تستوسترون را بیشتر به عنوان یک هورمون مردانه می‌شناسند اما جالب است بدانید که این هورمون در بدن زنان نیز به مقدار اندک وجود دارد. در برخی موارد هورمون مردانه در زنان افزایش می‌یابد و مشکلات عدیده‌ای را سبب می‌شود. در این مقاله به بررسی این موضوع و راهکارهای بهبود این مشکل می‌پردازیم.
تستوسترون چیست؟
تستوسترون هورمونی است که هم در انسان و هم در حیوان یافت می‌شود. تستوسترون را می‌توان هورمون اصلی جنسی در بدن مردان دانست که توسط بیضه‌ها ساخته می‌شود. تخمدان‌های زنان نیز در مقادیر بسیار کم، هورمون تستوسترون تولید می‌کند. تولید تستوسترون در دوران بلوغ به طور قابل توجهی افزایش یافته و بعد از سن 30 سالگی شروع به کم شدن می‌کند. وظیفه هورمون تستوسترون در مردان تولید اسپرم است و به طور کلی خصوصیات مردانه به داشتن این هورمون در سطح مناسب بر می‌گردد. مقدار تستوسترون پس از 19 سالگی در مردان بین 240 تا 950 نانوگرم در هر دسی لیتر و در زنان بین 8 تا 60 نانوگرم در هر دسی لیتر است.
حال ممکن است بهتر متوجه اختلاف فاحش مقدار این هورمون در خانم‌ها و آقایان شده باشید. تستوسترون گاهی در بدن زن‌ها با افزایش غیرمعمول روبرو می‌شود. عدم تعادل تستوسترون در بدن یک زن می‌تواند اثرات مخربی بر سلامتی و انگیزه جنسی وی داشته باشد.
نشانه های افزایش تستوسترون در بدن خانم ها
افزایش تستوسترون در بدن خانم‌ها با علائم زیر همراه است:
- افزایش موهای زائد به ویژه در ناحیه صورت
- ریزش مو
- بروز جوش و آکنه
- بزرگ شدن کلیتوریس
- کاهش سایز سینه‌ها
- تغییر صدا
- افزایش توده عضلانی
نامنظمی در پریود، کاهش میل جنسی و تغییر در خلق و خوی را نیز می‌توان از علائم افزایش تستوسترون در بدن زنان دانست. در مواردی که هورمون مردانه در زنان به شدت زیاد باشد، می‌تواند نازایی و چاقی را نیز به همراه داشته باشد.
تشخیص تستوسترون بالا چگونه انجام می شود ؟
همه خانم‌ها در صورت مشاهده هر یک از علائمی که در قسمت بالا ذکر شد، باید به پزشک متخصص مراجعه کنند تا بررسی‌های لازم را به عمل آورد. احتمالا پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی روی بدن شما انجام می‌دهد. مثلا نگاه می‌کند تا ببیند شما موهای زایدی روی صورت خود دارید یا خیر سپس به صلاحدید خود یک آزمایش هورمونی برای شما می‌نویسد. این آزمایش در حقیقت یک آزمایش خون است که سطح هورمون تستوسترون را به طور دقیق در بدن مشخص می‌نماید. عموما این تست باید در اول صبح داده شود چون در این حالت تستوسترون در بالاترین حد خود قرار دارد. احتمالا پیش از آزمایش پزشک از شما می‌خواهد که داروهایی را که ممکن است روی نتیجه آزمایش تاثیرگذار باشند، کنار بگذارید.
علل افزایش هورمون مردانه در زنان
بیماری‌های مختلف یا اختلالات هورمونی می‌توانند موجب تغییرات هورمونی در زنان شده و سطح تستوسترون را بالا ببرند. 3 دلیل عمده برای این مشکل وجود دارد:
-
هیرسوتیسم
به رشد بیش از اندازه مو در قسمت‌های خاصی از صورت و بدن زنان (به خصوص در پشت، صورت و قفسه سینه) هیرسوتیسم گفته می‌شود. مقدار رشد موهای بدن معمولا وابسته به عوامل ژنتیکی است اما در این مورد خاص به دلیل عدم تعادل هورمون‌های آندروژن به وجود می‌آید.
