یبوست ممکن است برای افراد مختلف معانی متفاوتی داشته باشد. مثلا برخی از افراد اگر هر روز دفع مدفوع نداشته باشند، می‌گویند یبوست داریم و برخی دیگر به مدفوع سفت و خشک یبوست می‌گویند. بعضی از افراد نیز احساس تخلیه ناقص روده پس از دستشویی رفتن را به عنوان یبوست می شناسند. تعریف دقیق و علمی یبوست چیست؟ یبوست طولانی مدت چه علائمی دارد و آیا می‌تواند خطرناک باشد؟ با ما همراه باشید تا به پاسخ این پرسش‌ها برسید.
تعریف یبوست از منظر علم پزشکی
از نظر متخصصان اگر شما به طور معمول کمتر از 3 بار در هفته دفع مدفوع داشته باشید، به یبوست مبتلا هستید و حتما باید برای رفع این مشکل اقداماتی را انجام دهید. یبوست در صورتی‌که دائمی باشد می‌تواند سیستم گوارش را دچار اختلال کرده و زندگی روزمره شما را نیز بر هم بریزد. یبوست هم می‌تواند به صورت حاد باشد و هم مزمن.
تفاوت یبوست حاد با یبوست مزمن
مهم‌ترین تفاوتی که بین یبوست حاد و یبوست مزمن وجود دارد در مدت زمان طولانی شدن آن است. یبوست حاد:
- اغلب فقط چند روز طول می‌کشد.
- با تغییر در رژیم غذایی، مسافرت رفتن، کاهش فعالیت بدنی، بیمار شدن و مصرف برخی داروها به وجود می‌آید.
- با مصرف قرص ضد یبوست یا ملین‌ها و همچنین تغییر در رژیم غذایی و ورزش کردن به سهولت برطرف می‌شود.
اما یبوست مزمن:
- بیش از 3 ماه طول می‌کشد و گاه حتی تا سال‌ها ادامه می‌یابد.
- زندگی شخصی و کاری فرد را دچار اختلال می‌کند.
- با تغییر در رژیم غذایی و ورزش کردن بهبودی در آن حاصل نمی‌شود و فرد حتما باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گرفته و از داروهایی که پزشک تجویز می‌کند، استفاده نماید.
بنابراین در پاسخ به این سوال که یبوست طولانی مدت نشانه چیست، می‌توان گفت که نشانه ابتلا به یبوست مزمن است و حتما باید با مراجعه به پزشک اقدامات درمانی برای تسکین آن صورت گیرد.
چه افرادی بیشتر در ریسک ابتلا به یبوست مزمن هستند ؟
یبوست را یکی از شایع‌ترین اختلالات دستگاه گوارش می‌توان دانست. یبوست در بیش از نیمی از مردم کشور ما حداقل به صورت گاه به گاه وجود دارد. به طور کلی 7% از مردم جهان از یبوست رنج می‌برند و سالیانه مبالغ بالایی را صرف درمان این مشکل می‌کنند. احتمال بروز یبوست مزمن در اشخاصی با خصوصیات زیر بیشتر است:
- خانم‌ها
- افراد بالای 65 سال
- افرادی که فعالیت بدنی ندارند
- افرادی که به دلیل ضایعه نخاعی یا دیگر مشکلات سلامتی همیشه در رختخواب هستند
- زنان باردار
علت بروز یبوست مزمن
گفتیم که یبوست طولانی مدت از علائم یبوست مزمن است. رژیم غذایی نامناسب و کم‌فیبر و عدم داشتن تحرک به مقدار کافی می‌تواند منجر به بروز مشکلات شکم در کوتاه مدت شود اما یبوست مزمن معمولا به دلایلی دیگر اتفاق می‌افتد:
- اختلال عضلات کف لگن که هماهنگی انقباضات عضلانی در راست روده را دشوار می‌کند
- مشکلات غدد درون‌ریز یا متابولیک مانند دیابت و کم‌کاری تیروئید
- بیماری‌های سیستم عصبی مثل اسکلروز، پارکینسون، آسیب نخاعی و سکته مغزی
- شکاف در مقعد یا راست روده
- باریک و تنگ بودن روده بزرگ
- مشکلات روانی مثل افسردگی و اضطراب
- انواع بیماری‌های روده مثل سندرم روده تحریک پذیر
- ناتوانی‌های جسمی که منجر به بی‌حرکتی می‌شوند
یبوست مزمن به دلیل مصرف برخی داروها
بعضی از داروهای بدون نسخه و همچنین داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌توانند باعث یبوست طولانی مدت یا مزمن شوند. از آن جمله موارد زیر را می‌توان نام برد:
- داروهای مسکن
- داروهای مسدود کننده کانال کلسیم
- عوامل آنتی کولینرژیک
