آیا می‌دانستید بیش از نیمی از افراد بالای 50 سال با مشکل هموروئید روبرو هستند؟ آمارها نشان می‌دهد که زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به بواسیر هستند. یبوست‌های پس از زایمان یکی از دلایل اصلی این مسئله میتواند باشد. برآمدگی دور مقعد و همچنین خونریزی و درد در ناحیه مقعد از نشانه‌های ابتلا به بواسیر است. اگر می‌خواهید به طور دقیق بدانید که بواسیر چیست، با ما همراه باشید.
بواسیر چیست؟
بواسیر یا هموروئید به وریدهای بزرگ و متورمی گفته می‌شود که در اطراف قسمت بیرونی مقعد دیده می‌شود یا در قسمت پایین رکتوم (راست روده) قرار دارد. رکتوم، آخرین قسمت روده است و به مقعد منتهی می‌شود. در واقع به دهانه انتهای روده که از آنجا مدفوع از بدن خارج می‌شود، رکتوم می‌گویند.
همه افراد در این ناحیه از بدن خود دارای بافت هموروئیدی هستند که از عروق خونی، بافت همبند و مقداری ماهیچه تشکیل شده است و به صورت بالشتک دیده می‌شود. این بالشتک‌ها همیشه بزرگ یا متسع نمی‌شوند. هرچه سن بالاتر رود این مشکل شایع‌تر است که این بالشتک‌ها متورم شده و مشکلی به نام بواسیر یا هموروئید را ایجاد نمایند.
تصور بر این است که در اکثر موارد، یبوست داشتن و زور زدن بیش از حد برای دفع مدفوع منجر به ایجاد هموروئید می‌شود. اگر مدام یبوست دارید، به پزشک مراجعه کرده و از قرص ضد یبوست کمک بگیرید. همچنین فشار آوردن بیش از حد به بدن و انجام کارهای سنگین نیز میتواند به هموروئید منجر شود. افزایش فشار در دوران بارداری و اضافه وزن از دیگر عوامل موثر در بروز هموروئید میتواند باشد. بواسیر در صورت عود کردن میتواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد.
بیشتر چه کسانی به بواسیر مبتلا می‌شوند؟
هر فردی حتی در نوجوانی میتواند به هموروئید مبتلا شود. از آنجایی که این عارضه کمی طول می‌کشد تا خود را نشان دهد، در کودکان رایج نیست. افراد زیر بیش از بقیه در معرض ابتلا به هموروئید هستند:
- افراد چاق و دارای اضافه وزن
- بانوان باردار
- افراد مبتلا به یبوست مزمن یا اسهال
- اشخاصی که به طور منظم اجسام سنگین بلند می‌کنند
- افرادی که در حین مدفوع کردن، هر بار فشار زیادی را به خود وارد می‌کنند.
علائم بواسیر چیست؟
علائم هموروئید اغلب بستگی به نوع هموروئید دارد:
هموروئید داخلی
هموروئید داخلی در داخل راست روده قرار دارد و اغلب نمی‌توانید آن را ببینید یا حس کنید. اما فشار آوردن بیش از حد به خود در زمان اجابت مزاج میتواند باعث علائم زیر شود:
- خونریزی بدون درد در هنگام اجابت مزاج (ممکن است متوجه مقدار کمی خون روی دستمال توالت یا خود دستشویی شوید)
هموروئید خارجی
هموروئید خارجی زیر پوست اطراف مقعد قرار داشته و با علائم زیر همراه است:
- خارش یا سوزش در ناحیه مقعد
- درد و احساس ناراحتی در ناحیه مقعد
- تورم در اطراف مقعد
- خونریزی
هموروئید ترومبوزه
ممکن است خون در یک هموروئید خارجی جمع شده و لخته‌ای به نام ترومبوز ایجاد کند. هموروئید ترومبوزه میتواند منجر به مشکلات زیر شود:
- درد شدید
- تورم و التهاب
- یک توده سفت و تغییر رنگ داده در اطراف مقعد
سعی کنید با مراجعه به پزشک از دارو یا قرص برای درمان بواسیر استفاده کنید تا این عارضه پیشرفت نکرده و مشکلات بیشتری را بوجود نیاورد.
فرق بین بواسیر و شقاق مقعدی چیست؟
بواسیر و شقاق مقعد علائم مشابهی دارند؛ مثل خارش، درد و خونریزی. بواسیر باعث متورم شدن وریدها در اطراف مقعد می‌شود اما پارگی در بافت مقعد باعث ایجاد شکاف شده و به آن شقاق مقعدی می‌گویند. پس هموروئید و شقاق مقعدی با یکدیگر متفاوت هستند.
