| علت سرفه خشک | علائم و راه تشخیص | درمان پزشکی رایج (دارو و قرصها) |
|---|---|---|
| عفونت ویروسی (سرماخوردگی/آنفولانزا) | سرفه خشک، تحریککننده، حاد (کمتر از ۸ هفته)، همراه با تب، گلودرد و بدن درد. | سرکوبکنندههای سرفه: دکسترومتورفان، شربتهای گیاهی (آویشن، پیچک). مسکن: استامینوفن یا ایبوپروفن (برای تب و درد). |
| سرفه پس از عفونت | سرفه خشک که پس از بهبودی ویروس، برای هفتهها ادامه مییابد (معمولا کمتر از ۸ هفته). | سرکوبکنندههای سرفه: دکسترومتورفان. آنتی هیستامینهای نسل اول (مانند دیفن هیدرامین) به دلیل خاصیت آرامبخش. |
| آسم | سرفه خشک مزمن، اغلب شبانه یا هنگام ورزش، همراه با خسخس سینه یا تنگی نفس. | داروهای استنشاقی (تنفسی): کورتیکواستروئیدها (ضد التهاب) و برونکودیلاتورها (گشادکننده برونش). آنتیلکوترینها (مانند مونته لوکاست). |
| آلرژی (حساسیت) | سرفه خشک مزمن، فصلی، همراه با آبریزش بینی، خارش چشم، یا ترشحات پشت حلق | آنتی هیستامینها (مانند سیتریزین، لوراتادین). ضد احتقانها (مانند سودوافدرین). اسپریهای کورتون داخل بینی. |
| ترشحات پشت حلق (سینوزیت مزمن) | سرفه خشک یا خلطدار مزمن، احساس قلقلک در گلو، نیاز به صاف کردن گلو. | ضد احتقانها (مانند سودوافدرین) برای کاهش ترشح. آنتی هیستامینها (در صورت آلرژی). شستشوی بینی با سالین. |
| رفلاکس معده | سرفه خشک مزمن (بیش از ۸ هفته)، سرفه هنگام دراز کشیدن یا بعد از غذا، همراه با سوزش سر دل. | مهار کنندههای پمپ پروتون (PPIs): مانند امپرازول یا پنتوپرازول. آنتیاسیدها (برای تسکین موقت). |
علت سرفه خشک و علائم آن
شناخت دقیق علائم سرفه خشک میتواند در تعیین روش درمانی مناسب و انتخاب قرص ضد سرفه موثر کمک شایانی کند. بر اساس منابع پزشکی سرفه خشک را میتوان از چند منظر بررسی کرد و علائم همراه آن نیز بسته به شدت و علت سرفه متفاوت است.
ویژگی متمایز سرفه خشک این است که این نوع از سرفه بدون خلط در مجاری تنفسی بروز مییابد. سرفه خشک معمولا تحریککننده است و رفلکس سرفه را مسدود میکند.
سرفه خشک به طور معمول به شکل کوتاه و پشت سر هم است. دو نوع اصلی از سرفه های خشک بر اساس طول مدت و علت زمینهای عبارتند از:
۱. سرفه خشک حاد (ناشی از عفونتهای ویروسی)
این نوع سرفه خشک معمولا ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا، آسم، ابتلا به برونشیت، ذاتالریه یا کووید-۱۹ ایجاد میشود.
معمولا اگر ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا باشد، سرفهها بعد از پایان دوره بیماری قطع میشوند یا تا مدتی باقی میمانند. سرفه ناشی از آنفولانزا و سرماخوردگی معمولا بین ۱ تا ۲ هفته طول میکشد. سرفه ناشی از عفونت ویروسی ممکن است کمی طولانیتر باشد و تا ۸ هفته طول بکشد.
علائم همراه شایع:
- التهاب
- خشکی و خارش گلو
- حس قلقلک و سوزش در پشت گلو
- ممکن است با بیحالی، بدن درد و تب همراه باشد (به ویژه در درگیری با ویروسهایی مانند امیکرون یا کرونا).
۲. سرفه خشک مزمن
سرفهای که حداقل ۳ هفته طول بکشد، سرفه خشک مزمن نامیده میشود.
علائم و علل احتمالی:
این سرفه میتواند از علائم آلرژی ریه یا آسم باشد. سرفه خشک ناشی از آلرژی (حساسیتی) ممکن است تنها ناشی از یک آلرژن یا مادهی خارجی باشد. همچنین سرفه خشک یکی از شایعترین علائم ابتلا به کرونا است و حتی پس از بهبودی ممکن است تا ۲ هفته ادامه یابد.
