هر چیز ناشناخته میتواند هراسانگیز باشد. زایمان یک زن یک فرآیند پیچیده است که همزمان میتواند چندین حس متضاد را در بر داشته باشد؛ احساساتی مثل شادی، نگرانی، اندوه، ترس و … در مواردی که هیچ مشکل خاصی از لحاظ سلامتی برای مادر و جنین وجود ندارد، برای زایمان هیچ گزینهای بهتر از زایمان طبیعی نیست. تجربه زایمان طبیعی برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد اما با این حال مراحلی دارد که در همه افراد مشترک است. مراحل زایمان طبیعی را در این مقاله برای شما شرح خواهیم داد.
مراحل زایمان طبیعی در جدول
اگر میخواهید به طور خلاصه مراحل زایمان طبیعی را در یک نگاه ببینید، به جدول زیر توجه کنید:
مرحله اول | دهانه رحم تا 4 سانتیمتر باز شده، شدت انقباضات بیشتر و منظمتر میشود. |
مرحله دوم | دهانه رحم به طور کامل باز شده و تا زمان تولد نوزاد ادامه دارد. |
مرحله سوم | این مرحله پس از تولد نوزاد اتفاق میافتد، رحم منقبض شده و جفت از طریق واژن خارج میشود. |
زایمان طبیعی میتواند به صورت زایمان در آب نیز صورت گیرد. در مورد مراحل زایمان لازم است توضیحات بیشتری را به شما ارائه دهیم:
مرحله نهفته زایمان
مرحله نهفته زایمان مرحلهای است که در آن دهانه رحم شروع به باز شدن میکند تا به تولد نوزاد کمک شود. انقباضات در این مرحله نامنظم است و ممکن است ساعتها یا حتی روزها طول بکشد. طولانیترین مرحله زایمان در واقع همین مرحله نهفته است. برای تعداد انقباضات و مدت زمان آنها هیچ الگوی مشخصی وجود ندارد. تمرینات تنفسی، ماساژ و دوش آب گرم ممکن است به کاهش درد در این مرحله کمک کند.
مرحله اول زایمان
در این مرحله از مراحل زایمان طبیعی، دهانه رحم تا حدود 4 سانتیمتر باز میشود. سپس انقباضات شدت بیشتری پیدا خواهند کرد و منظمتر خواهند شد.
زمان مراجعه به پزشک
در شرایط زیر باید به پزشک متخصص زنان یا ماما مراجعه نمایید:
- انقباضات منظمتر شده و تقریبا هر 5 دقیقه یکبار حس میشود.
- کیسه آب پاره میشود.
- انقباضات خیلی شدید میشوند و نیاز به مسکن احساس میشود.
- احساس نگرانی شدید دارید.
دقت کنید که اگر خیلی زود به پزشک مراجعه کنید، ممکن است به شما توصیه کند که به منزل بازگردید. اگر زمان زایمان فرا رسیده باشد، پزشک موظف است وضعیت را به طور مداوم بررسی نماید. شاید نیاز به مصرف مسکن وجود داشته باشد. همچنین معاینات منظم واژینال ممکن است پیشنهاد شود.
اتساع کامل زمانی اتفاق میافتد که دهانه رحم تا حدود 10 سانتیمتر باز شود. اگر فرد در حال تجربه اولین زایمان خود باشد، از زمان شروع زایمان تا گشاد شدن کامل معمولا 8 تا 18 ساعت طول میکشد. در حاملگی دوم و سوم این زمان ممکن است به حدود 5 تا 12 ساعت برسد؛ یعنی مراحل سریعتر اتفاق خواهد افتاد. در پایان این مرحله از مراحل زایمان طبیعی تمایل به زور زدن برای تولد نوزاد احساس میشود.
بررسی وضعیت جنین در داخل شکم مادر
پزشک وضعیت مادر و جنین را باید زیر نظر بگیرد تا مراحل زایمان طبیعی به خوبی اجرا شود. ممکن است پزشک هر 15 دقیقه از یک دستگاه برای گوش دادن به ضربان قلب نوزاد استفاده کند. در مواردی که مشکل یا نگرانی وجود دارد، ضربان قلب کودک باید با نظارت الکترونیکی مورد بررسی قرار بگیرد. در این روش دو پد به بدن وصل میشود؛ یکی برای نظارت بر انقباضات و دیگری برای نظارت بر ضربان قلب جنین.