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
- داروهای بیماری پارکینسون
- داروهای ضد روان‌پریشی
- داروهای مدر
- آنتی اسیدها
- مکمل‌های کلسیم
- مکمل‌های آهن
- داروهای ضد اسهال
- آنتی هیستامین‌ها
علائم داشتن یبوست طولانی مدت یا مزمن
استاندارد خاصی برای تعیین حرکات روده و تعداد انجام عمل دفع در روز یا هفته وجود ندارد و ممکن است در افراد به گونه‌های مختلفی باشد. به طور کلی می‌توان گفت که اگر شما دو یا بیش از 2 مورد از نشانه‌های زیر را داشته باشید، به احتمال زیاد به یبوست مزمن مبتلا هستید:
- دفع مدفوع کمتر از 3 بار در هفته
- فشار بیش از حد به خود واردن کردن برای انجام عمل دفع
- داشتن مدفوع سفت و گلوله‌ای شکل حداقل در 25% از موارد
- احساس تخلیه ناقص روده در حداقل 25% موارد
- احساس داشتن انسداد در مقعد حداقل در 25% موارد
- استفاده از انگشت یا دست برای کمک به دفع مدفوع حداقل در 25% موارد
معیار اصلی جهت تشخیص یبوست مزمن این است که علائم ذکر شده در بالا به مدت بیش از 3 ماه ادامه داشته باشد.
برای مشکل یبوست چه وقت به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر نشانه‌های یبوست طولانی مدت شود و بیش از 3 ماه طول بکشد، بدون شک باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک احتمالا در مورد داروهای مصرفی و احتمال داشتن برخی بیماری‌ها از شما پرسش‌هایی خواهد کرد و در صورت لزوم معاینه بدنی انجام خواهد داد. معاینه بدنی ممکن است شامل دادن آزمایش خون و معاینه مقعدی باشد. به این منظور پزشک انگشت خود را همراه با دستکش وارد راست روده می‌کند تا از نظر انسداد یا خونریزی آن را مورد بررسی قرار دهد. همچنین پزشک ممکن است از آزمایش‌های دیگری نیز استفاده کند:
- برآورد زمان ترانزیت کولون
- آنورکتالمانومتری
- تست باریم انما
- کولونوسکوپی
نتیجه گیری
تفاوت اصلی بین یبوست مزمن و حاد در زمان طولانی شدن این عارضه است. با توجه به مطالبی که در این مطلب درج شد می‌توان گفت که یبوست طولانی مدت از نشانه‌های یبوست مزمن است که معمولا بیش از 3 ماه طول می‌کشد. در این مطلب به علائم و علل یبوست مزمن نیز اشاره کردیم. به منظور بررسی دقیق عوامل تاثیرگذار در بروز یبوست باید حتما به پزشک مراجعه کرد. فراموش نکنید که یبوست در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلاتی نظیر هموروئید را ایجاد کند و گاه حتی نیاز به عمل جراحی را نیز ضروری می‌کند.
سلام من الان چنج ماهی هست یبوست شدید گرفتم و همیشگی هست و هفته ای یه بار و بعضی وقتا حتی به دو هفته هم رسیده ولی معمولی هفته ای یه بار میرم دسشویی ولی بازور زیاد و کلی درد میکشم تا تخلیه کنم و اگه دو هفته بکشه که دیگه جونم در میاد چکار کنم ممنون میشم راهنمایم کنید
سلام کاربر گرامی
لطفا به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام وقت شما بخیر باشه. من نزدیک یک ماه هست که یبوست دارم. البته روزانه دفع انجام میدم ولی سفت هستش و اینکه دارو هم مصرف کردم اما تا زمانی که مصرف میکردم خوب بود. این رو هم بگم که شدیداً استرسی هستم. می‌تونه تاثیر داشته باشه؟ باید چیکار کنم؟
سلام کاربر گرامی
بله استرس می تواند روی دستگاه گوارش تاثیر داشته باشد می توانید از پروبیوتیک بایو آی بی اس استفاده نمایید البته دقت شود در یک هفته ی اول درمان ممکن است مشکلات گوارشی شدت یابد همچنین به متخصص گوارش برای بررسی بهتر و دقیق تر نیز مراجعه نمایید و با ایشان هم در مورد مصرف بایئ آی بی اس مشورت نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام من یبوست شدید دارم به دکتر هم مراجعه کردم خوب شدم ولی همین که داروها رو قطع کردم دوباره برگشت الان به دلیل یبوست شدید زخم هم شدم آب زیادی مصرف میکنم