برای درمان سرفه خشک چه قرص و دارویی تجویز میشود؟
درمان دارویی سرفه خشک بستگی مستقیم به علت زمینهای آن دارد و بهترین دارو باید توسط پزشک تعیین شود. با این حال، چندین دسته کلی و داروهای خاص وجود دارند که برای تسکین و درمان سرفه خشک تجویز می شوند:

۱. داروهای سرکوبکننده سرفه
این داروها که اغلب برای سرفههای خشک و تحریککننده تجویز میشوند، با مسدود کردن رفلکس سرفه، به کاهش دفعات و شدت سرفه کمک میکنند و میتوانند باعث آرامش در طول روز و خواب راحتتر در شب شوند.
- دکسترومتورفان (Dextromethorphan): این ماده یکی از رایجترین ترکیبات موجود در داروهای ضد سرفه خشک بدون نسخه است. پزشکان معتقدند که دکسترومتورفان با سرکوب گیرندههای سرفه در سیستم عصبی مرکزی عمل کرده و مستقیما مرکز سرفه را هدف میگیرد. این دارو در اشکال مختلفی مانند قرص، کپسول و شربت موجود است و به عنوان بهترین دارو برای سرفه خشک شناخته میشود.
- کدئین (Codeine) و مشتقات آن: کدئین یک اپیوئید خاص است که به دلیل خاصیت ضدسرفهای قوی، میتواند توسط پزشک برای کاهش سرفه خشک تجویز شود، به خصوص اگر بیمار با مشکل خواب شبانه درگیر است.
- دی هیدروکدئین (Dihydrocodeine) و فولکودین (Pholcodine): در لیست داروهای تجویز شده برای سرفه خشک دیده میشوند.
سایر داروهای سرکوبکننده تجویزی:
- بنزوناتات (Benzonatate): این دارو میتواند با مهار گیرندههای کششی ریه، سرفه را کاهش دهد یا با بیحس کردن تحریکات گلو به تسکین سرفه کمک کند. البته در مورد تایید اثربخشی آن نیاز به مطالعات بیشتری است و سازمان FDA در سال ۲۰۱۰ در مورد خطر مرگ ناشی از مصرف آن در کودکان زیر ۱۰ سال هشدار داده است.
- پرومتازین (Promethazine): نوعی داروی سرکوبکننده است که گیرندههای هیستامین را در سیستم عصبی مهار میکند.
۲. داروهای ضد حساسیت (آنتی هیستامینها) و ضد احتقان
اگر سرفه خشک ناشی از آلرژی، حساسیت یا مشکلات سینوسی باشد، این داروها میتوانند مفید باشند.
- دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) (مانند بنادریل): یک آنتی هیستامین است که برای تسکین سرفه ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی کمککننده است. این دارو به کاهش تحریک گلو کمک کرده و دارای خواص آرامبخش است.
- قرص کلرفنیرامین (Chlorpheniramine): آنتی هیستامینی است که اغلب در داروهای فرموله شده برای شب استفاده میشود و راهکاری کارآمد برای درمان سرفه خشک ناشی از آلرژی محسوب میگردد.
- ضد احتقانها (Decongestants): اگر سرفه به دلیل گرفتگی بینی یا فشار سینوسی باشد، داروهای ضد احتقان مانند سودوافدرین (Pseudoephedrine) و فنیل افرین (Phenylephrine) میتوانند التهابها را کاهش داده و به درمان سرفه خشک کمک کنند.
۳. داروهای ترکیبی و خاص
بسیاری از داروهای ضد سرفه بدون نسخه، ترکیبی از چند ماده موثره هستند.
- قرص برم هگزین (Bromhexine): این قرص یکی از داروهای انتخابی در درمان سرفههای خشک اولیه است که از عوارض ثانویه سرفه مانند گلودرد و خارش گلو پیشگیری میکند. اما در دستهبندی اصلی درمان سرفه خشک قرار نمیگیرد.
- قرص تئوفیلین (Theophylline): برای باز کردن راه هوایی مناسب است و برای درمان سرفه خشک ناشی از آلرژی تجویز میشود.
- استامینوفن (Acetaminophen): به عنوان یک مسکن درد، با کاهش التهاب میتواند علائم همراه سرفه مانند تب و بدن درد را تسکین دهد.

