از کجا بفهمیم کمبود کلسیم داریم؟

فراوان‌ترین ماده معدنی موجود در بدن عنصر کلسیم نام دارد که بخش عمده‌ای از آن در استخوان‌ها جای گرفته است. هنگامی‌که کلسیم در خون انسان از آن مقداری که باید باشد، کمتر است بیماری هیپوکلسمی به وجود می‌آید. در نتیجه مشکلات غدد پاراتیروئید، اختلالات کلیوی، ضعف رژیم غذایی و عوارض جانبی برخی داروها بیماری کمبود کلسیم ممکن است حاصل شود. لازم است تا در مورد شایع‌ترین علائم کمبود کلسیم هشیار باشید تا در صورت وقوع، از پیشرفت آن جلوگیری کرده و اقدامات درمانی لازم را انجام دهید.

برای آگاهی از قیمت قرص کلسیم می‌توانید همین حالا با یک کلیک وارد وبسایت داروخانه آنلاین مثبت سبز شوید.

کمبود کلسیم چقدر شایع است ؟

در سال 2013 تحقیقات در مورد کمبود کلسیم نشان داد که این بیماری بیش از همه در افراد مسن، نوجوانان و اشخاصی دیده می‌شود که دارای اضافه وزن هستند. نارسایی کلیه و کمبود ویتامین D از جمله تاثیرگذارترین موارد در علل بروز کمبود کلسیم یا همان هیپوکلسمی به شمار می‌آیند. برآوردهای جهانی در سال 2015 نشان داد که بیش از 3 میلیارد نفر در جهان در معرض خطر کمبود کلسیم به سر می‌برند.

شایع ترین علائم کمبود کلسیم

متاسفانه کمبود کلسیم در ابتدا هیچ نوع نشانه‌ای ندارد و به مرور زمان خود را نشان می‌دهد. عدم توجه به علائمی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود، می‌تواند شرایط را وخیم کند؛ پس این نشانه‌ها را حتما جدی بگیرید:

گرفتگی عضلانی

درد و گرفتگی عضلات را از اولین علائم کمبود کلسیم می‌توان دانست. متاسفانه بسیاری از افراد این علامت را جدی نمی‌گیرند و درد پا به هنگام تحرک یا درد در بازوها را به دلایل دیگری مرتبط می‌کنند. سوزن سوزن شدن دست، پا یا بازوها نیز از مهم‌ترین علائم کمبود کلسیم محسوب می‌شود.

خستگی غیر معمول

بی‌خوابی، خواب‌آلودگی و خستگی مفرط نیز می‌توانند از نشانه‌های ابتلا به بیماری هیپوکلسمی باشند. افراد مبتلا به کمبود کلسیم اغلب احساس بی‌حالی، کسالت و کمبود انرژی را تجربه می‌کنند. سرگیجه و سبکی سر نیز می‌تواند نشانه کاهش کلسیم در خون باشد.

علائم پوستی

کمبود کلسیم می‌تواند روی پوست نیز تاثیر گذاشته و سبب خشکی و احساس خارش در آن شود. تحقیقات نشان داده است که هیپوکلسمی می‌تواند با بروز اگزما و پسوریازیس نیز ارتباط داشته باشد. کمبود کلسیم همچنین می‌تواند قرمزی، خارش و تاول‌های پوستی را نیز موجب شود.

شکنندگی ناخن‌ ها و ریزش مو

کمبود کلسیم سبب می‌شود تا بر اثر خشکی بیش از حد، ناخن‌ها سست و شکننده شده و استحکام کافی را نداشته باشند. مطالعات همچنین نشان داده است که بین بیماری آلوپسی (ریزش موی سکه‌ای) و کمبود کلسیم نیز می‌تواند ارتباط تنگانگی وجود داشته باشد.

کاهش تراکم استخوان ها

پرواضح است که کمبود کلسیم به کاهش تراکم استخوان‌ها و در نتیجه بروز پوکی استخوان مرتبط است. بیماری پوکی استخوان سبب می‌شود تا استخوان‌ها از استحکام لازم برخوردار نبوده و با کوچکترین ضربه دچار شکستگی شوند.

سندرم پیش از قاعدگی دردناک

شاید بین سطح پایین کلسیم و سندرم پیش از قاعدگی دردناک ارتباطی وجود نداشته باشد اما مطالعات نشان می‌دهند که افزایش مقدار کلسیم در خون می‌تواند علائم سندرم پیش از قاعدگی را بهبود بخشد.

