چرا به قرص آهن نیاز داریم؟
آهن، ماده معدنی مهمی برای تولید هموگلوبین (پروتئین آهن‌دار خون) است. هموگلوبین همان سلول‌های قرمز رنگ خون است که وظیفه حمل اکسیژن را بر عهده دارند. در صورتی که بدن آهن کافی نداشته باشد، تولید هموگلوبین با مشکل مواجه شده و بدن دچار کم‌خونی و مشکلات ناشی از آن خواهد شد. به همین دلیل، مهم است تا هر فردی، چه زن و چه مرد، به میزان کافی آهن روزانه دریافت کند؛ اما به دلایلی، میزان نیاز زنان به آهن بیشتر از مردان است.
چرا خانمها بیشتر از مردان به قرص آهن نیاز دارند؟
یکی از پرسش‌هایی که در زمینه نیاز بدن به آهن مطرح میشود، این است که چرا مصرف قرص آهن برای خانمها بیشتر از آقایان توصیه میشود؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که شرایط هورمونی و ساختار فیزیولوژیک متفاوت در زنان و مردان، نیاز به آهن را برای آن‌ها مشخص می‌کند. یک مرد از سن 19 سالگی تا پایان عمر، تنها به 8 میلی‌گرم آهن روزانه نیاز دارد؛ چرا که خونریزی ماهیانه مانند بانوان ندارد. این میزان، از مواد غذایی که به طور عادی در طول روز مصرف می‌کند، به دست خواهد آمد. البته آقایانی که دچار خونریزی داخلی شده یا مبتلا به بیماری کم‌خونی مادرزادی هستند، حتما باید زیر نظر پزشک قرص آهن دریافت کنند.
این در حالی‌ست که بانوان در هر برهه‌ی زمانی از زندگی خود، به دلیل خونریزی‌های قاعدگی یا شرایط بارداری و شیردهی، به میزان متفاوتی از آهن نیاز دارند. در جدول زیر دلیل نیاز بیشتر خانمها به مکمل‌های آهن را توضیح داده‌ایم؛ همچنین مشخص کرده‌ایم که در هر دوره از زندگی به چه میزان آهن نیاز دارید:
| رده سنی / گروه | میزان آهن مورد نیاز | دلیل احتیاج به آهن |
|---|---|---|
| دختران نوجوان از 12 تا 18 سالگی | 15 میلی‌گرم در روز | شروع قاعدگی و از دست دادن میزان زیاد خون ماهیانه |
| بانوان بالغ از 18 تا 50 سالگی | 18 میلی‌گرم در روز | تثبیت قاعدگی و آمادگی برای سنین بارداری |
| بانوان باردار | 27 تا 60 میلی‌گرم در روز (بسته به نیاز مادر) | تامین خون بیشتر برای بدن خودش و جنین |
| بانوان شیرده | 9 میلی‌گرم در روز | خونریزی‌های بعد از بارداری |
| بانوان سالمند | 8 میلی‌گرم در روز | نیاز کمتر به دلیل یائسگی و قطع شدن خونریزی‌های ماهانه |
توجه داشته باشید که الویت این است که شما یک رژیم غذایی غنی از آهن داشته باشید؛ در حقیقت، این مقادیر برای بانوانی تعریف شده‌اند که بیماری زمینه‌ای ندارند و از رژیم غذایی خوبی برخوردارند؛ انتظار می‌رود با یک رژیم غذایی کامل، این نیاز روزانه برطرف شود. برخی بانوان نیز ممکن است به میزان آهن بیشتری به صورت روزانه نیاز داشته باشند. تشخیص این مورد بر عهده پزشک است. در شرایطی که بدن شما به آهن احتیاج ندارد، حتی مصرف بهترین قرص آهن برای خانمها هم می‌تواند شما را دچار عوارض مصرف مکمل آهن کند. پس توصیه میشود بدون تجویز پزشک، مکمل آهن مصرف نکنید.
