قویترین پایین آورنده قند خون؛ نوین تا طب سنتی
مدیریت قند خون برای افراد مبتلا به دیابت یا در معرض خطر دیابت بسیار مهم است. در این بین علاوه بر داروهای پایین آورنده قند خون، طب اسلامی یا سنتی و سبک زندگی نیز تاثیر گذار است. داروهای تاثیر گذار برای پایین آوردن قند خون که امروزه توسط پزشکان تجویز میشود، شامل موارد زیر است:
- انسولین
- متفورمین (Metformin) مناسب دیابت نوع 2
- سولفونیل اوره‌ها (Sulfonylureas)
- بازدارنده‌های SGLT2 (مانند امپاگلیفلوزین)
- آگونیست‌های GLP-1 (مانند سما گلوتاید)
- عصاره دارچین، شنبلیله، خار مریم، بربرین و عصاره برگ توت
قند خون در حالت طبیعی
قبل از هر چیز، باید بدانید که میزان قند خون طبیعی شما چقدر باید باشد تا در صورت لزوم اقدام به کاهش آن کنید. برای یک فرد عادی، سطح قند خون ناشتا حدود ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است و پس از غذا خوردن به حدود ۱۲۰ می‌رسد که اغلب موجب نگرانی نمی‌شود. اما در افراد دیابتی، سطح قند خون ناشتا باید در حدود ۱۳۰ و پس از غذا حدود ۱۸۰ باشد. اگر تست قند خون نشان دهد که این مقادیر فراتر از حد مجاز افزایش‌یافته است و گاهی به مقادیری بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ هم می‌رسد، حتما باید سریع اقدام به کاهش آن کنید تا از عواقب مختلف جلوگیری شود.
عواملی که باعث افزایش قند خون می‌شوند
افزایش ناگهانی قند خون ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد، از جمله مصرف رژیم غذایی ناسالم، تجربه استرس و اضطراب، وزن بدن، ژنتیک و میزان فعالیت بدنی. هرکدام از این عوامل می‌توانند در افزایش قند خون موثر باشند. یکی از عوامل اصلی افزایش قند خون در بدن، بیماری دیابت است. این بیماری که در سال‌های اخیر به طور چشمگیری گسترش‌یافته، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت‌تاثیر قرار داده است. دیابت دو نوع دارد: دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲.
در دیابت نوع ۱، بدن افراد به دلیل ابتلا به بیماری خودایمنی یا مشکلات ژنتیکی قادر نیست انسولین تولید کند. به همین دلیل، افراد نیاز دارند انسولین را از طریق تزریق این هورمون تامین کنند و با کنترل رژیم غذایی و ورزش از نوسانات قند خون جلوگیری کنند.
در مقابل، دیابت نوع ۲ بیشترین بخش از موارد ابتلا به دیابت در بزرگسالان را شامل میشود. این بیماری وابسته به سبک زندگی افراد است که منجر به ناتوانی بدن در استفاده از هورمون انسولین میشود. در نتیجه، سطح قند خون به طور مداوم افزایش می‌یابد و ممکن است به پیش دیابت منجر شود. درصورتی‌که افزایش قند خون بدون کنترل ادامه یابد، دیابت آغاز خواهد شد.
برای قند خون چی خوب است؟
برای کنترل قند خون بهتر است علاوه بر تغذیه سالم، فعالیت بدنی، حفظ وزن متناسب، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، کنترل استرس، پایش منظم قند خون و خواب کافی موثر است.
- تغذیه سالم: کاهش مصرف قندهای ساده و کربوهیدرات‌های تصفیه شده، افزایش مصرف فیبر (میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل)، و انتخاب پروتئین‌های بدون چربی.
- فعالیت بدنی منظم: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط در هفته.
- حفظ وزن سالم: کاهش وزن، حتی به میزان کم، میتواند تأثیر قابل توجهی بر کنترل قند خون داشته باشد.
- پایش منظم قند خون: برای ارزیابی اثربخشی درمان و تنظیم سبک زندگی.
- مصرف داروهای تجویزی: طبق دستور پزشک.
- کنترل استرس: استرس میتواند باعث افزایش قند خون شود.
- خواب کافی: کمبود خواب میتواند بر حساسیت به انسولین تأثیر بگذارد.
