همه چیز درباره ویتامین C

اکثر مردم ویتامین C را به عنوان یک ویتامین مفید برای سیستم ایمنی بدن می‌شناسند که البته این باور کاملا صحیح است اما باید بدانید که این ویتامین بسیار بیش از اینها برای بدن فایده دارد. با شروع فصل زمستان بسیاری از افراد به یاد استفاده از ویتامین C می‌افتند اما آیا واقعا فقط در فصول سرد سال باید به دنبال تقویت بدن با ویتامین ث بود؟ این مقاله همه چیز درباره ویتامین C را برای شما شرح می‌دهد.

ویتامین C چیست؟

ویتامین‌ها ترکیبات طبیعی هستند که زندگی کردن بدون آنها مقدور نیست. برای برخورداری از جسم و روح سالم همه انسان‌ها به انواع ویتامین‌ها نیاز دارند و ویتامین C یکی از مهم‌ترین آنهاست. هنگامی که ما به اندازه کافی از ویتامین‌ها و املاح معدنی استفاده نکنیم، بدن نمی‌تواند صدها واکنش شیمیایی را که در هر ثانیه و هر روز در حال انجام آنها است، به سرانجام برساند و در نتیجه سلامتی انسان به خطر می‌افتد.

ویتامین C که آن را به عنوان اسکوربیک اسید نیز می‌شناسند، به طور طبیعی در بسیاری از مواد غذایی موجود است. این ویتامین از جمله ویتامین‌های محلول در آب بوده که بدن انسان خودش به تنهایی قادر به ساخت آن نیست. ویتامین C بر اثر قرار گرفتن در معرض نور، حرارت و همچنین بر اثر فرآوری شدن مواد غذایی به راحتی آسیب دیده و از بین می‌رود.

خرید قرص ویتامین C

عملکرد و فواید ویتامین C در بدن

بدیهی است که برای اینکه بخواهیم همه چیز درباره ویتامین C را زیر ذره‌بین گذاشته و شرح دهیم، ابتدا باید بدانیم که این ویتامین برای بدن ما چه می‌کند؟

• ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که در برابر رادیکال‌های آزاد که به بدن آسیب می‌رسانند، از سلول‎‌های بدن محافظت می‌کند.
• این ویتامین به منظور رشد و ترمیم کلیه بافت‌های بدن از جمله پوست، رباط‌ها، بافت مفصل، تاندون‌ها و رگ‌های خونی حیاتی است.
• ویتامین C جذب آهن در بدن را تا 4 برابر افزایش می‌دهد.
• برای کاهش استرس به ویتامین C نیاز داریم. داشتن مقداری استرس در طول روز هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند اما اگر مقدار استرس خیلی زیاد باشد، به بدن آسیب می‌رسد. هر چه میزان استرس بیشتر باشد، از ویتامین ث و هورمون کورتیزول بیشتری برای مبارزه با آن استفاده می‌شود.
• ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. بدون این ویتامین سلول‌های بدن توان کافی برای مقابله با انواع میکروب‌ها را نخواهند داشت.
• ویتامین C در بیوسنتز برخی مواد از جمله پروتئین نقش داشته و موجب افزایش انرژی می‌شود.
• مصرف ویتامین ث در جلوگیری از آب مروارید نیز می‌تواند مفید باشد.

تاثیر ویتامین C بر پوست

برای آشنایی با تاثیر ویتامین C بر پوست بهتر است بدانید که یکی از دشمنان اصلی پوست انسان رادیکال‌های آزاد هستند. رادیکال‌های آزاد اتم‌های ناپایداری هستند که سلول‌های بدن را تخریب می‌کنند و یکی از عوامل اصلی پیری به شمار می‌آیند. ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که می‌تواند اثر مخرب رادیکال‌های آزاد را خنثی نماید. همچنین این ویتامین در برابر اشعه فرابنفش خورشید نیز از پوست محافظت به عمل می‌آورد. ویتامین سی به روند بازسازی طبیعی پوست کمک کرده و روند ترمیم سلول‌های آسیب دیده را تسریع می‌بخشد به این معنا که اگر زخمی در بدن خود داشته باشید، مصرف ویتامین C می‌تواند در سرعت بهبود آن نقش موثری داشته باشد.

با استفاده از ویتامین ث می‌توان پوستی شفاف داشته، از بروز چین و چروک پیشگیری به عمل آورد و به ساخت کلاژن کمک کرد. این ویتامین خطر خشکی و تورم پوست را کاهش داده و حتی ممکن است در پیشگیری از سرطان پوست نیز موثر باشد.

