ویتامین C مادی مغذی و ضروری برای بدن هست که باید به طور مرتب برای جلوگیری از کمبود، اون رو مصرف کنیم. به دلیل همین ضرورت قصد داریم با هم در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز با علائم کمبود ویتامین سی در بدن آشنا بشیم.
در حالی که به دلیل دسترسی به محصولات تازه و اضافه کردن ویتامین C به برخی غذاها و مکمل ها، کمبود ویتامین سی در کشورهای توسعه یافته نسبتا نادره، هنوز حدود 7 درصد از بزرگسالان کمبود ویتامین سی در بدن رو تجربه می کنن.
کمبود ویتامین سی در بدن
شایع ترین عوامل خطر کمبود ویتامین سی در بدن رژیم غذایی ضعیف، مصرف الکل، بی اشتهایی، بیماری های شدید روانی، سیگار کشیدن و دیالیز هستن. علایم کمبود ویتامین سی در بدن عبارتند از:
داشتن پوستی خشن و ناهموار
ویتامین C نقش کلیدی در تولید کلاژن داره، پروتئینی که در بافت های همبند مانند پوست، مو، مفاصل، استخوان ها و عروق خونی نقش مهمی ایفا میکنه!
هنگامی که سطح ویتامین C کم بشه، یک بیماری پوستی به نام کراتوز پیلاریس می تونه به وجود بیاد و گسترش پیدا کنه.در این شرایط، اصطلاح “پوست مرغی” به صورت نامنظم در پشت ران یا باسن به علت جمع آوری کراتین در منافذ پوست، به وجود میاد.
Keratosis pilaris ناشی از کمبود ویتامین C به طور معمول پس از سه تا پنج ماه مصرف منابع یا مکمل های ویتامین سی برطرف می شه. البته لازم به ذکره که عوامل زیادی در ابتلا به کراتوز پیلاریس نقش دارند، بنابراین تنها ابتلا به آن برای تشخیص کمبود ویتامین C کافی نیست.
پوست خشک و آسیب دیده
همه ما می دونیم که ویتامین سی پوست رو سالم و با طراوت نگه میداره و از آسیب های اکسیداتیو ناشی از نور خورشید و قرار گرفتن در معرض آلودگی ها مثل دود سیگار محافظت می کنه، همچنین تولید کلاژن رو افزایش میده که باعث صافی و زیبایی پوست میشه.
مصرف میزان کافی ویتامین سی باعث شادابی و طراوت پوست می شه اما کمبود اون باعث خشکی و ایجاد چین و چروک در پوست میشه.
در حالی که خشکی و آسیب دیدگی پوست می تونه از علائم کمبود ویتامین سی در بدنباشه، اما این مشکل می تونه علت های دیگه ای هم داشته باشه، بنابراین این علامت به تنهایی برای تشخیص کمبود ویتامین C کافی نیست!
قرمز شدن فولیکول های مو
فولیکول های مویی که روی سطح پوست قرار دارن حاوی رگ های خونی کوچکی هستن که خون و مواد مغذی رو به این منطقه می رسونن؛ وقتی که بدن دچار کمبود ویتامین سی می شه، این رگ های خونی کوچیک، شکننده شده و به راحتی تجزیه میشن و باعث ایجاد لکه های قرمز و کوچکی در اطراف فولیکول های مو میشن. این بیماری یکی از شایع ترین علائم کمبود ویتامین سی در بدن هست.
به طور معمول مصرف مکمل های ویتامین C این مشکل رو می تونه طی دو هفته برطرف کنه.
پیچ خوردن موهای بدن
کمبود ویتامین C می تونه موجب پیچ خوردگی موهای بدن شما بشه و دلیل اون هم ایجاد نقص در مواد تشکیل دهنده است!
پیچ خوردگی مو به عنوان یکی از علائم مهم کمبود ویتامین C شناخته میشه، اما ممکنه نشه خیلی دقیق اون رو تشخیص داد، چراکه موهای آسیب دیده و پیچ خورده به احتمال زیاد شکسته میشن. این مشکل اغلب طی یک ماه با مصرف مقدار کافی ویتامین C برطرف میشه.
دیر خوب شدن زخم ها
از اونجایی که کمبود ویتامین C باعث کاهش سرعت تشکیل کلاژن می شه، زخم ها هم به کندی بهبود پیدا می کنن. تحقیقات نشون دادن زخم های افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستن، نسبت به افرادی که این کمبود رو ندارن، دیرتر ترمیم می شه.
در موارد شدید کمبود ویتامین سی، حتی ممکنه زخم های قدیمی دوباره سرباز کنن و خطر ابتلا به عفونت هم در پی اون افزایش پیدا میکنه. این علامت یکی از پیشرفته ترین علائم کمبود ویتامین سی هست.
کبودی
کبود شدن زمانی رخ میده که رگ های خونی در زیر پوست پاره میشن و باعث خونریزی در نواحی اطراف اون میشن. کبودی یکی علائم معمول کمبود ویتامین C هست، چراکه تولید کم کلاژن باعث تضعیف رگ های خونی می شه.
کبودی های ناشی از کمبود ویتامین C ممکنه در قسمت های وسیعی از بدن به وجود بیاد یا به صورت نقاط کوچیک و بنفش زیر پوست ظاهر بشه.
