین
- افزایش اثرات داروها توسط بوسپیرون: الکل (اتیل)، لینزولید، متیلن بلو، داروهای ضدافسردگی مهارکننده مونوآمینواکسیداز، نفازودون، داروهای سروتونرژیک (خطر بالا)، گیاه علف چای
- افزایش اثرات بوسپیرون توسط داروها: اپرپیتانت، بلاک کننده‌های کانال کلسیم (غیردی‌هیدروپیریدینی)، کلوفازیمین، کانیواپتان، مهارکننده‌های قوی و متوسط CYP3A4، دوولیسیب، اردافتینیب، اریترومایسین (سیستمیک)، فنفلورامین، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوسیدیک اسید (سیستمیک)، آب گریپ‌فروت، ایدلالیسیب، لاروترکتینیب، لورکاسرین (از بازار دارویی آمریکا جمع‌آوری‌شده است)، میفپریستون، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز (نوع بی)، نفازودون، نتوپیتانت، اکسی تریپتان، پالبوسیکلیب، رسوراترول، سیمپرویر، استریپنتول
مصرف داروی بوسپیرون (Buspirone) در دوران بارداری و شیردهی
مصرف قرص بوسپیرون در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. مطالعات کافی در مورد اثرات قرص بوسپیرون بر جنین و نوزاد انجام نشده است. با این حال، این دارو در دسته B بارداری قرار دارد، به این معنی که مطالعات حیوانی نشان دهنده خطر خاصی برای جنین نیست، اما مطالعات کافی در مورد زنان باردار انجام نشده است. در دوران بارداری، مصرف قرص بوسپیرون فقط در صورت ضرورت و زمانی که فواید آن برای مادر بیشتر از خطرات احتمالی برای جنین باشد، مجاز است.
شرایط نگهداری داروی Buspirone
داروی یوسپیرون (Buspirone) باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که تمام داروهای شیمیایی و گیاهی اعم از شربت، قرص، کپسول، کرم، ژل و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر قرص بوسپیرون
این مقاله با عنوان داروی Buspirone، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز فراهم شده است. بررسی و معرفی داروی بوسپیرون نشان می‌دهد که این دارو یک گزینه جدید و مؤثر در درمان اضطراب است. به عنوان یک ضداضطراب غیربنزودیازپینی، بوسپیرون با مکانیسم عمل خاص خود، به ارتقاء سطح سروتونین و دوپامین در مغز مشارکت دارد و این اثرات به کاهش اضطراب و افزایش راحتی روحی فرد کمک می‌کند. همچنین، مزیت بوسپیرون در این است که از اثرات جانبی ناخواسته و احتمال اعتیاد کمتری نسبت به بنزودیازپین‌ها برخوردار است. این ویژگی میتواند این دارو را به یک انتخاب مناسب‌تر برای برخی افراد تبدیل کند، به ویژه کسانی که از احتمال اعتیاد یا مشکلات جانبی ناخواسته نگران هستند.
منبع سایت: Medscape
ممنونم بابت اطلاعات کاملتون