اگر بیشتر از اطرافیانتان احساس سرما می‌کنید یا اغلب دست‌ها و پاهای شما سرد است، ممکن است دچارکمبود ویتامین‌های خاصی باشید. احساس سرما می‌تواند به دلیل کمبود برخی ویتامین‌های گروه B یا آهن باشد که منجر به کم خونی می‌شوند. گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را به بافت‌های بدن شما می‌رسانند. سلول‌های بدن برای تولید گرما و حفظ دمای بدن به این اکسیژن نیاز دارند. پس مهم است که بدانیم سردی دست و پا به علت کبود کدام ویتامین رخ می‌دهد تا برای رفع آن از مکمل‌ها، داروها یا مواد غذایی مناسب استفاده کنیم.
بیشتر بخوانید: عوارض و علائم کمبود انواع ویتامین ها در بدن چیست؟
سردی دست و پا و کمبود ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث کم خونی مگالوبلاستیک (تعداد گلبول‌های قرمز خون پایین است و سایز آن‌ها بزرگ‌تر از حد طبیعی است) و حساسیت به سرما شود. کمبود آن می‌تواند علائم دیگری مانند سر درد، تنگی نفس، بی‌اشتهایی، سوء هاضمه، مشکلات بینایی، تپش قلب و… را نیز ایجاد کند.
آزمایش خون می‌تواند کمبود این ویتامین را نشان دهد و عوامل متعددی می‌توانند دلیل کمبود B12 باشند.
- کمبود این ویتامین می‌تواند ناشی از یک بیماری خود ایمنی باشدکه در آن سلول‌های ایمنی بدن به معده حمله می‌کنند و باعث می‌شوند جذب B12 به خوبی انجام نشود.
- اگر به اندازه کافی B12 در رژیم غذایی شما وجود نداشته باشد، احتمال دارد دچار کمبود آن شوید. B12 بیشتر در منابع حیوانی یافت می‌شود، به همین دلیل کمبود آن بیشتر در گیاهخواران دیده می‌شود.
- افرادی که جراحی معده انجام داده‌اند ممکن است نتوانند ویتامین B12 کافی را از رژیم غذایی یا مکمل‌های خوراکی جذب کنند.
- برخی داروها، مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (برای درمان رفلاکس اسید)، متفورمین (برای دیابت نوع 2 یا مقاومت به انسولین) یا اکسید نیتروژن (بی‌حس کننده استنشاقی)، می‌توانند سطح B12 شما را کاهش دهند.
منابع غذایی ویتامین B12 شامل لبنیات، گوشت و ماهی است. همچنین اگر دچار کمبود آن شدید، می‌توانید با خرید قرص B12 از فواید آن بهره ببرید.
کمبود ویتامین B9، دلیل سردی دست و پا
کمبود ویتامین B9 ممکن است باعث شود نسبت به سرما حساس شوید. اسید فولیک برای ساخت گلبول‌های قرمز لازم است. اگر B9 کافی نباشد، شاید به کم خونی مگالوبلاستیک مبتلا شوید. همچنین کمبود آن موجب بروز علائم دیگری مانند احساس ضعف و خستگی، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، ریزش مو، پوست رنگ پریده، زخم دهانی و… نیز خواهد شد.
- احتمال ابتلا به کمبود فولات در بارداری بیشتر است زیرا به رشد جنین کمک می‌کند، پس نیاز شما به این ماده مغذی به طور چشمگیری در بارداری افزایش می‌یابد.
- مصرف الکل، عمل جراحی روده یا اختلالات گوارشی می‌تواند در جذب فولات نیز اختلال ایجاد کند و ممکن است دچار کمبود این ریزمغذی شوید.
منابع غذایی فولات عبارت‌اند از سبزیجات با برگ سبز تیره، بادام زمینی، لوبیا، میوه، غلات کامل، تخمه آفتابگردان، ماهی و جگر. علاوه بر این فولات و سایر ویتامین‌های گروه B به بسیاری از محصولات غذایی روزمره مانند ماکارونی، نان و غلات اضافه می‌شود.
اگر به سرما حساس هستید، مهم است که این علامت را نادیده نگیرید. شاید سیستم گردش خون یا متابولیسم شما به دلایلی دچار مشکل شده باشد. پس تشخیص درست علت کمبود ویتامین یا مواد معدنی اهمیت دارد تا بتوانید از درمان مناسب برای آن استفاده کنید.