-
سندرم تخمدان پلی کیستیک
این سندرم یکی دیگر از اختلالات هورمونی است که بر اثر افزایش هورمون‌های آندروژن در زنان به وجود می‌آید. افرادی که با این سندرم مواجه هستند، معمولا پریودهای نامنظم دارند، موهای زائد بدنشان زیاد است و تخمدان‌های آنها بزرگ شده و به درستی عملکرد خود را انجام نمی‌دهد. سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند ناباروری، سقط جنین، چاقی و حتی سرطان آندومتر را در پی داشته باشد.
-
هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
این مشکل نوعی اختلال است که به طور مستقیم بر غدد آدرنال و تولید هورمون‌های بدن تاثیر گذاشته و در بسیاری موارد سبب تولید بیش از حد آندروژن می‌شود. ناباروری، داشتن خصوصیات مردانه و داشتن آکنه زیاد از علائم شایع این اختلال در بدن است.
درمان تستوسترون بالا در زنان
درمان و بهبود مقادیر بالای هورمون مردانه در زنان باید با توجه به علت آن صورت گیرد. مثلا اگر بر اثر سندرم تخمدان پلی کیستیک این مشکل هورمونی به وجود آمده باشد، ابتدا باید راه حلی برای درمان این سندرم یافت. به طور کلی با تغییر در شیوه زندگی و استفاده از درمان دارویی می‌توان هورمون تستوسترون را در زنان کاهش داد. داروهای مورد استفاده در درمان تستوسترون بالا شامل موارد زیر هستند:
- گلوکوکورتیکواستروئیدها
- متفورمین
- داروهای ضد بارداری به شکل خوراکی
- اسپیرونولاکتون
استفاده از داروهای ضد بارداری در کاهش هورمون تستوسترون بسیار موثر است اما اگر شما برای بارداری برنامه‌ریزی کرده باشید، روش مناسبی نیست چون سبب اختلال در پروسه بارداری می‌شود. بنابراین بهتر است در این زمینه ابتدا با پزشک مشورت کرده و وی را در جریان قرار دهید. انواع دیگر داروها برای درمان هورمون مردانه در زنان نیز تنها با نسخه پزشک متخصص مجاز است.
راه دیگری که به منظور کاهش تستوسترون در زنان می‌توانید از آن استفاده کنید، ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی است. سعی کنید ورزش را حتما در برنامه روزانه خود بگنجانید چون تمرینات ورزشی موجب کاهش وزن شما خواهد شد و این مسئله در کاهش هورمون مردانه در زنان بسیار موثر است. استفاده از تیغ، اپیلاسیون و کرم موبر تنها راه‌هایی موقتی برای کاهش موهای زاید هستند. بهتر است شما به فکر درمان ریشه‌ای باشید و با رژیم غذایی سالم، داشتن خواب کافی و کاهش استرس برای رفع مشکل خود اقدام کنید. با کاهش مقدار مصرف کربوهیدرات و قند و جایگزین کردن آنها با میوه و سبزیجات می‌توانید قدمی مثبت در راه کاهش هورمون مردانه بردارید.
طب سوزنی و تنظیم هورمون های بدن
نتیجه برخی مطالعات نشان داده است که طب سوزنی در تنظیم هورمون‌های بدن بسیار موثر می‌تواند باشد. به کمک طب سوزنی می‌توان چرخه قاعدگی را تنظیم نموده و سطح هورمون تستوسترون را نیز در بدن کاهش داد. طب سوزنی با تحریک نقاط حساسی از بدن می‌تواند باعث تنظیم کار هیپوتالاموس و هیپوفیز و یا سایر غدد جنسی شده و بین آنها توازن و تعادل برقرار کند.