بهترین قرص آهن برای خانمها کدام است؟
بهترین قرص آهن برای خانمها با توجه به شرایط آن‌ها انتخاب میشود. سن، شرایط بدنی، میزان خونریزی قاعدگی، بارداری، شیردهی و سالمندی، هر کدام می‌توانند در انتخاب بهترین قرص آهن برای خانمها موثر باشند. در ادامه چند مکمل از بهترین قرص آهن برای خانمها را به شما معرفی کرده‌ایم:
ففول (فیفول)؛ بهترین قرص آهن برای کم‌خونی شدید
یکی از مهم‌ترین کپسول‌های آهن برای خانم‌های کم‌خون، کپسول فیفول است. این مکمل حاوی 150 میلی‌گرم سولفات آهن (معادل 45 میلی‌گرم آهن المنتال) همراه با فولیک اسید است. از همین رو، برای بانوانی که دچار کم‌خونی شدید هستند یا در دوران بارداری به سر می‌برند، بهترین قرص آهن برای کم‌خونی با جذب بالا است.
مزایای بی‌نظیر این مکمل در درمان افسردگی، کم‌خونی شدید (آنمی) و تامین آهن مورد نیاز بدن در بارداری ثابت شده است. خوب است بدانید که این مکمل به جز خانمها، برای آقایان و کودکان نیز با تجویز پزشک قابل استفاده خواهد بود. در صورت مصرف دوز مجاز توصیه شده از سوی پزشک، این مکمل عوارض جانبی ندارد. به همین دلیل در دسته مکمل‌های بارداری و شیردهی نیز قرار دارد.
کپسول آهن فروفورت؛ بهترین قرص آهن برای دختران نوجوان
این محصول دارای 28 میلی‌گرم آهن است. ترکیب آن با ویتامین C، فولیک اسید، روی و ویتامین B12، کمبود آهن در خانمها را جبران می‌کند. این مکمل بهترین انتخاب برای دختران نوجوان و خانم‌هایی است که قصد اقدام برای بارداری دارند.
کپسول فرودین هولیستیکا؛ بهترین قرص آهن برای اقدام به بارداری
گفتیم که بهترین قرص آهن برای خانمها باید به جز آهن، ترکیبات دیگری نیز داشته باشد. کپسول فرودین هولیستیکا دارای 28 میلی‌گرم آهن المنتا، همراه با فولیک اسید، ویتامین B12 و ویتامین C است. از همین رو، بهترین مکمل آهن برای خانم‌های جوان است که قصد اقدام برای بارداری دارند.
قرص اکتی آیرون لیبرتی؛ بهترین قرص آهن برای لاغری
یکی از مشکلاتی که بانوان در هنگام لاغری و کاهش وزن با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، فقر آهن است. اگر می‌خواهید علاوه‌بر رفع فقر آهن، به چربی‌سوزی بیشتر و تناسب اندام برسید، قرص اکتی آیرون لیبرتی سوئیس، بهترین قرص آهن برای خانمها است. این محصول دارای 30 میلی‌گرم آهن، عصاره چای سبز، ال- کارنتین (چربی‌سوز) و کروم است. به همین دلیل، میل به شیرینی را با تنظیم انسولین کنترل می‌کند و در کنار جبران فقر آهن و رفع بی‌حالی، به چربی‌سوزی بیشتر کمک می‌کند.
قرص رئول آهن المنتال آلتون؛ بهترین قرص آهن بدون عوارض گوارشی
اگر به دنبال بهترین قرص آهن برای خانمها در سنین سالمندی هستید، قرص رئول آهن المنتال آلتون را فراموش نکنید. آهن به طور معمول ممکن است برای برخی افراد عوارض گوارشی چون یبوست و حالت تهوع ایجاد کند. این شرایط به خصوص برای سالمندان بیشتر رخ می‌دهد. این مکمل آهن برای خانم‌های سالمند، هیچ عارضه گوارشی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل، به جز سالمندان برای بانوانی که کم خونی شدید داشته و به مکمل‌های آهن حساسیت دارند نیز مناسب است. قرص رئول آهن المنتال با 18 میلی‌گرم آهن 98%، با عنوان بهترین قرص آهن بدون عوارض گوارشی یا بهترین قرص آهن بدون یبوست نیز شناخته میشود.