الان باید به پزشک متخصص مراجعه کنم؟
سلام کاربر گرامی
لطفا به متخصص گوارش جهت بررسی دقیق تر مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
با عرض سلام ممنون اگر جواب بدید
قبل عید من یبوست خیلی شدید گرفتم که تو بیمارستان هر دارویی و شربت و شیاف دادن اثر نکرد گفتن باید عمل کنیم من ترسیدم عذاب رو ب جون خریدم اومدم خونه شب اخر وقت تونستم برم بعدش دارهام رو مصرف کردم،الان اگر بیزاکودیل یا سیلاکس بخوزم راحت دفع میکنم نخورم خیلی با عذاب دفع میشه زائده گوشتی دور مقعد گاهی اوقات هست گاهی اوقات ناپدید میشه دکتر هم رفتم فکر کنم ۱۶ یا ۱۷ تا دکتر رفتم درست نشده چ کنن
سلام کاربر گرامی
احتمالا شما به هموروئید مبتلا هستید اما بدون معاینه نمی توان به صورت قطعی نظر داد.باید به پزشک مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام،من حدود چهار روز هست که شکمم سفت شده و اصلا احساس دفع ندارم حس میکنم باد کرده شکمم و خیلی سفت شده چکار کنم و نیاز ب دکتر هست با خیر؟
با سلام کاربر گرامی
قبل هر وعده غذایی و قبل از خواب، یک قاشق غذاخوری شربت لاکسی ژل با یک لیوان آب میل کنید
سلام روزتون بخیر
خانمی ۳۷ساله هستم ۳سال که یبوست دارم البته از وقتی کرونا گرفتم وضعیتم حادترشد تو این ۳سال به چندین جراح عمومی و متخصص گوارش مراجعه کردم ولی مشکلم حل نشد.اخرین پزشکی که رفتم گفتن شقاق دارم ولی من علاوه براون وقتی دستشویی میرم قسمت راست نافم تا مدتی درد میگیره و شکمم ۳روز تا۴روز کارمیکنه بادفع سخت .خیلی اذیت میشم .ممنون میشم راهنماییم کنید ????
سلام کاربر گرامی
مواردی که شما مطرح نمودید حتما نیاز به معاینه توسط پزشک دارد و بدون معاینه نمی توان نظر داد.
سپاس از همراهی شما
سلام خسته نباشید من الان یه 5 روزی هست که یبوست گرفتم هر روز دفع دارم ولی خیلی خیلی کمه بعضی تو این 5 روز 2 بار اسهال شدم ولی اونم کم بود نون برنج و… که باعث تشدید یبوست میشه از برنامه غذایی حذف کردم و به سوپ عدسی و…مایعات روی آوردم از قرص سیلاکس استفاده کردم ولی بهبودی حاصل نشده احساس دستشویی رفتن دارم ولی هرچی زور میزنم نمیاد کمرم بعضی اوقات درد میکنه دستگاه گوارش مثل قبل کار نمیکنه نفخ هم دارم لطفاً راهنمایی کنید ممنون
سلام کاربر گرامی
باید آب زیاد بنوشید و حتما تحرک داشته باشید اگر بعد از چند روز هنوز بهبودی حاصل نشده باید برای معاینه و بررسی به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام ۱۷ سالمه دخترم ۴ روز یوبوست شدم هرچی قرص میخورم چایی نبات فایده نداره صبحا کمی کار می کنه شکمم ولی از بعد ظهر به بد کار نمی کنه دردش قابل تحمل شبا به سختی میخوابم یا وقتی میخوام غذا بخورم حالت تهو دارم شبا نمیتونم شام بخورم چیکار کنممم ترو خداا زود بگین بهم
سلام کاربر گرامی
با توجه به دردی که به آن اشاره نمودید و حالت تهوع مشکل شما فقط یبوست نیست لطفا به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام خوب هستید من بعد رابطه که انجام دادم العان 3روز نمیتونم برم دست شویی مشکل من چی اصلا احساس نمی‌کنم که دست شویی دارم
سلام ۲۲سالمه دخترم مسافرت بودم یبوست گرفتم دو هفته س میگذره ولی هنوز خوب نشدم دکترم رفتم شربت دارو هرهمچی میخورم بازم ثاثیر نداره یکم شکمم کار میکنه اونم بعضی وقتا ولی تخلیه کامل نمیتونم بشم خیلی اذیتم چکار باید بکنم
سلام کاربر گرامی
ارتباطی بین یبوست و رابطه ی جنسی وجود ندارد.