تقویت سیستم ایمنی با ویتامین C

همان‌طور که گفتیم ویتامین C با داشتن خواص آنتی اکسیدانی در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است و احتمال بروز عفونت‌ها را کاهش می‌دهد. بسیاری از افراد برای جلوگیری از سرماخوردگی در فصل پاییز و زمستان به سمت مصرف این ویتامین می‌روند.

جالب است بدانید که برخلاف تصور عموم مصرف ویتامین C مانع از بروز سرماخوردگی نمی‌شود. عجله نکنید؛ این جمله به این معنا نیست که این ویتامین روی سرماخوردگی بی‌تاثیر است. تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین C شدت سرماخوردگی و مدت زمان لازم برای بهبود را در بزرگسالان تا ۸% و در کودکان تا ۱۴% کاهش می‌دهد.

همه چیز درباره ویتامین C و نقش آن در لاغری و کاهش وزن

هنگامی که بدن با کمبود ویتامین C مواجه است، گلوکز شانس بیشتری برای ورود به سلول‌های بدن پیدا می‌کند در حالی که اگر مقدار این ویتامین در بدن مناسب باشد، شانس بیشتری برای راه یافتن به سلول‌ها دارد. در حقیقت گلوکز و ویتامین ث با یکدیگر رقابت می‌کنند و هر کدام که بیشتر باشد، زودتر به درون سلول‌ها راه می‌یابد. راه یابی گلوکز به سلول‌ها چربی‌سوزی را کاهش داده و موجب افزایش وزن می‌شود اما وقتی ویتامین سی زوتر به بدن راه یابد، از چاقی پیشگیری به عمل خواهد آمد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ویتامین C به کاهش وزن کمک می‌کند.

اگر مقدار ویتامین C در بدن به حد کافی نباشد، امکان چربی‌سوزی کارآمد وجود نخواهد داشت یعنی هر چقدر هم ورزش کنید اگر ویتامین سی در بدنتان به مقدار کافی نباشد، موفق به لاغری نخواهید شد. پژوهش‌ها حاکی از آن هستند که اشخاصی که به میزان کافی ویتامین C مصرف می‌کنند، طی انجام فعالیت‌های ورزشی ۳۰ درصد بیشتر از افرادی که به میزان کم ویتامین C مصرف می‌کنند، چربی می‌سوزانند. دقت داشته باشید که این سخنان به این معنا نیست که باید بیش از مقدار مجاز از ویتامین C استفاده نمایید.

نقش ویتامین C در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان

این باور که ویتامین ث می‌تواند در پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی و سرطان موثر باشد، به خاصیت آنتی اکسیدانی آن باز می‌گردد. ویتامین C با محافظت از سلول‌ها از آسیب اکسیداتیو که یکی از علل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی و دیگر بیماری‌های مزمن است، جلوگیری می‌کند. همچنین مقادیر مناسب از این ویتامین در پیشگیری از انواع سرطان نیز می‌تواند موثر واقع شود. کم کم متوجه می‌شوید که برای آگاهی از همه چیز درباره ویتامین C لازم است تا به موارد بسیاری اشاره شود.

نقش ویتامین C در دوران بارداری

ویتامین C با خاصیت آنتی اکسیدانی خود نقش چشمگیری در سلامتی مادر و جنین در طول دوران بارداری دارد. ممکن است شما نیز شنیده باشید که ویتامین C باعث سقط جنین می‌ شود اما باید گفت که هیچ منبع معتبر علمی تاکنون این موضوع را تایید نکرده است. این شایعه چنان قوت گرفته بود که در دهه‌های گذشته بسیاری از زنان که قصد سقط جنین داشتند، از این ویتامین در مقادیر بالا استفاده می‌کردند. البته باید گفت که مصرف ویتامین C در دوزهای بالا می‌تواند برای جنین خطرساز باشد. به عنوان مثال در ماه‌های اول بارداری مصرف بیش از حد ویتامین C باعث تضعیف پیوند بین دیواره رحم و جنین شکل‌ گرفته خواهد شد. ویتامین C اضافی ممکن است خیلی زود غشاها را پاره کند و این مسئله می‌تواند منجر به سقط جنین شود.

بر اساس پاره‌ای از تحقیقات دریافت مقادیر بالای ویتامین ث پس از هفته چهارم بارداری ممکن است احتمال تولد کودک با وزن کم را افزایش دهد بنابراین به خصوص در دوران بارداری و شیردهی فقط در حدی که پزشک توصیه می‌کند از این ویتامین استفاده نمایید.