قرص فرو کامپلیت سوپرابیون؛ بهترین قرص آهن برای ریزش مو
قرص فرو کامپلیت سوپرابیون، بهترین قرص آهن ایرانی برای خانم‌هاست. این مکمل به جز 45 میلی‌گرم آهن، حاوی مواد معدنی روی و مس نیز هست. در نتیجه برای ریزش موی ناشی از فقر آهن یک معجزه محسوب شده و به عنوان بهترین قرص آهن برای ریزش مو شناخته میشود. در این مکمل از ویتامینهای C ،B12 ،B6 و فولیک اسید برای جذب بهتر آهن کمک گرفته شده است.
قرص آهن با ویتامین C برونسون؛ بهترین قرص آهن برای گیاهخواران
بهترین قرص آهن برای کم خونی زنان گیاهخوار، قرص آهن با ویتامین C برونسون است. زنان گیاهخوار به دلیل عدم مصرف گوشت قرمز، بیش از سایرین دچار فقر آهن می‌شوند. اگر نتوانند آهن مورد نیاز بدن خود را از گیاهان و حبوبات تامین کنند، حتما باید قرص آهن با ویتامین C برونسون مصرف کنند.
کپسول ویتا فرو نیچرز پلنتی؛ بهترین قرص آهن برای دوران قاعدگی
این مکمل آهن مخصوص خانمها، به جز 45 میلی‌گرم آهن المنتال، دارای فولیک اسید، ویتامین C، ویتامین B12، ویتامین B6 و زینک است. به همین دلیل، علاوه‌بر تامین آهن مورد نیاز بدن، برای ریزش موی ناشی از فقر آهن و رفع علائم کمبود آهن در بدن مفید است. این مکمل را می‌توان بهترین قرص آهن برای دوران قاعدگی دانست.
بهترین قرص آهن برای خانم‌های باردار
نیاز به آهن در زنان باردار بیش از سایر زنان احساس میشود؛ دلیل این امر آن است که بدن زن برای تغذیه و تشکیل بافت‌های بدن جنین، باید 50 درصد بیشتر از حد مورد نیازش خون تولید کند. تولید خون بیشتر، در صورتی که ذخایر آهن کم باشد، کار ساده‌ای نیست. در چنین شرایطی، مادر دچار کم خونی شده و حتی ممکن است در تشکیل بافت‌های بدن جنین نقص ایجاد شود. نکته مهم دیگر آن است که در زمان زایمان، مادر خون زیادی از دست می‌دهد؛ لذا بدن باید بتواند خون از دست رفته را به سرعت جبران کند.
بهتر است آهن مورد نیاز بدن مادر، از منابع طبیعی مثل گوشت قرمز و جگر، گوشت سفید، حبوباتی چون عدس، لوبیا و نخود، اسفناج و سبزیجات با برگ‌های تیره تامین شود. اما برخی مادران به دلیل حساسیت‌های غذایی، ویار و گیاهخواری، تغذیه کامل و غنی از آهن ندارند. از همین رو، برای بسیاری از بانوان باردار مهم است تا از بهترین قرص آهن بارداری، در این دوران استفاده کنند.
قرص آهن برای زنان باردار، جزء اولین مکمل‌هایی است که توسط پزشک متخصص زنان و زایمان تجویز میشود؛ این مکمل معمولا از هفته 13 بارداری باید مصرف شود؛ در مواردی نیز به تشخیص پزشک باید زودتر مصرف شود. در ادامه به معرفی بهترین قرص آهن برای خانم‌های باردار پرداخته‌ایم:
کپسول آیروفیکس بارداری دایونیکس فارما
کپسول آیروفکس بارداری، دارای 27 میلی‌گرم آهن لیپوزومال است. مهم‌ترین ویژگی این مکمل آهن ویژه خانم‌های باردار، جذب آهن با فناوری لیپوزومی است. در فناوری لیپوزومی، در کنار مولکول‌های آهن، حباب‌های لیپوزوم از جنس فسفولیپید (همان جنس غشای سلول) قرار می‌دهند. این لیپوزوم‌ها آهن را در بر گرفته و به جذب بیشتر و راحت‌تر آهن کمک می‌کنند. فناوری لیپوزومی کمک می‌کند تا عوارض گوارشی آهن نیز کمتر شود. به همین دلیل، این مکمل را می‌توان بهترین قرص آهن برای خانم‌های باردار دانست.