دارو برای تسکین سرفه شبانه
سرفههای خشک شبانه میتوانند بسیار آزاردهنده باشند و خواب راحت را مختل کنند. بر اساس منابع پزشکی موجود، برای تسکین سرفه خشک به ویژه در طول شب، هم روشهای دارویی و هم درمانهای خانگی زیر موثر هستند:
۱. توصیههای دارویی برای سرفه شبانه
هدف اصلی درمان سرفه خشک شبانه، سرکوب رفلکس سرفه یا استفاده از ترکیباتی است که خواص آرامبخش دارند تا بیمار بتواند استراحت کند.
الف. داروهای تجویزی و نسخهای:
- کدئین (Codeine) و مشتقات آن: در صورتی که سرفه خشک شما اختلال زیادی در خواب شبانه ایجاد کرده است، پزشک ممکن است شربت ضد سرفه قوی برای بزرگسالان حاوی کدئین را تجویز کند. کدئین یک اوپیوئید است که خاصیت ضدسرفهای قوی دارد. کدئین معمولا بیشتر از دکسترومتورفان باعث خوابآلودگی میشود، به همین دلیل برای مصرف شبانه میتواند مفید باشد. داروهای سرکوبکننده سرفه تجویزی ممکن است شامل اوپیاتهای خاصی مانند کدئین، دیهیدروکدئین یا هیدروکودون باشند.
ب. داروهای بدون نسخه (OTC) با تاکید بر مصرف شبانه:
- کلرفنیرامین: کلرفنیرامین یک آنتی هیستامین نسل اول است که به دلیل خاصیت آرامبخشی و خوابآلودگیآور اغلب در فرمولاسیون داروهای سرماخوردگی و آلرژی شبانه گنجانده میشود تا به بیمار کمک کند راحتتر بخوابد.
- آنتی هیستامینها (دیفن هیدرامین): دیفن هیدرامین، یک آنتی هیستامین نسل اول است که خاصیت آرامبخش قوی داشته و میتواند به کاهش تحریک گلو و تسکین سرفه خشک بهویژه سرفههای ناشی از حساسیت یا سرماخوردگی کمک کند.
- آنتی هیستامینهای نسل اول مانند دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین به دلیل عبور از سد خونی مغزی، خاصیت خوابآوری بیشتری دارند و در مقایسه با نسلهای جدیدتر مثل سیتریزین یا لوراتادین که خوابآوری کمتری دارند، ممکن است اثر قویتری بر روی سرفه داشته باشند. به همین دلیل مصرف شبانه آنها توصیه میشود.
- دکسترومتورفان: این ماده یک سرکوبکننده سرفه است که با اثر مستقیم بر روی مرکز سرفه در مغز (مدولا)، رفلکس سرفه را مهار میکند. این خاصیت میتواند دفعات و شدت سرفه خشک را کاهش داده و قطعا به خواب راحتتر کمک مینماید.
بهترین داروهای بدون نسخه با قابلیت سفارش اینترنتی
برخی از رایجترین مکملهای ضد سرفه که برای تسکین سرفه و کاهش گلودرد توصیه میشود موارد زیر هستند.
1. کپسول دیپ لانگ ساپورت گرین نیچر
این کپسول گیاهی با عصارههایی مانند فریتیلاریا و اکیناسه، به تسکین و کاهش سرفههای مزمن و تحریکی کمک میکند. علاوه بر خاصیت ضد سرفه، برای پاکسازی ریه از عفونتهای ویروسی و باکتریایی و تقویت ایمنی سیستم تنفسی موثر است. این فرآورده با داشتن ترکیبات خلط آور، در بهبود علائم سرماخوردگی و تقویت بافت ریه در برابر آلودگی هوا نیز کاربرد دارد.
2. کپسول نرم تیموژل باریج اسانس
یک داروی گیاهی حاوی اسانس آویشن شیرازی و رازیانه است که به طور موثر به تسکین سرفههای حاد کمک میکند. این کپسول با خواص خلط آور و ضد اسپاسم خود، التهاب مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و سرفههای ناشی از آن را بهبود میبخشد. مصرف تیموژل در درمان برونشیت و کاهش شدت سرفهها نیز مفید است.
