حساسیت پوستی چیست؟ بررسی انواع حساسیت‌های پوستی

حساسیت در پوست که باعث تشدید آسم، خشک شدن پوست، خارش، قرمزی پوست، تورم و عوارض دیگر می‌شود، برای بسیاری از افراد ناراحت‌کننده و غیر قابل تحمل است. این عارضه فقط شامل یک مدل نیست و در انواع مختلفی ایجاد می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید که حساسیت پوستی چیست و با انواع مختلف آن آشنا شوید، همراه مثبت سبز باشید.

حساسیت پوستی چیست؟

این تصور که هر چیزی که برای خیلی‌ از افراد مفید است برای شما هم خطری ندارد، اشتباه به نظر می‌رسد؛ زیرا حساسیت در پوست، یک واکنش آلرژیک به یک ماده معمولی بی‌ضرر است. گاهی ممکن است با مصرف یک خوراکی ساده هم یک حساسیت پوستی شدید در شما ایجاد شود. اکنون فهمیدید که حساسیت پوستی چیست؟ به زبان ساده وقتی که بدن شما یک واکنش شدید به یک ماده خیلی معمولی نشان دهد، سیستم ایمنی شما به محرک حمله کرده و به‌صورت قرمزی، تورم، خارش شدید، جوش زدن و… بروز پیدا می‌کند. هر ناحیه از پوست بدن که تحریک شده و متورم باشد، دچار حساسیت شده است. بثورات پوستی که معمولا دردناک بوده و با خارش‌های زیادی همراه هستند، به رنگ‌های مختلف روی پوست ظاهر می‌شوند. در اصطلاح پزشکی ازدیاد حساسیت گسترده در ضایعات پوستی، در نتیجه واکنش پوست به مواد محرک و حساسیت‌زا است.

بیشتر بخوانید: کمبود این ویتامین باعث خارش بدن میشه

شایع ترین علائم حساسیت پوستی

پس از تماس با آلرژن‌ها؛ یعنی چیز‌هایی که باعث ایجاد آلرژی می‌شوند، اولین و اصلی‌ترین واکنش سیستم ایمنی بدن، ایجاد بثورات پوستی است. به طور کلی شایع‌ترین علائم حساسیت‌های پوستی عبارتند از:

• ایجاد راش
• خارش زیاد
• قرمزی و تورم
• ایجاد برآمدگی‌های برجسته
• ترک خوردگی پوست و پوسته پوسته شدن آن

انواع حساسیت‌های پوستی

انواع حساسیت‌های پوستی می‌توانند برای کودکان و بزرگسالان ایجاد شوند. آیا می‌دانید مهمترین دلیل ایجاد حساسیت پوستی چیست؟ بدون شک آلرژی! معمولا جوش‌ها و دانه‌های ریز روی پوست به رنگ قرمز دیده می‌شوند. هرچند می‌توانند با توجه به نوع پوست شما، رنگ‌های دیگری هم داشته باشند. حساسیت‌های پوستی با توجه به علت ایجاد آلرژی، محل ظاهر شدن راش‌ها، شکل، شدت و نوع آن‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. با توجه به متفاوت بودن انواع بیماری‌های پوستی آلرژیک، الگو‌های رفتاری سیستم ایمنی بدن نسبت به هر کدام متفاوت هستند. واکنش‌های بدن هم در طول زمان تغییر می‌کنند. بنابراین ممکن است در یک بازه زمانی، بدن شما نسبت به محرک‌های خاصی واکنش نشان دهد. اما بعد از یک مدت دیگر هیچ واکنشی به آن محرک نداشته باشد. به طور کلی رایج‌ترین انواع حساسیت‌های پوستی عبارتند از:

اگزما (درماتیت آتوپیک)

اگزما یا درماتیت آتوپیک اغلب در کودکی شروع می‌شود. اما می‌تواند برای اولین بار در نوجوانی یا بزرگسالی هم قابل مشاهده باشد. پشت زانو و چین‌های آرنج، محل ایجاد بثورات هستند. اگر چه این بثورات در گردن، ابرو‌ها، دست‌ها و صورت هم دیده می‌شوند. با مالش پوست و خاراندن بثورات، ظاهر طبیعی پوست تغییر کرده و رنگدانه‌های غیر طبیعی (لیکنیفیکاسیون) در پوست ایجاد می‌شوند.

