عصر امروز و زندگی با تکنولوژی در کنار تمام نکات مثبت خود، در بسیاری از موارد برای افراد زیادی استرس آفرین است. شاید کمتر کسی در جهان وجود داشته باشد که تاکنون استرس را تجربه نکرده باشند. در حقیقت استرس یک احساس طبیعی عدم توانایی مقابله با خواستهها و وقایع خاص است. اگر فرد توانایی مدیریت استرس خود را نداشته باشد، بیشک این مشکل میتواند به یک بیماری مزمن تبدیل شود. هوشیاری بیشتر در مورد اثرات استرس ممکن است به فرد کمک کند تا بتواند آن را بهطور مؤثر مدیریت کرده و بهتر مقابله کند. تپش قلب اولین واکنش ناشی از استرس شدید محسوب میشود. ما در این مقاله سعی کرده تا شما را با درمان استرس و تپش قلب آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
چرا دچار استرس می شویم ؟
مردم نسبت به شرایط استرس زا مختلف، واکنش متفاوتی از خود نشان میدهند. آنچه برای یک فرد استرسزاست، ممکن است برای شخص دیگر استرسزا نباشد. البته وجود تجارب قبلی زندگی هر فرد، بر نحوه واکنش او به عوامل استرس تأثیر میگذارد. باورهای غیرمنطقی و ناسازگارانه از مهمترین عوامل استرسزا محسوب میشوند. بهتر است بدانید که استرس میتواند یک محرک باشد و حتی گاهی برای بقا ضروری است. با این حال، زمانی که استرس در فرد واکنشهای شدید جسمی را به دنبال داشته باشد، بیماریهای جسمی و روحی به وجود میآید.
چگونگی واکنش یک فرد به یک وضعیت دشوار، اثرات استرس بر سلامت کلی را تعیین میکند. برای مثال فردی ممکن است چند موقعیت استرسزا را در کنار هم مدیریت کند بدون اینکه دچار مشکل جسمی خاصی شود. اما نقطه مقابل این موضوع نیز وجود دارد که فرد را با کوچکترین مسئله استرسزا دچار مشکلات جسمی مانند تپش قلب شدید و تنگی نفس میکند. به همین دلیل این دسته از افراد میبایست درمان استرس و تپش قلب را جدی بگیرند.
استرس چیست ؟
بهتر است قبل از هر چیز تعریف کلی از استرس داشته باشیم. استرس ذاتا دفاع طبیعی بدن در برابر عوامل خطرساز تعریف میشود. عوامل خطرزا باعث میشود بدن با ترشح هورمونهایی که سیستمهای خود را برای فرار یا مقابله با خطر آماده میکنند، فرد را برای داشتن عکسالعمل سریع هوشیار کند. هنگامیکه انسان با یک چالش یا تهدید روبرو میشود، بدن مقادیر زیادی از مواد شیمیایی کورتیزول، اپی نفرین و نوراپی نفرین را تولید میکند. ترشح این مواد شیمیایی در بدن باعث بالا رفتن فشارخون، بالا رفتن تپش قلب، تعریق، افزایش آمادگی عضلات و هوشیاری میشود. در این صورت باید درمان استرس و تپش قلب جدی گرفته شود.
اما استرس معمول که ما در طول زندگی زیاد تجربه میکنیم، شرایط یا احساسی است که در آن، فرد از لحاظ ادراکی بر این باور است که مجموع خواستهها و انتظاراتی که از او وجود دارد، فراتر از منابع، امکانات و توانمندیهای در اختیار اوست. به طور خلاصه میتوان گفت که استرس میتواند منفی و یا مثبت باشد.
دلایل ایجاد استرس
اکنونکه با واژه استرس آشنا شدیم میخواهیم با دلایل ایجاد استرسهای روزمره در زندگی آشنا شویم. بهتر است بدانید که دلایل استرس در هر فرد میتواند با توجه به شرایط زندگی و طرز تفکر او، با دیگری فرق داشته باشد. علل فیزیکی محیطی و اجتماعی استرس را اصطلاحاً عوامل استرسزا میگویند که گاهی منجر به تپش قلب نیز میشود.