آب زباد بنوشید و فعالیت داشته باشید.می توانمید از پسیلیوم نیز استفاده نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام من 38سالمه خانم هستم
نزدیک یک ماهه که معدم از حالت عادی خارج شده و هر دوروزه یکبار کار می‌کرد ولی الان دوهفتست که بافقط با داروگیاهی کار میکنه واگه مصرف نکنم سه چهار روز کار نمیکنه.ورم معده زیاد دارم سر معدم هم درد میکنه هم میسوزه
سلام کاربر گرامی
لطفا به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
دقت کنید داروی گیاهی صرفا چون طبیعی است بی عارضه نیست و ممکن است مشکلاتی ایجاد نماید.
سپاس از همراهی شما
سلام وقت بخیر ۱۷ سالمه و دختر هستم . حدودا ۳ ماهه که دچار یبوست مزمن شدم و از بعد از ظهر تا شب نفخ دارم و تنها حدودا ظهر ها دفع مدفوع دارم
به دکتر مراجعه کردم اما با داروی ملین( شربت لاکتولوز)
(و قرص فمی لاکت) تغییر آنچنانی در دفعم صورت نگرفت و فقط گاها باعث اسهال های شدید در صبح می شد. بعد از یه مدت داروم رو قطع کردم
و دیدم بدون دارو هم یک بار دفع صورت می گیره.
اما با توجه به سنم باید در اول صبح ها به مکان آزمون و مدرسه برم که این موضوع نفخ باعث اذیتم میشه.
لطفا راهنمایی کنید ؟
سلام کاربر گرامی
شربت لاکتولوز را ادامه دهید و در کنار آن از کلگارد برای نفخ و از پسیلیوم برای یبوست استفاده نمایید.
سپاس از همراهی شما
سلام ببخشید من نزدیک دوماه که هیچ دفع مدفوعی نداشتم
همراه گرامی مجله داروخانه اینترنتی مثبت سبز
با تشکر از همراهی شما.
سلام خسته نباشید
من حدود ۲۰ سالی هست که مشکل یبوست دارم اوایل چند ماه یک بار دچار یبوست و خونریزی مقعد میشدم ولی جدیدا چند ماهی هست که همش دچار خشکی مدفوع و مشکل دفع دارم و دچار خونریزی میشم تعداد دفع هفته ای ۲ یا ۳ بار هست . ۳۸ ساله هستم و احساس میکنم زائده گوشتی هم دارم . لطفا راهنمایی بفرمایید
ممنون
سلام کاربر گرامی
لطفا در اولین فرصت برای معاینه به پزشک مراجعه نمایید.
ضمنا در طول روز آب زیاد بنوشید و حتما فعالیت داشته باشد.
سپاس از همراهی شما
سلام وقت بخیر من دو هفته هست که میتونم بگم اصلا دستشویی نرفتم جزع دوبار که خیلی کم بودش و الان دو روز که دل درد درآمریکا کنم ؟
سلم دوست عزیز
حتما در رژیم غذایتان آب و سبزیجات قرار دهید می توانید در صورت تایید پزشک از قرص سی لاکس استفاده کنید .
سلام چندیدین ماهه دچار یبوست هستم، و ازجای شروع شد ک تصمیم گرفتم روزی۸لیوان آب بخورم ، من تابستون توگرمای شدید و فعالیت بدنی زیادی داشتم توگرمای هوا تند تند از یه چشمه ای ک آب اون بشدت یخ بود میخوردم . سه روز این طور گذشت . بعد چند روز دیدم بدنم بشدت داغ شده و حرارت بدنم رفت بالا جوری ک مریض شذم و دچار یبوست شدیدی شدم .خیلی دکتر رفتم آزمایش دادم هیچی متوجه نشدن . یبوستم بهترشده اما حس میکنم روده هام اصلا کارنمیکنن احساس دستشویی دارم ولی میرم دستشویی خبری نیست و نفخ دارم همش، داغی بدنم همون و اینکه وزن کم شده ده کیلو . صورتم بیروح شده مث سابق شاداب نیس و همش حس خستگی دارم
باید چیکار کنم مطمئنم همش ازون آبی بود ک خوردم ک عوارضش باهام مونده ،لطفا راهنمایم کنید چندین ماه درگیرم یبوستم مزمن شده
سلام کاربر گرامی
لطفا هر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمایید و تست انگل هم بدهید.
سپاس از همراهی شما