کبودی یکی از اولین علائم واضح کمبود ویتامین سی در بدنه که البته باید تحقیقات بیشتری در این مورد انجام بشه.
درد و ورم مفاصل
به دلیل اینکه مفاصل حاوی مقدار زیادی بافت غنی از کلاژن هستن، می تونن تحت تاثیر کمبود ویتامین C قرار بگیرن، به طوری که در تحقیقات مخص شده اکثر موارد درد مفاصل ناشی از کمبود شدید این ویتامین بوده است.
خونریزی در داخل مفاصل هم ممکنه در افرادی که کمبود ویتامین C دارن، باعث تورم و درد بیشتری بشه. هر دو این علائم رو میشه با مصرف مکمل های ویتامین C درمان کرد که معمولا هم در عرض یک هفته از بین میره.
خستگی و بی حالی
دو مورد از اولین علائم کمبود ویتامین سی عبارتند از: خستگی و بی حالی!
این علائم حتی ممکنه قبل از اینکه دچار کمبود پیشرفته بشید هم ظاهر بشه. اگه به تازگی دچار این علائم شدید می تونید در طی چند رو استفاده کافی از ویتامین سی، مشکل رو بطرف کرده و اون رو جبران کنید. حتی در مواردی در طی 24 ساعت این مشکل حل می شه.
کم شدن ایمنی بدن
مطالعات نشون دادن که ویتامین C در داخل سلول های ایمنی بدن قرار میگرن تا به اونها در از بین بردن عفونت ها کمک کنن و پاتوژن های بیماری رو از بین ببرن.
کمبود ویتامین سی باعث تضعیف ایمنی و افزایش خطر ابتلا به عفونت میشه، از جمله بیماری های جدی که می تونه به وجود بیاره سینه پهلوست. در واقع سلول های بسیاری از افراد مبتلا به کمبود ویتامین سی، ضعیف شده و در موارد شدید تر می تونه از بین بره.
ناخن قاشقی شکل با نقاط قرمز
بیماری ناخن های قاشقی و حتیبروز نقاط و خطوط عمودی قرمز، بیشتر با کم خونی ناشی از کمبود آهن مرتبط هست، اما با کمبود ویتامین C هم ارتباط داره.
خونریزی لثه و تخریب دندان ها
قرمزی، تورم و خونریزی لثه یکی از مهم ترین علائم کمبود ویتامین سی در بدنه که بسیار شایع هم هست. کمبود ویتامین C بافت لثه رو ضعیف میکنه و رگ های خونی به راحتی خونریزی می کنن. در مراحل پیشرفته کمبود ویتامین سی، ممکنه لثه ها کبود و فاسد هم بشن.
استخوان های ضعیف
کمبود ویتامین سی می تونه سلامت استخوان رو تحت تأثیر قرار بده. در واقع، مصرف کم این ویتامین با افزایش خطر شکستگی و پوکی استخوان در ارتباط هست.
تحقیقات نشون دادن که ویتامین C نقش مهمی در تشکیل استخوان داره، بنابراین کمبود اون می تونه باعث کاهش میزان استحکام استخوان ها بشه.
افزایش وزن غیر عادی
ویتامین سی ممکن است با تنظیم میزان چربی، تولید هورمون های کاهش استرس و کاهش التهاب هم در ارتباط باشه. تحقیقات رابطه ای بین مصرف کم ویتامین سی و افزایش چربی بدن پیدا کردن اما مشخص نیست که آیا این رابطه دقیقا به چه شکلی رخ میده. جالبه بدونید که کمبود ویتامین سی در بدن با افزایش مقدار چربی شکم، حتی در افراد دارای وزن طبیعی، هم ارتباط داره.
بهترین منابع غذایی ویتامین C
مصرف خوراکی روزانه (RDI) برای ویتامین سی 90 میلی گرم برای مردان و 75 میلی گرم برای زنان است. البته افراد سیگاری باید 35 میلی گرم اضافی در روز مصرف کنن، زیرا تنباکو جذب ویتامین C رو کاهش میده.
بهترین منابع غذایی ویتامین C (در هر فنجان) عبارتند از
- گیلاس
- فلفل قرمز شیرین
- کیوی
- لیمو
- نارنگی
- توت فرنگی
- کلم بروکلی
- جعفری
دو نکته مهم
- ویتامین C به سرعت در معرض حرارت قرار می گیره، بنابراین میوه ها و سبزیجات خام بهتر از حالت پخته اونهاست!
- از اونجایی که بدن مقدار زیادی از ویتامین C رو در خود ذخیره نمی کنه، توصیه می شه هر روز میوه ها و سبزیجات تازه میل کنید!
حرف آخر
کمبود ویتامین سی در بدن در کشورهای توسعه یافته نسبتا نادره، اما هنوز هم بیش از یک نفر از 20 نفر رو مبتلا می کنه.
از اونجایی که انسان ها نمی تونن ویتامین C رو در بدن تولید کنن و اون رو در مقادیر زیاد ذخیره کنند، باید به طور مرتب برای جلوگیری از کمبود، این ویتامین رو به طور کامل از طریق میوه ها و سبزیجات تازه دریافت کنن.