چگونه می‌توان قند خون را کاهش داد؟
برای افراد مبتلا به پیش دیابت، دیابت یا مشکلات دیگری که منجر به افزایش قند خون می‌شوند، رژیم غذایی یک راهکار اساسی برای کاهش سطح قند خون است. با توجه به اینکه وزن بدن، استرس، فعالیت بدنی و عوامل ژنتیکی نیز در این زمینه نقش دارند، حتما باید تحت‌نظر پزشک باشید تا بتوانید بیماری دیابت را کنترل کنید. بی‌توجهی به درمان و عدم انجام منظم آزمایش‌های لازم، میتواند شما را از مسیر درست درمان منحرف کند.
باید به یاد داشت که گیاهان و مکمل‌ها نمی‌توانند بهتنهایی دیابت را درمان کنند. بااین‌حال، برخی از آنها می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند و در کاهش خطر عوارض بیماری موثر باشند، اما در صورتی‌که با درمان‌های معمول بیماری ترکیب شوند.
توجه داشته باشید حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید که در حال مصرف چه مکمل‌هایی هستید و چه تغییراتی را در برنامه غذایی خود اعمال کرده‌اید. گاهی اوقات برخی درمان‌ها ممکن است با درمان دارویی بیمار تداخل داشته باشد و باعث تغییر اثر داروها و افزایش یا کاهش ناگهانی قند خون شود.
راه‌هایی برای کاهش قند خون وجود دارند که غیر از مصرف غذاها هستند. این شامل موارد زیر میشود:
ورزش منظم برای پایین آوردن قند خون
ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و جریانات ورزشی مانند یوگا می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند. ورزش باعث مصرف انرژی بیشتر و حرکت عضلات میشود که به کاهش قند خون کمک میکند.
تاثیر کاهش وزن در پایین آوردن قند خون
اگر اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن میتواند به کنترل قند خون کمک کند. افزایش وزن مقاومت به انسولین را افزایش میدهد که باعث افزایش قند خون میشود. کاهش وزن به‌ویژه از منطقه شکمی بهبود قند خون را ایجاد میکند.
مدیریت استرس
استرس نقش مهمی در سطح قند خون بدن دارد. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند تمرین تنفسی، مدیتیشن و یوگا به کاهش استرس و کنترل قند خون کمک میکنند.
خواب کافی
کمبود خواب میتواند باعث افزایش سطح قند خون شود. برای حفظ سطح قند خون بهینه، خواب کافی داشته باشید که معمولا حداقل ۷-۸ ساعت در روز است.
داروهای مورد تجویز پزشک
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند انسولین یا داروهای تجویزی دیگر تحت عنوان قرص قند خون برای کنترل قند خون تجویز کند. این داروها بهتنهایی یا به همراه تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش موثر هستند.
به‌هرحال قبل از هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا برنامه ورزشی، توصیه میشود با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
راه‌های کاهش قند خون ناشتا
برای کاهش قند خون ناشتا، رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک اهمیت دارد. همچنین مصرف آب کافی و پرهیز از مصرف کربوهیدرات‌ها در وعده شام میتواند موثر باشد.
- رعایت رژیم غذایی با کربوهیدرات کم
- ورزش منظم، به‌ویژه پیاده‌روی
- مصرف داروهای تجویز شده مانند متفورمین
- نوشیدن آب کافی
ترکیب رژیم غذایی مناسب، ورزش و مصرف داروهای تجویز شده میتواند به کاهش قند خون ناشتا کمک کند. همچنین مصرف کنترل کننده‌های طبیعی قند خون تحت نظر پزشک نیز میتواند تاثیر گذار باشد.
فهرست قویترین مواد غذایی کاهنده قند خون
هرچند نمی‌توان به‌طورقطع غذایی را معرفی کرد که فورا سطح قند خون شما را کاهش دهد، اما اثبات شده است که برخی از مواد غذایی به بهبود قند خون به‌صورت پایدار و کاهش میانگین سطح گلوکز خون در طولانی‌مدت کمک میکنند. در ادامه، تعدادی از مؤثرترین مواد کاهنده قند خون ذکر شده است:
پروتئین‌های حیوانی، قوی ترین کاهنده قند خون
منابع پروتئین حیوانی، از جمله ماهی قزل‌آلا، سایر ماهی‌های چرب و تخم‌مرغ، بسیار مهم برای کنترل قند خون هستند. این مواد غذایی با کمک به هضم آهسته غذا، جلوی افزایش قند خون پس از وعده‌غذایی را می‌گیرند و احساس سیری را افزایش داده و از پرخوری جلوگیری میکنند. همچنین، با جلوگیری از افزایش چربی بدن، به مهار پاسخ قند خون بدن پس از مصرف غذا کمک میکنند و باعث کاهش سطح قند خون می‌شوند.