درماتیت تماسی

معمولا یک عامل تحریک‌کننده باعث ایجاد درماتیت تماسی شده و التهاب ایجاد می‌کند. بثورات پوستی در این نوع آلرژی بیشتر در پلک‌ها، دست‌ها، پا‌ها، صورت و گردن دیده می‌شوند و ممکن است خیلی شبیه به اگزما باشند. شایع‌ترین دلایل ایجاد درماتیت پوستی عبارتند از:

• بلوط، سماق و پیچک سمی
• مواد شیمیایی روی کفش و لاستیک‌ها
• نیکل موجود در لوازم آرایشی، جواهرات و…

کهیر

اصطلاح کهیر به بثورات پوستی که به رنگ صورتی یا قرمز هستند، نسبت داده می‌شود. معمولا کهیر در اندازه‌ها و اشکال مختلف روی پوست ظاهر شده و ممکن است خارش زیادی داشته باشد. برخی از رایج‌ترین دلایل ایجاد کهیر عبارتند از:

• نیش حشرات
• تماس با نور آفتاب
• تماس با محصول لاتکسی
• محرک‌های فیزیکی مثل گرما، سرما، فشار و ورزش
• مواد غذایی مثل آجیل، بادام زمینی، تخم مرغ و صدف
• مصرف دارو‌های آنتی بیوتیک مثل پنی سیلین، ایبوپروفن، آسپرین و…

آنژیوادم

معمولا آنژیوادم با کهیر ایجاد شده و به‌صورت تورم، خود را روی لب، چشم‌ها، دست‌ها و پا‌ها نشان می‌دهد. این واکنش در جلوگیری از ایجاد آنافیلاکسی موثر است و اغلب بیمار با علائم سوزش و گزگز پوست به دکتر مراجعه می‌کند.

آنژیوادم از نوع ارثی (HAE)

در صورت به ارث بردن کمبود یا نقص یک آنزیم در مسیر کمپلمان که بخشی از سیستم ایمنی شما را تشکیل داده، ممکن است به بیماری آنژیوادم ارثی مبتلا شوید. آنژیوادم در ابتدا خفیف بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما به مرور زمان باعث تورم گلو و انسداد مجاری تنفسی می‌شود.

بیشتر بخوانید: شایع ترین بیماری های پوستی کدامند؟

انواع حساسیت‌های پوستی بر اساس علت

اکنون که می‌دانید حساسیت پوستی چیست و چند مدل دارد، انواع حساسیت‌های پوستی بر اساس علت ایجاد هر کدام را بررسی می‌کنیم. به طور کلی حساسیت در پوست به دلایل مختلفی به وجود می‌آید و ممکن است دلیل آن، مواردی مانند تغذیه، ژنتیک، استفاده از محصولات شیمیایی نامناسب، مواد آلرژی‌زا و… باشد.

حساسیت در ناحیه تناسلی و واژن

با ایجاد حساسیت در ناحیه تناسلی و واژن، در اطراف این نواحی راش‌های قرمز رنگی ایجاد می‌شوند که خارش و سوزش زیادی دارند. علت ایجاد حساسیت پوستی در ناحیه تناسلی ممکن است به یکی از موارد زیر مربوط باشد:

• قارچ‌ها
• عفونت‌های باکتریایی
• انواع بیماری‌های پوستی
• تحریک ناشی از محصولات بهداشتی

علت ایجاد حساسیت پوستی در ناحیه واژن هم به این موارد مربوط است:

• تعریق
• اگزما یا درماتیت
• پوشیدن لباس‌های تنگ
• رعایت نکردن مسائل بهداشتی
• حساسیت به محصولات بهداشت جنسی بیماری‌های پوستی مثل لیکن اسکلروزوس
• حساسیت به گل و گیاه

بعضی افراد به دلیل تماس داشتن با گرده گل و گیاهان دچار کهیر و حساسیت‌های پوستی می‌شوند. حتی خاک یک سری گیاهان خاص هم می‌تواند باعث کهیر زدن پوست یا اگزما شود.

حساسیت فصلی

یکی دیگر از انواع حساسیت‌های پوستی به دلیل تغییر فصل ایجاد می‌شود. برای مثال گرما یا سرمای شدید هوا می‌تواند روی پوست شما، بثورات ایجاد کند. در فصل‌های پاییز و زمستان نیز به دلیل سرد شدن هوا ممکن است پوست شما خشک، ترک خورده و قرمز رنگ شود. حساسیت فصلی در پاییز بیشتر خود را نشان می دهد.