کمبود آهن، دلیل سردی دست و پا
در واقع کم خونی ناشی از فقر آهن شایع‌ترین کمبود تغذیه‌ای در سراسر جهان است. در کم خونی فقر آهن، بدن شما آهن کافی برای ساخت گلبول‌های قرمز سالم را ندارد. آهن برای ساخت هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز که اکسیژن را به هم متصل می‌کند، مورد نیاز است. اگر کم خونی فقر آهن دارید، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. با این حال، علائم ایجاد شده به غیر از سردی دست و پا می‌توانند شامل احساس این موارد نیز باشند: احساس خستگی، درد قفسه سینه، رنگ پریدگی، تنگی نفس و…
علل ایجاد کم خونی عبارت‌اند از:
- از دست دادن خون در اثر جراحت، قاعدگی شدید یا خونریزی از دستگاه گوارش و ادرار
- مشکل در جذب آهن به دلیل اختلال عملکرد روده یا دستگاه گوارش که بیشتر به علت عمل جراحی برای کاهش وزن رخ می‌دهد.
- ابتلا به نوعی بیماری ژنتیکی که روده‌ها را از جذب آهن باز می‌دارد.
منابع غذایی آهن شامل گوشت قرمز، ماهی قزل‌آلا، لوبیا، میوه‌های خشک، تخم مرغ و سبزیجات سبز تیره است. نان و غلات ممکن است با آهن غنی شوند. همچنین می‌توانید از خرید قرص آهن برای افزایش میزان آهن بدن خود استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: کم خونی شدید در بانوان را چگونه درمان کنیم؟
ویتامین D و سردی دست و پا
در حالی که برخی افراد ممکن است فکر کنند که یکی از راه‌های کاهش احساس سرما می‌تواند افزایش مصرف ویتامین D باشد، اما احساس سرما نشانه کمبود ویتامین D نیست. اگر کمبود ویتامین D دارید، ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در عضلات و استخوان‌ها شود، اما با حساسیت به سرما مرتبط نیست.
ممکن است عوامل دیگری نیز منجر به سردی دست و پا شوند که عبارت‌اند از:
- سن، سابقه خانوادگی و مصرف برخی داروها
- لرزش بدن در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی و تب
- استرس و اضطراب بیش از حد
مطالعه‌ای در سال 2016 نشان می‌دهد ارتباط قوی بین سوء هاضمه مزمن و سردی دست و پا وجود دارد. علاوه بر این نوزادان و افراد مسن بیشتر مستعد سردی دست و پا هستند.
بیماری کم کاری تیروئید که در آن تیروئید شما کم کار است و هورمون های تیروئیدی کافی برای حفظ عملکردهای متابولیک بدن شما را تولید نمی‌کند، زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند و در سنین بالای 60 سال شایع است. احساس سرما یکی از علائم کم کاری تیروئید است. علائم دیگر آن شامل خستگی، درد و سفتی مفاصل، خشکی پوست، نازک شدن مو و افسردگی است.
بیماری مربوط به عروق خونی که در آن شریان‌ها باریک یا ناکارآمد هستند، میزان جریان خون در پاها و دست‌ها کاهش می‌یابد. انواع مختلفی از بیماری شریانی وجود دارد. بیماری شریان محیطی (PAD) تقریبا یک سوم افراد بالای 50 سال مبتلا به دیابت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بیماری دیابت خون رسانی به اندام‌های فرد را ضعیف کرده و می‌تواند موجب سردی دست‌ها و پاها شود. همچنین در این بیماری خطر باریک شدن رگ‌ها و ابتلا به بیماری‌های قلبی وجود دارد که ممکن است هر دو مورد موجب سردی دست‌ها و پاها شوند.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز بررسی کردیم که کمبود کدام ویتامین‌ها موجب سردی دست و پا می‌شوند. سردی دست‌ها و پاها اگر گاهی رخ دهد معمولا نگران کننده نیست، اما اگر این اتفاق زیاد افتاد یا با تغییر رنگ پوست همراه بود به پزشک مراجعه کنید. احساس سرما ممکن است با کمبود برخی مواد مغذی مانند ویتامین B9، ویتامین B12 یا آهن مرتبط باشد. کمبود هر یک از این ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند اکسیژن رسانی به قسمت‌های مختلف بدن را دچار مشکل کند و این مسئله ممکن است اندام‌های بدن را مستعد احساس سرما کند.
