آیا می‌دانید چه زمانی باید به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید؟ حتما کلمه “ارتوپدی” زیاد به گوشتان خورده است اما در چه مواردی به ارتوپدی نیاز است؟ در این مقاله ابتدا تخصص ارتوپدی را به طور کامل به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد و سپس برای شما شرح خواهیم داد که ارتوپدی چیست و این رشته از علم پزشکی به درمان چه بیماری‌هایی کمک می‌کند.
ارتوپدی چیست ؟
ارتوپدی شاخه‌ای از علم پزشکی است که سیستم اسکلت و حرکت بدن انسان را مورد مطالعه قرار می‌دهد. سیستم حرکتی شامل موارد زیر است:
- استخوان‌ها
- ماهیچه‌ها
- مفاصل
- تاندون‌ها
- رباط‌ها
ارتوپدی یک شاخه از علم جراحی نیز هست اما این امر به این معنا نیست که وظیفه متخصص ارتوپد فقط به جراحی محدود می‌شود. برای مداوای تمام بیماری‌هایی که روی سیستم حرکتی انسان تاثیر می‌گذارند می‌توان از ارتوپد کمک گرفت. برخی از این بیماری‌ها ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشند و برخی دیگر نیز ممکن است بر اثر آسیب یا افزایش سن به مرور زمان بروز یابند.
پزشک ارتوپد چه چیزهایی را درمان می کند ؟
شایع‌ترین بیماری‌هایی را که پزشک ارتوپد به درمان آنها می‌پردازد در قسمت زیر عنوان شده‌اند:
- درد و ورم مفاصل
- شکستگی‌های استخوان
- آسیب به عضله، تاندون و رباط
- کمر درد و گردن درد
- مشکلات ناحیه شانه مانند بورسیت
- سندرم تونل کارپال
- صدمات ورزشی مانند تاندونیت، پارگی منیسک، پارگی رباط صلیبی قدامی
- بیماری‌های مادرزادی مانند پا چنبری (کلاب فوت) و اسکولیوز
پزشک ارتوپد چه مهارت هایی دارد ؟
اکنون می‌دانید که ارتوپدی چیست اما پزشک متخصص این رشته چه مهارت‌هایی دارد؟ موارد زیر را از جمله مهارت های پزشک ارتوپد می‌توان دانست:
تشخیص به موقع و صحیح
پزشک متخصص ارتوپدی ابتدا باید بتواند با دقت کافی و به طور دقیق بیمار خود را مورد معاینه قرار داده و تشخیص درستی از بیماری و ناراحتی وی داشته باشد. به این منظور پزشک:
- علائم و نشانه‌های بیماری در فرد را از وی سوال می‌کند
- سوابق پزشکی فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد
- معاینه فیزیکی به عمل می‌آورد
- در صورت وجود عکس رادیوگرافی، آن را بررسی مینماید
پزشک ارتوپد همچنین ممکن است برای داشتن یک تشخیص درست به MRI، سی تی اسکن، اسکن استخوان، سونوگرافی و آزمایش خون نیز نیاز داشته باشد. به منظور تشخیص بهتر ممکن است از روش‌های تصویربرداری توسط اشعه ایکس نیز استفاده شود. در برخی از مشکلات مانند دررفتگی‌ها و شکستگی‌ها ارتوپد باید تغییراتی را در استخوان و مفاصل ایجاد کند یا با استفاده از اسپلینت یا بریس مفصل را بی‌حرکت نگه دارد.
درمان بیماری
مهارت های پزشک ارتوپد در نحوه درمان بیمار نیز به خوبی نشان داده خواهد شد. اگر متخصص ارتوپدی نتواند به طور دقیق یک روش درمانی خاص را برای بهبود بیمار پیشنهاد دهد، در این صورت احتمالا چند روش درمان را با هم توصیه خواهد کرد.
مثلا برای اختلالات مزمن اسکلتی و عضلانی مانند کمر درد و آرتریت ممکن است از درمان‌های زیر استفاده شود:
- داروهای ضد التهابی
- توان‌بخشی و فیزیوتراپی
- انجام تمرینات ورزشی در منزل
- داروهای تزریقی
- طب سوزنی
- تجهیزات ارتوپدی
- جراحی (به عنوان آخرین راهکار)
شاخه های مختلف تخصص ارتوپدی
برخی از شاخه‌های ارتوپدی شامل موارد زیر است:
- دست و اندام فوقانی
- پا و مچ پا
- تومورهای سیستم حرکتی
- ارتوپدی کودکان
- آسیب‌های ورزشی
- جراحی ستون فقرات
- جراحی تروما
- جراحی تعویض مفصل
جراحان ارتوپدی چه نوع جراحی هایی را انجام می دهند ؟
مهم‌ترین جراحی‌هایی که یک ارتوپد انجام می‌دهد، به شرح زیر است:
تعویض مفصل
آرتروپلاستی (تعویض مفصل) نوعی عمل جراحی است که در آن پزشک مفصل آسیب دیده را با پروتز جایگزین می‌کند. جنس پروتزها معمولا ترکیبی از فلز و پلاستیک است.