3. قرص مکیدنی آلتادین دینه
این قرص مکیدنی گیاهی حاوی عصاره گل ختمی، شیرین بیان و نعنا فلفلی بوده و به تسکین سریع سرفههای تحریکی و خشک کمک میکند. به دلیل داشتن موسیلاژ (صمغ) از گیاه ختمی، با ایجاد یک لایه محافظ، التهاب و خشکی مخاط گلو را برطرف کرده و سرفه را کاهش میدهد. آلتادین در بهبود گلودرد، گرفتگی صدا و نرم کردن گلو نیز نقش موثری دارد.
4. قرص مکیدنی لیکوفار گل دارو
این فرآورده گیاهی حاوی عصاره شیرین بیان، اکالیپتوس و فلفل قرمز است و به طور خاص برای درمان سرفههای خشک و حساسیت موثر میباشد. لیکوفار با خواص ضد التهابی و آنتیباکتریال، التهاب گلو و مخاط دهان را کاهش داده و سرفههای ناشی از تحریک را آرام میکند. همچنین به عنوان یک خلط آور و نرمکننده گلو، در رفع گرفتگی صدا و تسکین علائم سرماخوردگی استفاده میشود.
5. قرص جوشان آیورا اهورا دارو
این قرص جوشان کاملا گیاهی حاوی عصاره برگ گیاه عشقه (پیچک) است و با خاصیت ضد سرفه قوی خود، به کاهش تعداد و شدت سرفههای خشک کمک میکند. آیورا با جلوگیری از ایجاد مخاط غلیظ و باز کردن مجاری تنفسی، تنفس را آسان کرده و تحریکات منجر به سرفه را کاهش میدهد. این محصول خلط آور و ضد اسپاسم، در بهبود التهاب مزمن و حاد مجاری تنفسی و برونشیت مفید است.
درمان سریع سرفه خشک کودکان
هنگامیکه سرفه خشک کودکان طولانی و آزاردهنده میشود، دغدغهی والدین تسکین فوری آن است. برای درمان سریع سرفه خشک کودکان، هم راهکارهای دارویی و هم روشهای خانگی موثری وجود دارد. با این حال، توجه به این نکته حیاتی است که داروهای رفعکننده سرفه بدون نسخه برای کودکان زیر 4 سال توصیه نمیشود و قبل از دادن هرگونه دارویی به کودکان، باید حتما با پزشک عمومی یا متخصص اطفال مشورت کنید. درمان سرفه خشک در کودکان نیز همانند بزرگسالان باید بر اساس علت زمینهای سرفه تعیین شود.
درمان دارویی سریع برای کودکان معمولا شامل داروهای سرکوبکننده سرفه یا شربت ضد سرفه کودکان است:
- شربت دکسترومتورفان: این شربت میتواند به کاهش سرفه در کودکان کمک کند. این ماده فعال، مرکز سرفه را مستقیما سرکوب میکند و رفلکس سرفه را مسدود مینماید.
- شربت دیفن هیدرامین: این شربت برای کودکان در درمان سرفه خشک موثر است.
- شربت برون کلد: این شربت میتواند در درمان سرفههای خشک کودکان نقش خوبی ایفا کند.
- مونته لوکاست و آنتی بیوتیک: در مواردی که سرفههای خشک عود میکنند، ممکن است نیاز به داروهایی مانند مونته لوکاست و آنتیبیوتیک باشد.
تذکر مهم دارویی:
- داروهای ضد سرفه بدون نسخه برای کودکان زیر 4 سال توصیه نمیشود.
- قبل از دادن هرگونه دارویی به کودکان، مشورت با پزشک مانند متخصص اطفال یا پزشک عمومی ضروری است.
شربت پلارژین کیدز
این شربت یکی از داروهایی است که میتواند در درمان سرفه کودکان در خانه بینظیر عمل کند. شربت پلارژین برای چیست؟ پلارژین حاوی عصاره گیاه پلارگونیوم سیدوئیدز بوده و برای کاهش علائم سرماخوردگی، بهویژه سرفه خشک در کودکان بالای یک سال بسیار موثر است. این شربت علاوه بر خاصیت ضد سرفه و ضد ویروس، با تقویت سیستم ایمنی، به کاهش شدت علائم عفونتهای تنفسی فوقانی و کوتاهتر شدن طول دوره بیماری کمک میکند. شربت پلارژین کیدز التهاب گلو و مجاری تنفسی را تسکین داده و به دلیل تاثیر بر سرفههای خشک و آزاردهنده، خواب راحت کودک را فراهم میسازد.
