ادرار انسان به طور طبیعی دارای یک رنگدانه زرد است و برای همین است که رنگ آن همیشه متمایل به زرد مشاهده میشود. زمانی که بدن شما هیدراته باشد و به مقدار کافی آب مصرف کرده باشید، ادرار شما رنگ زرد روشن و شفاف دارد. اما در برخی موارد نیز ادرار به رنگهای دیگری درمیآید که گاه نگرانیهایی را در افراد ایجاد میکند. در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی علت ادرار نارنجی رنگ میپردازیم.
علت های تغییر رنگ ادرار
برخی از علل ایجاد تغییر در رنگ ادرار شامل موارد زیر هستند:
- کم آبی و کمبود مایعات در بدن
- مصرف برخی داروها و مکملهای غذایی
- اختلال در عملکرد کبد
- مصرف برخی از مواد غذایی
بسیاری از رنگهای ادرار در طیف طبیعی رنگ ادرار قرار میگیرند و اصلا نگران کننده نیستند اما با این حال در مورد هر نوع تغییر رنگ علی الخصوص رنگ نارنجی ادرار در ادامه به تفصیل توضیح خواهیم داد.
علت ادرار نارنجی رنگ
به عوامل زیر دقت کنید:
کم آبی بدن
یکی از شایعترین دلایل تغییر رنگ ادرار از زرد به نارنجی عدم نوشیدن آب به مقدار کافی و کم آب شدن بدن است. همانطور که احتمالا بارها و بارها شنیدهاید هر فرد باید روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشد. چنانچه بدن خود را هیدراته نگه دارید، عموما با رنگ نارنجی ادرار مواجه نخواهید شد.
مشکل در مجاری صفراوی یا کبد
در بعضی موارد علاوه بر اینکه ادرار نارنجی میشود، ممکن است مدفوع فرد نیز رنگ روشن داشته باشد. در این مورد احتمال دارد علت ادرار نارنجی به دلیل وجود برخی اختلالات در مجاری صفراوی یا کبد باشد که در این صورت صفرا به جریان خون وارد شده و تغییر رنگ ادرار حاصل میشود.
زردی در بزرگسالان
یرقان یا زردی فقط مختص کودکان نیست. گاهی بزرگسالان نیز به زردی مبتلا میشوند. بالا رفتن میزان بیلی روبین شیمیایی در خون علت بروز زردی است. در این حالت رنگ پوست زرد شده و سفیدی چشم نیز به رنگ زرد تمایل دارد. زردی ممکن است به سایر بافتهای بدن نیز انتشار یافته و موجب تغییر رنگ ادرار و نارنجی یا تیره کردن آن شود. درمان زردی با در نظر گرفتن علت بروز آن باید صورت گیرد.
بررسی دیگر تغییر رنگ های مربوط به ادرار
ادرار ممکن است به رنگهای مختلف دیگری نیز در بیاید:
رنگ بسیار روشن و شفاف
اگر شما بیش از حد آب بنوشید نیز در رنگ ادرار تغییراتی به وجود خواهد آمد. اینکه بدن شما همیشه هیدراته باشد، خیلی خوب است اما نوشیدن بیش از اندازه آب میتواند الکترولیتهای بدن را از بین ببرد. اگر فقط گاهی رنگ ادرار شما بسیار شفاف میشود، جایی برای نگرانی نیست اما اگر همیشه این مشکل را دارید، مصرف آب و دیگر مایعات را در بدن خود باید کاهش دهید تا این مسئله برطرف شود.
رنگ کهربایی
علت ادرار نارنجی را بررسی کردیم. گاهی نیز ادرار همچنان زرد است اما زردی که تمایل به کهربایی دارد. گفتیم که رنگ ادرار به دلیل رنگدانه موجود در آن است. این رنگدانه با تجزیه هموگلوبین یعنی پروتئینی که اکسیژن را به سلولهای قرمز خون میرساند، تولید میشود. در بیشتر موارد رنگ ادرار به غلظت این رنگدانهها بستگی دارد. وجود مقادیر بالای ویتامین B در ادرار میتواند رنگ آن را به زرد نئونی تغییر دهد. به همین دلیل است که با خوردن بسیاری از مکملهای غذایی که حاوی ویتامینهای گروه ب هستند، رنگ ادرار تغییر پیدا میکند که البته این مسئله اصلا نباید موجب ایجاد نگرانی شود.
ادرار قرمز یا صورتی
مصرف بعضی میوهها با رنگدانه صورتی یا سرخابی میتواند کاری کند که رنگ ادرار قرمز یا صورتی به نظر برسد. چغندر (لبو)، ریواس و بلوبری از جمله این میوهها هستند. گاهی نیز قرمز یا صورتی شدن ادرار ممکن است به میوه یا غذایی که مصرف کردهاید، مربوط نباشد و به اختلالاتی مثل سنگ کلیه، پروستات یا تومور در مثانه و کلیه مرتبط شود.
تغییر رنگ ادرار به آبی یا سبز
رنگهای موجود در برخی غذاها گاه میتواند رنگ ادرار را حتی متمایل به آبی یا سبز کند. گاهی نیز در آزمایشگاهها برای انجام آزمایش روی کلیه یا مثانه از موادی استفاده میشود که رنگ ادرار را ممکن است به آبی یا سبز تغییر دهد. ابتلا به عفونت باکتریایی نیز میتواند این مشکل را در رنگ ادرار ایجاد نماید. البته باید بدانید که رنگ آبی ادرار بسیار نادر است.
قهوه ای تیره
همانطور که کم آبی میتواند علت ادرار نارنجی رنگ باشد، گاهی نیز میتواند موجب شود تا ادرار قهوهای تیره به نظر برسد. همچنین برخی داروها مثل قرص مترونیدازول و کلروکین نیز میتوانند این رنگ را در ادرار به وجود آورند. از دیگر عوامل رنگ قهوهای تیره ادرار میتوان به خوردن مقادیر زیادی ریواس یا حبوبات، ابتلا به بیماری پورفیریا و ورود صفرا به ادرار نیز اشاره کرد.
ادرار ابری یا کدر
این نوع رنگ ادرار میتواند نشانه وجود عفونت در ادرار باشد. همچنین برخی بیماریهای مزمن و کلیوی نیز میتوانند ادرار را به حالت کدر درآورند. اگر ادرار ابری همراه با کف یا حباب باشد، به آن پنوماتوری گفته میشود. بیماریهایی مثل کرون میتوانند زمینه ساز بروز این مشکل شوند. در برخی موارد نیز ادرار دارای حباب است اما پزشکان نمیتوانند علت مشخصی برای آن عنوان نمایند.
سخن پایانی
در این مطلب علت ادرار نارنجی را مورد بررسی قرار دادیم. در اکثر موارد این اتفاق علتی به جز کم آبی در بدن ندارد. اما در برخی موارد نیز اختلال در عملکرد کبد و صفرا یا ابتلا به بیماریهایی همچون یرقان نیز میتواند رنگ ادرار را به نارنجی تغییر دهد. اگر بدن شما کم آب نیست و همچنان رنگ ادرارتان نارنجی است، حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت را مورد بررسی قرار دهد.