جراحی آرتروسکوپی
در این روش از دستگاهی به نام آرتروسکوپ برای تشخیص مشکلات مفصلی استفاده می‌شود. پزشک آرتروسکوپ را از طریق سوراخ ریزی که روی پوست یک مفصل ایجاد می‌کند، وارد بدن کرده و از طریق آن درون مفصل را مشاهده می‌کند. از این روش هم برای تشخیص بیماری‌های مفصلی و هم برای درمان آنها می‌توان بهره گرفت.
جراحی ترمیم شکستگی استخوان
جهت ترمیم استخوان شکسته گاهی نیاز به عمل جراحی وجود دارد. به این منظور ممکن است از ایمپلنت یا پلاتین استفاده شود. در برخی موارد نیز برای ترمیم شکستگی‌ها نیازی به جراحی نیست و تنها با جا انداختن شکستگی می‌توان آن را درمان کرد.
جراحی پیوند استخوان
در جراحی پیوند استخوان، پزشک از استخوان‌های دیگر قسمت‌های بدن برای ترمیم استخوان آسیب دیده استفاده می‌کند. همچنین می‌توان استخوان را از شخصی به شخص دیگر نیز پیوند زد.
جراحی فیوژن ستون فقرات
این نوع جراحی به منظور پیشگیری از حرکت و جابجایی در بین مهره‌ها انجام می‌شود. این عمل جراحی سبب تحریک فیوژن یا خشک شدن دو یا تعداد بیشتری مهره با یکدیگر می‌شود. برای مشکلات کمر، گردن و صدمات وارده به مهره‌های ستون فقرات در بسیاری از موارد از جراحی فیوژن ستون فقرات استفاده می‌شود.
تحصیل در رشته ارتوپدی چگونه است ؟
برای کسب عنوان “پزشک ارتوپد” لازم است تا در این رشته تحصیل کرد. ارتوپدی در حقیقت یک تخصص است که برای به دست آوردن آن حتما باید مدرک دکترای پزشکی داشت. مدت زمان تحصیل در تخصص ارتوپدی در کشورهای مختلف اندکی با یکدیگر متفاوت است. در ایران برای کسب این تخصص باید حدود 4 سال در این زمینه تحصیل کرد. وقتی که پزشک این دوره 4 ساله را می‌گذراند به وی رزیدنت می‌گویند اما پس از این دوره و قبولی در آزمون مربوطه می‌تواند بورد تخصصی ارتوپدی را بگیرد. همان‌طور که در قسمت‌های قبلی عنوان شد، زیر شاخه‌ها و فوق تخصص‌های مختلفی برای رشته ارتوپدی وجود دارد.
سخن پایانی
چنانچه پرسش شما این بود که ارتوپدی چیست ؟ اکنون با خواندن این مقاله به پاسخ آن رسیده‌اید. اگر دچار شکستگی استخوان، کمر درد، گردن درد یا ورم و درد مفاصل هستید، باید به پزشک ارتوپد مراجعه نمایید. اگرچه ارتوپدی یکی از شاخه‌های علم پزشکی محسوب می‌شود اما وظیفه یک ارتوپد فقط در جراحی کردن خلاصه نمی‌شود؛ وی می‌تواند از بسیاری طرق دیگر وارده شده و گاه تنها با تجویز داروهای مناسب و یا انجام ورزشهای خاص به مداوای بیمار کمک کند. برخی از متخصصان ارتوپد فوق تخصص می‌گیرند و مثلا فقط ارتوپدی کودکان را انجام می‌دهند بنابراین به منظور مراجعه به پزشک ارتوپد به تخصص وی حتما توجه داشته باشید.
فیزیوتراپی برای کسی که باردار هست ضرر داره؟
سلام دوست عزیز
درمان با اشعه مادون قرمز يا کيسه‌هاي گرم و… که گرماي سطحي ايجاد مي‌کنند، هيچ خطري براي مادر و جنين ندارد و در صورتي که فرد مشکل خاصي مثل خونريزي، اختلال عروقي يا بي‌حسي و اختلال حسي نداشته باشد و درمان‌ها به‌طور صحيح استفاده شوند، با ايجاد گرمايي ملايم در ناحيه کمر، گردش خون را بهبود مي‌بخشند، گرفتگي عضلات را برطرف مي‌كنند و در نتيجه باعث بهبود درد مي‌شوند.