یائسگی بین دهه 40 تا 50 زندگی و اغلب در حوالی سن 50 سالگی در زنان رخ می‌دهد. یائسگی به این معنا است که چرخه قاعدگی متوقف می‌شود و فرد دیگر قادر به تولید مثل نخواهد بود. بسیاری از خانم‌ها وقتی به سن یائسگی نزدیک می‌شوند، دچار اضطراب شده و تصور می‌کنند که با شروع یائسگی دیگر نخواهند توانست مثل قبل به روال عادی زندگی خود باز گردند. اما آیا واقعا این تفکر صحیح است؟ اصلا یائسگی خوب است یا بد؟ در این مقاله ابتدا تعریفی جامع از یائسگی به شما عزیزان ارائه خواهیم داد و سپس فواید یائسگی و عوارض یائسگی را مرور خواهیم کرد.
برای خرید قرص های دوران یائسگی با کلیک روی لینک ارائه شده وارد داروخانه آنلاین مثبت سبز شوید.
تعریف یائسگی
همه خانم‌ها با تخمک‌هایی که درون تخمدان‌های آنها ذخیره شده‌اند، متولد می‌شوند. تخمدان‌ها موجب ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون شده و دوره قاعدگی و پروسه تخمک گذاری را کنترل می‌کنند. یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها دیگر هر ماه یک تخمک آزاد نمی‌کنند و در نتیجه پریود شدن متوقف می‌شود. یائسگی بخشی عادی از روند پیر شدن تلقی می‌شود که اغلب پس از 40 سالگی اتفاق می‌افتد.
اما برخی خانم‌ها نیز دچار یائسگی زودرس می‌شوند. یائسگی زودرس می‌تواند در نتیجه انجام عمل جراحی برداشتن تخمدان و یا آسیب به تخمدان‌ها به وجود آید. آسیب به تخمدان‌ها می‌تواند مثلا در نتیجه انجام شیمی درمانی حاصل شود.
علائم یائسگی
پیش از آنکه شما را با فواید یائسگی و همچنین عوارض یائسگی آشنا نماییم بهتر است ابتدا اشاره‌ای کوتاه به علائم یائسگی داشته باشیم:
اولین نشانه های شروع یائسگی
بیشتر خانم‌های نزدیک به سن یائسگی اغلب گرگرفتگی دارند به طوری که ناگهان در قسمت فوقانی بدن خود گرمای بیش از حدی را تجربه می‌کنند که غالبا با سرخ شدن و تعریق همراه است. گرگرفتگی در برخی خانم‌ها شدید و در برخی دیگر خفیف می‌تواند باشد.
زنانی که در سن نزدیک به یائسگی هستند معمولا علائم زیر را نیز دارند:
- دوره های نامنظم قاعدگی
- خشکی واژن
- درد در ناحیه پستان
- احساس نیاز ناگهانی به دفع ادرار (بیش از همیشه)
- مشکلات خواب
- تغییرات عاطفی
- خشکی پوست، چشم و دهان
نشانه های بعدی یائسه شدن
همزمان با یائسه شدن ممکن است علائم زیر نیز وجود داشته باشد:
- خستگی
- افسردگی
- زودرنج شدن
- ضربان شدید قلب
- سردرد
- درد مفاصل و عضلات
- افزایش وزن
- ریزش مو
- تغییر در میل جنسی
فواید یائسگی
یائسگی می‌تواند تغییرات مثبتی را نیز در زندگی شما ایجاد کند. مواردی که در قسمت زیر به آنها اشاره می‌کنیم، از جمله فواید یائسگی هستند:
توقف پریود و سندرم پیش از قاعدگی
برخی از خانم‌ها خونریزی‌های بسیار سنگینی را طی دوره قاعدگی خود تجربه می‌کنند که بسیار ناخوشایند است. برخی دیگر نیز همواره با سندرم پیش از قاعدگی مواجه هستند. یائسه شدن می‌تواند پایانی برای این مشکلات باشد و از فواید یائسگی محسوب شود.
رابطه جنسی بدون نگرانی برای بارداری
توقف در تولید مثل به معنای عدم داشتن میل جنسی نیست بنابراین پس از یائسگی همچنان می‌توان از رابطه جنسی لذت برد. بر اساس برخی پژوهش‌ها بسیاری از بانوان در رابطه جنسی خود همواره نگران باردار شدن هستند و نمی‌توانند آن طور که باید از رابطه جنسی خود لذت ببرند. با شروع یائسگی دیگر لازم نیست هیچ نگرانی از این بابت داشته باشید.