لبنیات، برای کاهش قند خون
غذاهای تخمیر شده مانند ماست و شیر دارای پروبیوتیک هستند. مصرف رژیم غذایی حاوی پروبیوتیک‌ها میتواند منجر به کاهش سطح گلوکز و افزایش سطح انسولین خون شوند. در کنار مواد غذایی می‌توانید با مشورت پزشک از قرص پروبیوتیک استفاده کنید.
برای کاهش قند خون، انتخاب میوه‌های با شاخص گلیسمی (GI) پایین میتواند کمک‌کننده باشد. میوه‌های با GI پایین به‌طورکلی باعث افزایش آهسته قند خون می‌شوند و برای بیماران دیابتی مناسب‌تر هستند. در اینجا چند نمونه از میوه‌هایی که می‌توانند به کاهش قند خون کمک کنند آورده شده است:
گیلاس: دارای شاخص گلیسمی پایینی است که تقریباً ۲۲ است. این میوه حاوی آنتوسیانین است که باعث افزایش تولید انسولین در بدن میشود و به کاهش قند خون کمک میکند. همچنین، گیلاس دارای پتاسیم و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به‌سلامتی سلول‌ها کمک میکنند.
آلو: با GI پایین و حاوی فیبر میتواند به کاهش قند خون کمک کند. این میوه همچنین منبع خوبی از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است.
توت‌فرنگی: نیز دارای GI پایینی و حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها است که قند خون را کاهش میدهد.
هلو: یک منبع خوب از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها و با GI پایین، میتواند قند خون را کاهش دهد.
انگور: نیز دارای GI پایینی و حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مختلف است که به کنترل قند خون کمک میکنند.
گریپ‌فروت: با GI پایین به عنوان بهترین میوه برای افراد دیابتی به شمار می‌آید. گریپ‌فروت یکی دیگر از میوه‌های مفید برای کنترل قند خون است. این میوه حاوی ویتامین C، ویتامین A، فولات و کلسیم است و باعث کاهش قند خون میشود.
زردآلو: یک منبع خوب از پتاسیم، فسفر، کلسیم، مس و ویتامین‌های گروه B و C است. با GI پایین، زردآلو نیز میتواند به کنترل قند خون کمک کند.
گلابی: دارای فیبر بالا و GI پایینی است که به کاهش قند خون کمک میکند. همچنین، این میوه حاوی ویتامین‌های گروه B، C و K است که سلامت عمومی بدن را منجر میشود.
سیب: یک منبع خوب از فیبر است و GI پایینی دارد. مصرف سیب میتواند به حفظ باکتری‌های سالم روده کمک کند و برای بیماران دیابتی گزینه مناسبی باشد.
پرتقال: حاوی ویتامین C، فیبر و کلسیم و GI آن نیز پایین است. این میوه نقش مهمی در کنترل قند خون دارد. برای بهبود قند خون، بهتر است میوه‌ها را به میزان مناسب و در چارچوب یک رژیم غذایی سالم مصرف کنید و با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
سبزی‌ها: همه سبزی‌ها از نظر سلامتی مفید هستند، اما برای بیماران دیابتی، سبزی‌های غیر نشاسته‌ای گزینه بهتری به شمار می‌روند. این سبزی‌ها دارای فیبر بالا و کمترین مقدار کربوهیدرات و کالری هستند. سبزی‌ها عبارتند از:
خیار: با افزایش حس سیری و کمک به هیدراته ماندن بدن، به کنترل قند خون کمک میکند و همچنین در کاهش التهابات بدن موثر است.
کاهو: نیز کم‌کالری است و ویتامین‌های مفیدی دارد که در کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت نوع ۲ مؤثر است.
قارچ: با ترکیبات طبیعی خود، به کاهش جذب قند در دستگاه گوارش کمک کرده و در کنترل قند خون نقش مهمی دارد.
بامیه: با کاهش جذب قند در دستگاه گوارش منجر به کنترل قند خون میشود، اما توجه داشته باشید که ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد.