کپسول ففول پرگننسی اینترافارم
یکی از کامل‌ترین قرص‌های آهن مناسب برای زنان باردار، ففول پرگننسی است. این محصول در کنار 27 میلی‌گرم آهن، دارای ویتامینهای ضروری از خانواده B است. همچنین حضور ویتامینهای A, C و E در این قرص آهن خانمها، جذب آهن آن را افزایش داده است. البته مادران بارداری که مشکلات گوارشی دارند، بهتر است این محصول را مصرف نکنند. به همین دلیل، بهتر است مشکلات گوارشی خود را به پزشک معالج خود اطلاع داده تا از داروهای جایگزین بهره بگیرید.
چه موادی سبب جذب بیشتر آهن می‌شوند؟
حتما دقت کردید که در اکثر مکمل‌هایی که معرفی کردیم، از ترکیب ویتامین‌ها و مواد معدنی خاصی برای غنی‌تر شدن مکمل آهن کمک گرفته شده است. دلیل این امر آن است که حضور برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در کنار آهن، سبب جذب بیشتر و افزایش سطح آهن در بدن خانمها میشود. به همین دلیل، توصیه شده است تا بهترین قرص آهن برای خانمها ترکیبی از آهن و برخی مواد معدنی و ویتامینهای خاص باشد. در جدول زیر، نام موادی که به جذب بیشتر آهن کمک می‌کنند و نحوه اثرگذاری آن‌ها بر جذب آهن آورده شده است:
| ویتامین / ماده معدنی | نحوه اثر بر مکانیسم آهن |
|---|---|
| ویتامین A | کمک به تبدیل آهن به فرم قابل جذب در بدن و بهبود عملکرد سیستم ایمنی |
| ویتامین C | کمک به انتقال آهن از روده به خون؛ جلوگیری از اکسیداسیون آهن در معده؛ حفظ فرم قابل جذب آهن |
| فولیک اسید ( ویتامین B9) | کمک به جذب بهتر آهن و تولید گلبول‌های قرمز |
| ویتامین B12 | کمک به جذب بهتر آهن و تولید هموگلوبین |
| مس | برای عملکرد صحیح آنزیم‌های مرتبط با جذب آهن و تولید هموگلوبین |
یک مکمل آهن زمانی به عنوان بهترین قرص آهن برای خانمها شناخته میشود که به جز آهن، یک یا چند ماده از مواد معرفی شده در جدول بالا را نیز در خود داشته باشد. اگر مکمل آهن خالص استفاده می‌کنید، نگران نباشید؛ شما می‌توانید قرص ویتامین C و قرص فولیک اسید یا سایر ویتامینهای معرفی شده را همزمان با قرص آهن مصرف کنید تا نتیجه دلخواه را کسب کنید.
مواد غذایی که جذب آهن را کم می‌کنند
در مقابل برخی مواد معدنی و ویتامین‌ها که سبب جذب بیشتر آهن می‌شوند، برخی مواد غذایی نیز هستند که می‌توانند جذب آهن را در بدن کمتر کنند. از جمله این مواد غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چای
- قهوه
- لبنیات (شیر، ماست و پنیر)
- موادی که حاوی کلسیم باشند یا مکمل کلسیم
- غلات سبوس‌دار و سویا به دلیل حضور فیتات
- سایر مکمل‌های ویتامینی و مولتی ویتامین‌ها
در صورتی که مکمل آهن مصرف می‌کنید، حتما از 2 ساعت قبل تا 2 ساعت بعد از مصرف مکمل، از خوردن این مواد غذایی اجتناب کنید.