سرعت بخشیدن به مراحل زایمان طبیعی
زایمان گاهی ممکن است از لحاظ زمانی کندتر از حد انتظار پیش رود. ممکن است انقباضات به حد کافی شدت نداشته باشد یا وضعیت قرارگیری کودک نامناسب باشد. در این صورت پزشک به منظور تسریع مراحل زایمان طبیعی از 2 روش استفاده میکند: یکی پاره کردن کیسه آب و دیگری استفاده از داروی اکسی توسین.
- پاره کردن کیسه آب: با این کار انقباضات شدت یافته و از نظر زمانی منظمتر خواهند شد.
- آمپول اکسی توسین: اگر پاره کردن کیسه آب توسط پزشک کارساز نباشد، به منظور تقویت شدت انقباضات، تزریق آمپول اکسی توسین توصیه میشود تا زایمان جلو بیفتد.
مرحله دوم زایمان طبیعی
مرحله بعدی از مراحل زایمان طبیعی زمانی است که دهانه رحم به طور کامل باز میشود و تا زمان تولد نوزاد این مرحله ادامه دارد:
موقعیت مناسب برای زایمان
در این مرحله پزشک کمک میکند تا شما موقعیتی مناسب برای زایمان پیدا کنید. ممکن است بخواهید بنشینید، به پهلو دراز بکشید، بایستید و یا زانو یا چمباتمه بزنید.
اعمال فشار برای بیرون آمدن نوزاد
هنگامی که دهانه رحم به طور کامل باز شد، نوزاد از کانال زایمان به سمت ورودی واژن حرکت میکند. در این حالت ممکن است مادر میل به فشار دادن داشته باشد. افرادی که اپیدورال دارند، ممکن است به هیچ وجه تمایلی به زور زدن برای تولد نوزاد در خود حس نکنند. اگر اولین فرزند خود را به دنیا میآورید، این مرحله نباید بیش از 3 ساعت طول بکشد. اما اگر فرد قبلا باردار شده است، این مرحله نباید از 2 ساعت بیشتر شود. این مرحله از مراحل زایمان طبیعی ممکن است بسیار سخت و دردناک باشد و حتما نیاز به حمایت پزشک وجود دارد.
مرحله تولد نوزاد
وقتی سر کودک تقریبا آماده بیرون آمدن است، پزشک از مادر میخواهد که فشار را متوقف کرده و چند نفس کوتاه کشیده و دم و بازدم انجام دهد. در این صورت کمک میشود تا سر کودک به راحتی و آرامی بیرون بیاید و به پوست و ماهیچههای ناحیه بین واژن و مقعد (پرینه) زمان داده میشود تا کشیده شوند. گاهی ممکن است پزشک از یک بیحس کننده موضعی تزریق خواهد شد. پس از تولد نوزاد، این بخش از بدن باید بخیه زده شود.
وقتی در این مرحله از مراحل زایمان طبیعی، سر کودک بیرون میآید، سختترین قسمت به پایان رسیده است. بقیه بدن طی 1 یا 2 انقباض بعدی معمولا بیرون خواهد آمد. بعد از تولد نوزاد، مادر میتواند هر زمان که مایل بود، به فرزند خود شیر دهد. تماس مستقیم پوست مادر با پوست نوزاد میتواند بسیار مفید واقع شود.
مرحله سوم زایمان
مرحله سوم زایمان طبیعی بعد از تولد نوزاد اتفاق میافتد؛ زمانی که رحم منقبض شده و جفت از طریق واژن خارج میشود. به این مرحله تحویل جفت نیز میگویند. بعد از تولد نوزاد، رحم شروع به انقباض کرده، عروقی که جفت را تغذیه میکردند، تنگتر شده و معمولا طی 30 تا 60 دقیقه جفت به طور کامل از بدن مادر خارج میشود. در برخی موارد ممکن است تکهای از جفت در رحم بماند که در این شرایط پزشک با روشهایی مثل ماساژ، دارو یا حتی در موارد نادر جراحی، اقدام به حذف بقایای جفت از رحم میکند.
کلام آخر
مراحل زایمان طبیعی در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به طور کامل شرح داده شد. اینکه زایمان طبیعی برای شما بهتر است یا سزارین، پرسشی است که با توجه به نظر پزشک و شرایط شما باید به آن پاسخ داده شود. برای اینکه زایمان راحتی داشته باشید، لازم است که کمبود هیچ ماده مغذی در بدن شما وجود نداشته باشد. بهترین مکمل بارداری و شیردهی را از داروخانه آنلاین مثبت سبز میتوانید تهیه کنید.