کبد چرب یک بیماری شایع در ایران است که می‌تواند منجر به مشکلات جدی در سلامتی انسان شود. این بیماری با تجمع شدید چربی در کبد انسان رخ می‌دهد و در برخی افراد بدون علائم می‌باشد. برخی از علائم این بیماری در انسان شامل خستگی، حالت تهوع، کاهش اشتها، دردشکم و… است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله چاقی، دیابت، فشار خون بالا و مصرف زیاد الکل باشد. کبد چرب قابل درمان است، اما مهم است که در اسرع وقت تشخیص و درمان شود. اگر نگران ابتلا به کبد چرب هستید، با پزشک خود در رابطه با چکاب این عضو حیاتی گفتگو کنید.
در ایران کبد چرب در حال افزایش است و این بیماری در میان افراد چاق و دیابتی بسیار شایع شده است. کبد چرب می‌تواند منجر به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) شود که یک بیماری جدی است. این بیماری قابلیت تبدیل شدن به سیروز کبد و سرطان کبد را دارا است. پزشکان کشور همواره به افراد چاق و دیابتی پیشنهاد می‌کنند که با انجام انواع ورزش‌ها و مصرف قرص کبد چرب از تشدید این بیماری در کبد پیشگیری کنند.
کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) به یک نگرانی رو به رشد سلامت در سراسر جهان تبدیل شده است. شروع یک سبک زندگی بی‌تحرک باعث افزایش چندین وضعیت خطرناک در سلامتی شما میشود. برخی از مسائل بهداشتی که تنها در سن یک سالگی رخ می‌داد، اکنون به یک مشکل رایج در کودکان و بزرگسالان نیز تبدیل شده است، کبد چرب غیرالکلی NAFLD و سایر بیماری‌های کبدی از جمله این مشکلات هستند. طبق مطالعه منتشر شده توسط AIIMS، شاهد افزایش 35 درصدی NAFLD (کبد چرب) در جهان هستیم که خبر خوبی برای جامعه پزشکی نیست.
افزایش کبد چرب در جهان
در مطالعه اخیر ارائه شده در نشست سالانه انجمن غدد درون ریز در شیکاگو، این مطالعه افزایش تصاعدی NAFLD (کبد چرب) را برجسته کرد. همانطور که از نام آن پیداست، کبد چرب به بیماری گفته میشود که در آن چربی در کبد تجمع کرده باشد. کبد چرب هنگامی که درمان نشود، ممکن است منجر به سایر عوارض کبدی شود که در برخی موارد سبب مرگ خواهد شد. کبد یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین اندام‌های بدن است که به دفع سموم نیز کمک می‌کند.
برای اینکه کبد سالمی داشته باشید، غذای سالم بخورید، به طور منظم ورزش کنید، خوب بخوابید و سبک زندگی خود را اصلاح کنید. اما تنها انجام این فعالیت‌ها کافی نیست، زیرا گفتن آن آسان‌تر از انجام دادن برای برخی افراد است. با این حال، فعالیت بدنی می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش خطر ابتلا به کبد چرب و به طور کلی بهبود سلامت کبد کمک کند.
علائم کبد چرب
بیشتر بیماری‌های خطرناک با علائم خاصی در بدن انسان نمایان میشود. برخی افراد بعد از شروع مشکلاتی مانند سردرد، خستگی، شکم درد، ادرار تیره، مدفوع خاکستری و… اهمیتی به آن نداده و به زندگی روزمره خود ادامه می‌دهند. افراد چاق با درصد چربی بالا در شکم، در صورتی که حتی یکی از علائم بالا را در خود مشاهده کردند حتما به پزشک مراجعه کنند. بیماری کبد چرب درصدهای خاصی از چربی را داراست که امکان درمان و نوع درمان در هرکدام بسیار متفاوت است. با این حال، برخی از علائم کبد چرب شامل موارد زیر می باشد:
- خستگی
- حالت تهوع
- درد شکم
- کاهش اشتها
- زردی پوست و چشم‌ها
- ادرار تیره
- مدفوع خاکستری
- خونریزی و کبودی آسان
- تورم پاها
- از دست دادن وزن بدون دلیل
لظفا توجه داشته باشید که در برخی افراد این بیماری بدون علائم خاصی وجود دارد، یعنی فرد بدون علائم بالا دچار بیماری کبد چرب است و از آن خبر ندارد. لطفا افراد چاق با درصد چربی بالا از خوردن غذاهای چرب، نوشیدنی الکلی و دیگر غذاهای حساس برای کبد چرب اکیدا خودداری کنند. این دسته افراد همواره سالانه اقدام به چکاب کبد خود کنند.