علت بواسیر در زنان چیست؟
علت بواسیر در زنان یکی از موارد زیر میتواند باشد:
- یبوست بعد از عمل سزارین
- زایمان طبیعی
- چاقی و اضافه وزن
- رژیم‌های لاغری غیر اصولی
- عمل بای پس معده
- اسهال مکرر
- نشستن‌های طولانی و بی‌تحرکی
- سکس مقعدی
- پوشیدن زیاد لباس زیرهای تنگ
- یبوست‌های طولانی مدت
بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری و بعد از زایمان دچار مشکل هموروئید می‌شوند.
علت بواسیر در مردان
علت هموروئید در مردان یکی از موارد زیر میتواند باشد:
- یبوست یا اسهال به مدت طولانی
- مصرف مواد مخدر یا داروهای روان گردان
- ایستادن‌های طولانی مدت یا بی‌تحرکی زیاد
- انجام ورزش‌های سنگین
- جابجایی اجسام سنگین به طور مداوم
- غلظت خون بالا
- دیابت و فشار خون
- استرس و اضطراب
دقت داشته باشید که بسیاری از علل بروز هموروئید در زنان و مردان مشترک است.
عوارض هموروئید چیست؟
بواسیر یا هموروئید میتوان دردناک و آزاردهنده باشد اما معمولا مشکل جدی را ایجاد نمی‌کند. افراد مبتلا به هموروئید به ندرت ممکن است دچار مشکلات زیر شوند:
- کم خونی
- لخته شدن خون در هموروئید خارجی
- عفونت
- فلپ پوستی (بافتی که از پوست آویزان شده است)
- هموروئید خفه شده (عضلات مقعد، جریان خون را در یک هموروئید داخلی قطع می‌کنند.)
درمان خانگی هموروئید
در بیشتر موارد، هموروئید خودبخود و بدون اعمال هیچ نوع درمانی بهبود یافته و رفع می‌شود. علائمی مثل درد و خونریزی ممکن است فقط حدود یک هفته مشاهده شود. به منظور کاهش علائم و درمان هموروئید در منزل می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از داروهای بدون نسخه موضعی حاوی لیدوکائین، فندق جادوگر و هیدروکورتیزون استفاده کنید.
- بیشتر آب بنوشید.
- مصرف فیبر را از طریق رژیم غذایی یا مصرف برخی مکمل‌ها افزایش دهید. میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل منابعی غنی از فیبر هستند. سعی کنید روزانه حداقل 20 تا 35 گرم فیبر را در رژیم غذایی خود مورد استفاده قرار دهید.
- 10 تا 20 دقیقه در روز از حمام سیتز (نشیمن) استفاده نمایید؛ یعنی باید داخل آب گرم بنشینید.
- از ملین‌ها استفاده کنید تا مدفوع نرم شود.
- جهت تسکین درد و التهاب از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی کمک بگیرید.
- بعد از هر بار اجابت مزاج، مقعد خود را به خوبی تمیز کنید.
درمان بواسیر چیست؟
برای درمان بواسیرهایی که با درمان‌های خانگی بهبود نمی‌یابند، اقدامات پزشکی لازم است:
درمان بواسیر خارجی
بواسیر خارجی زمانی که خیلی دردناک باشد، جهت بهبود آن معمولا پزشک یک داروی بی حس کننده موضعی تزریق کرده و ناحیه مربوطه را طی یک عمل سرپایی برداشته و قطع می‌کند.
درمان بواسیر داخلی
برای درمان هموروئید داخلی، چندین روش ممکن است در نظر گرفته شود:
- استفاده از رابربند یا باند لاستیکی: در این روش پزشک یک باند لاستیکی را در اطراف هموروئید قرار داده و جریان خون هموروئید را قطع می‌کند. در این صورت بواسیر معمولا در عرض 1 هفته کوچک شده و می‌افتد. البته ممکن است نیاز باشد تا چند بار شما به پزشک مراجعه نمایید تا درمان کامل شود.
- اسکلروتراپی: یک ماده شیمیایی به هموروئید تزریق می‌شود و باعث تشکیل بافت اسکار شده و هموروئید را کوچک می‌کند.
- اشعه مادون قرمز: در این روش پرتو شدید مادون قرمز باعث تشکیل بافت اسکار شده، جریان خون قطع می‌شود و همورئید کوچکتر خواهد شد.