شربت کاف پدیابست
این شربت با ترکیبات طبیعی مانند عسل، عصاره عشقه، ویتامین C و زینک فرموله شده و به تسکین انواع سرفه، از جمله سرفه خشک تحریکی، در کودکان بالای ۳ سال کمک میکند. عصاره عشقه دارای اثرات خلط آور و گشادکننده راههای هوایی است که به رفع تجمع مخاط غلیظ و کاهش سرفه منجر میشود. علاوه بر خاصیت نرمکنندگی گلو و ضد میکروبی، به دلیل داشتن ویتامین C و زینک، در تقویت سیستم ایمنی کودک نیز نقش دارد.
شربت زوفا عسلی رازک
این فرآورده ترکیبی از چندین عصاره گیاهی طب سنتی مانند زوفا، آویشن، ختمی و عسل است و در درمان سرفههای کهنه، مزمن و نزله (خلط پشت حلق) بسیار موثر است. خواص نرمکنندگی گلو، ضد التهابی و خلط آوری زوفا عسلی، به تسکین سرفههای خشک ناشی از التهاب و حساسیت کمک شایانی میکند.
بهبود تنگی نفس ناشی از آلرژی و برونشیت و همچنین کاهش التهاب مجاری تنفسی از دیگر ویژگیهای مهم این شربت است.
عوارض جانبی قرصهای ضد سرفه
داروهای ضد سرفه، بهویژه انواع سرکوب کننده سرفه مانند دکسترومتورفان و اوپیوئیدها، ممکن است عوارض جانبی متعددی ایجاد کنند و برای برخی افراد مناسب نیستند.

۱. عوارض جانبی رایج دکسترومتورفان
دکسترومتورفان یکی از رایجترین ترکیبات موجود در داروهای ضد سرفه خشک (بدون نسخه) است که رفلکس سرفه را در سیستم عصبی مرکزی سرکوب میکند.
عوارض جانبی مصرف دکسترومتورفان بهخصوص در کودکان، شامل موارد زیر است:
- سردرد
- حالت تهوع
- سرگیجه
- مشکلات گوارشی
- بیحالی
- گیجی
- لکنت زبان
- حرکات غیر ارادی چشم
- آتاکسی (ناهماهنگی حرکتی)
- احتباس ادرار
- در موارد شدید، احتمال کما نیز وجود دارد
۲. عوارض مرتبط با سوء مصرف یا دوز بالا
مصرف دوزهای بالای دکسترومتورفان میتواند به ایجاد طیف وسیعی از عوارض از جمله سرخوشی (Euphoria) منجر شود. همچنین، زیادهروی در مصرف داروهای ضد سرفه میتواند به مشکلات جدی از جمله آسیب مغزی، تشنج یا مرگ منجر شود.
۳. هشدارهای مرتبط با اوپیوئیدها و بنزوناتات
برخی از داروهای ضد سرفه تجویزی، قویتر بوده و حاوی اوپیوئیدها یا مواد دیگری هستند که عوارض خاص خود را دارند:
- اوپیوئیدها (مانند کدئین، دی هیدروکدئین یا هیدروکودون): این داروها معمولا قویتر از داروهای بدون نسخه هستند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از اوپیاتها را برای کودکان و نوجوانان توصیه نمیکند.
- بنزوناتات (Benzonatate): این دارو میتواند با مهار گیرندههای کششی ریه سرفه را کاهش دهد. با این حال، FDA در سال ۲۰۱۰ در مورد خطر مرگ ناشی از مصرف بنزوناتات در کودکان کمتر از ۱۰ سال هشدار داده است.
تداخل دارویی قرصهای ضد سرفه
محصولات ضد سرفه بهویژه آنهایی که حاوی مواد فعال مانند دکسترومتورفان و اوپیوئیدها هستند، ممکن است با چندین دسته از داروها تداخل داشته باشند. برخی از مواردی که نیاز به احتیاط دارند عبارتند از:
- دکسترومتورفان: این ماده یکی از رایجترین ترکیبات موجود در داروهای ضد سرفه خشک است. اما ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد. همچنین سو استفاده از دوزهای بالای دکسترومتورفان میتواند منجر به عوارض متعددی شود.
- اوپیوئیدها: داروهای تجویزی سرکوبکننده سرفه ممکن است شامل اوپیاتهای خاصی مانند کدئین، دی هیدروکدئین یا هیدروکودون باشند.
