پوکی استخوان چیست ؟ پوکی استخوان باعث میشود که استخوانها ضعیف و شکننده باشند. شکنندگی آنها در حدی است که حتی استرس خفیف مانند خم شدن یا سرفه باعث ایجاد شکستگی میشود. شکستگیهای مرتبط با پوکی استخوان معمولا در لگن، مچ دست یا ستون فقرات رخ میدهد.
استخوان بافت زنده است که به طور مداوم شکسته و جایگزین میشود. پوکی استخوان زمانی اتفاق میافتد که در ادامه حذف استخوانهای قدیمی، استخوانهای جدید ایجاد نشود.
پوکی استخوان مردان و زنان همه نژادها را تحت تاثیر قرار میدهد. اما زنان سفید پوست و آسیایی به ویژه زنان مسن که در معرض یائسگی هستند بیشترین خطر را دارند. داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش چربی سوز میتوانند به جلوگیری از پوکی استخوان یا تقویت استخوانهای ضعیف کمک کنند.
در این مقاله از داروخانه آنلاین مثبت سبز تمام نکات پیرامون سوال پوکی استخوان چیست را خواهید خواند.
علائم پوکی استخوان چیست ؟
معمولا در مراحل اولیه از دست دادن استخوان علائم وجود ندارد. اما هنگامی که استخوان های شما توسط پوکی استخوان تضعیف می شوند، ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید که عبارتند از:
- درد کمر ناشی از یک مهره شكسته
- کاهش قد در طول زمان
- حالت خمیده
- شکستگی استخوان که خیلی راحتتر از حد انتظار است
چه زمان باید به دکتر مراجعه کرد؟
اگر دچار یائسگی زودرس شدید یا برای مدت زیادی کورتن مصرف کردهاید یا اگر یکی از والدین شما شکستگی لگن داشته باشد، ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد پوکی استخوان صحبت کنید.
دلایل پوکی استخوان چیست ؟
استخوانهای شما در چرخه مداوم تجدید هستند، استخوان جدید ساخته شده و استخوان قدیمی شکسته میشود. هنگامی که شما جوان هستید، بدن شما استخوان جدید را سریعتر از شکستن استخوان قدیمی میسازد. بنابراین موجب افزایش تراکم استخوان میشود.
اکثر افراد بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی به حداکثر تراکم استخوان دست مییابند. با بالا رفتن سن، سرعت از بین رفتن استخوانها بیشتر از سرعت تولید آنهاست.
چگونگی افزایش پوکی استخوان تا حدودی به حجم توده استخوانی که در جوانی ایجاد شده است، دارد. توده استخوانی بیشتر در جوانی موجب میشود که ذخیره استخوانی در سنین بالا داشته باشید و احتمال مبتلا شدن به پوکی استخوان با افزایش سن کمتر میشود.
عوامل خطر
تعدادی از عوامل میتوانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، از جمله سن، نژاد، انتخاب شیوه زندگی و شرایط و درمان های پزشکی.
خطرات غیر قابل تغییر
برخی از عوامل خطر پوکی استخوان از کنترل شما خارج میشوند از جمله:
-
جنسیت
زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.
-
سن
با افزایش سن احتمال رخ دادن پوکی استخوان بیشتر میشود.
-
نژاد
اگر شما سفید پوست یا آسیایی هستنید، بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارید.
-
سابقه خانوادگی
اگر یکی از اعضای خانواده شما به پوکی استخوان مبتلا باشد، شما با احتمال بیشتری در معرض خطر هستنید، به خصوص اگر مادر یا پدر شما شکستگی لگن داشته باشند.
اندازه اسکلت بدنی
زنان و مردانی که قالب بدنی کوچکی دارند، احتمال ابتلای آنها به پوکی استخوان بیشتر است. چرا که آنها ممکن است تراکم استخوان کمتری در زمان رشد بدست آورند.
سطح هورمون
پوکی استخوان در افرادی که بیش از حد یا خیلی کم از هورمونهای خاصی در بدن آنها وجود دارد، شایع تر است. به عنوان مثال:
-
هورمونهای جنسی
سطح هورمون های جنسی کاهش یافته، باعث تضعیف استخوان میشود. کاهش میزان استروژن در زنان در دوره یائسگی یکی از قویترین عوامل خطر برای توسعه پوکی استخوان است. مردان با افزایش سن کاهش تستوسترون را تجربه میکنند. درمان سرطان پروستات که باعث کاهش سطح تستوسترون در مردان و درمان سرطان سینه که سطوح استروژن را در زنان کاهش میدهد احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد.
-
مشکلات تیروئید
میزان بالای هورمون تیروئید میتواند موجب پوکی استخوان شود. اگر شما تیروئید پرکار دارید یا تحت درمان و مصرف داروهای هورمون تیروئید برای درمان تیروئید کم کار هستنید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارید.
-
غده های دیگر
پوکی استخوان همچنین با پاراتیروئید بیش از حد فعال و غدد فوق کلیه در ارتباط است.
