پای پرانتزی چیست؟
پای پرانتزی (Genu Varum) وضعیتی است که در آن زانو یک یا هر دو پای شما به سمت بیرون خم میشود. این باعث ایجاد فضای بازتر از حد معمول بین زانوها و ساق پا میشود. هنگامی که کودک شما پاهای خود را دقیقا کنار هم می‌گذارد و می‌ایستد، زانوها کاملا از هم باز می‌مانند. در این حالت پاهای کودک شما ممکن است مانند یک کمان و پرانتز به نظر برسد، به خصوص زمانی که راه می‌رود.
پای پرانتزی در چه افرادی رخ می‌دهد؟
پاهای پرانتزی در نوزادان و کودکان که نو پا هستند و به تازگی به راه رفتن افتادن رخ می‌دهد. نوزادانی که حین تولد پاهای پرانتزی دارند و با این وضعیت به دنیا می‌آیند معمولا تا ۱۸ ماهگی به وضعیت عادی خود باز می‌گردند و پاهای آن‌ها به حالت عادی باز می‌گردد. پرانتزی شدن پاها فقط مختص به نوزادان نیست و کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز ممکن است با این عارضه مواجه شوند. در این شرایط بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
علل پرانتزی شدن پاها
پرانتزی شدن پاها در کودکان و بزرگسالان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. با اطلاع از علت بروز این مشکل راحت‌تر می‌توان نسبت به درمان آن اقدام کرد. برخی از دلایل پای پرانتزی عبارت است از:
- ژنوواروم فیزیولوژیک
- بیماری بلانت
- راشیتیسم
- کوتولگی
- سایر مشکلات استخوانی
ژنوواروم فیزیولوژیک
شایع‌ترین علت پرانتزی شدن پاها، وضعیتی به نام ژنوواروم فیزیولوژیک است. در این وضعیت زمانی که جنین در رحم مادر در حال رشد است، در وضعیتی تنگ قرار دارد. در این شرایط برخی از استخوان‌های جنین باید در حالی که در رحم مادر هستند بچرخند تا بتوانند در فضای کوچک جای بگیرند. اگر پرانتزی شدن پاها به خاطر وضعیت ژنوواروم فیزیولوژیک باشد، به دلیل آن که کودک در حال طی کردن رشد طبیعی خود است پای پرانتزی بعد از مدتی به خودی خود درمان میشود.
بیماری بلانت
در صورتی که پای پرانتزی کودک شما تا ۲ سالگی خوب نشود این احتمال وجود دارد که بیماری بلانت موجب آن شده است. بیماری بلانت مشکلی در کودکان است که صفحات رشد اطراف زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیماری بلونت در کودکان آفریقایی آمریکایی، کودکانی که اضافه وزن دارند و کودکانی که زود به راه رفتن می‌افتند شایع‌تر است.
راشیتیسم
راشیتیسم یا نرمی استخوان ناشی از کمبود کلسیم یا ویتامین D است. کلسیم یکی از مواد مغذی مهم برای سلامت استخوان‌ها است. کمبود این مواد مغذی مهم، استخوان‌های کودک شما را نرم‌تر و ضعیف‌تر می‌کند و باعث خم شدن پاهای او میشود.
کوتولگی
شایع‌ترین نوع کوتولگی ناشی از اختلال رشد استخوان به نام بیماری آکندروپلازی است. این اختلال می‌تواند باعث ایجاد پای پرانتزی شود.
سایر مشکلات استخوانی
به غیر از وضعیت و بیماری‌های گفته شده مشکلات استخوانی دیگری نیز وجود دارد که می‌توانند موجب پرانتزی شدن پاها شود. به عنوان مثال شکستگی‌هایی که به صورت کامل بهبود نیافتند می‌توانند پاها را پرانتزی کنند.
علائم پای پرانتزی
یکی از اصلی‌ترین علائمی که برای تشخیص پا پرانتزی وجود دارد، ظاهر پاهای شما است. برای تشخیص این مشکل از ظاهر پاها، ابتدا شخص باید به صورتی بایستد که مچ پای او دقیقا کنار هم و به هم چسبیده باشد. در این حالت در صورتی که زانو‌های شخص با یکدیگر برخورد نکند و با یکدیگر فاصله داشته باشد نشان دهنده پرانتزی بودن پاها است. این مشکل حین راه رفتن بیشتر نمایان میشود. گاهی اوقات ممکن است انگشتان پای کودکانی که پای پرانتزی دارند به سمت داخل باشد. به این نوع پاها به اصطلاح پنجه کبوتری می‌گویند.
