عوارض ندادن قطره آهن و مولتی ویتامین به کودکان

مصرف قطره آهن و قطره مولتی ویتامین برای همه نوزادانی که از شیر مادر یا شیر خشک استفاده می‌کنند، توسط پزشکان توصیه می‌شود. حتی اگر مادر در طی دوران بارداری تغذیه خوبی داشته باشد و کودک نیز با وزن ایده‌آل متولد شود، باز هم نیاز است تا از قطره مولتی ویتامین (آ+د) و همچنین قطره آهن استفاده کند. قطعا شما به عنوان پدر و مادر مایلید تا فرزندی سالم داشته و کمبود مواد مغذی در رشد وی خللی ایجاد نکند. اگر چنین است طبق دستور پزشک شربت مولتی ویتامین کودکان و همچنین قطره آهن را به فرزند خود بدهید. در این مطلب عوارض ندادن قطره آهن و عوارض ندادن قطره مولتی ویتامین به کودکان را بررسی خواهیم کرد.

ضرورت استفاده از قطره آهن برای کودکان

در کشور ما توصیه می‌شود که همه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می‌شوند، پس از پایان شش ماهگی و همزمان با شروع غذای کمکی روزانه روزانه 15 قطره آهن المنتال مصرف کنند. استفاده از قطره آهن برای بعضی از کودکان زودتر از زمان ذکر شده یعنی پایان 6 ماهگی توصیه می‌شود. این کودکان اغلب اطفالی هستند که به هنگام تولد نارس بوده، وزن کمی داشته‌اند یا دچار اختلال در رشد شده‌اند. در این صورت پزشک اغلب پیشنهاد می‌دهد که غذای کمکی زودتر از 6 ماهگی مثلا در پایان 4 ماهگی آغاز شود. همزمان با غذای کمکی قطره آهن نیز برای کودک باید شروع شود.

بدن کودک همانند افراد بزرگسال برای ساخت هموگلوبین به آهن نیاز دارد تا اکسیژن را از طریق خون به همه سلول‌ها برساند. هموگلوبین چیزی است که به گلبول‌های قرمز رنگ می‌دهد. وقتی ماده معدنی آهن به اندازه کافی در بدن وجود نداشته باشد، گلبول‌های قرمز کوچک و رنگ‌پریده شده و شرایطی ایجاد می‌شود که به آن کم‌خونی می‌گویند. در این صورت اکسیژن کافی به بافت‌ها و ماهیچه‌های بدن نخواهد رسید.

عوارض ندادن قطره آهن به کودکان

نوزادان مبتلا به کمبود آهن کندتر از همسالان خود رشد کرده و ترجیح می‌دهند فعالیت بدنی کمی داشته باشند. این نوزادان وقتی بزرگ‌تر شوند از کمبود تمرکز رنج خواهند برد که روی تحصیل آنها اثر مستقیم دارد. علاوه بر اینها مدام احساس ضعف و خستگی دارند و مانند کودکان عادی نمی‌توانند فعالیت کنند. از آنجایی‌که همواره پیشگیری بهتر از درمان است، پزشکان توصیه می‌کنند که به منظور جلوگیری از بروز کم‌خونی روزانه 15 قطره آهن به نوزادان از زمان اتمام 6 ماهگی داده شود. دادن قطره آهن به شیرخوار تا پایان 2 سالگی (24 ماهگی) باید ادامه یابد.

کاهش تمرکز و مشکلات یادگیری از عوارض کم خونی است

کمبود آهن و در نتیجه بروز کم‌خونی در هوش کودکان اثر منفی خواهد گذاشت. مقدار آهن مورد نیاز کودکان پس از 6 ماهگی تنها با مصرف شیر مادر یا شیر خشک و همچنین غذای کمکی برطرف نخواهد شد. کودکان از 7 تا 12 ماهگی روزانه به 11 میلی‌گرم آهن نیاز دارند در حالی‌که در 1 لیتر شیر مادر ممکن است تنها 1 میلی‌گرم آهن وجود داشته باشد. به این نکته نیز دقت داشته باشید که همه آهن موجود در غذاها جذب بدن نخواهد شد بنابراین دادن قطره آهن به کودک ضروری به نظر می‌رسد.

مبتلا بودن به کمبود آهن بهره هوشی کودک را 20 تا 30 درصد کاهش خواهد داد. بر اساس آنچه گفته شد، یکی از مهم‌ترین عوارض ندادن قطره آهن به کودک کمبود توجه و تمرکز وی خواهد بود که در یادگیری اثر مستقیم دارد. چنین کودکانی پس از سن 7 سالگی معمولا در مدرسه برای درس‌های ریاضی و دیکته مشکلات فراوان خواهند داشت.