حساسیت و آلرژی

اگزما و حساسیت پوستی به مواد آلرژن می‌تواند در نتیجه واکنش بدن به لاتکس، مواد غذایی، دارو‌ها و… رخ دهد. یادتان باشد که علائم آلرژی شدید بسیار خطرناک هستند. پس در صورت مواجهه با آن‌ها حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

حساسیت به نوار بهداشتی

یکی از رایج‌ترین انواع حساسیت‌های پوستی در بانوان، حساسیت به نوار بهداشتی است که باعث ایجاد خارش و قرمزی پوست اطراف بیکینی می‌شود.

حساسیت بعد از عمل بینی

بعد از جراحی بینی، پوست اطراف این ناحیه حساس بوده و ممکن است دچار خارش‌های شدید شود.

حساسیت به الکل

در این حالت وقتی پوست شما در تماس با الکل قرار بگیرد، دچار حساسیت می‌شود. این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که بدن شما با احساس خطر کردن، به الکل واکنش نشان می‌دهد. حساسیت پوستی به الکل با علائم زیر همراه است:

• کهیر
• اسهال
• سرگیجه
• خارش داخل دهان
• خارش چشم‌ها و بینی
• تورم پوست صورت و اطراف دهان
• بثورات پوستی قرمز به همراه خارش
• حساسیت پوستی در افراد شاغل و خانه دار

کسانی که شغل آن‌ها مربوط به سیمان، مواد ساختمانی و… است، احتمالا تا حد زیادی دچار حساسیت‌های پوستی می‌شوند‌‌. خانم‌های خانه‌دار هم ممکن است در اثر کارهای خانه، شستشو و استفاده از مواد شیمیایی علامت‌هایی از انواع حساسیت‌های پوستی را مشاهده کنند.

حساسیت پوستی در کودکان؛ نوعی حساسیت بدون علت خاص

یکی از رایج‌ترین انواع حساسیت‌های پوستی در کودکان، اگزما است که حداقل ۱۰ درصد کودکان جهان را درگیر کرده و علت خاصی هم ندارد. این حساسیت که با ایجاد راش‌های قرمز، خشک شدن پوست، خارش شدید و لکه‌های پوستی همراه است، در نتیجه عوامل زیر ایجاد می‌شود:

• هوای خشک
• حساسیت به لباس
• عرق کردن بیش از حد
• برخی مواد شوینده مثل صابون‌ها
• تماس با مواد آلرژن مثل گیاهان، فلزات، دارو‌ها و مواد شیمیایی
• مواد غذایی مثل آجیل، تخم مرغ، سویا، گندم، شیر گاو و غذا‌های دریایی

چرا حساسیت پوستی به وجود می‌آید؟

اکنون که می‌دانید حساسیت پوستی چیست و چه انواعی دارد، بهتر است با دلایل بروز آن هم آشنا شوید. واکنش‌های آلرژیک پوست بیشتر به دلیل موارد زیر رخ می‌دهند:

مواد شیمیایی: مواد شیمیایی موجود در شوینده‌ها، محصولات آرایشی بهداشتی، دارو‌ها و…

آلرژن‌ها: گرده گیاهان و بعضی مواد غذایی با قابلیت ایجاد واکنش‌های آلرژیک

تماس با پوست: تماس پوست با مواد افزودنی عطر، پوشاک، فرآورده‌های نفتی و…

تشدید‌کننده‌ها: دود سیگار، نور خورشید، آلودگی هوا، آفت‌کش‌ها و… به عنوان تشدید‌کننده‌های آلرژی

سابقه خانوادگی: احتمال افزایش خطر ابتلا به انواع حساسیت‌های پوستی به دلیل وجود سابقه خانوادگی

سخن پایانی

یکی از مشکلات شایع این روز‌ها، بروز حساسیت‌های پوستی مختلف است که از خفیف تا شدید ایجاد و پوست صورت و بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درماتیت، اگزما، کهیر و… تنها بخشی از واکنش‌های آلرژیک پوست هستند که هر کدام به مراقبت‌ها و درمان‌های خاصی احتیاج دارند‌. پیشنهاد کارشناسان ما در داروخانه آنلاین مثبت سبز این است که قبل از هر درمان خانگی، راجع به استفاده از ترکیبات مختلف از پزشک مشورت بگیرید.

برای پیشگیری از بروز حساسیت‌های پوستی نیز مراقبت از پوست در برابر نور خورشید، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی با کیفیت را فراموش نکنید. یادتان باشد که بهترین راه حفظ سلامت و زیبایی پوست، پیگیری روزانه و مراقبت مستمر از آن است.