کدام فرم از قرص آهن برای خانمها مناسب است؟
با استناد به داده‌های سایت wellbeing nutrition، قرص آهن در 5 فرم تولید میشود که به شرح زیر هستند:
- فرم سولفات: نوع رایج‌تر قرص آهن بوده و دارای درصد بالاتری از آهن المنتال است و می‌تواند عوارض گوارشی بیشتری داشته باشد. اگر به آهن حساسیت ندارید، این فرم آهن را مصرف کنید.
- فرم گلوکانات: حاوی آهن المنتالی است که راحت‌تر جذب میشود و برای معده ملایم‌تر است. در نتیجه اگر با مصرف فرم سولفات دچار عوارض گوارشی خفیف می‌شوید، فرم گلوکونات برای شما مناسب است.
- فرم فومارات: در این فرم از قرص آهن، درصد بالایی از عنصر آهن یافت میشود. در نتیجه برای بانوان با کم‌خونی شدید مناسب است.
- فرم بیس گلیسینات: در این فرم آهن همراه با آمینواسیدهای ضروری فرموله شده است؛ در نتیجه جذب بالاتر و بهتری دارد و عوارض گوارشی ایجاد نمی‌کند.
- فرم لیپوزومال: آهن همراه با لیپوزوم که چربی غشای سلول است فرموله شده و جذبی بالاتر از سایر فرم‌ها دارد. این مدل از قرص آهن اصلا عوارض گوارشی ندارد.
شما باید با توجه به شرایط بدن خود و تشخیص پزشک یکی از این فرم‌های آهن را انتخاب کنید.
علائم کمبود آهن در خانمها
تاثیر آهن بر سلامتی خانمها به قدری زیاد است که کمبود آن علائم واضحی دارد. احتیاج به بهترین قرص آهن برای خانمها زمانی ضروری میشود که علائم کمبود آهن در بدن آن‌ها ظاهر شود. از جمله علائم عمومی کمبود آهن در بدن خانمها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی دائمی و هر روزه حتی پس از استراحت طولانی
- رنگ پریدگی مداوم حتی در زمانی که بیمار نیستند
- ضعف شدید با وجود عدم خستگی، سیر بودن و مصرف کامل وعده‌های غذایی
- سرگیجه در اکثر اوقات روز به خصوص هنگام نشستن و برخواستن
- ریزش موی شدید
- شکنندگی ناخن‌ها
- بی‌حوصلگی و تحریک‌پذیری
- زبان ملتهب، زخم و خشک
- افزایش ضربان قلب و تنگی نفس ناشی از آن
علائم کمبود آهن در دوران بارداری
کمبود آهن در دوران بارداری می‌تواند به جز علائم بالا، سبب رنگ‌پریدگی و سردرد نیز بشود. در بانوان سالمند، کمبود آهن موجب اختلال خواب، ضعف عضلانی و درد مفصل و یبوست مزمن خواهد شد. بانوانی که به بیماری‌های زمینه‌ای خاص مانند دیابت، انواع بیماری‌های خودایمنی، هموفیلی، کم‌خونی داسی شکل و…، ممکن است دچار علائم زیر شوند:
- تهوع
- زخم‌های دهانی
- مشکلات شدید گوارشی
با توجه به موارد بالا، در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید با تجویز پزشک، مصرف بهترین قرص آهن برای خانمها را آغاز کنید.
بهترین زمان مصرف قرص آهن برای خانمها
قرص آهن یکی از مکمل‌هایی است که برای بسیاری از افراد عوارض گوارشی مثل تهوع، یبوست و تیرگی مدفوع ایجاد می‌کند. برای جلوگیری از بروز عوارض گوارشی، مکمل آهن را بین دو وعده غذایی زمانی که معده نه خیلی پر است و نه خیلی خالی، مصرف کنید.