کمبود آهن و افزایش جذب سرب در بدن

سطوح پایین آهن در بدن جذب سرب را افزایش می‌دهد. افزایش سرب در بدن خطری جدی برای رشد مغز ایجاد خواهد کرد؛ به طوری‌که ممکن است این آسیب غیر قابل جبران باشد. سطوح بسیار بالای سرب در بدن به کلیه‌ها و سیستم عصبی کودکان و بزرگسالان آسیب می‌رساند. اگر مقدار سرب در بدن خیلی زیاد شود تشنج، بیهوشی و مرگ را در پی خواهد داشت.

مقدار نیاز روزانه کودکان به آهن

برای اینکه عوارض ندادن قطره آهن دامنگیر فرزند شما نشود و خطر کم خونی در کودکان  وی را تهدید نکند، بهتر است در کنار موارد یاد شده مقدار نیاز روزانه به آهن را نیز بدانید:

• بدو تولد تا 6 ماهگی: 0.27 میلی‌گرم
• 7 تا 12 ماهگی: 11 میلی‌گرم
• 1 تا 3 سالگی: 7 میلی‌گرم
• 4 تا 8 سالگی: 10 میلی‌گرم
• 9 تا 13 سالگی: 8 میلی‌گرم

مقادیر یاد شده برای دختران و پسران یکسان است. اما از 14 سالگی به بعد دخترها و پسرها مقادیر متفاوتی را باید روزانه دریافت کنند و در واقع مقدار نیاز دختران بیش از پسران است.

عوارض ندادن قطره مولتی ویتامین به کودکان

شیر مادر غذایی کامل برای نوزاد است که همه مواد مغذی را برای بدن وی تامین می‌کند. دانشمندان می‌گویند تنها کمبودی که ممکن است از لحاظ ویتامین‌ها در شیر مادر وجود داشته باشد، کمبود ویتامین D است. بنابراین اغلب توصیه می‌شود که از روز پانزدهم تولد در کنار شیر مادر به کودک معادل 1 سی سی قطره آ+د یا مولتی ویتامینی که حاوی مقادیر مناسبی ویتامین دی باشد داده شود. ویتامین D برای رشد استخوان‌ها ضروری به شمار می‌آید و کمبود آن در نوزادان عوارض زیر را به دنبال دارد:

نرمی استخوان در کودکان

یکی از عوارض ندادن قطره مولتی ویتامین به کودکان و در نتیجه کاهش سطح ویتامین دی در بدن بروز نرمی استخوان و بیماری راشیتیسم است. این بیماری سبب می‌شود تا استخوان‌ها بیش از اندازه قابلیت خم شدن پیدا کنند و فرم ساختار پاها به طور کلی تغییر کند. کمبود ویتامین دی در بدن کمبود کلسیم را در پی خواهد داشت که منجر به درد استخوان‌ها شده و حتی در اندازه قد کودک نیز تاثیرگذار خواهد بود.

سیستم ایمنی ضعیف در کودکان

ویتامین D در تقویت سیستم ایمنی نقش مهمی ایفا می‌کند. این ویتامین خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و توانایی مقابله با رادیکال‌های آزاد را دارد. رادیکال‌های آزاد مخرب سلول‌ها هستند. ویتامین دی با حفاظت از سلول‌ها در برابر هر نوع آسیب سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و احتمال بروز سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها را کاهش خواهد داد.

در مولتی ویتامین کودکان علاوه بر ویتامین D سایر ویتامین‌ها مثل A نیز وجود دارند. کمبود هر نوع ویتامینی می‌تواند در ضعف سیستم ایمنی تاثیرگذار باشد. دادن به موقع مولتی ویتامین به نوزاد شیرخوار موجب می‌شود تا اگر کمبودی از لحاظ مواد مغذی در بدن وی وجود داشته باشد جبران شود و کودک کمتر دچار بیماری شود.

سخن پایانی

قطره مولتی ویتامین معمولا از روز پانزدهم تولد و قطره آهن از پایان شش ماهگی باید به کودک شیرخوار داده شود. در این مطلب عوارض ندادن قطره آهن و عوارض ندادن قطره مولتی ویتامین به کودکان را بررسی کردیم. البته بسیاری از پزشکان به جای مولتی ویتامین قطره AD را پیشنهاد می‌دهند زیرا چنانچه تحقیقات نشان می‌دهند احتمالا ویتامین دی در شیر مادر به مقدار کافی نیست و نیازهای بدن کودک را به طور کامل برطرف نمی‌کند.