بدغذایی و کاهش اشتها در میان کودکان 2 تا 5 سال بسیار رایج بوده و معمولا نگرانی زیادی را در والدین ایجاد می‌کند. خوشبختانه در اکثر موارد اصلا نیازی به نگرانی نیست و اشتها خودبخود پس از مدتی حالت عادی پیدا خواهد کرد. اما اگر ناگهان متوجه شوید که اشتهای کودک به طور غیر طبیعی و با سرعت در حال کاسته شدن است، حتما باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. علت بی اشتهایی کودکان و راهکارهای درمان موضوع این مطلب است.
چه زمانی باید نگران کاهش اشتهای فرزند خود باشید ؟
اگر فرزند شما متناسب با سن خود قد و وزن طبیعی اما اشتهای کم دارد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. زیرا برخی از کودکان با جثه کوچک نیازهای تغذیه‌ای کمتری داشته و به همین علت اشتهای کمتری هم دارند. اما چنانچه فرزند شما با قد و وزن نرمال ناگهان دچار کاهش وزن چشمگیر شده و برعکس همیشه اشتهای خود را از دست بدهد، در این صورت جهت شناسایی علت باید به پزشک مراجعه نمایید. گاهی مشکل تنها با یک مولتی ویتامین کودکان حل می‌شود و گاه به درمان‌های تخصصی‌تری نیاز است.
علت بی اشتهایی کودکان
در اینجا چند دلیل احتمالی برای کاهش اشتها در اطفال را بررسی می‌کنیم:
آهسته شدن سرعت رشد
تغییر در رشد می‌تواند باعث کاهش اشتها در کودکان شود. کودکان در سال اول تولد خود به سرعت رشد می‌کنند. اما بعد از آن رشد کندتر شده و در نتیجه غذای کمتری مصرف می‌کنند. در این دوره کاهش اشتها کاملا طبیعی است. در سال دوم زندگی کودکان تنها باید حدود 2.3 کیلوگرم تغییر وزن و 12 سانتی‌متر رشد قد داشته باشند؛ در حالی‌که در سال اول تولد انتظار می‌رود کودک 7 کیلو وزن اضافه کند و 21 سانتی‌متر قدش بلندتر شود.
بی اشتهایی ناگهانی کودک به دلیل بیماری
بیماری اغلب می‌تواند منجر به از دست دادن قابل توجه اشتها در کودکان شود. اگر فرزند شما گلودرد، سرماخوردگی، آنفولانزای معده، اسهال، سردرد، تب و … داشته باشد، احتمالا کمتر از همیشه غذا خواهد خورد. خوشبختانه پس از بهبود از بیماری، اشتها خودبخود به حالت اولیه برگشته و مشکل برطرف می‌شود.
تاثیر استرس در کاهش اشتها
استرس می‌تواند اثرات منفی زیادی روی کودکان خردسال داشته باشد که یکی از مهم‌ترین آنها از دست دادن اشتها است. اگر متوجه شدید فرزندتان اشتیاق خود را به غذاهایی که قبلا دوست داشته از دست داده و به سختی به خواب می‌رود، ممکن است استرس و اضطراب داشته باشد. به منظور رفع این مشکل باید ابتدا علت استرس را مشخص کرده و بعد برای از بین بردن آن اقدام نمایید. مرگ یک عزیز، مرگ حیوان خانگی، تولد خواهر و برادر جدید، ناتوانی در مقابله با فشار تحصیلی و انتظارات غیر منطقی والدین از دلایل کاهش اشتها در اطفال می‌تواند باشد.
افسردگی
یکی دیگر از دلایل بی اشتهایی کودکان ممکن است افسردگی باشد. اکثر والدین افسردگی را با غم و اندوه اشتباه می‌گیرند. احساس غم و اندوه با گذشت زمان از بین می‌رود اما افسردگی به راحتی از بین نخواهد رفت. افسردگی نه تنها موجب ناراحتی کودک می‌شود بلکه در روال عادی زندگی او هم مشکلاتی را بوجود می‌آورد. اگر فرزند شما تمایلی به فعالیت‌هایی که قبلا به آنها علاقمند بوده نشان نمی‌دهد، ممکن است افسرده باشد. تغییر در اشتها نیز یکی از بارزترین علائم افسردگی هم در اطفال و هم در بزرگسالان به شمار می‌آید.