هموروئیدکتومی برای درمان بواسیر
به منظور درمان همورئید خارجی یا داخلی ممکن است از یک عمل جراحی به نام هموروئیدکتومی استفاده شود. در طول این عمل، هموروئید و بافت اطراف آن از طریق یک برش کوچک برداشته شده و سپس بخیه انجام می‌شود. این روش در اتاق عمل با بیهوشی موضعی یا عمومی صورت می‌گیرد و در 95 درصد مواقع موفق است.
درمان بواسیر با استاپلر
به این روش هموروئیدوپکسی منگنه ای نیز می‌گویند که در آن با استفاده از یک دستگاه، بافت هموروئید به سمت بالا و به سمت موقعیت طبیعی خود کشیده می‌شود؛ به اصطلاح در جای خود منگنه خواهد شد. برای همورئیدهای پیشرفته و داخلی اغلب از این روش استفاده می‌کنند؛ یعنی زمانی که هموروئید درجه 2 یا 3 باشد و فرد دچار پرولاپس مقعد یا بیرون زدگی بافت روده شده باشد. این روش نسبت به عمل جراحی که کاملا تهاجمی است، درد کمتری دارد.
چگونه از هموروئید پیشگیری کنیم؟
با افزایش سن، هموروئید در افراد شایع‌تر می‌شود. راهکارهای زیر میتواند مانع از سفت شدن مدفوع و ایجاد یبوست شده و در نتیجه از هموروئید پیشگیری به عمل آورد:
- طولانی مدت ننشینید و هنگام دفع مدفوع بیش از حد به خود فشار نیاورید.
- وقتی لازم است دستشویی بروید، اجابت مزاج را به تاخیر نیندازید.
- در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید.
- مواد غذایی پرفیبر مصرف کنید. مثل: میوه و سبزیجات تازه و غلات کامل. زنان روزانه به 25 گرم فیبر و مردان به 35 گرم فیبر نیاز دارند.
- از نظر فعالیت بدنی فعال باشید و ورزش را در برنامه روزانه خود حتما جای دهید.
- در صورت لزوم، از ملین‌ها استفاده نمایید.
بیشتر بخوانید: یبوست چیست و روش های درمان آن کدام است؟
در چه صورتی برای بواسیر به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مشکوک به هموروئید هستید و علائم زیر را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکم
- یبوست مزمن یا اسهال
- تب و لرز
- حالت تهوع و استفراغ
- درد شدید یا خونریزی از مقعد
درمان بواسیر با پماد
پمادهای آنتی هموروئید برای بواسیرهای داخلی و خارجی قابل استفاده هستند. بهترین پماد برای هموروئید باید حاوی ترکیبات زیر باشد:
- لیدوکائین که خاصیت بی‌حس کننده، ضد خارش، ضد سوزش و ضد درد دارد.
- هیدروکورتیزون که ضد التهاب است.
- زینک اکساید که خاصیت ضد تحریک و قابض دارد.
- آلومینیوم ساب استات که قابض و ضدالتهاب عمل می‌کند.
معمولا از پمادهای آنتی هموروئید بیش از 7 روز نباید استفاده شود. در صورتی که علائم بهبود نیابد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند. بسیاری از پمادهای بواسیر را میتوان بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه دریافت کرد.
برای درمان بواسیر چه بخوریم؟
برای کمک به درمان هموروئید باید از مواد غذایی پرفیبر در رژیم غذایی خود استفاده کنید. نمونه‌هایی از این مواد غذایی عبارتند از:
- سبوس گندم
- آلو خشک
- سیب و گلابی
- عدس و لوبیا
- نان سبوس دار
- انواع توت
- کلم بروکلی
- کیوی
- مرکبات
در مواردی که هموروئید پیشرفته باشد، اصطلاح رژیم غذایی به تنهایی کافی نیست و حتما باید فرد برای مداوا به پزشک مراجعه نماید.
کلام آخر در مورد بواسیر
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز برایتان شرح دادیم که بواسیر چیست. مهم‌ترین علت بروز هموروئید را می‌توانیم یبوست‌های مداوم و مزمن بدانیم. با افزایش سن احتمال ابتلا به هموروئید در افراد افزایش می‌یابد. این عارضه را در مراحل اولیه که هنوز پیشرفته نشده است درمان کنید تا نیاز به عمل جراحی و … پیدا نکنید. اگر اطلاعات بیشتری نیاز دارید، حتما برای ما کامنت بگذارید.