- داروهای ترکیبی: بسیاری از داروهای ضد سرفه بدون نسخه (OTC) دارای ترکیبات متنوعی مانند مسکن، ضد احتقان و آنتی هیستامین هستند. اگر علائم متعددی را تجربه میکنید، باید تمام داروهای مصرفی خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که حاوی ترکیبات یکسان نیستند، زیرا مصرف دو دارو با ترکیبات مشابه ممکن است مشکلساز شود.
از سوی دیگر مهمترین گروههای داروهایی که تداخل آنها با قرص ضد سرفه گزارش شده است، شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضد افسردگی: محصولات تسکیندهنده سرفه ممکن است با داروهای ضد افسردگی تداخل داشته باشند.
- آرامبخشها: این محصولات همچنین ممکن است با آرامبخشها تداخل داشته باشند.
موارد ضروری برای مشورت با پزشک
به دلیل وجود تداخلات احتمالی و عوارض جانبی، افراد زیر باید حتما قبل از مصرف هر گونه داروی ضد سرفه، با پزشک مشورت کنند:
- افرادی که داروهای دیگر مصرف میکنند.
- افرادی که به بیماریهای مزمن دیگری مبتلا هستند.
- کودکان، زنان باردار یا شیرده.
به طور خلاصه، اگر در حال مصرف داروی دیگری هستید، به ویژه داروهای مربوط به سیستم عصبی مرکزی مانند ضد افسردگیها و آرامبخشها، مشورت با پزشک ضروری است تا از تداخلات دارویی محصولات تسکیندهنده سرفه جلوگیری شود.
نحوه استفاده از داروی ضد سرفه
قبل از مصرف دارو، علت اصلی و زمینهای سرفه خشک باید توسط پزشک مشخص شود تا درمان مناسب انتخاب گردد.
داروهای ضد سرفه را نباید برای مدت طولانی استفاده کرد؛ در صورت عدم بهبودی سرفه پس از ۷ تا ۱۴ روز، حتما با پزشک مشورت کنید.
گروههای آسیبپذیر شامل زنان باردار یا شیرده، کودکان خردسال (زیر ۶ سال) و افرادی که همزمان داروهای دیگری مصرف میکنند، باید حتما پیش از مصرف، با پزشک مشورت نمایند.
درمانهای غیر دارویی سرفه خشک
درمانهای غیرپزشکی میتوانند برای تسکین سرفه خشک، بهویژه زمانی که سرفه شدید نیست یا فرد به دنبال روشهای مکمل است، مفید باشند. این روشها گرچه علت اصلی سرفه را برطرف نمیکنند، اما میتوانند به تسکین درد و حساسیت گلو و گذراندن راحتتر دوره بیماری کمک کنند.
در اینجا به روشهای غیر پزشکی تسکین سرفه خشک میپردازیم:

۱. قطرهها، اسپریها و شستشوهای بینی
این روشها عمدتا برای کاهش تحریکات مجاری تنفسی و تسکین علائم مرتبط با احتقان استفاده میشوند:
- قطرههای سرفه غیردارویی: استفاده از قطرههای سرفه غیردارویی یکی از راههای غیرپزشکی است که میتوانید برای تسکین درد و حساسیت گلو امتحان کنید.
- اسپریهای بینی نمکی (Saline Nasal Sprays) و شستشوی بینی: برای مواقعی که سرفه ناشی از گرفتگی بینی و فشار سینوسی است، استفاده از اسپری بینی سدیم کلراید (نمکی) و شستشوی بینی میتواند کمککننده باشد. هدف از این کار، پاکسازی سینوسها است تا احتقان از بینی خارج شده و به گلو تخلیه نشود.
۲. درمانهای موضعی (مانند پماد ویکس)
استفاده از واپورابها VapoRub (در اصطلاح عامیانه پماد ویکس) به عنوان یکی از روشهای تسکین سرفه شناخته شدهاست. این داروها به صورت موضعی استفاده میشوند و حاوی مواد مختلفی مانند منتول (ترکیب فعال موجود در نعناع)، روغن کافور و روغن یا قطره اکالیپتوس هستند. در مورد اثربخشی دقیق این محصولات نیاز به تحقیقات بیشتری است.