بی اشتهایی عصبی
گاهی کودکان کاراکترهای مورد علاقه خود در کارتون‌ها یا بازی‌های کامپیوتری را الگوی خود قرار داده و نسبت به غذا خوردن بیزاری روانی در خود ایجاد می‌کنند تا اندامی شبیه به آن شخصیت داشته باشند. در این صورت سعی می‌کنند تا زمانی که قادر به تحمل هستند، چیزی نخورند. حتی زمانی‌که غذایی می‌خورند مواد غذایی کم‌چرب را انتخاب می‌کنند و بعد از خوردن نیز گاه احساس گناه به آنها دست می‌دهد. ژنتیک، عدم تعادل شیمیایی مغز و مشکلات رشد نیز از دیگر دلایل بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند باشد. اگر کودک از خوردن غذا به مقدار کافی اجتناب کرده و بیش از اندازه ورزش می‌کند، حتما با یک متخصص تغذیه در مورد بی اشتهایی عصبی وی مشورت کنید.
مصرف دارو
اگر به هر دلیل کودک به تازگی آنتی بیوتیک مصرف کرده است، احتمال کاهش اشتها وجود دارد. داروهایی دیگری هم هستند که روی اشتها تاثیر می‌گذارند. چنانچه فرزندتان داروی خاصی مصرف می‌کند در مورد اثر آن دارو روی اشتها نظر پزشک را جویا شوید.
کم خونی و بی اشتهایی کودکان
یکی دیگر از دلایل احتمالی کاهش اشتها در کودکان، کم خونی است. کودکان مبتلا به کم‌خونی بی‌حال، خسته و تحریک پذیر به نظر می‌رسند. اگر کم‌خونی درمان نشود، می‌تواند در رشد و عملکرد درسی کودک تاثیر منفی بر جای گذارد. چنانچه فرزندتان علائم کم‌خونی را دارد، او را برای آزمایش خون نزد پزشک ببرید. احتمالا لازم است تا کودک از شربت یا قطره آهن استفاده کند.
کرم روده
کرم‌های روده می‌توانند باعث بی‌اشتهایی در کودکان شوند. این موجودات وارد سیستم گوارش شده و به صورت انگل در آنجا زندگی می‌کنند. خونریزی روده، بی‌اشتهایی و اسهال خونی نشانه انگل می‌تواند باشد. اگر مشکوک هستید کودک را برای انجام آزمایش انگل نزد پزشک ببرید؛ به ویژه اگر حیوان خانگی در منزل دارید.
راه های درمان بی اشتهایی کودکان
به منظور افزایش اشتهای کودک راهکارهای زیر را امتحان کنید:
میان وعده های جذاب و لذیذ
اسنک یا میان‌وعده را کودکان خیلی دوست دارند. سعی کنید انتخاب هوشمندانه‌ای برای میان‌وعده کودکان داشته باشید. به جای چیپس و ساندویچ‌های بی‌ارزش، بادام زمینی بوداده و به جای کیک و بیسکوئیت، سبزیجات پخته به کودک بدهید. میان‌وعده‌ها را جوری تزئین کنید که برای کودک جذاب باشد و به خودرن آن تمایل نشان دهد.
خرید مواد غذایی مورد علاقه کودک
برای فرزند خود غذایی تهیه کنید که آن را دوست دارد. مثلا اگر ماکارونی دوست دارد، هر بار مواد غذایی مغذی و متنوع را به ماکارونی افزوده و به وی بدهید تا میل کند.
غذا خوردن در زمان های منظم
طوری برنامه‌ریزی کنید که کودک حتما 3 وعده غذای اصلی و 3 میان وعده در طول روز بخورد. فواصل زمانی را به شکلی برنامه‌ریزی نمایید که کودک اشتهای لازم را داشته باشد.
عدم پیشنهاد غذای جایگزین
وقتی کودک نمی‌خواهد غذایی را که شما از قبل آماده کرده‌اید بخورد، منطقی است که غذای دیگری را به وی پیشنهاد دهید. اما اگر هر بار این کار را بکنید، کودک دیگر انگیزه‌ای برای خوردن غذایی که هر روز مقابلش قرار می‌دهید نخواهد داشت. کمی صبر کنید تا زمان بگذارد. احتمال دارد که کودک به دلیل گرسنگی زیاد به غذایی که از قبل آماده کرده بودید، تمایل نشان دهد و بالاخره آن را بخورد.
تشویق کودک به فعالیت بدنی
بچه‌ها عاشق بازی کردن هستند و به پریدن، دویدن، شنا و رقصیدن تمایل نشان می‌دهند. هرچه فعالیت بدنی بیشتر شود، طبیعی است که اشتهای کودک بیشتر خواهد شد. زیرا کالری بیشتری سوزانده می‌شود. بچه‌ها را به فضاهای باز مثل پارک ببرید تا حسابی بازی کنند. این راهکار روش خوبی برای درمان بی اشتهایی کودکان خواهد بود.
