آیا یبوست باعث چاقی می شود؟

یبوست یکی از رایج‌ترین مشکلات گوارشی است که در واقع هم معده و هم روده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب می‌شود تا حرکات گوارشی کندتر صورت گیرد. یبوست مشکلی است که در همه سنین دیده می‌شود و شاید مهم‌ترین عامل بروز آن را یک رژیم غذایی ضعیف و نامناسب بتوان دانست. استرس، تغییر در روال معمول زندگی، مصرف برخی داروها و … از دیگر عوامل موثر در ابتلا به یبوست هستند. بعضی از افرادی که درگیر یبوست می‌شوند بر این باورند که یبوست سبب افزایش وزن آنها می‌شود. آیا واقعا یبوست و چاقی به یکدیگر ربطی دارند؟

علائم بروز یبوست

چنانچه تعداد دفعات دفع مدفوع به کمتر از 3 بار در هفته برسد، فرد به یبوست مبتلا شده است و در این حالت مدفوعی کاملا سفت و خشک خواهد داشت. از دیگر علائم ابتلا به یبوست می‌توان به احساس فشار شدید در طول حرکات روده‌ای، احساس نیاز به اجابت مزاج مجدد درست پس از مدفوع کردن و احساس مسدود شدن ناحیه مقعد را می‌توان نام برد. فردی که یبوست دارد در بسیاری موارد نیاز دارد تا برای تخلیه مدفوع از دست یا انگشت خود کمک بگیرد تا عمل دفع قابل انجام شود. معمولا با ایجاد تغییر در رژیم غذایی می‌توان مشکل یبوست را برطرف کرد اما گاهی نیز نیاز است تا از مکمل های برطرف کننده یبوست کمک گرفت.

یبوست و چاقی

ارتباط بین یبوست و چاقی کمی پیچیده است؛ به این معنا که وقتی فرد قادر به انجام عمل دفع نیست و حرکات روده‌ای در بدن وی به شکل عادی رخ نمی‌دهد، ممکن است احساس کند که اندکی وزن اضافه کرده است. قاعدتا این افزایش وزن به دلیل افزایش چربی و کالری در بدن نیست بلکه بیشتر می‌توان آن را به تورم ناشی از احتباس مدفوع مرتبط دانست.

از طرف دیگر برخی بر این باورند که به هنگام یبوست متابولیسم تحت تاثیر قرار می‌گیرد و سوخت و ساز بدن با سرعت کمتری انجام می‌شود و این مسئله موجب خواهد شد تا کالری کمتری سوزانده شود. در هر صورت حتی اگر بروز یبوست علتی برای افزایش وزن باشد، باید آن را کاملا موقتی دانست زیرا پس از برطرف شدن یبوست، افزایش وزن بسیار اندکی که ممکن است به وجود آمده باشد، از بین می‌رود.

در برخی مطالعات نیز دیده شده که با وجود بیماری و ابتلا به یبوست بعضی از بیماران وزن کم می‌کنند بنابراین نتیجه‌گیری کمی سخت می‌شود و نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد. به هر حال حتی اگر بر اثر یبوست، افزایش وزن اندکی نیز حاصل شود، با دفع مدفوع و داشتن حرکات منظم روده می‌توان به راحتی به وزن قبلی بازگشت.

نفخ بر اثر یبوست

دقت داشته باشید که نباید نفخ ناشی از یبوست را به افزایش وزن مرتبط کرد. در واقع در بیشتر اوقات این نفخ است که موجب می‌شود شما تصور کنید که چاق شده‌اید. هنگامی‌که یبوست به وجود می‌آید، در حرکات روده اختلال ایجاد شده و این حرکات به کندی انجام می‌گیرند و همین مسئله سبب تجمع گاز در معده می‌شود. اختلال در دفع گاز، نفخ را به وجود می‌آورد و در این حالت بسیاری از اشخاص تصور می‌کنند که دچار چاقی شده‌اند و یبوست و چاقی را به هم مرتبط می‌کنند. در حالی‌که پس از رفع یبوست و در نتیجه بهبود نفخ، تورم در ناحیه شکم به طور کامل از بین می‌رود و خواهید دید که افزایش وزنی به وجود نیامده است.

