متاسفانه مشکل پوکی استخوان هر روز بیش از پیش سلامت افراد رو در کل جهان به مخاطره انداخته. متخصصان تغذیه ناسالم رو از مهم ترین این عوامل می دونن، به همین دلیل هم سعی داریم با هم در مورد تاثیر نوشابه و نمک بر پوکی استخوان بیشتر اطلاعات کسب کنیم.
پوکی استخوان چیست؟
کم شدن توده استخوانی و نابودی ساختمان بافت استخوان رو پوکی استخوان می نامند. در این بیماری، فرد با کوچک ترین ضربه دچار شکستگی استخوان میشه و افزایش خطر شکستگی در استخوان لگن، ستون فقرات و مچ دست بیشتر میشه.
از دست دادن توده استخوانی و پوکی استخوان اغلب هیچ علامتی تا زمان رخ دادن شکستگی وجود نداره. حدود نیمی از زنان بالای 45 سال و 90 درصد زنان بالای 75 سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا میشن.
مردان مسن هم به پوکی استخوان مبتلا میشن که البته میزان ابتلای اونها کمتر از زنان هست.
تاثیر نوشابه بر پوکی استخوان
وقتی ما نوشابه می خوریم، فسفات به سرعت جذب محیط داخلی میشه و غلظت اون رو افزایش میده. در این موقع علاوه بر اینکه کلیه ها وارد عمل میشن و دفع فسفات و بازجذب کلسیم رو افزایش میدن، هورمون پاراتیروئید هم وارد عمل شده و با روش هایی جذب ماتریکس استخوانی رو منجر میشه که می تونه شروعی بر فرآیند پوکی استخوان باشه.
به بیان دیگه یکی از عوامل موثر بر میزان جذب کلسیم، میزان فسفات رژیم غذایی بدن ماست. میزان نیاز روزانه به این دو ماده معدنی، یعنی کلسیم و فسفات یکسانه. بدن همیشه سعی داره سطح کلسیم و فسفات رو در یک محدوده قرار بده، اگر سطح این دو ماده از محدوده طبیعی خارج بشه، علائم و اختلالاتی ابه وجود میاد.
به همین دلیل هورمون های تنظیم‌کننده، سطح کلسیم و فسفات رو متناسب با هم تنظیم می کنن. یکی از این هورمون ها پاراتورمون هست که از غده هیپوفیز ترشح میشه.
پاراتورمون سه کار مهم انجام میده
- با فعال کردن ویتامین D بر روده تأثیر گذاشته و جذب کلسیم و فسفات رو از رژیم غذایی افزایش میده
- با تأثیر بر استخوان باعث افزایش برداشت کلسیم و فسفات از ذخایر استخوان و افزایش سطح این مواد در خون میشه
- تاثیر این هورمون بر کلیه باعث افزایش جذب و جلوگیری از دفع کلسیم و به جای اون افزایش دفع فسفات میشه!
همون طور که می دونیم نوشابه هم دارای میزان بسیار بالایی فسفر یا همان فسفات هست و با خوردن نوشابه هورمون پاراتورمون که در کمبود کلسیم و فسفر ترشح میشه، اینجا به دلیل بالا بودن فسفر رژیم غذایی دریافتی دیگه ترشح نمیشه و در پی اون نبودن هورمون پاراتورمون باعث میشه ویتامین D نتونه به فرم فعال خود تبدیل شه و کلسیم رو از دستگاه گوارش جذب کنه. بنابراین کلسیم رژیم غذایی همراه مدفوع دفع میشه.
و در مرحله آخر چون پاراتورمون باعث کاهش دفع کلسیم از ادرار و افزایش دفع فسفر از ادرار میشه، حالا که میزان این هورمون پایین اومده، کلسیم به راحتی از طریق کلیه های دفع میشن.
تاثیر نمک بر پوکی استخوان
دریافت زیاد سدیم نمک و مصرف غذا و تنقلات شور و پرنمک موجب کاهش باز جذب کلسیم از کلیه شده و دفع ادراری رو هم به شدت افزایش میده که خودش عامل مهمی در کاهش تراکم استخوان و پوکی استخوان میشه.
همچنین باید بگیم که کاهش تراکم توده استخوان به دنبال دریافت زیاد نمک در زنان یائسه بیشتر از سایر زنان اتفاق میافته. بنابراین مصرف بیش از پنج گرم نمک در روز بر تراکم استخوان اثر منفی قابل توجهی داره!