غذا خوردن همه اعضای خانواده در کنار هم
تمام اعضای خانواده را تشویق کنید تا در زمان صرف غذا کنار هم بنشینند. این کار نه تنها ارتباط بین اعضای خانواده را بهتر می‌کند بلکه باعث می‌شود همه اشتهای بهتری داشته باشند. به کودک اجازه دهید بشقاب، قاشق چنگال و جای نشستن خود را خودش تعیین کنید تا صرف غذا برایش دلچسب‌تر شود.
دور نگه داشتن عوامل حواس پرتی
شاید کودک دوست داشته باشد، هنگام غذا خوردن با تبلت خود بازی کند یا اسباب‌بازی‌های مورد علاقه خود را سر میز یا سفره غذا بیاورد. اما بهتر است اجازه این کار را به وی ندهید زیرا باعث حواس پرتی وی شده و از غذا خوردن لذت نخواهد برد. اگر کودک وابستگی خاصی به یک عروسک دارد، اجازه دهید آن را هنگام غذا خوردن کنار خود بگذارد اما دیگر عوامل حواس پرتی را تا حد ممکن دور نگه دارید.
بهترین دارو برای بی اشتهایی کودکان
خوشبختانه امروزه در داروخانه‌ها انواع شربت اشتها آور کودکان را میتوانید بیابید. بسیاری از این شربت‌ها تنها حاوی ترکیبات گیاهی بوده و بدون هیچ نوع عارضه‌ای اشتها را افزایش می‌دهند. سیپروهپتادین نیز یک داروی اشتهاآور است که آنتی هیستامین و ضد آلرژی بوده و در واقع افزایش اشتها از عوارض جانبی آن است. بهترین داروهای اشتهاآور کودکان را از داروخانه آنلاین مثبت سبز میتوانید تهیه کنید.
علت بی اشتهایی کودکان در صبحانه
عادات غلط غذایی از مهم‌ترین دلایل بی‌اشتهایی در کودکان می‌تواند باشد. اگر کودک شام شب قبل خود را خیلی دیر خورده باشد، احتمالا صبح اگر زود بیدار شود، تمایلی به خوردن صبحانه از خود نشان نخواهد داد. اضطراب و استرس و لجبازی از دیگر دلایل کاهش اشتهای اطفال به هنگام صبح است.
درمان بی اشتهایی کودکان در طب اسلامی
در طب سنتی علت بی اشتهایی کودکان را به اختلال در مزاج مرتبط می‌دانند. بر این اساس راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
- مصرف غذا یا داروهایی مخالف با مزاج کودک جهت ایجاد تعادل در مزاج
- خوردن مخلوط عسل، سرکه و دانه خردل یا تربچه در صورت تجمع مواد زاید در بدن
- تغذیه با موادی قابض با طبع گرم مانند دارچین، زعفران و انار (در صورت مشکلات کبدی)
- نوشیدن آب لیمو، پیاز در ترشی سرکه، عرق نعنا، ماهی نمکی در سرکه، انار ترش و دمکرده پونه برای از بین بردن کرم دستگاه گوارش
- سوپ نخود و خردل همراه با گیاهان دارویی با طبع گرم
از جمله دیگر داروهای گیاهی برای افزایش اشتها در طب سنتی به این موارد می‌توان اشاره کرد: پونه کوهی، تره فرنگی، گل گاو زبان، دانه زنیان، کرفس و شاه تره.
سوالات خود در مورد بی اشتهایی کودکان را از پزشکان فعال در داروخانه آنلاین مثبت سبز بپرسید. کافیست به بخش کامنت‌ها مراجعه نمایید.
سلام من پسرم ۸ سالشه ولی نسبت به هم سن وسال هاش خیلی ریزه میزه هستش میشه بگید چه دارویی بدم هم قدش هم وزن گیری خوبی داشته باشه چون خیلی بی اشتها هستش
با سلام کاربر گرامی،
از انواع مکمل های افزایش اشتهای کودکان میتوانید استفاده کنید. ولی حتما تحت نظر پزشک باشد
شربت راسیپ برای اشتها خوبه یا عوارض داره؟
سلام کاربر عزیز
بله طولانی مدت دارای عوارض می باشد و توصیه نمی شود مگر این که پزشک بر اساس شرایط فرد برای مدتی محدود آن را تجویز نمایند.