یبوست را چگونه از بین ببریم ؟

تاکنون تحقیقات زیادی در رابطه با رژیم‌های غذایی مرتبط با یبوست صورت نگرفته است اما اطلاعاتی که در حال حاضر وجود دارد نشان می‌دهد که مواد غذایی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم می‌توانند شرایط یبوست را بدتر کنند و بنابراین باید از مصرف آنها خودداری نمود:

• آرد سفید
• گوشت قرمز و محصولات فرآوری شده
• غذاهای سرخ کردنی
• محصولات لبنی
• مصرف الکل
• نوشیدنی‌های کافئین‌دار

نخستین اقدامی که در رابطه با درمان یبوست و چاقی باید انجام داد اصلاح رژِیم غذایی و تغییر در سبک زندگی است. مصرف مایعات، خوراکی‌های فیبردار، میوه‌ها و سبزیجات تازه تا حدود بسیار قابل توجهی می‌تواند در پیشگیری و بهبود یبوست موثر باشد. آلو، انجیر، کیوی، زیتون، اسفناج، مرکبات و … می‌توانند به تسکین یبوست کمک کنند. همچنین توصیه می‌شود که جهت پیشگیری از بروز یبوست همیشه وعده غذایی شام را حداکثر 2 ساعت قبل از خواب میل نمود تا مراحل هضم غذا به سهولت بیشتری صورت گیرد. خوردن صبحانه در مبارزه با یبوست بسیار موثر است بنابراین هرگز این وعده غذایی را فراموش نکنید.

داشتن فعالیت فیزیکی و تمرینات ورزشی نیز یکی از بهترین راه‌های مقابله با یبوست است. ورزش موجب می‌شود تا متابولیسم بدن افزایش یابد و اگر در نتیجه ابتلا به یبوست، اضافه وزنی نیز حاصل شده باشد، از بین برود. بهتر است به طور منظم تمرینات ورزشی داشته باشید تا یبوست کمتر به سراغ شما بیاید.

تاثیر منفی استفاده مداوم از ملین ها

گفتیم که جهت درمان یبوست در حالتی‌که بسیار آزاردهنده شده و با تغییر در رژیم غذایی برای آن بهبودی حاصل نمی‌شود، می‌توان از مکمل‌های رفع یبوست و ملین‌ها استفاده کرد. اما مصرف طولانی مدت این نوع داروها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. هنگامی‌که به طور مرتب از این داروها استفاده کنید، بدن شما به مصرف آنها عادت می‌کند و بدون آنها انجام عمل دفع برایتان بسیار دشوار خواهد بود. از این رو استفاده مداوم از ملین‌ها موجب خواهد شد که در نهایت یبوست به مشکلی دائمی برای شما تبدیل شود. بنابراین فقط در مواردی که دیگر چاره‌ای وجود ندارد، از مکمل‌های درمان یبوست استفاده نمایید.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی ارتباط بین یبوست و چاقی پرداختیم. از آنجایی که به هنگام یبوست احتباس مدفوع و آب در بدن اتفاق می‌افتد و گاه نفخ نیز ایجاد می‌شود، ممکن است فرد مبتلا احساس کند که دچار چاقی شده است. به هر حال اگر به هنگام یبوست، مقداری اضافه وزن نیز ایجاد شود، کاملا موقتی است و با درمان این عارضه به طور کامل از بین خواهد رفت. یبوست زمینه‌ساز بسیاری دیگر از بیماری‌ها همچون بواسیر و شقاق مقعدی می‌تواند باشد و درمان آن را حتما باید جدی گرفت.