مشکلات دندان از علائم کمبود کلسیم

ماده معدنی کلسیم علاوه بر اینکه در سلامت استخوان‌ها نقش دارد، به طور مستقیم در سلامت دندان‌ها نیز موثر است. هنگامی‌که کلسیم به حد کافی در بدن انسان وجود نداشته باشد، بدن کلسیم مورد نیاز خود را از استخوان‌ها و دندان‌ها بیرون می‌کشد. سطح پایین کلسیم در بدن موجب پوسیدگی دندان‌ها و تضعیف ریشه آنها می‌شود. اگر نوزادان کمبود کلسیم داشته باشند احتمالا با تاخیر شاهد رشد دندان در لثه‌های آنها خواهید بود.

افسردگی

کمبود کلسیم حتی می‌تواند نوسانات خلقی را نیز به وجود آورده و زمینه ساز اختلالاتی همچون افسردگی شود. شواهد برای اینکه کمبود کلسیم می‌تواند به افسردگی منجر شود، به حد کافی موجود نیست اما برخی از محققان بین این دو بیماری ارتباطاتی را کشف کرده‌اند.

دیگر علائم کمبود کلسیم

برخی علائم دیگر که کمتر شایع هستند نیز می‌توانند از علائم کمبود کلسیم باشند:

• درد قفسه سینه
• خس خس کردن
• مشکل در بلع
• تغییرات صدا
• تشنج
• خارش شدید پوست
• آب مروارید

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد ؟

هر فردی که علائم کمبود کلسیم را که پیشتر به آنها اشاره کردیم، تجربه می‌کند باید به پزشک مراجعه نماید. در این حالت اغلب پزشک آزمایش خون تجویز می‌کند تا سطح دقیق کلسیم در خون بررسی شود. مقدار طبیعی کلسیم در خون افراد بزرگسال باید بین 8.8 تا 10.4 میلی‌گرم در دسی لیتر باشد اما کودکان به کلسیم بیشتری نیاز دارند و سطح کلسیم در خون آنها نباید کمتر از 8.8 میلی گرم در دسی لیتر باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم فورا باید به پزشک مراجعه کرد: یبوست شدید، حالت تهوع، استفراغ بیش از 4 یا 5 بار در روز، گیجی و خواب‌آلودگی بیش از حد، انقباض عضلانی شدید، افزایش ادرار، اسهال بیش از 4 تا 6 بار در روز و کاهش اشتهایی که بهبود نمی‌یابد.

راه های پیشگیری از کمبود کلسیم

راهکارهای زیر را امتحان کنید:

• بهترین و کاربردی‌ترین راهکار پیشگیری از کمبود کلسیم گنجاندن منابع غذایی کلسیم در رژیم غذایی است. به این منظور می‌توانید از لبنیات، کلم بروکلی، انجیر خشک، دانه چیا، شیر سویا، کلم پیچ و ماهی‌های چرب استفاده کنید. مقدار توصیه شده روزانه کلسیم برای افراد بزرگسال بین 19 تا 50 سال 1000 میلی‌گرم است.

• افرادی که به هر دلیل نمی‌توانند منابع غنی از کلسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنند و یا با وجود خوردن خوراکی‌های حاوی کلسیم همچنان دچار کمبود این ماده معدنی هستند، باید از مکمل‌های کلسیم استفاده کنند. کربنات کلسیم و سیترات کلسیم شناخته‌شده‌ترین مکمل‌های حاوی کلسیم هستند. اگر از نوع کربنات استفاده می‌کنید، حتما آن را همراه با وعده‌های غذایی مورد مصرف قرار دهید اما چنانچه از فرم سیترات استفاده می‌کنید، فرقی ندارد که آن را در کنار غذا بخورید یا بدون غذا.

در برخی موارد بهتر است تا در کنار قرص کلسیم از ویتامین D نیز استفاده کنید زیرا این ویتامین می‌تواند جذب کلسیم در بدن را بهبود بخشد. ممکن است علائم کمبود کلسیم در شما به سطح پایین ویتامین دی در بدن نیز مرتبط باشد.

کلام آخر

نشانه‌ها و علائم کمبود کلسیم در بدن را در این مطلب توضیح دادیم. هر فردی که نشانه‌های ذکر شده را داشته باشد، جهت دادن آزمایش خون باید به پزشک مراجعه کند تا سطح دقیق کلسیم در بدن وی تعیین شود و در صورت لزوم قرص کلسیم را به رژیم غذایی خود بیفزاید. همان‌طور که در ابتدای این مطلب اشاره کردیم، بسیاری از افراد در ایران دچار کمبود کلسیم هستند. آیا شما نیز جزء این دسته هستید؟