مقدار مصرف ویتامین C درسنین مختلف

اگر می‌خواهید همه چیز درباره ویتامین C را بدانید یکی از مهم‌ترین نکات آگاهی از میزان مناسب مصرف ویتامین C در روز است؛ جدول زیر را خوب مطالعه نمایید:

علائم کمبود ویتامین C در بدن

از کجا بفهمیم که بدن ما با کمبود ویتامین C مواجه است؟ اگر علائم و نشانه‌های زیر را دارید ممکن است با بیماری اسکوروی که کمبود ویتامین C است، مواجه باشید:

• احساس خستگی و ضعف در اکثر اوقات
• سریع کبود شدن پوست و بروز لکه‌های قرمز ریز روی پوست
• داشتن پوست زبر، خشک و آسیب دیده
• خونریزی مداوم از لثه
• درد در استخوان‌ها و مفاصل
• سیستم ایمنی ضعیف و زود به زود بیمار شدن

همچنین در موارد زیر نیز ممکن است بدن شما به مقدار بیشتری ویتامین C نیاز داشته باشد:

• از سیگار استفاده می‌کنید
• غذاهای فرآوری شده به مقدار زیاد میل می‎‌کنید
• استرس زیادی دارید
• تمرینات ورزشی سنگین انجام می‌دهید
• باردار هستید و فشار خون نیز دارید
• از داروهایی همچون داروهای ضد بارداری و داروهای آسم استفاده می‌کنید
• مشکلات کلیوی یا قلبی عروقی دارید

منابع تامین ویتامین C

بهترین راه برای دریافت ویتامین C استفاده از میوه و سبزیجات حاوی این ویتامین است:

• مرکباتی از قبیل پرتقال، لیمو شیرین، نارنگی و گریپ فروت و همچنین میوه‌های دیگری همچون کیوی و توت فرنگی بهترین منابع ویتامین C محسوب می‌شوند.
• در سبزیجاتی همچون گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و کلم بروکلی نیز می‌توانید ویتامین سی را به وفور بیابید.

اگر بدن با کمبود ویتامین C مواجه باشد، در این صورت حتما باید از مکمل‌های غذایی حاوی این ویتامین نیز استفاده کرد.

عوارض مصرف ویتامین C

از آنجایی که ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است معمولا مقدار اضافی آن به راحتی از بدن دفع می‌شود اما به هر حال نباید بیش از مقدار مجاز از این ویتامین استفاده نمایید چون در غیر این صورت با عوارض مصرف ویتامین C مواجه خواهید شد که برخی از این عوارض به شرح زیر هستند:

• مشکلات گوارشی از قبیل اسهال و استفراغ
• افزایش بیش از حد آهن در بدن و آسیب به قلب، کبد و لوزالمعده
• سنگ کلیه

تداخل دارویی ویتامین C

ویتامین C ممکن است با داروهای زیر تداخل دارویی داشته باشد:

• داروهای حاوی آلومینیوم: مصرف ویتامین C همزمان با این داروها مقدار جذب آلومینیوم را در بدن افزایش می‌دهد و ممکن است برای افرادی که مشکلات کلیه دارند، مضر باشد.
• داروهای شیمی درمانی: این احتمال وجود دارد که استفاده از آنتی اکسیدان‎‌هایی مانند ویتامین ث تاثیر داروهای شیمی درمانی را که برای افراد مبتلا به سرطان به کار می‌رود، کاهش دهد.
• داروهای حاوی استروژن: مصرف همزمان ویتامین C با داروهایی همچون داروی ضد بارداری و یا داروهای مورد استفاده در هورمون درمانی، سطح استروژن در بدن را افزایش می‌دهد.
• بازدارنده‌های پروتئاز: مصرف همزمان این داروها با ویتامین سی ممکن است تاثیر آنها را کاهش دهد.
• استاتین و نیاسین: مصرف ویتامین C همراه با نیاسین می‌تواند موجب کم کردن تاثیر نیاسین شود. نیاسین بیشتر در افرادی استفاده می‌شود که کلسترول بالا دارند.
• وارفارین و داروهای ضد انعقاد خون: استفاده از ویتامین سی در دوزهای بالا ممکن است با داروهای انعقاد خون تداخل داشته و تاثیر آنها را کاهش دهد.

سخن آخر

در این مقاله همه چیز درباره ویتامین C را مورد بررسی قرار دادیم. این ویتامین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی می‌تواند در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها مفید بوده و مصرف آن تاثیرات مثبتی در سلامتی بدن داشته باشد. اگرچه ویتامین ث یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های لازم برای بدن است اما به منظور جلوگیری از درگیر شدن با عوارض مصرف بیش از حد آن همواره در حد مجاز از آن استفاده کنید. منابع غذایی بسیار زیادی حاوی ویتامین C هستند اما اگر علائم کمبود این ویتامین را دارید سعی کنید حتما از مکمل‌های غذایی نیز کمک بگیرید.