سخن پایانی
حتما تاکنون خانم‌هایی را دیده‌اید که با افزایش هورمون مردانه در بدن خود دچار اختلالاتی شده و مثلا موهای زاید زیادی روی صورتشان به وجود آمده است. افزایش هورمون مردانه در زنان می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد اما خوشبختانه برای حل این مشکل راهکارهایی وجود دارد که می‌توان از آنها کمک گرفت. به کارگیری از یک سبک زندگی سالم مهم‌ترین اقدامی است که هر فرد می‌تواند برای تنظیم هورمون‌های بدن خود انجام دهد.
من ۱۹ساله هستم موهای زائد دارم و ناحیه بازو و پشتم خیلی جوش میزنه و نقاطی که عرق میکنه هم تیره میشه
مشکل چیست ؟
سلام دوست عزیز
برای درمان جوش می توانید از ضد جوش استفاده کنید برای تشخیص لازمه حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
سلام 21 سالمه موهای زائد روی چونه و دور سینه ام دارم
پریود هامم منظم آیا حتما باید به متخصص مراجعه کنم برای هورمون مردانه؟
سلام کاربر گرامی
بله حتما باید به متخصص زنان مراجعه شود.
سپاس از همراهی شما
سلام خسته نباشید
من دخترم و19سالمه
موهای رو چونم یا به اصطلاح ریشم اینا نزدیک دوسه ساله ک در اومد و موهای قفسه‌ی سینه با دور سینمم خیلی زیاده
پریودمم تقریبا مرتبه
احتمال داره تنبلی تخمدان داشته باشم!؟
تنبلی تخمدان ارثه چون ک یکی دو نفر تو از خانواده دارن
اگ بخوام بریم سونو مشخص میشه یا باید کاری دیگ بکنم
سلام دوست عزیز
بله، احتمال اینکه شما تنبلی تخمدان داشته باشید وجود دارد. تنبلی تخمدان یک اختلال هورمونی است که می تواند منجر به عدم تعادل هورمون های زنانه، از جمله استروژن و پروژسترون شود. این اختلال می تواند باعث علائم مختلفی شود، از جمله:
پریود نامنظم یا طولانی
ریزش مو
افزایش وزن
آکنه
تغییرات خلق و خو
خستگی
افزایش موهای زائد در صورت، سینه، شکم و پشت
اگر یکی از اعضای خانواده شما تنبلی تخمدان دارد، احتمال ابتلای شما به این اختلال نیز بیشتر است.
سونوگرافی می تواند به تشخیص تنبلی تخمدان کمک کند. در سونوگرافی، پزشک می تواند اندازه و شکل تخمدان ها را بررسی کند. اگر تخمدان ها کوچک و بدون فولیکول باشند، این می تواند نشانه ای از تنبلی تخمدان باشد.
با این حال، سونوگرافی تنها آزمایشی نیست که می تواند برای تشخیص تنبلی تخمدان انجام شود. آزمایش خون نیز می تواند به تشخیص این اختلال کمک کند. آزمایش خون می تواند سطح هورمون های زنانه، از جمله استروژن و پروژسترون را اندازه گیری کند. اگر سطح این هورمون ها نامتعادل باشد، این می تواند نشانه ای از تنبلی تخمدان باشد.
اگر نگران هستید که ممکن است تنبلی تخمدان داشته باشید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می تواند علائم شما را بررسی کرده و آزمایش های لازم را برای تشخیص تنبلی تخمدان انجام دهد.
در اینجا چند نکته وجود دارد که می تواند به کاهش خطر ابتلا به تنبلی تخمدان کمک کند:
از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید.
به اندازه کافی ورزش کنید.
از استرس خودداری کنید.
امیدوارم این اطلاعات مفید باشد.