بر خلاف تصور بسیاری از افراد پای پرانتزی دردی ایجاد نمی‌کند؛ همچنین این مشکل بر توانایی راه رفتن و یا دویدن شخص نیز تاثیر نمی‌گذارد. در کودکان در صورتی که پرانتزی بودن پا تا ۲ سالگی اصلاح نشود باید با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا نسبت به درمان آن اقدام کنید.
تشخیص پای پرانتزی
در صورتی که با علائم ظاهری گفته شده نتوانستید پرانتزی بودن پاهای خود را تشخیص دهید می‌توانید برای تشخیص دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص با معاینه فیزیکی شخص و سوال در رابطه با سابقه پزشکی می‌تواند متوجه پرانتزی بودن پاها شود. در برخی موارد ممکن است پزشک از آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس استفاده کند. این روش تصویربرداری به پزشک اجازه می‌دهد تا ساختار استخوان‌ها و مفاصل را به دقت بررسی کند و شدت انحراف زانوها را تعیین کند. در صورتی که پزشک مشکوک به وجود اختلالات متابولیک مانند نرمی استخوان باشد، آزمایش‌های خون برای بررسی سطح ویتامین D و دیگر مواد معدنی انجام میشود.
درمان پای پرانتزی
پای پرانتزی با توجه به علت خود درمان‌هایی دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها شکل ساختاری پاهای خود را اصلاح کنید. روش‌های درمان با توجه به سن شخص و علت آن می‌تواند متفاوت باشد که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
درمان پای پرانتزی در کودکان زیر دو سال
همانطور که قبل‌تر گفته شده است در بیشتر موارد پای پرانتزی در کودکان زیر دو سال به خودی خود درمان میشود و شما نیازی ندارید که کار خاصی انجام دهید مگر اینکه شرایط شدید باشد. اگر پاهای پرانتزی بعد از ۲ سالگی ادامه یابد، باید به پزشک مراجعه کنید.
درمان پای پرانتزی با تمرینات بدنی
تمرینات مخصوص می‌تواند به تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل کمک کند. یکی از این تمرینات، تمرینات کششی است. کشش عضلات همسترینگ و چهارسر ران می‌تواند به بهبود وضعیت زانوها کمک کند. در بزرگسالان یوگا و پیلاتس می‌توانند به بهبود انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات کمک کنند.
استفاده از آتل و یا بریس‌ها
در صورتی که پزشک تشخیص دهد مشکل پای پرانتزی شما ممکن است با آتل از بین برود، به شما خرید آتل و کفش‌های مخصوص را توصیه می‌کند. همچنین در برخی موارد ممکن است پزشک تشخیص دهد پای پرانتزی در بزرگسالان با گچ‌گیری و یا جراحی قابل درمان است.
استفاده از مکمل‌های غذایی
یکی از دلایلی که افراد ممکن است دچار مشکل پرانتزی شدن پا شوند، کمبود کلسیم و ویتامین د است. در این شرایط شما با خرید قرص کلسیم می‌توانید این کمبود را جبران کنید و استخوان‌های خود را تقویت کنید. ویتامین D نیز یکی از مواد مغذی مهم در بدن است که می‌تواند باعث افزایش جذب کلسیم در بدن شود؛ بنابر این با خرید قرص ویتامین D و استفاده از آن شما می‌توانید جذب کلسیم را در بدن خود افزایش دهید.
پیشگیری از پرانتزی شدن پا
برای پیشگیری از پرانتزی شدن پا راه قطعی وجود ندارد. با این حال شما می‌توانید با انجام برخی کار‌ها از بوجود آمدن علل پای پرانتزی پیشگیری کنید. به عنوان مثال با مصرف مواد مغذی کافی از کمبود کلسیم در کودک خود جلوگیری کنید و با استفاده مکمل‌های مناسب این ماده مغذی را به اندازه نیاز بدن خود تامین کنید؛ همچنین ورزش کردن به صورت مرتب می‌تواند از بسیاری از مشکلات بدنی مانند پای پرانتزی پیشگیری کند.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی پای پرانتزی پرداختیم. پا پرانتزی یک وضعیت پزشکی است که می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. تشخیص به موقع و انتخاب درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت کلی بیمار کمک کند. اگر شما یا فرزندتان علائمی از پا پرانتزی دارید، مشورت با پزشک متخصص می‌تواند گام موثری در جهت بهبود باشد. شما می‌توانید سوالات و نظرات خود را راجع به این مشکل استخوانی در بخش دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