پایانی برای میگرن قاعدگی
زنان 3 برابر بیش از مردان دچار میگرن می‌شوند و حدود 70 درصد از این خانم‌ها در واقع میگرن قاعدگی دارند. میگرن قاعدگی سردردهایی است که همزمان با تخمک گذاری و پریود شدن اتفاق می‌افتد. این سردردها معمولا در یک طرف سر ایجاد شده و با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه هستند. نوسان سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون عاملی برای بروز میگرن قاعدگی هستند. شروع یائسگی می‌تواند پایانی برای همه این مشکلات باشد.
از بین رفتن فیبروم ها
بسیاری از زنان در حوالی سن 50 سالگی فیبروم دارند. فیبروم‌ها تومورهای خوش‌خیمی هستند که معمولا با بالا رفتن سطح استروژن در بدن به وجود می‌آیند. با نزدیک شدن به سن یائسگی و کاهش سطح استروژن در بدن رشد فیبروم‌ها متوقف شده و کوچک می‌شوند و دیگر نیازی به عمل جراحی نخواهد بود.
علاوه بر موارد ذکر شده اغلب پس از یائسگی زنان بسیاری از فراز و نشیب‌های زندگی خود را پشت سر گذاشته‌اند و به همین دلیل وقت بیشتری برای استراحت، ورزش، تفریح و فکر کردن خواهند داشت.
عوارض یائسگی
عوارض یائسگی شامل موارد زیر است:
پوکی استخوان
با شروع یائسگی استروژن در بدن به شدت کاهش می‌یابد و همین مسئله موجب می‌شود تا با کاهش تراکم استخوان احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر شود. اگر بدن فرد با کمبود کلسیم و ویتامین D نیز مواجه باشد ممکن است بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار بگیرد.
مشکلات قلبی
با افت میزان استروژن در بدن انعطاف پذیری قلب و رگ‌های خونی کاهش پیدا کرده و در نتیجه فشار خون بالا می‌رود. کاهش استروژن مقدار کلسترول مفید در بدن را نیز کاهش می‌دهد و این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا احتمال بروز مشکلات قلبی در زنان یائسه بیشتر شود.
افزایش چین و چروک پوست
کاهش استروژن در بدن تاثیر چشمگیری روی پوست می‌گذارد. در دوران یائسگی پوست شل‌تر شده، چین و چروک‌ها افزایش می‌یابند، ساخت کلاژن کمتر می‌شود و کاهش چربی پوست خاصیت ارتجاعی پوست را نیز کم می‌کند. برای رفع این مشکلات بهتر است در دوران یائسگی بیش از پیش به حفظ سلامت پوست توجه داشت و به طور مداوم به آب‌رسانی به پوست پرداخته و از کرم‌های دور چشم و ضد چروک بهره گرفت.
مشکلات چشمی
خشکی چشم و کاهش بینایی نیز از عوارض یائسگی می‌تواند باشد. تغییرات هورمونی در دوران یائسگی موجب می‌شود تا زنان بیش از همیشه در معرض ابتلا به آب مروارید، خشکی چشم و گلوکوم (آب سیاه) قرار بگیرند.
خشکی واژن
با افزایش سن و یائسگی خشکی واژن نیز اتفاق می‌افتد و این مسئله ممکن است رابطه جنسی را کمی دردناک کند و یا حتی موجب شود تا میل جنسی کاهش پیدا کند. اما با استفاده از ژل‌های لوبریکانت و روان‌کننده‌ها می‌توان این مشکل را نیز حل کرد.
افزایش وزن پس از یائسگی ، اختلال در عملکرد مثانه و روده و خطر ابتلا به آلزایمر نیز از عوارض یائسگی به شمار می‌آیند.
رژیم غذایی مناسب برای دوران یائسگی
در پروسه یائسه شدن هورمون استروژن رو به کاهش رفته، عادت ماهیانه با اختلال مواجه شده و کم‌کم قطع می‌شود. کاهش سطح استروژن بر متابولیسم تاثیر منفی گذاشته و ممکن است سبب افزایش وزن شود. بنابراین یکی از عوارض یائسگی چاق شدن می‌تواند باشد. ایجاد تغییرات در رژیم غذایی ممکن است به تسکین علائم یائسگی کمک کند. مواد غذایی مناسب در دوران یائسگی شامل موارد زیر است:
- فرآورده‌های لبنی: برای حفظ سلامت استخوان‌ها
- مصرف چربی‌های سالم: مثل امگا 3 (ممکن است گرگرفتگی و تعریق را کاهش دهد)
- غلات کامل: برای جبران کمبود ویتامین‌ها و املاح معدنی در بدن
- میوه و سبزیجات: برای تامین مواد مغذی و فیبر
- غذاهای حاوی فیتواستروژن: برای کمک به تامین استروژن (این مواد غذایی شامل: سویا، نخود، بادام زمینی، دانه کتان، جو، انگور، انوع توت، چای سبز و… می‌شوند)
- مصرف غذاهای سرشار از پروتئین (تخم مرغ، گوشت، ماهی، حبوبات)
کدام غذاها در دوران یائسگی مصرف نشوند ؟
اجتناب از برخی غذاها ممکن است موجب کاهش علائم یائسگی مثل گرگرفتگی، افزایش وزن و بدخوابی شود. اگر می‌خواهید بیش از عوارض شاهد فواید یائسگی باشید، به این موارد باید دقت کنید. بهتر است این مواد غذایی در دوران یائسگی مورد استفاده قرار نگیرند:
- قند و کربوهیدرات‌های فرآوری شده
- الکل و کافئین
- غذاهای تند
- غذاهای پرنمک
تمرینات ورزشی مناسب در دوران یائسگی
انجام ورزش به عنوان راهی برای کاهش علائم یائسگی اثبات نشده است اما قطعا می‌تواند استرس را کاهش داده و سبب افزایش کیفیت کلی زندگی شود. ورزش همچنین از افزایش وزن ناشی از یائسگی جلوگیری کرده و تحلیل عضلانی را نیز کاهش می‌دهد.