دانستن عوامل و دلیل به درمان استرس و تپش قلب کمک خواهد کرد. البته عوامل ایجادکننده استرس را میتوان به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم کرد. انستیتوی ملی بهداشت روان دو نوع استرس را تشخیص میدهد: حاد و مزمن. هرکدام از آنها به مدیریت و درمان متفاوتی نیاز دارند. همچنین سه نمونه از انواع عوامل استرسزا عبارتاند از:
- استرس روزمره: مانند مراقبت از کودک، مشق شب یا مسئولیتهای مالی
- تغییرات ناگهانی مختلکننده: مانند طلاق، مرگ اعضای خانواده یا اطلاع از ضرر شغلی
- استرس آسیبزا: که میتواند در اثر تروما تصادف شدید، حمله، یک فاجعه محیطی یا جنگ رخ دهد.
مشکلات ناشی از استرس طولانی مدت چیست ؟
خوب است بدانید که اگر استرسهای روزمره خود را کنترل نکنید، با مشکلات جسمی متعددی روبرو خواهید شد. برای مثال لازم است بدانید که ترشح بیشازحد هورمونهای استرس، سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و سیستم ایمنی بدن شما را در برابر عفونتهای باکتریایی و ویروسی ضعیف میکند. همچنین بر سیستمهای تنفسی و قلب و عروق تأثیر منفی میگذارند.
استرس مکرر یا استرس مزمن باعث میشود که قلب بیشازحد سخت کار کند، تپش قلب شدید شود، فشار خون افزایش پیدا کند و در نتیجه خطر ابتلا به سکته مغزی یا حمله قلبی افزایش پیدا کند. به همین دلیل درمان استرس و تپش قلب از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی دیگر از مشکلاتی که در نتیجه ترشح بیشازحد هورمونهای استرس در بدن ایجاد میشود، مشکلات گوارشی خواهد بود. استرس میتواند باعث شود شما تهوع، استفراغ یا معده درد را نیز تجربه کنید. اضطراب و استرس طولانیمدت باعث بروز افسردگی در فرد میشود.
تپش قلب ناشی از استرس چیست ؟
بهطورکلی ضربان قلب طبیعی 60 تا 100 تپش در دقیقه است. تپش قلب در حقیقت به ضربان قلب بیش از 100 بار در دقیقه گفته میشود. دلیل تجربه تپش قلب در هنگام بروز استرس، وجود واکنشهای شیمیایی در بدن است. هنگامیکه دچار استرس شدید میشوید، غدههای فوق کلیوی، هورمونهای کورتیزول و آدرنالین را آزاد میکنند.
اینها باعث میشوند ضربان قلب شما سریعتر شده و البته فشارخون بالا رود. وقتی تپش قلب بالا را تجربه میکنید احتمالا احساس میکنید که قلب در قفسه سینه یا گلو تپش دارد، که ممکن است باعث درد یا ناراحتی خفیف شود. با گذشت زمان و کنترل نکردن تپش قلب ناشی از استرس، میتواند باعث التهاب در شریانهای قلب شود. اگر همزمان با بالا رفتن تپش قلب تنگی نفس هم دارید، برای درمان استرس و تپش قلب حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
برای درمان استرس و تپش قلب چه باید کرد ؟
قبل از آغاز درمان استرس و تپش قلب، لازم است تا فرد توسط یک پزشک متخصص معاینه شود. اگر در مراحل اولیه هستید و آسیب به قلب نرسیده، روانپزشک احتمالا با روشهای ساده شما را به خوددرمانی دعوت میکند. اما در مواردی که استرس و اضطراب تنش های بیش از اندازه در فرد ایجاد کرده، درمان دارویی انجام میشود.