کلم‌بروکلی: کی از بهترین سبزی‌ها برای پایین آوردن قند خون است. این سبزی پر فیبر علاوه بر افزایش احساس سیری، به‌عنوان پری‌بیوتیک عمل میکند و باعث رشد باکتری‌های مفید روده شده که به بهبود متابولیسم گلوکز و کلسترول کمک میکند.
کدو سبز: کم‌کالری و دارای فیبر بالایی است که از سلامت قلب و پایین آوردن قند خون حمایت می‌نماید.
کلم‌برگ: منبع خوبی از ویتامین C است و به دلیل فیبر زیاد، میتواند از افزایش قند خون بعد از غذا جلوگیری کند.
اسفناج: همچون سایر سبزی‌ها، کم‌کالری و دارای ترکیباتی است که حساسیت به انسولین را افزایش داده و در کنترل قند خون موثر است.
گوجه‌فرنگی: با لیکوپن خود که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و بعضی از انواع سرطان را کاهش میدهد، یکی از بهترین سبزی‌ها برای بیماران دیابتی است.
با اضافه‌کردن این سبزی‌ها به رژیم غذایی خود و مصرف منظم آنها، می‌توانید کنترل بهتری بر روی قند خون خود داشته باشید.
نوشیدنی‌های پایین اورنده قند خون
در کنار تغذیه سالم، انتخاب نوشیدنی‌های مناسب نیز میتواند به کنترل قند خون در بیماران دیابتی کمک کند. در اینجا چند نوشیدنی که برای کنترل قند خون مفید هستند، معرفی می‌کنیم:
آب: یکی از بهترین نوشیدنی‌ها برای کنترل قند خون است. مصرف منظم آب میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش و حجم خون را افزایش داده که این باعث آزاد شدن اسیدآمینه‌هایی میشود که بر تنظیم قند خون تاثیر می‌گذارند.
چای سیاه (بدون شکر):مصرف چای سیاه با کاهش ابتلا به دیابت و پیشگیری از عوارض آن مرتبط است. ترکیبات گیاهی چای سیاه به بهبود مقاومت به انسولین و کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب کمک میکنند.
چای سبز (بدون شکر):کاتچین‌های موجود در چای سبز از جذب کربوهیدرات در روده جلوگیری و به بهبود متابولیسم قند کمک میکنند.
قهوه (بدون شکر):مصرف منظم قهوه نیز با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است. ترکیبات گیاهی قهوه محافظت از سلول‌های کبد و پانکراس را تقویت کرده و در تنظیم عملکرد هورمون انسولین نقش دارند.
توصیه میشود همیشه نوشیدنی‌ها را بدون اضافه‌کردن شکر مصرف کنید و میزان مصرف آنها را با پزشک یا متخصص تغذیه مشاوره کنید
مغزها و دانه‌های موثر در کاهش قند خون
از میان مواد غذایی که می‌توانند به مدیریت قند خون کمک کنند، مغزها و دانه‌ها بسیار مهم هستند. این مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب غیراشباع مانند اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 هستند که بهبود حساسیت به انسولین را ایجاد و در نتیجه کاهش قند خون را تسهیل میکنند. این اسیدهای غیراشباع در مغزها، دانه‌ها مانند دانه چیا و دانه کتان، آووکادو، زیتون و روغن زیتون یافت می‌شوند.
دانه چیا به‌عنوان یکی از دانه‌های پرفایده برای سلامتی معروف است و در تنظیم قند خون نقش بسیار مهمی دارد. مصرف دانه چیا میتواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و به کنترل سطح قند خون بعد از وعده‌های غذایی کمک کند.
قویترین پایین آورنده قند خون طب اسلامی و گیاهان دارویی
قویترین پایین آورنده قند خون طب اسلامی، معمولا بر پایه توصیه‌های کلی برای یک زندگی سالم و تغذیه صحیح است که میتواند به کنترل قند خون کمک کند. مصرف خوراکی‌های طبیعی مانند دارچین، شنبلیله، سیاه‌دانه و عدس در منابع طب سنتی و اسلامی برای کمک به تنظیم قند خون توصیه شده است.
مطالعات نشان داده‌اند که دارچین ممکن است حساسیت به انسولین را بهبود بخشد. توجه داشته باشید که هیچ‌گاه توصیه‌های پزشکی را جایگزین طب سنتی نکنید مخصوصا برای افرادی با دیابت کنترل نشده.