زنان باید حداقل در هر هفته 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط یا 75 دقیقه فعالیت هوازی شدید داشته باشند.
ورزش‌هایی که در دوران یائسگی بیشتر پیشنهاد می‌شوند، شامل موارد زیرند:
- تمرینات ایروبیک
- پیاده‌روی
- دویدن
- دوچرخه‌سواری
- شنا کردن
- تمرینات قدرتی مثل کار با دمبل و وزنه
- یوگا و مدیتیشن
- رقص
- زومبا
توجه داشته باشید که انجام ورزش منظم در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها حتی سرطان نیز می‌تواند مفید باشد.
مکمل های مناسب افراد یائسه
برخی از ترکیبات می‌توانند در مکمل‌های غذایی مورد استفاده قرار گرفته و در تسکین علائم یائسگی مفید باشند:
- کوهوش سیاه
- بذر کتان
- شبدر قرمز
- یام وحشی
- جینسینگ
- مخمر سنت جان
- دونگ کوای
- سویا
- گیاه پنج انگشت
- روغن گل مغربی
قرص اگنوگل گل دارو مکملی است که با گیاه پنج انگشت تهیه شده است و در کاهش عوارض یائسگی مفید است. گیاه مریم گلی تعریق ناشی از یائسگی را کم می‌کند. به این منظور می‌توانید از قرص روکش دار سالویگل گل دارو استفاده کنید. از قدیم الایام روغن گل مغربی نیز از موثرترین ترکیبات برای مبارزه با علائم ناخوشایند یائسگی بوده است. اگر می‌خواهید مکملی استفاده کنید که گل مغربی داشته باشد، کپسول ژلاتینی نوتری پریم رز نوتری سنتری را امتحان کنید و اگر دنبال مولتی ویتامینی هستید که سویا هم در آن باشد، از مولتی ویتامین منو لایف لایف آن استفاده نمایید.
سخن پایانی
یائسگی هم می‌تواند مزایایی را به همراه داشته باشد و هم عوارضی را به وجود آورد. به هر حال یائسگی نیز یکی از مراحل طبیعی زندگی یک زن محسوب می‌شود که با داشتن یک دید مثبت می‌توان آن را به بهترین شکل ممکن طی کرد. فواید یائسگی سبب می‌شود تا از بسیاری از مشکلاتی که هر ماه در دوران قاعدگی خود تجربه می‌کردید، آسوده شوید. برخی از عوارض یائسگی نیز اگرچه ناخوشایند هستند اما در بسیاری از موارد با به کارگیری از برخی راهکارها می‌توان به مقابله با آنها پرداخته و آنها را حل کرد تا همچنان بتوان از زندگی لذت برد؛ بنابراین یائسگی هم خوب است و هم بد، این مسئله کاملا به دیدگاه شما بستگی دارد.
اگر از سن 37 سالگی پریودها نامنظم بشه احتمال یائسگی زودرس هست؟
سلام کاربر عزیز
با متخصص زنان مشورت نمایید. خیلی از موارد در بروز این تغیییرات می توانند دخیل باشند.
پس از یائسگی متاسفانه مادرم دچار اضافه وزن شده. چه قرصی رو بهش پیشنهاد می دید؟ کمی ورزش می کنه ولی زیاد تاثیر نداشته
سلام نگین عزیز
پیشنهاد ما برای شما این است ابتدا از مکمل هایی که باعث کم شدن عوارض یائسگی می شوند مصرف کنند و پس از مشورت با پزشک متخصص از مکمل های لاغری با چای سبز استفاده کند.