البته بهتر است بدانید که پزشکان معمولا داروهایی را برای مقابله با استرس و درمان استرس و تپش قلب تجویز نمیکنند، مگر اینکه هدف درمان بیماری زمینهای مانند افسردگی باشد. در این مواقع بیشتر داروهای ضدافسردگی تجویز میشود. قبل از مصرف داروهای ضدافسردگی باید بدانید که احتمالا استرستان را کنترل میکنند اما شما را درگیر برخی عوارض جانبی مانند کاهش میل جنسی، خواهند کرد. البته ناگفته نماند افرادی که از استرس مزمن و حاد رنج میبرند حتما باید طبق نظر پزشک از داروهای مخصوص استفاده کنند.
با راهکارهای خانگی درمان استرس و تپش قلب آشنا شوید
بهترین راه برای حل این مشکل روشهای کنترل شخصی محسوب میشود. ما در اینجا برخی از آسانترین و کاربردیترین روشهای درمان استرس و تپش قلب، را برایتان نام میبریم:
ورزش
ورزش کردن باعث افزایش ترشح دوپامین، سروتونین، نورآدرنالین و گابا آمینواسید در مغز میشود، که هر کدام به نوبه خود باعث آرامش و شادی در فرد میشوند.
کاهش مصرف الکل، داروها و کافئین
مصرف بیش از حد الکل و کافئین باعث استرس و تپش قلب شدید در فرد میشود. در نتیجه بهتر است نوشیدنیهای ساده مانند آبمیوههای طبیعی و دمنوشها را جایگزین آنها کنید.
تغذیه
یک رژیم غذایی سالم و متعادل حاوی میوه و سبزیجات زیادی میتواند به حفظ سیستم ایمنی بدن در مواقع استرس کمک کند. رژیم غذایی سرشار از فست فودها و شیرینیها میتواند باعث ایجاد استرس شود.
اولویت بندی کارها
با اولویتبندی کارها، تمرکز بیشتر و استرس کمتری را تجربه خواهید کرد. از این رو این کار می تواند یکی از راهکارهای شخصی برای درمان استرس و تپش قلب باشد.
مدیریت زمان
مدیریت زمان به این معنی ست که برای کنترل استرس برنامه دقیقی تهیه کنید که در آن زمان کار کردن، استراحت و انجام کارهای موردعلاقهتان کاملا مشخص باشد.
تنفس و آرامش
مدیتیشن، ماساژ و یوگا میتواند کمک زیادی در کنترل استرس روزمرهتان کند. تکنیکهای تنفس و آرامش، تپش قلب را کند کرده و باعث آرامش میشود.
صحبت کردن
به اشتراک گذاشتن احساسات و نگرانیها با خانواده، دوستان و همکاران ممکن است به فرد کمک کند تا احساس انزوا و استرس نداشته باشد.
مصرف دمنوش های گیاهی
برخی از گیاهان دارویی در درمان استرس تأثیر بسزایی دارند. برای مثال مصرف گلگاوزبان، سنبلالطیب و اسطوخودوس به طور روزانه میتواند باعث آرامش روان شود.
سخن پایانی
استرس بخش جداییناپذیر زندگی هر فرد محسوب میشود. به طور ابتدایی استرس یک واکنش طبیعی در مواقع خطرساز است. اما در عصر تکنولوژی همواره عوامل زیادی در زندگی روزمره وجود دارد که ممکن است فرد را دچار استرس و تپش قلب کند. اگر خیلی زود به فکر درمان استرس و تپش قلب نباشید، حتما در آیندهای نزدیک با مشکلات جسمی روبرو میشوید. تپش قلب بیش از حد باعث بروز حملات قلبی در فرد میشود. اگر از استرس و تپش قلب مزمن رنج میبرید، حتما باید تحت نظر پزشک از درمانهای دارویی استفاده کنید. اما بهترین روش برای درمان استرس و تپش قلب، انجام تکنیکهای شخصی کنترل آن است.