۳. درمانهای خانگی مهم برای تسکین سرفه خشک
علاوه بر موارد فوق، منابع به مجموعهای از درمانهای خانگی اشاره کردهاند که برای تسکین سریع سرفه خشک موثر هستند:
بخور دادن با استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب نگه داشتن محیط و پیشگیری از تشدید سرفه توسط هوای خشک موثر است. همچنین، بخور آب گرم همراه با عصارههایی مانند رزماری و اکالیپتوس برای کاهش علائم سرفه خشک بسیار مفید است
عسل یک مسکن طبیعی است که با پوشاندن غشای مخاطی ملتهب و تحریک شده، باعث التیام و تسکین سرفه خشک میشود. مصرف یک قاشق چایخوری عسل در چای یا آب داغ، بهویژه هنگام خواب، برای تسکین گلو بسیار موثر است.
زنجبیل میتواند به عنوان یک سرکوب کننده طبیعی سرفه عمل کند و به شل شدن ماهیچههای نای کمک میکند. میتوان ریشه خرد شده زنجبیل را در آب جوش ریخت و با آن جوشانده یا دمنوش تهیه کرد. دمنوش زنجبیل و نعنا نیز یک ضد سرفه خانگی قوی است.
ریشه گل ختمی سابقه طولانی به عنوان داروی ضد سرفه در طب سنتی دارد و میتواند به فاصله دقایقی پس از مصرف تاثیر بگذارد.
نوشیدن مایعات به اندازه کافی (آب، سوپ، آبمیوه) بخش مهمی از درمان سرفه است، زیرا مایعات میتوانند به رقیق شدن مخاط کمک کنند و سرفههای دردناک کمتری را به دنبال دارند.
دمنوشهای گیاهی مانند آویشن، بابونه، زنجبیل و نعناع میتوانند به تسکین گلو و کاهش سرفه کمک کنند. آویشن به عنوان قوی ترین داروی گیاهی ضد سرفه برای کاهش سرفه معرفی میشود.
غرغره آب نمک برای درمان سرفه خشک و خارش گلو توصیه میشود.
بالا نگه داشتن سر هنگام خواب میتواند به کاهش سرفه شبانه کمک کند.
به یاد داشته باشید، این درمانهای خانگی نباید جایگزین دستورات و توصیههای پزشک معالج شوند، بهویژه اگر سرفه شما شدید است. برای سرفه شدید چی خوبه؟ سرفهای که بیش از یک هفته طول کشیده یا با علائم جدی همراه است حتما باید توسط پزشک بررسی شود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سرفه خشک با علائم زیر همراه باشد، نشاندهنده یک بیماری جدی است و باید فورا به پزشک مراجعه شود.
- احساس تنگی نفس، خسخس و درد قفسه سینه موقع سرفه
- مشاهده خون همراه مخاط یا کف صورتی در مخاط
- داشتن تب طولانی مدت
- سخت نفس کشیدن همراه با سرفه خشک
- سوزش سر دل
- حالت تهوع، استفراغ یا حس خفگی به خاطر سرفه زیاد
- سردرد مزمن، درد گوش یا مشاهده جوشهای پوست
- کاهش وزن و درد عضلانی شدید
- سبکی سر با سرفه خشک
- طولانی شدن سرفه خشک بیش از ۱۰ روز و عدم بهبودی (یا بیش از چند هفته)
همچنین، طولانی شدن سرفه خشک میتواند باعث بروز عوارض دیگری در فرد شود مانند:
- سردرد
- خستگی
- مشکل خوابیدن
- خونریزی در چشم
- شکستگی دنده
- درد عضلانی
- از دست رفتن کنترل مثانه
- گرفتگی صدا
سخن پایانی
در نهایت، به یاد داشته باشید که برای انتخاب بهترین قرص سرفه خشک، تشخیص دقیق علت سرفه از مصرف هر دارویی مهمتر است. هرگز توصیههای تخصصی پزشک خود را بهویژه در مورد سرفههای مزمن یا شدید نادیده نگیرید. با این حال، هنگامی که داروی مورد نیاز شما (اعم از مکملهای گیاهی یا داروهای بدون نسخه) توسط متخصص تایید شد، به جای اتلاف وقت، از سهولت خرید آنلاین استفاده کنید. شما میتوانید تمام قرصها، شربتها و محصولات گیاهی معرفیشده را با اطمینان از اصالت و تحت نظارت دکتر داروساز، از طریق داروخانه آنلاین مثبت سبز سفارش داده و درب منزل تحویل بگیرید.