درمان کبد چرب
کبد چرب بسته به نوع بیماری و شدت آن دارای درمان‌های متفاوتی است. پزشکان همواره مراجعه به موقع برای درمان این بیماری تاکید زیادی دارند ولی با این حال در بسیاری بیماران شاهد سرطان کبد و مشکلات حاد هستیم. لازم بذکر است، کبد چرب به انواع کبد چرب الکلی، کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، کبد چرب الکلی غیر الکلی (NASH)، دستهبندی میشود.
- کبد چرب الکلی: این نوع کبد چرب ناشی از مصرف بیش از حد الکل است.
- کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): این نوع کبد چرب ناشی از عواملی غیر از مصرف الکل مانند چاقی، دیابت و فشار خون بالا است.
- کبد چرب الکلی غیر الکلی (NASH): این نوع کبد چرب شدیدترین نوع کبد چرب است و می‌تواند منجر به سیروز و سرطان کبد شود.
راه های درمان کبد چرب
- کاهش وزن: کاهش وزن یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان کبد چرب است. کاهش حتی 5 الی 10 درصد از وزن بدن می‌تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند.
- تغییر رژیم غذایی: خوردن یک رژیم غذایی سالم که شامل میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل است، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به کبد چرب کمک کند.
- ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به کاهش وزن، بهبود عملکرد کبد و کاهش خطر ابتلا به عوارض کبد چرب کمک زیادی کند. در کنار ورزش برای کمک به کاهش وزن می‌توانید برای خرید قرص ال کارنیتین که یک چربی سوز است، اقدام نمایید.
- اجتناب از مصرف الکل: اگر به کبد چرب مبتلا هستید، مهم است که از مصرف الکل اجتناب کنید.
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: اگر به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا فشار خون بالا مبتلا هستید، مهم است که این بیماری‌ها را تحت کنترل داشته باشید.
- مصرف دارو: در برخی موارد، ممکن است نیاز به مصرف دارو برای درمان کبد چرب باشد.
برخی از ترکیبات مغذی می‌توانند در بهبود سلامت کبد، موثر باشند. مثل: امگا 3.
5 تمرین برای تقویت کبد
- ورزش‌های قلبی و عروقی: فعالیت‌هایی که ضربان قلب شما را بالا می‌برند برای کبد و کاهش وزن مفید هستند. تمرینات قلبی مانند دویدن، شنا، رقص و ایروبیک به سوزاندن کالری، کاهش تجمع چربی و بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند.
- تمرینات قدرتی: ایجاد توده عضلانی بدون چربی از طریق تمرینات قدرتی می‌تواند متابولیسم شما را افزایش دهد. نرخ متابولیک بالاتر به این معنی است که بدن شما کالری بیشتری در طول روز می‌سوزاند که به مدیریت وزن کمک می‌کند.
- یوگا و پیلاتس: این تمرینات کم تاثیر روی کشش، قدرت مرکزی و تعادل تمرکز دارند. این موارد می‌توانند استرس را کاهش دهند، هضم را بهبود بخشند و به طور غیرمستقیم از سلامت کبد و مدیریت وزن حمایت کنند.
- تمرین تناوبی با شدت بالا: این مورد شامل تمرینات کوتاه و شدید همراه با دوره‌های ریکاوری کوتاه است. این سبک تمرینی می‌تواند متابولیسم را افزایش داده و عملکرد کبد را بهبود بخشد و در عین حال باعث کاهش وزن شود.
- چرخش نیم تنه بالایی: این کار باعث عملکرد بهتر کبد در بدن خواهد شد، وقتی پایین‌تنه ثابت و بالا تنه خود را می‌چرخانید، این حرکت به اکسیژن‌رسانی هر چه بهتر به کبد کمک زیادی می‌کند.
ارتباط بین سلامت کبد و مدیریت وزن را نباید دست کم گرفت. با اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل، هیدراته ماندن، عدم مصرف الکل، ورزش منظم و گنجاندن تمرینات مختلف در برنامه روزانه خود، می‌توانید سلامت کبد را ارتقا دهید و به اهداف مدیریت وزن برسید.
امیدواریم که این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز برای شما مفید واقع شده باشد.