در بازار محصولات متعددی با نام بهترین قرص گیاهی قند خون، موجود است که حاوی عصاره‌هایی از گیاهانی مانند دارچین، شنبلیله، خار مریم، بربرین و عصاره برگ توت هستند. بربرین یکی از قویترین ترکیبات گیاهی است که مطالعات علمی قابل توجهی در مورد اثرات آن بر کاهش قند خون انجام شده است و مکانیسم‌های آن شبیه به متفورمین است.
با این حال، اثربخشی این قرص‌ها صد در صد نیست و استفاده از آنها باید حتما با مشورت پزشک انجام شود، چرا که ممکن است با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند یا عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کنند.
بهترین قرص گیاهی قند خون
قرص‌های گیاهی متعددی برای کاهش قند خون وجود دارند که بر پایه ترکیبات طبیعی تهیه شده‌اند. از جمله این قرص‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گالگا: حاوی عصاره گیاه گالگا با ترکیبات گوانیدین و گالگین که به کاهش قند خون کمک میکند.
- گلیکوگل: ترکیبی از مریم‌گلی، جینسینگ، شنبلیله و دارچین که به تنظیم قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک میکند.
- شنبلیله: در افزایش ترشح انسولین و کاهش قند خون موثر است.
- دارچین: بهبود حساسیت به انسولین و در نتیجه کاهش قند خون را به همراه دارد.
- سیر: افزایش ترشح انسولین و کاهش قند خون از اثرات سیر است.
- گزنه: کاهش قند خون و بهبود عملکرد پانکراس از مزایای مصرف گزنه است.
قوی ترین قرص قند خون چیست؟
در میان داروهای خوراکی، 3 نوع دارو نسبت به دیگر قرص‌های موجود تاثیر بالایی بر قند خون دارند. داروهای جدید مانند امپاگلیفلوزین و ترکیبات آن با متفورمین نیز اثربخشی بالایی دارند که به عنوان قوی ترین پایین اورنده قند خون شناخته می‌شوند.
- متفورمین: بهرتین قرص قند خون برای کاهش مقاومت به انسولین و مهار تولید گلوکز در کبد، عوارض جانبی کمتر و قابل تحمل برای بیماران
- امپاگلیفلوزین: افزایش دفع گلوکز از طریق ادرار
- ترکیب متفورمین و امپاگلیفلوزین: اثربخشی بیشتر در کنترل قند خون
- انسولین: کاهش سریع قند خون و اثربخشی بالا در کاهش قند خون
بهترین قرص قند خون بدون عوارض چیست؟
توجه داشته باشید که هیچ دارویی کاملا بدون عارضه نیست، اما برخی داروها ایمنی بهتری دارند یا عوارض جانبی آنها قابل تحمل‌تر است. داروهای جدیدتر مانند مهارکننده‌های SGLT2 و آگونیست‌های GLP-1 علاوه بر کنترل قند خون، مزایای دیگری مانند کاهش وزن و محافظت از قلب و کلیه را نیز ارائه می‌دهند و ممکن است برای برخی افراد انتخاب‌های بهتری باشند. با این حال، حتی این داروها نیز می‌توانند عوارض جانبی خاص خود را داشته باشند.
با توجه به مقدار قند خون، وضعیت سلامت بدن و تشخیص پزشک امروزه متفورمین به عنوان بهترین قرص دیابت بدون عوارض توسط بیماران دیابتی معرفی شده است.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز گفته شد پیروی از یک الگوی غذایی سالم برای کاهش قند خون بسیار حیاتی است. بااین‌حال، به یاد داشته باشید که عوامل دیگری مانند سطح فعالیت، کنترل وزن بدن، اهمیت مصرف داروها و درمان‌های تحت‌نظر پزشک نیز در تنظیم بهینه سطح قند خون و پیشگیری از بیماری‌ها مانند دیابت بسیار حائز اهمیت هستند. اما نباید از نقش الگوهای غذایی و مصرف خوراکی‌ها در کنترل این بیماری صرف‌نظر کرد.
باتوجه‌به اینکه دیابت یا پیش دیابت داشته باشید یا حتی درصورتی‌که یک فرد سالم هستید، شناختن قویترین پایین‌آورنده‌های قند خون بسیار حیاتی است. بنابراین استفاده از روش‌ها و محصولاتی که در کنترل قند خون تاثیرگذار هستند، علاوه بر اثر درمانی، می‌توانند به پیشگیری از ابتلا به دیابت در افراد کمک کنند.