عوامل تغذیه ای
پوکی استخوان بیشتر در افرادی رخ میدهد که دارای:
-
مصرف کم کلسیم
کمبود کلسیم در طول عمر نقش اساسی در توسعه پوکی استخوان دارد. مصرف کم کلسیم باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی میشود.
-
اختلالات غذا خوردن
به شدت محدود کردن مصرف غذا و کمبود وزن، استخوان را در مردان و زنان ضعیف میکند.
-
جراحی دستگاه گوارش
جراحی برای کاهش اندازه معده یا حذف بخشی از روده محدودیتی در سطح موجود برای جذب مواد مغذی، از جمله کلسیم ایجاد میکند.
استروئیدها و داروهای دیگر
استفاده طولانی مدت از داروهای خوراکی یا تزریقی کورتن مانند پردنیزون و کورتیزون، روند بازسازی استخوان را با مشکل مواجه میسازد. پوکی استخوان نیز با داروهای مورد استفاده برای درمان یا پیشگیری تشنج، رفلاکس معده، سرطان، رد پیوند اعضا نیز مرتبط است.
شرایط پزشکی
خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که مشکلات خاص پزشکی دارند، از جمله موارد زیر را دارند بیشتر است:
- بیماری سلیاک
- بیماری روده التهابی
- بیماری کلیوی یا کبدی
- سرطان
- لوپوس
- میلوما چندگانه
- آرتریت روماتوئید
انتخاب شیوه زندگی
برخی عادت های بد میتوانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. مثلا:
-
شیوه زندگی کم تحرک
افرادی که زمان زیادی را صرف نشستن میکنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان نسبت به افرادی فعال، هستند. هر گونه تمرینات هوازی و فعالیتهایی که باعث تعادل میشوند به ویژه راه رفتن، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنه برداری برای استخوانها سودمند است.
-
مصرف الکل بیش از حد
مصرف بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد.
-
استفاده از تنباکو
نقش دقیق دخانیات در پوکی استخوان به وضوح درک نمیشود، اما نشان داده شده است که مصرف دخانیات به تضعیف استخوانها کمک میکند.
عوارض جانبی پوکی استخوان چیست ؟
شکستگی استخوان، به ویژه در ستون فقرات یا مفصل ران، جدی ترین عارضه پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب بر اثر افتادن رخ میدهد و میتواند باعث ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در سال اول پس از آسیب شود.
در برخی موارد ممکن است شکستگی ستون فقرات حتی بدون افتادن رخ دهد. استخوانهایی که ستون فقرات را تشکیل میدهند (مهره ها) میتوانند تا جایی ضعیف شوند که ممکن است از بین بروند. و این اتفاق منجر به کمر درد، کوتاهی قد و ایجاد قوز میشود.
جلوگیری
تغذیه خوب و ورزش منظم برای حفظ استخوان های شما در طول زندگی شما ضروری است.
پروتئین
پروتئین یکی از اجزای تشکیل دهنده استخوان است. اکثر مردم پروتئین زیادی در رژیم های غذایی خود دارند، اما برخی گیاه خوران به اندازه کافی پروتئین دریافت نمیکنند. آنها میتوانند از منابع سرشار از پروتئین مانند سویا، آجیل، حبوبات، لبنیات و تخم مرغ استفاده کنند. همچنین سالمندان نیز به دلایل مختلف پروتئین کمتری مصرف کنند. مکمل پروتئین یک جایگزین مناسب برای آنها است.
وزن بدن
کمبود وزن احتمال شكست استخوان و شکستگی را افزایش میدهد. همچنین اضافه وزن نیز خطر شکستگی دست و مچ را زیاد میکند. به همین ترتیب حفظ وزن مناسب بدن برای استخوانها لازم است.
کلسیم
مردان و زنان بین سنین ۱۸ تا ۵۰ سال به ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند. این مقدار وقتی زنان ۵۰ ساله و مردان ۷۰ ساله میشوند روزانه به ۱۲۰۰ میلی گرم افزایش مییابد. منابع خوبی از کلسیم عبارتند از:
- محصولات لبنی کم چرب
- سبزیجات برگ سبز
- ماهی سالمپن
- سویا
- غلات غنی شده با کلسیم و آب پرتقال
همچنین مکملها کلسیم نیز گزینه مناسبی برای مصرف است.
ویتامین دی
ویتامین D توانایی بدن شما برای جذب کلسیم را بهبود میبخشد و موجب سلامت استخوانها میشود. مردم میتوانند مقادیر کافی ویتامین D را از نور خورشید دریافت کنند، اما اگر به اندازه کافی زیر نور خورشید نیستید یا از کرمهای ضدآفتاب استفاده میکنید، استفاده از قرصهای ویتامین دی میتواند انتخاب مناسبی باشد.
ورزش
ورزش می تواند به شما در ساخت استخوانهای قوی و کاهش سرعت پوکی استخوان کمک کند. مهم نیست چه زمانی شروع به ورزش میکنید، اما اگر زمانی که جوان هستید به طور منظم ورزش کنید و در طول زندگی خود ادامه دهید، بیشترین سود را به دست خواهید آورد.