سلام من مشکل پلی کیستیک دارم و دکتر برام سیپروترون کمپاند تجویز کرد اما بهم نساخت و هر سریع که میخوردم سبب استفراغ می‌شد و نتیجه نداد الان موهای صورتم ی شبه زیاد شد چیکار کنم من!؟
سلام کاربر گرامی
باید دوباره به پزشکتان مراجعه نمایید تا توع دارو را تغییر دهند.
سپاس از همراهی شما
سلام وقتتون بخیر ۲۱ سالمه هورمون های مردانه ام زیاده برا همین دکتر متفورمین و روزی یکی فلوتامید ۲۵۰ نوشتن
میخواستم ببینم فلوتامید ضرری نداره چون سرچ کردم نوشته بود خوب نیست ؟؟؟
سلام کاربر گرامی
هر دارویی متعاقب اثرات درمانی دارای عوارض جانبی نیز می باشد که پزشک با بررسی بیماری شما مصرف این دارو را برای شما صلاح دانسته اند.
ضمنا قرار نیست همه ی عوارض جانبی در یک فرد تظاهر کند.
سپاس از همراهی شما
سلام خسته نباشید دختری هستم ۱۸ ساله
موهای زاید روی بدنم خیلی دارم ب طوری امروز شیو میکنم فردا در میاد
اگ تو آزمایش هورمونی مشخص بشه ک هورمون مردانم بالاس بنظر شما با خوردن دارو رفع میشه ؟؟
ممنون میشم پاسخ بدید
سلام کاربر گرامی
بله تا حدودی قابل درمان است باید به پزشک مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام وقت بخیر،
من پریودام منظم هستش و صدامم کلفت نشده
ولی مو های اضافی روی شکم، قفسه سینه و دور سینه هام دیده میشه و از همه مهم تر ریزش مو و عدم رشد مجدد دارم که الگوی ریزشش مدل هورمونیه که از فرق سر شروع به باز شدن میکنه و جلوی موهام بشدت کم شده
حالا مشکل من به علت زیاد بودن هورمون های مردانست ؟ و بهتره است برای درمان پیش چه دکتری مراجعه کنم ؟
ممنونم
سلام کاربر گرامی
سطح هورمون ها از طریق آزمایش خون مشخص می شود.
می توانید به متخصص زنان یا متخصص غدد مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام خسته نباشید
من ۲۷ سالمه و علاعم و نشانه های تستسترون بالارو تو خودم میبینم و صورتم جوش میزنه میخواستم ببینم دارویی قرصی چیزی هست که بخورم سطحشو بیارم رو نرمال که جوش های صورتم بره ؟
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام کاربر گرامی
لطفا به متخصص غدد مراجعه نمایید و با آزمایش خون سطح تستوسترون خود را بسنجید.
سپاس از همراهی شما
سلام‌من ازمایش هورمونی دادم تستوسترنم 0/63بوده رفتم دکتر بهم اسپیداکتون ۱۰۰دادن
مصرف کنم تاثیر داره؟و اینکه این قوص عوارضشو خوندم خیلی بود
سلام کاربر گرامی
هر دارویی در کنار فوایدی که دارد یک سری عارضه هم دارد که قرار نیست همه ی عوارض در همه ی افراد دیده شود.قطعا فواید دارو به نسبت عوارض آن برای شما خیلی بیشتر بوده که پزشک با توجه به شرایط شما آن را تجویز نمدند.
سپاس از همراهی شما
سلام. من ترنس ام تو اف هستم (جسم پسر روح دختر) و خب همونطور که میدونین خانواده ها در برابرش گارد دارن و حاضر نیستن هزینه پزشک و… برای جلوگیری هورمون های مردانه پرداخت کن و یا حتی اگه رایگان باشه اجازش رو بدن. میخواستم از شما بپرسم چه نوع دارو هایی میتونم برای کاهش یا توقف هورمون های مردانه استفاده کنم که در داروخانه ها هم موجود باشه و ممنوع نباشه بدون نسخه؟
سلام کاربر گرامی
پروسه ی تغییر جنسیت یک روند درمانی دارد که شامل مراحل مختلف می باشد که هر مرحله بسته به تصمیم گیری پزشک داروهای مربوط به خود را دارد.
