درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال

سرماخوردگی نوعی عفونت دستگاه تنفسی فوقانی بوده و شایع‌ترین بیماری در کودکان به شمار می‌آید. بیشترین مراجعه به پزشکان عمومی یا متخصصان اطفال مربوط به سرماخوردگی‌های کودکان است. اکثر کودکان حداقل 6 تا 8 بار در سال دچار سرماخوردگی می‌شوند و این کاملا طبیعی محسوب می‌شود. معمولا پس از سن 6 سالگی کودکان دیگر کمتر از گذشته به سرماخوردگی مبتلا خواهند شد. در این مقاله درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال را مورد بررسی قرار خواهیم داد. از چه سنی می‌توان انواع شربت سرماخوردگی کودکان را مورد استفاده قرار داد؟

علت سرماخوردگی در کودکان چیست؟

بیش از 200 ویروس مختلف می‌توانند عامل بروز سرماخوردگی در اطفال باشد. سرماخوردگی زمانی اتفاق می‌افتد که یک ویروس پوشش بینی و گلو را تحریک کرده و ایجاد التهاب کند. بیشتر سرماخوردگی‌ها توسط راینوویروس‌ها ایجاد می‌شوند. ویروس سرماخوردگی به طریق زیر می‌تواند منتشر شده و کودک را مبتلا کند:

از طریق هوا: اگر فرد مبتلا به سرماخوردگی عطسه یا سرفه کند، مقداری از ویروس سرماخوردگی در محیط پخش می‌شود و اگر کودک در آن هوا تنفس کند، ویروس وارد بینی کودک شده و به غشای بینی می‌چسبد.

با تماس مستقیم: چنانچه کودک با فرد مبتلا به سرماخوردگی در تماس مستقیم باشد، احتمال ابتلای وی به این بیماری بسیار زیاد می‌شود. زیرا کودکان اغلب چشم، دهان و بینی خود را لمس می‌کنند و همین مسئله سبب انتشار بیماری خواهد شد. به زبان ساده‌تر اگر فرد مبتلا به سرماخوردگی مثلا به یک اسباب بازی دست بزند و بعد کودک آن را لمس کند، به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی می‌شود.

درمان سرماخوردگی در کودکان بالای 2 سال

سرماخوردگی کودکان زیر 2 سال اغلب برای والدین نگران‌کننده‌تر است. در واقع هرچه سن کودک کمتر باشد، محدودیت بیشتری از نظر مصرف دارو وجود داشته و به همین جهت شاید مراحل درمان کمی سخت‌تر به نظر برسد. به عنوان مثال اطفال زیر دو سال مجاز به مصرف بعضی از شربت‌های سرماخوردگی یا ضد سرفه نیستند و داروهای مناسب برای آنها حتما و حتما تحت نظارت پزشک باید مصرف شود. اما وقتی کودک بزرگ‌تر شده و به سن بالای 2 سال می‌رسد، برخی از محدودیت‌‎ها برداشته شده و داروهای بیشتری قابل استفاده می‌شوند. از طرف دیگر در این سن کودک بهتر می‌تواند علائم خود را توضیح داده و همچنین همکاری بهتری برای مصرف داروها داشته باشد. بنابراین نگرانی کمتری برای درمان وی وجود خواهد داشت.

احتمال بروز تشنج ناشی از تب در کودکان زیر 5 سال بیش از سایرین است. بنابراین در این سنین حتما باید تب کودکان به هنگام سرماخوردگی مرتب کنترل شده و از راهکارهایی مثل پاشویه یا مصرف داروهای تب‌بر استفاده شود.

چه کودکانی بیش از بقیه در معرض ابتلا به سرماخوردگی هستند؟

احتمال بروز سرماخوردگی در کودکان بیش از بزرگسالان است. چرا؟ زیرا سیستم ایمنی کودکان به اندازه بزرگسالان قوی نیست و در واقع تکامل نیافته است. بنابراین در مقابل عوامل بیماری‌زا مثل ویروس‌ها مقاومت کمتری از خود نشان می‌دهد. درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال قطعا از یک نوزاد ساده‌تر است. البته شدت بیماری نیز در مدت زمان بهبود نقش تعیین‌کننده دارد. در موارد زیر احتمال سرماخوردگی کودکان بیشتر است:

• فصول سرد سال: بیشتر بیماری‌های تنفسی در پاییز و زمستان اتفاق می‌افتند. رطوبت هوا در این فصول کاهش یافته و این امر موجب می‌شود تا مجاری بینی خشک‌تر از قبل شده و در معرض خطر عفونت قرار گیرد. به همین دلیل است که اغلب توصیه می‌کنند در پاییز و زمستان از دستگاه بخور استفاده کنید.
• رفتن به مهد کودک یا مدرسه: در این مکان‌ها کودکان در تماس نزدیک با یکدیگر قرار گرفته و از طریق عطسه و سرفه یا لمس وسایلی که کودکان با آنها سر و کار دارند، سرماخوردگی به راحتی انتقال می‌یابد.
• تماس مرتب دست با دهان: اکثر کودکان احتمالا بدون شستن دست‌های خود، چشم، بینی یا دهان خود را لمس می‌کنند و این کار رایج‌ترین نوع انتشار میکروب‌ها است.

سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال با چه داروهایی درمان می شود؟

به منظور درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال از راهکارها و داروهای زیر اغلب استفاده می‌شود:

درمان خانگی سرماخوردگی در کودکان

استفاده از برخی راهکارها موجب می‌شود تا به بهبود سرماخوردگی بیشتر کمک شده و کودک در مدت زمان کمتری مداوا شود:

• مصرف عسل: مطالعات نشان داده است که مصرف 1 قاشق چای‌خوری عسل حدود نیم ساعت قبل از خواب به بهبود خواب شبانه کمک کرده و در تسکین سرفه نیز موثر است. دقت کنید کودکان زیر 1 سال مجاز به مصرف عسل نیستند.
• افزایش مصرف مایعات: سعی کنید در طول روز مایعات بیشتری به کودک بدهید. به این منظور از انواع آب میوه یا غذاهای آبکی مثل سوپ استفاده کنید.
• دستگاه بخور: برای افزایش رطوبت دستگاه بخور را روشن کنید تا کودک کمتر سرفه کرده و راه‌های تنفسی وی باز شود.
• بالش اضافه: یک عدد بالش اضافه زیر سر کودک بگذارید تا به رفع گرفتگی بینی وی کمک شود.
• فین‌گیر: برای کودکانی که هنوز نمی‎‌توانند ترشحات بینی خود را با دستمال پاک کنند، از فین‌گیر استفاده کنید تا راه‌های تنفسی باز شوند.
• غرغره کردن آب نمک: کودکان بالای 4 سال را تشویق کنید تا آب نمک را در دهان و بینی خود غرغره کنند تا هم گلودردشان زودتر بهبود یابد و هم گرفتگی بینی.

شربت ضد سرفه برای کودکان

اطفال بالای 2 سال با مشورت پزشک می‌توانند از شربت ضد سرفه استفاده کنند اما پزشکان اکیدا توصیه می‌کنند که از مصرف این شربت‌ها برای کودکان زیر 2 سال پرهیز شود. این داروها ممکن است عوارضی همچون تپش قلب یا تشنج در پی داشته و حتی منجر به مرگ شوند. عوارضی از این قبیل بیشتر زمانی رخ می‌دهند که 2 داروی سرماخوردگی همزمان برای اطفال زیر 2 سال مورد استفاده قرار گیرند. برای درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال اگر قصد استفاده از شربت ضد سرفه را دارید، دقت کنید که مقدار مصرف حتما توسط پزشک باید تعیین شود.

درمان آبریزش بینی در کودکان

بهترین دارو برای باز کردن مجاری بینی کودکان استفاده از محلول کلرور سدیم است. در این محلول‌ها از آب نمک رقیق استفاده می‌شود. در کودکان زیر 1 سال از این محلول به صورت قطره و در کودکان بزرگ‌تر به صورت اسپری استفاده نمایید. پس از بکارگیری این محلول می‌توانید با استفاده از فین‌گیر مجرای بینی را بهتر باز کنید. دقت کنید که قطره فنیل افرین در کودکان زیر 6 سال تنها با مشورت پزشک باید مصرف شود.

کنترل تب در سرماخوردگی کودکان

معمولا بهترین دارویی که برای پایین آوردن تب در کودکان توصیه می‌شود، استامینوفن است. مقدار این دارو با توجه به وزن کودک توسط پزشک باید تعیین شود. برای درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال اگر تب بالا داشته باشند، در برخی موارد به جای شربت از شیاف استامینوفن نیز می‌توان استفاده نمود. دقت داشته باشید که ایبوپروفن برای کودکان زیر 6 ماه نباید مورد استفاده قرار گیرد.

تجویز آنتی بیوتیک برای سرماخوردگی کودکان

درمان سرماخوردگی اغلب به آنتی بیوتیک نیازی ندارد زیرا چرک خشک‌کن‌ها روی ویروس‌ها بی‌تاثیر هستند و سرماخوردگی نیز اغلب عامل ویروسی دارد. اگر فرد در دوران کودکی از آنتی بیوتیک زیاد استفاده کند، بدن وی نسبت به دارو مقاوم شده و در آینده کمتر از مصرف آنتی بیوتیک نتیجه مطلوب می‌گیرد. اما اگر کودک عفونت باکتریایی داشته باشد، باید جهت درمان با تجویز پزشک از آنتی بیوتیک‌ها کمک گرفت. پس خودسرانه به هنگام سرماخوردگی فرزند خود به وی آنتی بیوتیک ندهید.

عوارض احتمالی سرماخوردگی در کودکان چیست؟

در صورت ابتلا به سرماخوردگی برخی از عوارض نظیر موارد زیر ممکن است پیش آید:

• عفونت گوش
• سینه پهلو
• چرک کردن سینوس‌ها
• ابتلا به عفونت گلو

برای سرماخوردگی کودکان چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

در موارد زیر برای درمان سرماخوردگی کودکان بالای 2 سال حتما باید به پزشک مراجعه شود:

• تب 38 درجه یا بالاتر
• ادامه داشتن علائم سرماخوردگی بیش از 10 روز

همچنین در صورتی که پس از مصرف داروها باز هم سرماخوردگی بهبود نیابد، حتما باید به پزشک مراجعه نمود. شاید لازم باشد تا داروها را عوض کند.

در نهایت به این نکته توجه داشته باشید که هیچ راهکار یا داروی معجزه آسایی برای سرماخوردگی اطفال وجود ندارد و در هر صورت دوره سرماخوردگی باید طی شود. بنابراین اگر مثلا 3 روز است که فرزندتان سرماخورده و هنوز خوب نشده عجله نکنید، صبور باشید و همچنان به درمان ادامه دهید.