بهترین زمان مصرف قرص آهن، شب‌ها قبل از خواب است. اگر در زمان مصرف آهن دچار تهوع می‌شوید، می‌توانید آن را بلافاصله بعد از یک وعده غذایی میل کنید. در صورتی که عوارض گوارشی با این روش مصرف همچنان برای شما ادامه دارد، از قرص آهن مخصوص معده‌های حساس استفاده کنید.
در پاسخ به این پرسش که قرص آهن را چند روز یکبار بخوریم، می‌توان گفت اغلب مکمل‌های آهن برای مصرف روزانه تولید می‌شوند. اما در مواردی به تشخیص پزشک ممکن است روزانه بیش از یک بار یا یک روز در میان مصرف شود. دوز و نحوه مصرف بهترین قرص آهن برای خانمها، حتما باید توسط پزشک تعیین شود.
عوارض قرص آهن برای خانمها چیست؟
به جز عوارض گوارشی که در طول این مقاله در مورد آن‌ها صحبت کردیم، در موارد نادر ممکن است عوارض قرص آهن به شرح زیر باشد:
- استفراغ خونی
- درد شکمی شدید
- ضعف شدید
- ضربان تند قلب
این عوارض در شرایطی که اوردوز آهن رخ داده باشد، پدیدار می‌شوند. در صورت مصرف بیش از حد آهن، این ماده معدنی در بدن تجمع کرده و به قلب، کبد و لوزالمعده آسیب وارد می‌کند.
تداخلات دارویی بهترین قرص آهن برای خانمها
حتی بهترین نوع قرص آهن برای خانمها نیز با برخی داروها تداخل دارویی دارد. در جدول زیر تلاش کردیم تا تمام تداخلات دارویی قرص آهن را برای شما بررسی کنیم.
| نوع دارو | مثال | توضیح |
|---|---|---|
| آنتی اسیدها (ضد اسیدها) | امپرازول، فاموتیدین، رانیتیدین | سبب کاهش اسید معده می‌شوند و جذب آهن کمتر میشود. |
| مکمل‌های کلسیم یا داروهایی که حتی به مقدار جزئی کلسیم دارند | قرص کلسیم، مولتی ویتامین | کلسیم و آهن با هم تداخل جدی دارند. |
| آنتی‌بیوتیک‌های خاص | تتراسایکلین، سیپروفلوکساسین | آهن سبب میشود جذب این داروها کمتر شده و عفونت درمان نشود. |
| داروهای تیروئید | لووتیروکسین | آهن جذب لووتیروکسین را کاهش می‌دهد. باید حتما با فاصله 4 ساعته مصرف شوند. |
در صورتی که هر یک از داروهای بالا را همزمان با آهن مصرف می‌کنید، فاصله 2 ساعته بین آن‌ها را رعایت فرمایید. (به جز لووتیروکسین که نیاز به فاصله 4 ساعته دارد.)
بهترین قرص آهن برای خانمها ایرانی یا خارجی؟
تفاوت قرص آهن ایرانی و خارجی به قدری ناچیز است که پزشکان تقریبا فرقی میان این دو قائل نیستند. این مکمل یکی از اصلی‌ترین مکمل‌های مواد معدنی است و ماده موثره‌ی تولید آن در ایران موجود است. به همین دلیل، مکمل‌های آهن تولید شده در ایران نیز کیفیت مطلوب و بالایی دارند. با این حال، برخی مکمل‌های خارجی عوارض گوارشی کمتری دارند که می‌تواند برای سالمندان و افراد با معده حساس، مناسب باشد.
سخن آخر
بهترین قرص آهن برای خانمها، با توجه به سن و شرایط بدنی آن‌ها تعیین میشود. قرص آهن فقط باید با تجویز پزشک و در شرایطی که بیمار تغذیه مناسبی ندارد مصرف شود. در غیر این صورت، می‌تواند عوارض سنگینی داشته باشد. در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، تلاش کردیم تا تمامی آنچه که لازم است در رابطه با بهترین قرص آهن برای خانمها بدانید، برای شما شرح دهیم. سوالات و تجربیات خود را در رابطه با مصرف مکمل‌های معرفی شده در این مقاله از طریق قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