تهیه ی دارو بدون مشورت با پزشک صلاح نیست.
سپاس از همراهی شما
سلام خسته نباشید من برای ریزش مو ب دکتر مراجعه کردم اسپیرونولاکتون و سیپروترون کامپاند تجویز کرد ولی موقع پریودی خونریزیم به شدت زیاده دلیلش چیه و چکاری باید انجام بدم؟
سلام دوست عزیز
احتمالاً خونریزی شدیدی که شما در حین پریود دارید، ناشی از مصرف داروهایی است که به شما تجویز شده اند. اسپیرونولاکتون و سیپروترون کامپاند داروهایی هستند که برای کاهش ریزش مو در برخی از زنان تجویز می شوند. اما این داروها ممکن است باعث اختلال در گردش خون و خونریزی شدید در موارد نادری شود.
به همین دلیل، بهتر است به طور فوری با پزشک خود تماس بگیرید و از وضعیت خود خبر دهید. پزشک شما ممکن است بخشی از داروهایی که شما مصرف می کنید را تغییر دهد یا به شما داروهای دیگری تجویز کند. همچنین، بهتر است در صورت خونریزی شدید و نگران کننده، به مرکز پزشکی نزدیکتر مراجعه کنید تا سریعاً بررسی و درمان شوید.
سلام من ازمایش دادم dhea so4 بالاس ۲۷ سالمه ، تخمدان پلی کیستیک دارم ، پر مویی ( ک ویتامین و قرص سیبل استفاده کردم و لیزر مقدارش کم شده ولی از بین نرفته ) هیکل ریز نه چاق میشم نه رشد میکنم ، سینه های کوچیک ،،.
الان برای درمان پیش چ دکتری باید برم ؟
احتمال داره بعد از مصرف دارو بتونم هیکل دخترانه یا زنانه پیدا کنم ؟
سلام کاربر گرامی
باید متخصص زنان مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
من تمام این علائم رو دارم ولی آزمایش که دادم ۱.۹ بود مقدار این هورمون بازم جای نگرانی و شک هست؟ ویا کلا مشکل دیگه از چی می‌تونه باشه؟ دختر ۱۷ ساله هستم تنبلی تخمدان هم دارم
سلام دوست عزیز
برای نتیجه گیری پیشنهاد می کنم حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید .
سلام وقت بخیرمن2ماه پیش2تاامپول تستسترون تزریق کردم سینه هام وباسن هام یه مدت بعدش میل جنسیم زیادشدکلیتوریسم بزرگ وپریودیم نامنظم موهای زائدم روچونه وسینه زدم الان بعد2ماه جوشهای بدی روی بدنم میزنم چیکارکنم ازبین بره توبدنم؟خودش خوب میشه یانه؟؟؟
سلام من ۲۲سالمه رفتم پیش دکتر غدد،یه آزمایش خون نوشت که مشخص شد که تنهادی هیدروتستسترون زیاده توش ودکتر برام قرص یاسمین وزینک پلاس ویتامین دی و فیناستراید1تجویز کرد،من روی صورتم اصلا جوش نمیزنه فقط کمی روی شونه هام میزنه،وروی شونه هام و کمرم وروی شکمم وسینه هام کمی موی زائد دراومده موهای دست و پامم ضخیم ترشده وپریودمم نامزتبه کلاولی اصلا ریزش موغیرطبیعی ندارم،چون عوارض فیناسترایدو خوندم نگران شدم اشکال نداره که تا یه مدتی مصرف کنمو روی بارداری دراینده مشکل به وجود نمیاره؟ و ایا تاثیر داره توی پایین اوردن دی هیدروتستسترون؟مرسی
سلام کاربر گرامی
مصرف فیناستراید برای خانم باردار ممنوع میباشد. اما قبل از بارداری ایرادی ندارد.